E NCAENI ORVM GYMNASII
T V M V E R O E T I A M
I NA VGV RA T I ONI S SOLEMNI TATEM
Q.V A
M A G N I F I C I E T A M P L I S S I M I
MAG1STRATVS ELBINGENSIS
XVS S V E T A V C T O R I T A T E
V I R O
P R A E C L A R I S S I M O D O C T I S SI M O O V E D O M I N O
I O A N N I S A M V E L I F R O M
R E C T O R I H A C T E N V S S C H O L A E M A R I A E B VR G E N S IS E T R E G I A E T E V T O N I C A E s o c i e t a t i s r e g i o m o n t a n a e m e m b r o o r d i n a r i o
C O N R E C T O R I S I N \ T H E N A E O D R V S I C O
V T E T „ - ^
l?ROF. PHIL. T R A C T , A C H-ISTOR. E T P O E S E O S P V B L I C I M V N V S
D, X X V I I , N O V E M B R I S M D C C L X V I D E M A N D E T V R
R E G I A E H V I V S V R B I S
PATRES C ONSCRI P TOS
C O I T E R O S QJV E
. A R T I V M F A V T O R E S E T A M I C O S
E S T R E V E R E N T I A E T O B S E R V A N T I A
iP
) *invitat
S I M V L Q V E
De fonte /alutis in Ecclefia
£?*Scholis chriftianorum fcaturiente
N O N N V L L A P R A E F A T V R
10 A N I S I E S L A N G I F S
G Y M N. R E C T . P. P. O. E T B I E L.
E L B I N G A E
Q uam varium , quamque multiplex e o ru m , qui divinioris do&rinae litteris nutriti, cum veteris tum novi foederis
oracula interpretantur, fit ftudium atque labor, ex Theologiae cultoribus ad unum fere norunt omnes. Nam dum Sacra S c r i
ptura fluminis naturam induit, ex quo tefte b. L u th ero & agnus St camelus fitim levare pofiunt fu a m : mirum n o n e f t , quemvis pro e o , quo ducitur litterarum amore > ad pandemarum divinarum interpretitionetn accedere, & in .rebu s ac antiquitatibus facris explicandis enodandifque unum ad h o c , alterum ad aliud defcen- genus S u n t h in c, qui in religione Judaica ejusque caeri- uiis m u k a, a peregrinis, praefertim Graecis aflumta, fe inve
ni fle credunt, S u n t e contrario etiam , qui res facras in fcriptis JTatViium obvias efle ftatuunt. H o c alios inter Su m m e R e v er.
iae Salanae Profeflor Hallbauer in difT de facris in profa
nis p le n m ^ .v p o iu it . illud v e ro , qui Graecam J X q u e O O . olim magna cum laude Helmftadii docuit Lakem acher in obfervatio- nibus luis Philologicis P . I. 3. fummo ftudio fummaque eru
ditione praeftitit, cujus fententiae de folemni aquae, ex fonte Siloami hauftae, eftbfione, in tabernaculorum fefto obfervata, in praefenti meminifle juvat.
Statuit
Statuit V ir ille Cei; hanc Judaeorum confuecudinem, ob fummam caerimoniarum affinitatem, quae in Graecorum baccha- nalibus & Ifraelitarum diebus, fefto tabernaculi facris deprehen
ditur, a gentilibus petitam , ad cultum veri Dei magis exornandum, adhibitam fuiffe. Quae autem fi veritati convenirent, Salvator utique n o fte r, tanquam rigidus cultus Ifraelitarum divini refor
m ato r, illum aquam ex fonte Siloami hauriendi 5 r ad altare effun
dendi ritum , ab ethnicis acceptum, atro nocailet carbone : quippe religionis Judaicae fanditati repugnat, ea, qu3e gentilium fucra red olen t, imitari. A ft hanc Judaeorum folemnitatem ille non m odo non reprehendit, fed tacendo potius approbat, eique cal
culum addit fu u m , dum occafione ab hac aquarum effufione fumta, exclam at: S i quis ficic, veniat ad me & bibat. Jo . V I I , 37 . V id it enim Chrfftus maxima animi laetitia in d ie , qui fefti erat celeberrimus, poftremo populum folemni pompa aquae abundan
tiam ex torrente Siloami in templum afferre, eundemque audivit, ubi facerdotibus tradita cum vino ad altare effundebatur, magna v o ce canentem illud Jefaiae : Haurietis aquas in laetitia ex fo n tibus falutis. c. X I I , 9 . Quae verba ipfo Joanne interprete c. X I I , 39. dona gratiae, in primis Spiritus S a n & i indicant, quae credentibus largiturus efVMeflias.
