OPIEhll
BEZPŁATNY DODATEK DO „GŁOSU WĄBRZESKIEGO*'
NR. 16 WĄBRZEŹNO, DNIA 25 KWIETNIA 1936 ROKU ROK 6
Zdobycie wąwozu Somosierra
FEDCBAN a p o l e o n c e s a r z F r a n c u z ó w , r o k u 1 8 0 8 p r o w a d z i ! w o j n ę z H i s z p a n a m i . W a l k a b y ł a t r u d n a . A r m j a f r a n c u s k a c h c ą c o p a n o w a ć z i e m i ę h i s 1? ! - p a ń s k ą , m u s i a ł a k o n i e c z n i e p r z e j ś ć w y s o k i e g ó r y . W t e i n m i e j s c u z n a j d o w a ł a s i ę a r m j a f r a n c u s k a , b y ł o t y l k o j e d n o p r z e j ś c i e — w ą w ó z S a m o - s i e r r a . W ą w ó z t e n b y ł p r z e z H i s z p a n ó w m o c n o u f o r t y f i k o w a n y . N a p o l e o n j e d n a k z a w s z e l k ą c e n ę c h c i a ł g o z d o b y ć . S z ł y d o a t a k u p u ł k i f r a n c u s k i e j e d e n z a d r u g i m i z d z i e s i ą t k o w a n e w r a c a ł y . W t e d y N a p o l e o n d a j e r o z k a z K o z i e t u l s k i e m u — d o w ó d c y s z w o l e ż e r ó w p o l s k i c h , a b y w ą w ó z z d o b y ł . S z w a d r o n z a s z a m o t a ł s i ę . S p i ę t r z y ł y s i ę o s t r o g a m i n a c i ś n i ę t e k o n i e i r u n ę ł y j a k w e z b r a n y p o t o k k u z i e j ą c e j o g n i c t m g a r d z i e l i , j a l k l a w i n a , j a k b u r z a . l e d w i e z i e m i d o t y k a j ą c k o p y t a m i . J e d e n k o ń d r u g i e g o n a p i e r a ł , d o s z a l o n e g o n i e w o l ą c w y ś c i g u . A z ó c z i s e r c ż o ł n i e r z y j e d n a k s z ł y o g n i e , j e d n a w b r w i a c h b y ł a z a c i ę t o ś ć , j e d - d n a m o r o w o ś ć . j e d e n z a p a ł i m y ś l j e d n a . Z a o f i a r ę k r w i / w r ó c i ć d o O j c z y z n y . S z w a d r o n p r z e s a d z i ł r z e c z k ę w p o ł o w i e z a s y p a n ą c i a ł a m i p o l e g ł y c h , a w p o ł o w i e c h r ó s t e m i w p a d ł w w ą w ó z . B a f e / r j a h i s z p a ń s k a , u s t a w i o n a n a p i e r w s z y m j e g o s k r ę c i e , s y p n ę ł a g r a d e m k u l . S z e ś c i u ż o ł n i e r z y z w a l i ł o s i ę z k o n i .
— N a a r m a t y , c h ł o p c y ! — z a w o ł a ł K o z i e t u l s k i , l e c z k o ń j e g o s i ę z a c h w i a ł , b l u z n a j k r w i ą i p a d ł . S z e f s z w a d r o n u s t o c z y ł s i ę p o d ś c i a n ę w ą w o z u k o m e n d ę o b j ą ł D z i e w a n o w s k i .
S z w o l e ż e r o w i e w p a d l i n a k a n o n i e - r ó w h i s z p a ń s k i c h , z a n i m c i p o r a z d r u g i p o d ł o ż y l i l o n t y . W a l k a b y ł a k r ó t k a . C i a ł a H i s z p a n ó w l e g ł y n u l a w e t a c h . S z w a d r o n p ę d z i ł d a l e j , l e d w i e k o ń c e m p a ł a s z ó w ’ z a w a d z a j ą c , o r e s z t k i k a n o n i e r ó w r. C t z e g o n i e d o k o n a ł y c i ę c i a — t r a t o w a ł y k o n i e .
G a r d z i e l w ą w o z u z a p i e r w s z ą b a - t e r j ą z w ę ż a ł a s i ę , t w o r z ą c z a c i e m n i o n y k o r y t a r z , a w k o ń c u z a ł a m y w a ł a s i ę i z n ó w w y d ł u ż a ł a , a b y p o r a z t r z e c i i c z w a r i v z m i e n i ć k i e r u n e k .
K a ż d e g o z c z t e r e c h z a ł a m k o w b r o n i ł a o d d z i e l n a b a t e r j a . z a g r a d z a ł a d r o g ę .
S z w a d r o n p ę d z i ł n a p r z ó d . S t u d w u d z i e s t u l u d z i r z u c a ł o s i ę n a a r m j ę . n a g r a d k u l . n a g ó r y , n a s k a ł y , n a S a - m o s i e r r ę .
S z w a t ł r o n w o j s k a p ę d z i ł n a p r z ó d . K o z i e t u l s k i , s t o c z y w s z y s i ę z k o n i a , p o m i m o k o n t u z j i , o c z y w z n i ó s ł b ł a g a l n i e k u m i j a j ą c y m g o ż o ł n i e r z o m i ż e b r a ł : — B r a c i a T o w a r z y s z e ! K o n i a !
N i k t g o n i e s ł u c h a ł .
P r z e d d r u g ą b a t c r j ą p a d ł p o r u c z n i k K r z y ż a n o w s k i . W a t a k u n a k a n o - n i e r ó w o d ł a m s k a ł y u d e r z e n i e m w p i e r s i z w a l i ł z k o n i a P i o t r a K r a s i ń s k i e g o . D z i e s i ę c i u ż o ł n i e r z y ’ o k u p i ł o d r u g ą r e d u t ę .
