Źródła ryzyka – analiza PEST+E

Środowisko polityczne projektu obejmowało uwarunkowania merytoryczne, prawne i proceduralne. Analizie poddano:

− lokalizację projektu i przewidywane obszary, które będą objęte jego obsługą,

− unormowania i procedury dotyczące wyboru wykonawców,

− stopień zaawansowania procesów legislacyjnych dla wydania przepisów szczegółowych ustalających warunki techniczne budowy metra,

− możliwości pozyskania prawa do nieruchomości niezbędnych dla budowy,

− zasady i praktykę postępowania w procesie uzgodnień z gestorami sieci infrastrukturalnych.

W wyniku analizy dotyczącej środowiska politycznego ustalono następujące szanse i zagrożenia:

• Szanse wynikające z uwarunkowań politycznych:

− dobry klimat dla przygotowania i realizacji projektu,

− pomoc różnych organizacji przy realizacji projektu,

• Zagrożenia wynikające z uwarunkowań politycznych:

− długotrwałe i obarczone ryzykiem niekontrolowanego wzrostu kosztów uzgodnienia z gestorami infrastruktury,

− konieczność uzyskania indywidualnych odstępstw od obowiązujących przepisów, dowolność decyzyjna organów i instytucji opiniujących,

− nieokreślony w przestrzeni obszar obowiązywania wieczystej dzierżawy,

− brak możliwości dostępu do gruntu niezbędnego dla budowy.

102 Środowisko ekonomiczne

Środowisko ekonomiczne projektu obejmowało dwa podstawowe zagadnienia, tj. rozwój gospodarczy regionu i jego wpływ na inwestycję oraz kwestie związane z finansowaniem projektu transportowego. Analizie poddano:

− parametry charakteryzujące rozwój Warszawy oraz najbliższych okolic,

− rozwój rynku inwestycyjnego oraz funkcjonujące, tworzące się i rozwijające przedsiębiorstwa,

− rodzaj i skalę tworzących się funkcji metropolitalnych, związanych ze sprawowaniem kontroli i nadzoru nad funkcjonowaniem gospodarki w skali regionu i państwa,

− procesy transformacji struktury gospodarki Warszawy,

− rozmieszczenie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą,

− potencjalne koszty realizacji projektu i zakupu taboru dla jego obsługi,

− źródła finansowania i współfinansowania ze środków Unii Europejskiej (UE).

W wyniku analizy dotyczącej środowiska ekonomicznego ustalono następujące szanse i zagrożenia:

• Szanse wynikające z uwarunkowań ekonomicznych:

− zapewnione finansowanie z budżetu miasta,

− zapewnione finansowanie z funduszy strukturalnych UE,

− nacisk ze strony przedsiębiorstw na jak najszybsze przeprowadzenie inwestycji,

− konieczność wybudowania linii metra w związku zapewnieniem komunikacji w rozwijającym się dynamicznie mieście.

• Zagrożenia wynikające z uwarunkowań ekonomicznych:

− wartość zadania przewyższy środki finansowe posiadane na ten cel,

− zmiana sytuacji gospodarczej spowoduje znaczne obniżenie wpływów do budżetu miasta,

− projekt zostanie usunięty z listy indykatywnej.

Środowisko społeczno-kulturowe

Środowisko społeczno-kulturalne projektu obejmowało problematykę demograficzną, strukturę rynku pracy oraz aspekty socjologiczne. Analizie poddano:

− liczbę mieszkańców Warszawy i dynamikę zmian demograficznych,

− średnią wieku ludności zamieszkałej w dzielnicach,

− gęstość zaludnienia,

− salda migracji pomiędzy Warszawą a gminami sąsiadującymi,

103

− powiązania stołecznego rynku pracy z gminami położonymi w najbliższym otoczeniu Warszawy,

− społeczne skutki „stołeczności” miasta.

W wyniku analizy dotyczącej środowiska ekonomicznego ustalono następujące szanse i zagrożenia:

• Szanse wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych:

− dostęp do wysokospecjalizowanej kadry finansistów, prawników, menedżerów,

− korzystanie z najlepszych ośrodków naukowych,

− rozpoznanie środowiska przez firmy zagraniczne,

− dostęp do struktur Rządu, możliwość bieżących konsultacji,

− wysoka świadomość, środowisk gospodarczych i kulturalnych, potrzeby budowy metra.

• Zagrożenia wynikające z uwarunkowań społeczno-kulturowych:

− możliwe ograniczenia dla projektu – miejsce dla budowy i czas realizacji, specjalna organizacja ruchu,

− oddziaływania na inwestora ze strony środowisk VIP,

− potencjalne protesty i konflikty wokół projektu, wykraczające poza sferę lokalną.