Siquidem ille non homines modo redemit & felicitatem ipfis promeruit aeternam, fed in Ecclefia etiam fontes fcaturire fec^t, ad quos pie viventibus frequenter properare licet, auo fjlutera ex illis hauriant, confervent, augeantque. Quid enim docuu.C ilia coeleftis exfuperans, in verbo divino nobis re v e la ta j^ f^ m c T facramenta E cc le lia e , a Chrifto inftituta, aliud ftm r^ q u am fo n tes faluberrimi, qui omnibus patent, & ex quibus gratiam prae gratia ac fpiritualem aeternamque falutem fumma cum animi oble-
< 5 latione & jucunditate haurire poffumus ?
A ft non inEcclefia modo rivi manant do&rinae & falutis exu
berantes, qui mentis oculos, luce divina colluftratos recreant, &
cordibus
cordibus hominum arefacis (e in fu n d u n t; fed ea quoque S c h o larum eft in d o le s, ut fontium imagine adumbratae conflderari pos- fint. lti illis enim officinis, in quibus reliquas inter fcientias falu- tifcra de Chrifto do&rina primum occupat locum , tanquam ex fonte vivente optimarum artium ac difciplinarum hauriuntur the- fauri. N o n dicam , antiquitatem illam , quae in fabulis pangendis admodum erat occupata, idem fub fi& isH ip p o c re n e s& Aganyapes fontibus aliqua ex parte jam repraefentalle ; fed hoc faltem anno
tandum e fle p u t o , falubrem eam do&rinae tradendae hauriendae- que rationem, quam Spiritus S a n d i officinae expetunt, Ifraelita- rum legislatoris verbis, quibus populo fuo ultimum dixit vale, jam praefiguratam e lle , d u m : dcftillabit, inquit, in modum pluviae doclrina mea, & lluet ut ros oratio mea^ Deut. X X X I I , 2.
Quemadmodum enim ros & pluvia coelitus delapfa, rivulorum imo fluviorum inftar humum largiter exuberant ntientem, & iis, quae ex terris nafcuntur, vigorem trib u u n t: ita & d o & r in a , quae
a D e o
profecta, in a u ro ris aeterni laudem hominumque falutem in fcholis chriftianorum traditur, animum difcendi cupidum reficit
& corroborat, ica u t, qui rerum divinarum ac humanarum haufit cognitionem , non fuam m od o, fed aliorum quoque felicitatem promovendi facultate exornetur.
Id quod licet femper animo fit perpendendum , opportune ta
men nunc cogitamus, dum fpartam triftiilimo Viri Praeclari (Ii mi D o-
£itfimique Domini I O A N N I S D A N I E L I S H O F F M A N N , C on r. „ 'w x rof. Phil. Praft. ut & Hift. & Poefos Pubi, olim meritiflimi o E T tiT ^ ^ y m n a fio patrio vacuefaciam quam maturiflime refarcire, eamque M A ^n fiC vs &
A m p l i s s i m v sVrbis M A G I S T R A T V S pro eo ,^ quo eft, in Mulas noftras benigniflimo afFeclu & favore V iro Praeclariflimo D o& iflim oque D om in o I O A N N I S A M V E L I F R O M , Scholae Mariaeburgenfis hactenus Reclori<St Regiae T e u tonicae Societatis, quae Regiom onti floret, M em bro Ordinario ob dudum perfpeftam ejus eximiam eruditionem & docendi aptitu- dinera demandare voluit. Cujus vitam & ftu d io ru m , quae tenuit,
3 - rationem
rationem ex adje#a pro more defcriptione, ipfius Viri Doctiflimi calamo exarata, fufius perfpicere licebit , in qua ita de,fe N o ft e r :
E g o IO A N N E S S A M V E L F R O M , parente pie defun
d o M . Nathanaele Ephraim F r o t n , coetus patrii Paftore quondam dile&iifimo, quoad famam adhuc fuperftite, anno praefentis faeculi quinto & tricefim o, menfis Junii die o&avo Mariaeburgi natus Tum, majoribus vero ufus ex familia nobi
lium Anglorum F r o m F rah n e propter religionem olim ex patria profugorum. P e r undecim aetatis adultioris annos ad initia litterarum & prudentiorem morum compofitionem fenfitn fenfimque efformari co e p i, Remoribus maxime fcholae patriae eo tempore fidelitfimis, patrueli nuper beate mortuo M . Sa- mueli E ph raim F r o m & poft eum M . G od ofred o SchufteiOj quidquid ad altiora ftudia academica aliquam commendationem' h abet, acceptum ferendum etfe, ingenue ftatuens. Ita in mufarum confuetudinem haud invite admiflus Regiomontum me anno tertio & quinquagefimo c o n tu li, intimioribus earum facris initiandus. H o c confilio fcholis Theologicis non minus ac Philofophicis fedulo interfui, virorum illa aetate in artibus fuis celeberrimorum, nimirum in do&rina facrafamme R e v e rendorum D oftorum Sch u ltzii, A r n o ld ii, Lilienthalii, fia h n ii praeceptis imbutus, Mathefin v ero , Philofophiam, Stilum & H ifto riam , praeeuntibus Profeiloribus & Magiftris excellentifiimis D . Lan ghanfen io, G iitte r o , Teskio & U n - dnero edo&us. Venae tum qualifcumque poeticae exhibiJ*