N a t r z e c i m z a ł o m i e o g i e ń . w z m ó g ł s i ę . P i e c h o t a h i s z p a ń s k a s t r u m i e n i e m ż e l a z a z a s y p y w a ł a w ą w ó z , b a t e r j e r a z i ł y z a j a d l e . K u l e z r y w a ł y s z w o l e ż e r o m c z a p y , r a n i ł y , z a b i j a ł y , d z i e s i ą t k o w a ł y s z e r e g i , ( o c h w i l a k t o ś z a c z y n a ł s ł a b n ą ć n a k o n i u i z a p a d a ł w p o t o k p ę d z ą c y .
K o m p a n j e z m i e s z a ł y s i ę . p l u t o n y b r a ł y j u ż p o d z i a ł ż y c i a i p o d z i a ł ś m i e r c i .
a c h m i s t r z G o t a r t o w s k i , k t ó r e g o k o m p a n j a s z ł a d r u g a z k o l e i d o s z a r ż y , z n a l a z ł s i ę t u ż z a W a s i l e w s k i m w c h w i l i g d y t r z e c i a b a t e r j a , z d ą ż y w s z y d o d r u g i e g o s t r z a ł u p r z y g o t o w a ć , s y p n ę ł a ż e l a z e m . S a l iw a b y ł a s t r a s z n a S n o p d y m u o t u l i ! s z w o l e ż e r ó w . G d y s i ę r o z w i a ł , k a n o n i e r z y b y l i s t r a t o w a n i . W a c h m i s t r z s p o j r z a ł p r z e d s i ę i z a d r ż a ł . D z i e w a n o w s k i e g o n a p r z ę d z i e n i e b y ł o . S z u m z n i k n ą ł . W a c h m i s t r z o b e j r z a ł s i ę . k i d a k a r a b i n o w a
m u s n ę ł a g o p o r a m i e n i u . K o n i e z t y ł u n a p a r ł y * s i l n i e j .
— N a p r z ó d — h u c z a ł t e r a z a d j u t a n t I ł u d o w’s k i .
— N a p r z ó d — z a w o ł a ł n a d b i e g a j ą c z t y ł u N i e g o l e w s k i .
N a g ó r a c h t y m c z a s e m s t u ł o s i ę t o . c z e g o n i k t n i e p r z e w i d z i a ł .
S z c z y t y S a m o s i e r r y z a k o l y * s a l y s i ę . s z e r e g i H i s z p a n ó w z a c h w i a ł y , o k r z y k p r z e r a ż e n i a d o b y ł s i ę z i c h p i e r s i , l i j e g o s t ó p n a k r a ń c u n i e z d o b y t e g o i w ą - w o z u u k a z a ł y s i ę b i a ł e p ł a s z c z e s z w o l e ż e r ó w i p o k r o w c a m i o k r y t e u l a n k i . A r m a t y z a g w o ż d ż o n e . z z a l a n e m i k r w i ą z a p a ł a m i , o k r y t e t r u p a m i z w y - c i ę z c ó w , u m i l k ł y . . .
H i s z p a n i e z d u m i e l i s i ę — b r o ń w y p a d ł a i m z r ą k . z m i e s z a l i s i ę , z ł a m a l i k a r n e ł a ń c u c h y i . j a k f a l a , s p ł y w a ć z a c z ę l i z e s t o k ó w S a m o s i e r r y i s z u k a ć s c h r o n i e n i a . W ą w ó z z o s t a ł z d o b y t y .
O co modlić
N a p i s a ł a M a r j a K o n o p n i c k a .
A c z y w i e s z . < l z i e i c i n o m i l a , O c o c i s i ę m o d l i ć t r z e b a ? O t ; b y z i e m i a t a r o d z i ł a D u ż o z b o ż a , d u ż o c h l c b a .
( ) t e p s z e n n e , ż y t n i e k ł o s y , O l e n m i ę k k i , o l e n s i w y . O w i e c z o r n e s r e b r n i e r o s y I ) l a t e j ł ą k i , d l a t e j n i w y .
O t e j a b ł k a n a j a b ł o n i , ( > ) o c i e n i a s a d y n a s z e , O t ę c i c h o ś ć p o r a i n k o w ą .
W k t ó r e j d z w o n i ą p i o s n k i p t a s z ę .
O j a s k ó ł e k p i I n ą s t r z e c h ę , O s k o w r o n k a n a t y m l a n i e ,
I y m . c o p l ą c z ą o p o c i e c h ę , I y m . c o ( i e r p i ą '0 w y t r w a n i e .
D l a t y c h r a m i o n , c o s i ę t r u d z ą . I y , s i ę d z i e c i ę , m ó d l o s i ł ę . D l a r z u c o n y c h w ’ s t r o n ę c u d z ą , O s w ó j k r z y ż y k i m o g i ł ę .
O t o j a s n e s ł o n k o B o ż e .
( o j e c h m u r y s k r y ł y w n i e b i e , A n a s a m y m j u ż o i s t a t k u M ó d l s i ę z a m n i e i z a s i e b i e .
S tr o n a 2 . O P I E K U N D Z 1 A T W Y N r . 1 6 .
Jak szofer taksówki nr. 236 odprawił swa spowiedź wielkanocna?
B y ł a c i e m n a n o c .
P ta u l i c a c h s z a la ł a s p ó ź n i o n a w i o s e n n a ś n i e ż y c a . W r o z w ie s z o n e n a d ś r o d k i e m j e z d n i l a r ta r n i e s y p a ła g a r ś c i a m i l e p k ie g o , m o k r e g o ś n i e g u , k t ó r y o p a d ł s z y n a b r u k , t w ó r z } ł o l b r z y m i e k a ł u ż e c i e m n e g o b ł o t a .
U d r z w i k o ś c ild ła r o z l e g ł s i ę c i c h y j ę k d z w o n k a , p o r w a n y n a t y c h m i a s t w y c i e m g w a łk w w /n e g o w i c h r u . P o c h y l o n y p r z e d p o d m u c h a m i ś n i e ż y c y w y s z e d ł k a p ł a n , t r z y m a j ą c o b u r ą c z b u r s ę iz N a j ś w i ę t s z y m S a k r a m e n t e m . — D r ż ą c e ś w i a t ł o l a m p y n i e s i o n j p r z e z k o ś c i e l n e g o r z u c a ł o m ig o itlilw ie b ł y s k i n a b i a ł ą k o m ż ę k s i ę d z a i o ś w i e t l a ł o n a k r ó t k o w i r u j ą c e p ł a t k i ś n ie g n i .