Środowisko technologiczne

Środowisko technologiczne projektu obejmowało uwarunkowania związane z technikami niezbędnymi dla realizacji założonych robót budowlano-montażowych. Analizie poddano:

− przewidywane rozwiązania techniczne i sposoby realizacji,

− rozwiązania funkcjonalne,

− warunki gruntowo-wodne,

− dotychczasowe doświadczenia, na rynku polskim, w stosowaniu nowoczesnych technologii drążenia tuneli,

− uwarunkowania wynikające ze stanu istniejącej infrastruktury.

W wyniku analizy dotyczącej środowiska technologicznego ustalono następujące szanse i zagrożenia:

• Szanse wynikające z uwarunkowań technologicznych:

− wysokie tempo budowy,

− skrócenie czasu realizacji, ograniczenie utrudnień,

− uruchomienie produkcji pomocniczej w rejonie Warszawy.

104

• Zagrożenia wynikające z uwarunkowań technologicznych:

− katastrofa budowlana,

− brak doświadczenia z technologią,

− utrudnienia w ruchu drogowym,

− długotrwały proces przygotowania i realizacji przyłączy energetycznych,

− nieujawnione na mapach urządzenia podziemne.

Środowisko naturalne

Środowisko naturalne obejmowało aspekty przyrodnicze, rzeźbę terenu, jakość powietrza i wód, wartości historyczno-kulturowe, zabytkowe itp. Analizie poddano:

− sytuację w czasie budowy,

− wpływ metod drążenia tuneli na stan środowiska naturalnego, szczególnie w obszarze objętym dyrektywą Natura 2000,

− sytuację w czasie eksploatacji w obsługiwanym rejonie,

− wpływ na układy przestrzenne o wysokich wartościach historyczno-kulturowych,

− oddziaływanie na Skarpę Warszawską jako obszar krajobrazu kulturowego,

− zagrożenia geologiczne.

W wyniku analizy dotyczącej środowiska naturalnego ustalono następujące szanse i zagrożenia:

• Szanse wynikające z uwarunkowań środowiskowych:

− generalna poprawa parametrów środowiska naturalnego,

− optymalizacja ingerencji w środowisko naturalne w czasie budowy.

• Zagrożenia wynikające z uwarunkowań środowiskowych:

− uznanie przez władze ochrony środowiska, urobku z budowy jako odpadu niebezpiecznego,

− długotrwały proces ustalania miejsca składowania urobku,

− protesty organizacji społecznych zajmujących się ochroną środowiska,

− negatywne zjawiska związane z transportem urobku (kurz, zabrudzenia jezdni, znaczna ilość samochodów ciężarowych),

− roboty w Skarpie Wiślanej,

− niewybuchy i niewypały.

Podsumowanie szans i zagrożeń zidentyfikowanych w trakcie analizy PEST+E wpływających na realizację projektu transportowego przedstawiono w tabeli 14.

105

Tabela 14. Podsumowanie analizy PEST+E

Rodzaj czynnika Szanse Zagrożenia

Polityczne

Dobry klimat dla przygotowania i realizacji projektu

Pomoc różnych organizacji przy realizacji projektu dowolność decyzyjna organów i instytucji opiniujących

Nieokreślony w przestrzeni obszar obowiązywania wieczystej dzierżawy Brak możliwości dostępu do gruntu niezbędnego dla budowy.

Nacisk ze strony przedsiębiorstw na jak najszybsze przeprowadzenie inwestycji Konieczność wybudowania linii metra w związku zapewnieniem komunikacji w rozwijającym się dynamicznie mieście

Wartość zadania przewyższy środki finansowe posiadane na ten cel

Zmiana sytuacji gospodarczej spowoduje znaczne obniżenie wpływów do budżetu miasta

Projekt zostanie usunięty z listy indykatywnej

Dostęp do struktur Rządu, możliwość bieżących konsultacji

Wysoka świadomość, środowisk gospodarczych i kulturalnych, potrzeby budowy metra

Możliwe ograniczenia dla projektu – miejsce dla budowy i czas realizacji, specjalna organizacja ruchu

Oddziaływania na inwestora ze strony środowisk VIP

Potencjalne protesty i konflikty wokół projektu, wykraczające poza sferę lokalną

Technologiczne

106

Tabela 14. Podsumowanie analizy PEST+E cd.

Rodzaj czynnika Szanse Zagrożenia

Środowiskowe

Generalna poprawa parametrów środowiska naturalnego

Optymalizacja ingerencji w środowisko naturalne w czasie budowy

Uznanie przez władze ochrony środowiska, urobku z budowy jako odpadu niebezpiecznego

Długotrwały proces ustalania miejsca składowania urobku

Protesty organizacji społecznych zajmujących się ochroną środowiska Negatywne zjawiska związane z transportem urobku (kurz, zabrudzenia jezdni, znaczna ilość samochodów ciężarowych)

Roboty w Skarpie Wiślanej Niewybuchy i niewypały Źródło: Opracowanie własne