quibusdam primitiis regia focietas teutonica dignum^mtf^enh^ ^ fuit, cui anno fexto & quinquagefimo in nufflernf/fiaum recc- p t o , fedem inter membra fua offerret, praemiffoad hanc d i gnitatem promerendam pro more fpecimine ligatae o ratio n is:
de filentio pythagorico. Poftea in eo fermonis genere dili- geptius exercitatus, varia folemni occafione oblata, ejus 3 C meo nomine non pauca maturioris faltem ingenii publice e x hibui documenta. D om u m anno feptimo tk quinquagefimo
- . tandem N
tandem revcrfus cum in hac arte nonnullis editis elaborationi- bus excolenda, tum in reliquo litterarum ambitu ftrenue per- fe q u e n d o , tum in fermonibus fhcris ad concionem habendis om ne fere tempus collocavi. P e r duos annos impigre hoc modo occupatus, iter jam Roftochium , & in hoc litterarum altrice annuam faltem commorationem meditabar, ut ibi qua- liumcumque virium mearum periculo f a $ o , pro capeilendis fummis in Philofophia honoribus diflertationem aliquam pu
blicae eruditorum difquifitioni fubjicerem ; quum civitas patria circumfcriptis reliqui fcientiarum ftadii term inis, fru&us ex folo fuo natos peculiari quodam jure libi vindicaret, mihi- que tum vacantem R e& o ris fpartam fponte offerret. Quan
tum per o & o fere annos, quos hoc munus fuftineo, officiis in eo obviis cura publica, rem litterariam adjuverim, quid
quid ingratorum, - fi qui fuerint, invidia obtre& averit, teftes loquentur fide fatis d ig n i, juvenes, qui ex mea difciplina in altiores liberalium artium officinas, non cruda, ut mihi qui
dem perfuadeo, propulerunt ftudia. N eque tamen jugo hoc fatis duro impeditus nuntium plane mifi aliis litterarum ex
ercitiis. Inter alia confilio fautorum Magnifico civitatis G eda- nenfis Senatui feliciflima anni fecundi & fexagefimi aufpicia carmine heroico gratulatus, altero anno poft a Reverend o hujus* civitatis M iniflerio Candidatorum numero adferiptus fum. P e r annum circa feripta quaedam periodica publice edenda fponte occupabar, deinde anno quarto & fexagefimo miblicam fcholae patriae luftrationem praemifib programmate m cfo d ^m iod in promovendis litterarum ftudiis beneficia eo*
r u m , qui rebus publicis praefunt, illuitrat. Denique inter gaudia publica de Sereniffimo Noftro Rege & Domino S T A N I S - L A O A V G V S T O in fummo otio & feliciffirae e le& o, neque mihi temperare potui, quin folemni occafione homagii a B o - rufilae terris principi digniflimo praeftiti ob via, qualicum- que carmine hanc com m u nfm omnium laetitiam admirationis teftem celebrarem. A d haec usque aetatis flamina meorum
in
in patria laborum tela pertexta eft, cujus rationem mihi fub abitum, reddendam fuiiTe ratus, Conrecl:oris & Profe roris publici in Gymnafio provinciam a M A G N I F I C O E L E I N - G E N S I V M S E N A T V rite mihi demandatam, divina gratia, Maecenatum benevolentia & prote&ione, felicique fucceifu fretus prone fufcipio. Q. D . F . F . Q. E , J.
H ic eft V ir ille, ad quem evehendum, eumque Doclores inter Gymnafii Eibingenfis ponen du m , craftinus B . C. D. defti- natus eft dies, Encaeniis Seminarii Civitatis infimul dicatus.
A d quam igitur duplicem feftivitatem rite <k ex voto
m v n i f i c e n - t i s s i m o r v mScholae
n v t r i t o r v mperagendam,
i l l v s t r e m , p e r m a g n i f i c o s , G EN ER O SO S, AMPLISSIMOS aC CONSVLTISSIMOS VRBIS p r o c e r e s ,fubmiilb obfervantiae cultu aetatem profequendos, necr non
EX C EL LE N TISSIM O S, PLVR. R EV ER EN D O S, CLARISSIMOS, PRAENOB I L E S , N O B IL E S, S P E C T A B I L E S , HVMANISSIMOSqUe FA VTO R ES & AM I
COS-