S i e d z ą c y p r z y k i e r o w n i c y P o r o d a o c k n ą ł s i ę n a d ź w i ę k d z w o n k a z z a d u m y i l e k k i e j d r z e m k i , k t ó r a z a c i s k a ła p r a w i e p r z e m o c ą j e g o z n u ż o n e b e z s e n n o ś c i ć i p o w i e k i. N a c is n ą ł s z y b k o g u z i k s t a r t e m , a k i e d y m o t e t ż a w a r c z a ł — o t w o r z y ł p r z e d z b l i ż a j ą c y m s i ę k s i ę d z e m d r z w i s a m o c h o d u , d r u g ą z a ś r ę k ą ś c ią g n ą ł z g ł o w y s z o - f e r s k ą c z a p k ę .
W ł a ś c i w i e d o p i e r o t e r a z u p r z y t o m n i ł s o b i e , ż e m a z a w i e ź ć k s i ę d z a z P a /n e m J e z u s e m d la c h o r e g o .
W y p r o s to w a ł s i ę m i m o w o li , o b c i ą g n ą ł k u r t k ę , a k i e d y k s i ą d z w s t ę p o w a ł n a s t o p i e ń d r g a ją c e g o w y b u c h a m i m o t o r u a u t a , p r z y i k l ę k n ą ł ...
J a k ie ś d z i w n e u c z u c i e o g a r n ę ł o g o . M im io w o li...
K o ś c i e l n y s i e d z ą c y o b o k n i e g o w y m i e n i ł u l i c ę d a l e k ą , p r z y k t ó r e j m i e s z k a ł c h o r y , o c z e k u j ą c y p r z y b y c i a k a p ł a n a z N a j ś w i ę t s z y m S a k r a m e n t e m .
P o r e d a s k i n ą ł g ł o w ą .
Z w o l n i ł h a m u l c e w o z u i z a c z ą ł w tłą c rz a ć b i e g i i s p r z ę g ł o . J a k z w y k l e .
A j e d n a k — n i e j a k z w y k l e ! C o ś m u n a ik a z y w ta łio i t e c z y n n o ś c i a u t o m a t y c z n e w y k o n y w a ć w t e j c h w i li i n a c z e j . C z u l , ż e p o w i n i e n i n a c z e j n i ż z w y k l e p r o w a d z i ć w ó z , o s t r o ż n i e j . . . n i e ! — u r o c z y ś c i e j ...!
— C z y ż b y ' m n ie m i a ł a j a k a k a t a s t r o f a ...? — m r u k n ą ł .
N i e . C z u ł , ż e t o n i e p r z e c z u c i e p r z e d k a t a s t r o f ą . N i e . T b z u p e J n ie c io iś i n n e g o ...
M ia ł t a k i e w r a ż e n i e , j a k o b y ' n i e p r o w a d z i ł |W t e j c h w i l i s w o j e g o w ł a s n e g o s a m o c h o d u , s w e j s t a r e j t a k s ó w k i , k t ó r ą z a r a b ia n a t e n c o d z i e n n y c h l e b d l a ż o n y i d tz iie c i...
Z d a w a ł o m u s i ę , j a k b y t e n j o g o ..F i a i t“ s t a ł s i ę w te j c h w i l i c z e m ś w i ę k
s z e m : g m a c h e m n i e l e d w a e , k o ś c i o ł e m — k t ó r y o n , P o r e d a . s z o f e r t a k - s ó lw k i n r . '2 3 6 , w i n i e n p r o w a d z i ć z t a k i e m p r z e j ę c i e m , z j a k i e m k a p ł a n ( x l p r a w i a m s z ę ś w iię tą ...!
— W a r j a c tw o ! — s z e p n ą ł , a l e c z u ł , ż e to n ie o n w y s z e p t a ł t o s ł o w o d r w i ą c e , ż e tio t y l k o u s t a p r z y w y k ł e w t o w a r z y s t w i e k o l e g ó w 7 d o l e k k o
m y ś l n e g o m ó w i e n ia o r e l ig j i , ż e w j e g o s e r c u , C h r y s t e J e z u '. . .
M g ł ą j a k ą ś n ic iz in o ś n ą z a s z ł y m u o c z y ... o t a r ł j e p a l c a m i z a b r u d z o n e m i o l i w i ą - - - -- - - i j e c h a ł .
Z n i e z w y k łą t r d s k l i w o ś c i ą o m i j a ł w y b o j e , l a g 'o d z i l z a k r ę t y — w y d a
w a ł o m u s i ę , ż e n a w e t m o t o r z a g ł o ś n o c h o d z i .
W r e s z c ie s t a n ę l i n a m i e j s c u . — K s ią d z r a z e m z k o ś c ie l n y m p o s z e d ł d o c h o r e g to .
P o r e d a m e c h a n i c z n ie z g a s i ł m a s z y n ę , z g a s i ł r e f l e k t o r y i — c z e k a ł .
Z j a k i m ś s m u t k i e m w p a t r z y ł s i ę "w c i e m n ą o t c h ła ń n o c y .
Ś n i e g p r z e s t a ł p a d a ć , w i a tr n a w e t p r z y c i c h n ą ł , l e k k i t y l k o d e s z c z m ż y ł , r o z b i j a j ą c c i c h u t k o k r o p e lk i o l u s t r z a n ą s z y b ę s a m o c h o d u .
P o r e d a d u m a ł .
C o ś j a k b y ż a l c i c h y o d z y w a ł s i ę w j e g o s e r c u , ż e s i ę t a j a z d a s k o ń c z y ła i..., ża k s ią d z j u ż w y s z e d ł z s a m o c h o d u ...
K s i ą d z ?
N i e — r a c z e j... O n , k t ó r e g o k s i ą d z p r o w a d z i ł d o c h o r e g o i, k t ó r e g o
m i a ł p r z e z c h w i l ę tu p r z y ’ s o b i e ...
