Najbliższa rodzina - Israel Mendelson - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

ISRAEL MENDELSON

ur. 1916; Zamość

Miejsce i czas wydarzeń Zamość, dwudziestolecie międzywojenne

Słowa kluczowe Zamość, dwudziestolecie międzywojenne, rodzina i dom rodzinny, szabat, sklep ze skórami, antysemityzm

Najbliższa rodzina

Nazywam się Israel Mendelson. Urodziłem się 12 grudnia 1916 roku w Zamościu i żyłem w Zamościu do 1941 roku. Rodzice i dziadkowie byli z Zamościa. Rodzice nazywali się Chaim i Gitla Mendelsonowie. Byli kupcami, sprzedawali skóry na obuwie, mieli sklep ze skórami.

Miałem trzech braci i trzy siostry. Byli: Awram, Szymszo, Pinchas, Chajcia, Pnina, Rajzel. Ja byłem najmłodszy. Mieliśmy dwa pokoje, mieszkanie należało do Birkana, on był właścicielem tego domu, Żyd także.

Szabat [obchodziliśmy] bardzo pobożnie. W szabat nie gotowało się obiadu, wszystko było gotowe dzień przedtem. Mama przygotowywała w piątek. Niedużo [było jedzenia], żyliśmy bardzo skromnie. Ryba była, bez ryby nie ma szabatu, i kartofle były, to było niedrogie.

Do [19]37 roku było dobrze, potem był antysemityzm, nie dali ludziom wejść do sklepu, było bardzo źle. Wszystko się zmieniło. Wtedy był minister Składkowski. On powiedział tak: „Bić Żydów nie wolno”. Ale zaczął się bojkot Żydów, Polacy stali przy sklepie i nie dali ludziom wejść do sklepu.

Data i miejsce nagrania 2009-09-17, Tel Awiw

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Redakcja Justyna Molik