O n — C h r y s t u s !
( O ś r o z t a j a l o w s e r c u P o r o d y , c o ś r o z m o d l i ło s i ę w 7 m im ...
O b u d z i ł g o z z a d u m y s z c z ę k o tw ie - r a m y c h d r z w i i g ł o s k s i ę n łz a . k t ó r y m ó w ił d o k o ś c i e l n e g o .
— N i e c h p a n u s i ą d z ie z t y ł u : p o - j a d ę t e r a z o b o k s z o f e r a .
P r z y w i ta ł s i ę u p r z e j m i e z P o r e d ą . k t ó r y j u ż s k i e r o w a ł a u t o d o p o w r o t u .
— D o b r z e , ż e p a n o s t r o j e c h a ł . J e s z c z e k w ’a d r a n s , a c h o r y b y ł b y j u ż n i e p r z y t o m n y — a t a k w y s p o w ia d a ł s i ę i p r z y j ą ł K o m u n j ę ś w i ę t ą ...
— ... i j e s t s p e w n o ś c i ą s z c z ę ś l i w y , d o d a ł z a d u m a n y P lo tr e d a .
K s i ą d z s p ó j r ż a ł b a d a w c z o n a t w a r z s z o f e r a , r o z ś w i e t lo n ą o d b l a s k i e m ś w i a t ł a r e f lę k t o r ó w , r z u c a j ą c y c h s n o p y ' p r o m ie n i n 'a d r o g ę . W y c z y t a ł w m ie j j a k i ś b ó l i s m u t e k .
— A p a 'ii n i e j e s t s z c z ę ś l i w y ?
— M ó j B o ż e ! — - w y n w ia h o s i ę w e s t
c h n i e n i e z p i e r s i s z o f e r a .
K s i ą d z ] x > m y ś la ł t r o c h ę , w r e s z c i e z a p y t a ł :
— C z y p a n j u ż o d p r a w ił s w o j ą w i e 1 k a n o c n ą s p o w i e d ź ?
C i s z a n a c h w i l ę z a p a d ł a p o p y t a n i u k s i ę d i z a . W z r o k P o r o d y n i e o d r y w a l s i ę le d d r o g i , p o k t ó r e j p ę d z i ł S a m o c h ó d . W r e s z c i e d o u s z u k a p ł a n a d o s z e d ł z d u s z o n y s z e p t:
— J a ... j u ż d z i e s i ę ć l a t u s p o w i e d z i n i e b y ł e m !
P r z e z c h w i l ę s ł y c h a ć b y ł o s z u m m o t o r u i p r z e n i k l i w y s z e l e s t o p o n k ó ł . k t ó r e r o z b ij a ł y b lio to i ż ł o b ił y w ' n i e m g ł ę b o k i e b r ó t z d y .
— ( z e m u .
— P r o s z ę k s ię M z a ! N a j p i e r w t o b y ł o z a n i e d b a n i e , p o p r o s t u n i e c h c i a - lo m i s i ę . P o t e m p e d m r z y l i k o l e d z y . A t e r a z k i e d y j e ż d ż ę t ą t a k s ó w k ą , t o c h io tó b y s i ę i c h c ia ł o — t o i n i e m a c z a s u , ( o e lz ie ń , n i e d z i e la czy d z i e ń r o b o c z y , o d f a n a d o w i e c z o r a — a j a k c z ę s to i w n o c y ! — c i ą g le g o n i ę
■za k i l k u g r o s z a m i ... A c z a s e m — t o i t y c h k i l k u g r o s z y n i e z a r o b i ę ! ...
— A p a n c h c i a łb y s i ę s p o w ia d a ć !
— J a k ż e c h ę t n i e ! D z i s ia j — w i e k s i ą d z — k i e d y p r z e d c h w i l ą j e c h a łe m z k s i ę d z e m d o c h o r e g o z ... P a n e m J e z u s e m — t o ... t o ... c o ś m i s i ę s t a ł o n a d u s z y , ż e ... ż e ... n i e w i e m ,
j a k to p o w i e d z i e ć ...
K s ią d z , n i e m y ś l ą c d ł u g o , s i ę g n ą ł p o s t u ł ę , p r z e ż e g n a ł s z o f e r a i s z e p n ą ł :
— N i e c h s i ę w i ę c p a n t e r a z s p o w i a d a !
P o c h y l i ł s i ę w s t r o n ę P o r e dy , a t e n z o c z a m i u t k w i o n e m i |w i d r o g ę , p o k t ó r e j p ę d z i l i, z r ę k a m i n a 'k i e r o w n i c y - - - -- - -o d p r a w t a l s w ą w i e l k a n o c n ą s p o w ie d ź .
B y ł a j u ż t r z e c i a g o d z in a p o p ó ł n o c y , k i e d y s a m o c h ó d s t a n ą ł p r z e d k o ś c i o ł e m .
W y p o g o d z i ł o s i ę j u ż z u p e ł n i e . N a n i e b i e m i ę d z y ' u c i e k a j ą c e m i c h m u r a m i z a c z ę ły ' s i ę u k a z y w a ć g w i a z d y . R a z e m z w y c h o d z ą c y m z s a m o c h o d u k s i ę d z e m w y s z e d ł r ó w n ie ż P o r e d a .
K s i ą d z r o z b u d z i ł k o ś c i e l n e g o , k t ó r y w c z a s i e d ł u g ie j j a z d y z a s n ą ł i p o l e c ił , k u j e g o z d u m i e n i u , z a p a l i ć ś w i e c e n a o ł t a r z u .
P o c h w i li w c i c h y m i p u s t y m k o ś c i e l e k s i ą d z u b r a n y w k o m ż ę u d z i e l a ł w i e l k a n o c n e j K o m u n j i ś w i ę te j P o r e d z ie , s ż o f e r o w i ta k s ó w e k i n r . 2 3 6 .
N r . 1 6 . O P I t K li' N » Z I A I W i
3 E 3 " s r - : S t r o n a 3 .
— A c h . j a k i ś l i c z n y , d a j m i g o n a c h w i l e c z k ę — w o ł a ł a z z a c h w y t e m Z o s ia , b i o r ą c z r ą k s t a r s z e g o b r a c i s z k a , H e n i a , m a ł u g k it .g o i w i s t o c i e b a r d z o ł a d n e g o w y ż e ł k a .
— T y t k o n i e ś c is k a j g o l a k m o c n o ,— u p o m i n a ł H e n i o , — b o g o z a m ę c z y s z , p a t r z j a k ą m a s m u tn ą m i n k ę .
— D o b r z e , d o b r z e , n i c z r o b ię m u p r z e c i e ż k r z y w d y , m o ig ę g -o n a w e t p u ś c ić n a z i e m i ę .
1 Z o s ia o s t r o ż n e p o s t a w ił a s z c z e n i a k a n a z ie m i.
M a le ń s t w o p o d n i o s ł o w g ó r ę m o r - d e c z k ę i p o c z ę ł o p i s z c z e ć ż a ło ś n i e .
— T ę s k n i d o s w o j e j m a m y — r z e k ł a Z o s ia , g ł i i s z c z ą c z e |w is p ó łc z li c i e m w y ż e ł k a .
— E , o n s ię p r ę d k o p r z y z w y c z a i d o n a is i z a p o m n i , — o d p a r ł H e n i o , l e c z n i e m a is z p o j ę c i a , j a k m i ż a l b y ł o N o r m y j e g o m a t k i . G d y t y l k o p r z y s z e d ł e m d o p a n a P ło s k ie g o . b y s to s o w n i e d ta z l e c e n i a w y b r a ć s o b i e p i e s k a k t ó r e g o o b i e c a ł t a t u s i o w i. N o r m a p o -
B Ó G W S Z Y S T K O W I D Z I R a z p o z o s t a ł W i t e k s a m w d o m u z
d a l a m i p y t a j ą c o ! w o c z y .
w d ę c e j. g d y z o tb a c z y ła , ż e p o k o l e i b i o r ę d o r ą k k a ż d e z j e j s z c z e n i ą t i p i l n i e im s ię p r z y g l ą d a m .
Z a c z ę ł a w y ć z c i c h a i l i z a ć m n i e p o r ę k a c h , j a k b y m n i e o c o p r o s ił a .
Z r d b i ło m i s ię p r z y k r o i p o s ta n o w i ł e m p r ę d z e j s tk o ń c z y ć . B e z n a m y s ł u w z i ą ł e m p i e s k a , k t ó r e g o w i d z i s z i z w r ó c i ł e m s ię k u d r z w i o m . W t e d y N o r m la j e d n y m s u s e m w y b i e g ł a z p o k o j u , a p o c h w i li w r ó c i ł a , n io s ą c , w p y s k u p i ę k n i e o p r a tw a ią k s i ą ż k ę , k t ó r ą z lo tż y ła u n ó g m o i c h . B i e d a c t w o i i a j w y n a i ź n i e j c h c i a l a m i p o w i e d z i e ć :
— O t o m a s z p i ę k n ą k s i ą ż k ę , a o d d a j m i m o j e d z i e c k o .
U c ie k ł e m p r a w i e , a g d y m s i ę r a z j e s z c z e o d w r ó c i ł s e r c e m i s ię ś c is k a ło b o l e ś n i e . B i e d n a w y ż l ic a s t a ł a z e z w i e s z o n y m o g o n e m i s p o g l ą d a ł a k u m n ie z n i e w y m o w n y m ż a le m , s m u t n y c h o c z u ł z y s p ly lw a ły .
Z o s ia z p r z e ję c i e m s ł u c h a ł a w i a d a n t i a b r a t a o s t a t n i e j e d n a k s ł o w a p r z y j ę ł a n i e u f n i e .
— E , H e n i u , c h y b a c i s i ę z d a w a ł o p r z e c i e ż z w i e r z ę t a n i e p ł a c z ą I
— M y l i s z s i ę m o j e d z i e c k o , — o d p a r ł p r a c u j ą c y p r z y s w e m b i u r k u o j c i e c , k t ó r y o d c h w i l p a r u p r z y s łu c h i w a ł s i ę r o z m o w i e d z i e c i . — M y l i s z s i ę s ą d z ą c ż e ł z y s ą t y l k o w ł a s n o ś c i ą lu - d 'z i. I z r w ie r z ę ta p ł a c z ą , z a u w a ż o n o t o j u ż n i e j e d n t A r o t n i e . J a s a m k i e d y ś z t e g o p o /w o d u k u z ie m i o p u ś c i ł e m
o p o - i e g o
S t r z e l a ć m i a ł e m d o s a r n y k t ó r a w y s z ła n a m n i e i s t a n ę ł a z a le d w i e o p a -
k a i b r o ń w \ m i e r z o n ą , s t r a c i ł a p r z \- t o m n o ś ć . lx > z u p e ł n i e n ie u c i e k a ł a ,
u t k w i ł a w e m n i e ś l ic z n e p r z e p e ł n i o n e łz a m i o c z y , j a k b x m n ie b ł a g a ł a o ż y c i e i t o j ą u r a t o w a ł o . N ie m ia łe m o d w < a ig i z a b i ć b e z b r o n n e g o i p l ą c z ą c e g o s t w o r z e n i a . ( z \ t a l e m te ż w j e d - n e m z p is m n a u k o w y h . n o t a tk i u c z o n e g o p o d r ó ż n i k a , k t ó r y o p i s y w a ł
k i e m , p o l u j ą c w A f r y c e n a Z a b iito s ł o n i a m a t k ę . N a r a z p r z y b i e g ło k il k u m i e s i ę c z n e
s ło tn ie
c i n n ą s w ą t r ą b k ę u n i e ś ć d o g o r y . W i
d z ą c w r e s z c i e l i e z s k u t e c z n o ś ć s w y c h u s i ło w a ń , s t a n ę ł o b e z r a d n i e i z a c z ę ło p ł a k a ć . N i k t z o b e c n y c h n ie m ó g ł o - te j p a n o w a ć z r u s z e n i a
b o le ś c i p r z e j m u j ą c e j .
c h y b a r z a d k o k to n i e z a u w a ż ę I łe z w ic h p o c z c i w y c h , w i e r n y c h o c z a c h .
N i e r a z n a w e t d r o b n o s t k a im l / \
A j a n i e w i e d z i a ł a m i n a iw e t p r z y p u s z c z a ła m , ż ( l> \ z w i e r z ę t a n a i z a d u m a n a ..
ld ź m > d o s p i ż a r n i, n a j e m y s ię tib r v c h r z e c z y n i k ł n a s n i e z o -
S l u ż a c a p a ń s tw a B o l s k i c h m o ż e
lie j e s t g a r n e k z m io d e m !
S ą s i a d k a s ie d z i p r z y o k n i e w i d / i z a te m , c o s ię w k u c h n i d z i e j e .
I b i d ź m y d o p i w n i c y , t a m ju ż n ’a is n i k t w i d z i e ć n i e m o ż e ! B o ta m je s t z u p e ł n ie c ie m n o ! — N a je m y s ię j a b ł e k! ( łio d ź !
N ie p ó j d ę — o d p o w ie d z .ia ła
— M a s z s ł u s z n o ś ć \ l a r x s i u .
c i w y m . c h o c i a ż b y l u d z i e n a n a s n ie p a t r z \ li. r z e k la M a r y s i a .
D E S Z ( Z Y K
n ie i m o - !
P O T Ę G A S L O N ( A
I lo ś ć w o d y p a l u j ą c e j w s k u t e k
n iu 3 7 m iljta ir d ó w itla ln n n a m i n u tę . C h c ą c .s z tu c z n ie w y 1 w o r z y ć t a k ą ilo ś ć p a r y , p o t r z o b a b y z u ż y ć 1 2 k w a d r y I - j o n ó w to n w ę g la n a s e k u n d ę . 1 0 d a -
B O C I A N Ż Y J Ą C Y 2 5 L A T P a ń s t w o w e m u lu ty f u lo w i Z i o ł o - g i c z n e m u w H a m b u r g u n a d e s ł a n o z A f r y k i z r e d a k c j i d z iu in n ik a „ S u d n e y7 T im e is“ ( w y c h o d z ą c e g o w I r a n s w a l u ) p i e r ś c i e ń o b r ą c z k ę , z n a le z i o n ą w r o k u 1 9 3 5 n a n o d z e b o c i a n a , k t ó r e
te in b y ł z a ł r ż o n y w r o k u 1 9 1 0 . a z a t e m p r z e d 2 5 ł a t y te m u b o c ia n ó w '! p r z e z s t a c j ę o c h r o n y p t a k ó w w R o s ił te n w N i e m c z e c h . O k a 'z u j e s ię , ż e b o c i a n te n o s i ą g n ą ł ,,p o w a ż n y w ie k *4, b i o r ą c p o d u w a g o ilo ś ć l a t . l o s i ą g a n v c h p r z e z b o c i a n y .
D n i e m p s o c i l i, n o i n o ( k ą . j t e r a z z t e g o w i e l k i e b ło c k o .
A n a d r t 'd z e n ib y s t r o m ie ń d u ż y c i u r k ie m s z n u r k i e m w o d a p ł y n i e
P ly n iie n iib \ s t r u m ie ń d u ż y . j s z u k a d r o g i d o k a ł u ż y .
w m i g p o s f r ą c a .
E P I D E M I A O D R Y W K O N G O B E L G I J S K I E M .
O d i- r u d n i a u b . r . e p i d e m j a o d r y d z i e s i ą t k u j e n ie m c tw llę ta w K a ik y e lo . n a p ó ł n o c n y m w s c h o d z i e p r e f e k t u r y a p . I a u p u l a . p o w i e r z o n e j S a l e z ja n o m ś w . J a n a B o is k o . W p r o m i e ń i u 5 5 k m . o d m i s ji z a n o t o w a n o 2 0 3 w y p a d k i ś m ie r c i w ś r ó d n i e m o w l ą t . D o t ą d j e -
s z n e j e p i d e m j i.
N A S Z A G A Z E T K A
S ą w n i e j o b r a z k i , s ą w n i e j b a j e c z k i . M ó w i, c o b y ło c z a s y d a w n e m i.
( o d z i ś s ię d z i e j e n < a n a s z e j z i e m i . P r a w i t a k m ą d r z e , p r a w i t a k m ile . Ż e z n i ą g o d z i n y p ł y n ą j a k c h w i l e , i W ię c t e ż j e j s ł u c h a ć r a d b y m b e z
k o ń c a D o n o c k i c i e m n e j o d w s c h o d u s ło ń c a
0 1 0 4 9
S tr o n a 4 O P I t k L ' N U Z 1 A T W Y
- --- --- I ■■IM! ■'■ VI■830—81 IIU J”.
\ r . 1 0 .
W Y D O B Y C I E Z W Ł O K Ś W 1 Ę T O B L Ł ; W E G O C H Ł O P C A G W I D O N A D E
F O N T G A L L A N D
W d n i u z w i a s t o w a n i a N . M . P . 2 5 m a r c a r b . w o b e c n o ś c i 'b i s k u p a r z ą - i d z ą c e g o d i e c e z j ą V a le n c e , b i s k u p a P ic n a e m o n t a r z u w D i e d o k o n a n o w y d o b y c ia c i a ł a ś w ią i o b l i w i e g o C » u y d e H o n t g a l l a n d . z m a r ł e g o w o p i n j i ś w i ę to ś c i 2 4 s t y c z n i a 1 9 2 5 r . w d w u n a s t y m z a l e d w i e r o k u ż y c i a . C i a ło j e g o j a k s ię o k a z a ł o p o z o s t a ł o p r a w i e n i e z n i - s z c z o m e : t y l k o s k ó r a s i l n i e p o ż ó ł k ł a p o z a te m w y d a je s ię j a k b y s p a ł . O b e c n i e z w ł o k i s p o c z ę ł y w k a p l i c y s e m i
n a r j u m w V a l e n c e w d e p a r ta m e n c i e D r o m e iw < e F r a n c ji .
G u y d e F o n t g a l l a n d „ m a ł y c u d '4, j a k g 'o> n a z w a ł k a r d y n a ł ( e r r e t t i, w k r ó t k i e m s w e m ż y c i u o d z n a c z a ł s i ę n i e z w y k le u f n ą i w i e l k ą m i ł o ś c i ą d o J e z u s a , ś w i e c ą c p r z y k ła d e m c z y s t o ś c i. p r a w d o m ó w n o ś c i i w a l k i z n ie li< z - n e m i s iw ie m i u ł o m n o ś c i a m i . S z c z e g ó l n i e j s z ą c z c i ą o ta c z ia lją p a m i ę ć je g !o >
d z i e c i, a t a k ż e a l u m n i s e m in a r ió w d u c l io w n y c li ( z a ż y c i a m a ł y ( i u y w z d y c h a ł d o s t a n u d u c h o w n e g o ) i k a p ł a n i .
N A W R Ó C E N I E M Ł O D E G O N A C Z E L N I K A N A W Y S P A C H F I D Ż I
1 8 s t y c z n i a b r . k s . N i c o l a s , w i k a r - j u s z a p . w y s p F id iz i, o c h r z c ił m ł o d e g o n a c z e l n ik a k r a j o w e g o , k t ó r y d l a p r z e j ś c i a 'n a ło tn lo K o ś c io ł a K a t o l i c k i e g o w y k a z a ł w i d e c h a r l u w to ili i p o ś lw lię c e n iia o r a z n i e z w y k ł ą w y t r w a ło ś ć , B ę d ą c , j a k z r e s z t ą p r a w i e c a łe p l e m ię , p r o t e s ta n t e m p o p r o s i ł j e d n a k ż e o n a u c z y c i e l a k a t o li k a . W s z y s t k o n a l e p s z e j j u ż b y ł o d r o d z e , a l e k o m i
s a r z e u r o p e j s k i p o c z ą ł r o b i ć t r u d n o ś c i : m ie p o d o b a ł m u s i ę n a u c iz y c ie l k a t o l i k w o t o c z e n i u p r o t e s t a n o k ie m . — S t a r s i z p o ś r ó d p l e m i e n ia o t r z y m a l i n a k a z z a s t ą p i e n i a k a t o l i k a n a u c z y c i e l e m - m e t o d y s t ą , l e c z r a d a z n a c z e ln i k i e m n a c z e le s p r z e c i w i ła s i ę t e m u o ś w i a d c z a j ą c , ż e z n a u c z y c ie l a k a t o l i k a j e s t w z u p e łn o ś c i z a d o w o lo n a i a n i n i e m y ś l i o to m , ż e b y g o z a s t ą p i ć k i m ś i n n y m .
Z a p o z n a w s z y s ię z k a to liic y lz m e m , m ł o d y n a c z e l n i k R a t o L e o n e S e iru o - p u ś e i ł s z e r e g i p r o t e s t a n t ó w ’, b y z o s t a ć k a t e c h u m e n e m . W p r a w d z ie r ó ż n e i n t r y g i i p r z y k r o ś c i , k t ó r y c h m u n i e s z c z ę d z o n o , s p r a w i ł y , ż e n a c z e l
n i k z r z e k i s ię s w e g o u r z ę d u , a le ; w y r- t r w a ł w r a z z p o w z i ę t e m p o s t a n o w i e n i e m i p lo i s z e ś c i o m i e s i ę c z n o n i p r z y g o to w a n i u d o S a k r a m e n t ó w ś w \ w C a w a n . p r z y ją ł C h r z e s t i p i e r w s z ą K o m u n j ę ś w o
wiecie,
P i e r w s z y p a r o w ó z z b u d o w a ł A n - S t e v e n s o n .
- y - g - p
\ a j d ł u ż e j ż y j ą c e m i p ł a z a m i s ą ż ó łw ie .
-ł~ 4 " +
W p o ł u d n i o w y c h m i e j s c o w o ś c ia c h W ł o c h , z m a r łe m u d o g n b u n a t r u m n ę w r z u c a ją j e g o n a j g o r s z ą w ł a s n ą k a p o t ę . A k o b i e c i e j e j w ł a s n y w e l o n ś l u b n y.
W j a p o n j i ł a p ią r y b y z a p o m o c ą p t a k ó w , k t ó r e p u s z c z a j ą p e d w o d ę .
S z k a p l e r z j e s t p o c h o d z e n i a a r a b s k i e g o . K a ż d y a r a b n o s i s z k a p i o r z n a p i e r s i a c h , a w m ie m s ą z a s z y t e s ł o w a K o r a n u l u b ś w . z i e m ia z M e k k i.
4 - + +
N i e k t ó r e s z c z e p y ' m u r z y ń s k i e w A f r y c e n a z n a k p o w i t a n i a p o c i e r a j ą n o s , o n o s z a m ia s t p o d a j w a n i a s o b i e r ą k.
Bitęcik Radgoujy
RADJO DLA DZIECI I MŁODZIEŻY.
N ie d z ie la , 2 6 k w ie tn ia : o g o d z . 1 4 - e j s łu c h a ć b ę d z ie m y „ O p o w ie ś c i ż o łn ie r s k ie ’*, n a d a n e p o d ty tu łe m : D z ię k i C i M a tk o z a W il
n o . — O g o d z . 1 6 - e j c ie k a w e ła m ig łó w k i p o d y k tu je p . H e n r y k Ł a d o s z .
Poniedziałek, 2 7 k w ie tn ia : c z e k a n a s p o z a a u d y c ją d la s z k ó ł o g o d z 8 - e j, — p ię k n y k o n c e r t o r k ie s tr y m a n d o lin is tó w p . t. „ Z p io s e n k ą p r z e z L w ó w " o g o d z . 1 6 .1 5 ; w r e s z c ie o g o d z . 1 8 ,3 0 u s ły s z y m y c ie k a w ą a u d y c ję
„ T r o c h ę te le w iz ji" .
Wtorek, 2 8 k w ie tn ia : o 1 2 ,1 5 w r a m a c h a u d y c ji d la s z k ó l z a s ta n o w im y s ię n a d p r a - w d ą s ta r e g o p r z y s ło w ia „ S m u tn o n ie d z ie li, — g d y s ię p ią te k w e s e li" ; o g o d z . 1 6 ,0 0 u s ły s z y m y r ó ż n e p o ż y te c z n e w ia d o m o ś c i w s k r z y n c e P . K . O .
środa, 29 k w ie tn ia : o g o d z . 1 6 ,0 0 d a je n a m c h ó r E r y a n a c z a r o w n y k o n c e r t p io s e n e k d la d z ie c i, o s n u ty c h n a tle o g ó ln ie z n a n y c h b a je k .
Czwartek, 3 0 k w ie tn ia : o g o d z . 1 2 ,1 5 p o r a n e k s z k o lm y d la s z k ó ł p o w s z e c h n y c h : — o g o d z . 1 6 .0 0 u s ły s z y m y w e s o łe o p o w ia d a n ie d la d z ie c i: ,,O te rn , ja k m a łp a s k u b a ła m is ia z a o g o n " .
Piątek, 1 m a ja : 1 2 ,1 5 a u d y c ja d la s z k ó l:
„ O jc z y z n o m o ja , ty je s ite ś ja k z d r o w ie " ; o g o d z . 1 6 ,1 5 s ta r s z e d z ie c i p iln ie s łu c h a ć b ę d ą p o g a d a n k i „ P r z y r o d a w m a ju " .
S o b o ta , 2 m a ja : o 1 6 ,2 0 s łu c h o w is k o d la d z ie c i s ta r s z y c h p . t. ..W o d a " ; o g o d z . 1 8 ,0 0 w s k u p ie n iu w y s łu c h a m y n a b o ż e ń s tw a m a jo w e g o z O s tr e j B r a m y u W iln ie .
HUMOR
KARTA POCZTOWA.
U p e w n e g o p a n a s łu ż y ł c h ło p ie c im ie n ie m M a c iu ś . Ó w M a c iu ś n ie g r z e s z y ł z b y tn im r o z u m e m . w s k u te k c z e g o z d a r z a ły s ię n ie r a z z a b a w n e p r z y g o d y . P e w n e g o r a z u p a n p o s ła ł M a ć k a d o s k le p u p o k a r tę p o c z to w ą .
J a k a 4 0 k a r ta ? — p y ta M a c iu ś : — c z y ta k a z o b r a z k a m i?
— N ie ! — o d rz e k ł p a n i w y ją w s z y z te c z k i z a p is a n ą k a r tę , k tó r ą o tr z y m a ł o d s w e g o z n a jo m e g o , w r ę c z y ł ją c h ło p c u , m ó w ią c : — - P r z y n ie ś ta k ą k a r tę , ja k ta .
P o k ilk u g o d z in a c h p a n , z a n ie p o k o jo n y d łu g ą n ie o b e c n o ś c ią c h ło p c a , p o s ta n o w ił iś ć n a m ia srto s z u k a ć g o , s ą d z ą c , ż e m u s ię c o ś z łe g o s ta ło .
W te m p r z y c h o d z i M a c iu ś , i p o d a ją c p a n u z a p is a n ą k a r tę , m ó w i z e z ło ś c ią :
— C h o d z ę i c h o d z ę p o s k le p a c h , a le n i
g d z ie n ie m o g ę d o s ta ć ta k ie j k a r ty , ja k ta ! S ą . a le n ie z a p is a n e ...
DOWCIPNY CHŁOPCZYK.
D o f r y z je r a p r z y s z e d ł m a ły c h ło p c z y k i p r o s i o o s trz y ż e n ie . F r y z je r z a c z ą ł s trz y c b a r d z o p o w o li, a k ie d y u p ły n ę ło p ó ł g o d z i
n y c h ło p c z y k z a p y ta ł:
C z y je s z c z e d u ż o m a p a n d o s tr z y ż e n ia ?
— J u ż ty lk o w ło s y n a d c z o łe m — T j ś n ił f r y z je r
— T o n ie c li s ię p a n p o s p ie s z y ż e b y ty m c z a s e m n ie o d r o s ły w ło s y z ty lu g ło w y , z a n im p a n s k o ń c z y z r o b ił u w a g ę c h ło p c z y k .
MIŁY SYNUś
— T a tu s iu , m ó j d r o g i, k u p m i tr ą b k ę ! A le ż m o je d z ie c k o , n a b i ł b y ś m i ta k c ią g le n a d u s z a m i, ż e n ie m ó g łb y m p r a c o w a ć .
— O n ie ta tu s iu , ja n ie c lic ę p r z e s z k a d z a ć w p r a c y , b ę d ę tr ą b ił ty lk o w te d y , g d y ta tu ś b ę d z ie s p a ł.
ZNA SIĘ NA POGODZIE.
W ię c j u t r o b ę d z ie b a r d z o lu d n a p o g o d a p y ta ją tu r y ś c i s w e g o p r z e w o d n ik a w y b ie r a ją c s ię n a w y c ie c z k ę w g ó r y . w y z n a c ie s ię n a p o g o d z ie d o b r z e p r a w d a ?
— O ta k . ja s ię z n a m , ja k m ó w ię , ż e b ę d z ie p o g o d a lo b ę d z ie c h y b a b y la ło
ROZMOWA Z GŁUCHYM.
G łu c h y B a r to s z s z e d ł n a ja r m a r k z in d y k ie m w k o s z y k u . S p o ty k a g o s ą s ia d i w i
ta s ło w a m i:
— J a k s ię m a c ie B a r to s ie ? 'f e n o d p o w ia d a :
— N ie s ie in d o r a w k o s ie !
N a c h y la s ię w ię c s ą s ia d i k r z y c z y m u d o u c h a :
— A ja k s ię m a ż o n a i d z ie c i?
— Z w ią z a n y , z w ią z a n y to n ie w y le c i!
— o d p o w ia d a B a r to s z .
K s ią ż n ic a K o p e m ik a ń s k a w T o ru n iu
