w tym farmaceutów i techników farmaceutycznych. Dzięki temu powstała możliwość wyeliminowania czynników ograniczających dostęp do szczepienia, jak konieczność uzyskania recepty lekarskiej czy też koszt samej szczepionki.
Oto pytania i uzyskane odpowiedzi:
Pytanie 1.
To było pytanie podstawowe w tej ankiecie. Wiemy, że jesteśmy narażeni na kontakt z osobami przeziębionymi lub chorymi m.in. na grypę częściej niż statystyczny Kowalski – a jednak większość ankietowanych stwierdziła, że NIE zamierza szczepić się przeciw grypie lub wyraziła niezdecydowanie.
Pytanie 2.
Odpowiedzi na to pytanie zawierają w sobie dwie informacje.
Pierwsza i oczywista to kwes�a uzyskania informacji o możliwości bezpłatnego szczepienia się przeciw grypie przez farmaceutów. Druga to ewentualny wpływ posiadania tej informacji na decyzję lub chęć zaszczepienia się.
Skala pozytywnej odpowiedzi na to pytanie (powyżej 93%) sugeruje, że grupa badana była mocno jednorodna w zakresie uzyskania dostępu do informacji o możliwości bezpłatnego szczepienia, a więc z dużym prawdopodobieństwem można przyjąć, że czynnik dostępności (recepta/
koszt szczepionki) oraz jego wpływ na odpowiedzi w tej ankiecie można wyeliminować (ponieważ jest jednakowy dla wszystkich).
Pytanie 3.
Ankieta była anonimowa, a odpowiedzi nie były powiązane kwes�onariuszem przypisującym je do konkretnej osoby. Nie można więc ocenić korelacji, które z odpowiedzi „na temat innych osób” udzielone były przez ankietowanych zainteresowanych szczepieniem, a których udzieliły osoby, które w dniu ankiety były niezdecydowane lub niezainteresowane zaszczepieniem się.
Wydaje się, że uzyskane na to pytanie odpowiedzi potwierdzają pewien dystans ankietowanych do tematu szczepień. Kluczowe jest wyrażenie
„zdecydowanej chęci zaszczepienia się” jedynie przez 14% ankietowanych.
Odpowiedzi przypuszczające możemy zsumować, gdyż nie opisują nam kluczowej kwes�i z pytania 1. Ponownie odpowiedź dystansująca w
zakresie szczepienia (ok. 27%) , uzyskuje przewagę nad odpowiedzią wyrażającą aprobatę dla szczepień.
Warto uzupełnić, że odpowiedź na powyższe pytanie nie zawiera informacji, czy udzielnie jej związane było z faktycznie uzyskaną od współpracowników wiedzą na temat ich zainteresowania bezpłatnym szczepieniem przeciw grypie, czy tylko samym przypuszczeniem ankietowanego, co do decyzji pozostałych osób zatrudnionych w aptece.
Pytanie 4.
Zalecenia szczepień przeciw grypie można podzielić ze względu na przesłanki kliniczne oraz przesłanki epidemiologiczne. Pracownicy aptek należą do tej grupy pracowników ochrony zdrowia, którzy mają bardzo częsty, bezpośredni kontakt z osobami, które są lub mogą być chore. Z tego powodu istnieje wysokie ryzyko zarażenia się, jak również przekazania wirusa na inne osoby.
Właśnie przez ten fakt należy uznać, że wynik 8,5% odpowiedzi uznających obowiązkowość szczepienia przeciw grypie za zaskakująco niski. Nawet gdyby do pozytywnych odpowiedzi w tym zakresie dodać odpowiedzi o rekomendowanym (28%) a nie tylko obowiązkowym zaszczepieniu – to łącznie uzyskujemy wynik niższy o 3% od odpowiedzi uzyskanych na pytanie o chęć zaszczepienia się przeciw grypie (39%).
W mojej ocenie to rodzi pewne pytanie – czy nie jest tak, że mówiąc o szczepionkach, myślimy jedynie kategoriami osobistymi, a te populacyjne, czyli związane z naszą odpowiedzialnością społeczną gdzieś nam umykają – po prostu nie skupiamy się na nich?
Odpowiedź „dobrowolne”, której udzieliło prawie 63% ankietowanych, zdaje się potwierdzać ten skupiony na jednostce kierunek podejścia do problematyki szczepień.
Pytanie 5.
Na podstawie odpowiedzi uzyskanych w poprzednich pytaniach – odpowiedź na to pytanie nie jest zaskoczeniem. Ponad 75%
ankietowanych udzieliło odpowiedzi negatywnej, a pozostałe 25% musimy podzielić na tych, którzy szczepią się regularnie (ok. 14%) oraz tych, którzy robią to okazjonalnie (ok. 11%).
Nie wyjaśnia to jednak powodu takiego stanu rzeczy. Wyniki mogą co prawda sugerować, w odniesieniu do odpowiedzi na pytanie 1, że dostępność bezpłatnych szczepień przeciw grypie korzystnie wpływa na chęć zaszczepienia się, jednak to tylko przypuszczenia – podparte co najwyżej kilku- kilkunastoprocentowym wzrostem zainteresowania.
Podsumowanie:
1.Ankieta została opublikowana 18 września 2020 r. – około 10 dni po ukazaniu się informacji Ministerstwa Zdrowia o objęciu pracowników aptek programem bezpłatnych szczepień przeciw grypie.
2.Do ankiety przesłanej mailem dołączona była informacja (lista) o podmiotach, które podpisały z NFZ umowę na wykonywanie szczepień w ramach programu.
3.Apteki od początku września br. mają problem z dostępem do szczepionek przeciw grypie i możliwością skutecznego ich zamówienia.
4.Media codziennie informują o problemie z dostępnością
szczepionek oraz o rekomendacjach w zakresie szczepienia.
5.Krajowa wyszczepialność przeciw grypie jest jedną z najniższych w Europie.
6.Szczepienie przeciw grypie jest uznane jako jeden ze sposobów zapobiegania ryzyku ciężkiego przebiegu COVID-19 i związanych z tym powikłań.
7.Podczas trwania tej ankiety w Polsce wzrosła liczba wykrywanych dziennie przypadków zarażonychSARS-Cov-2.
Jeśli mają Państwo uwagi – proszę o kontakt. Z chęcią zrobimy kolejne ankiety obrazujące naszą codzienną rzeczywistość.
mgr farm. Wojciech Chmielak
Zimny łańcuch dostaw jest standardem regulowanym przez Unię Europejską jako tzw. „Dobra Praktyka Dystrybucyjna” (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej - Dz.U.2017.509). Polega on na nieprzerwanym zachowaniu wymaganej temperatury w przypadku termolabilnych produktów leczniczych, zwykle w zakresie 2-8°C, w trakcie wszystkich etapów transportu i przechowywania produktów leczniczych, od wytwórcy do ostatecznego odbiorcy jakim jest pacjent, z jednoczesną możliwością udokumentowania całego procesu dystrybucji w zakresie spełnienia wymogów temperaturowych. Oznacza to, że wymagana temperatura odnosząca się do wnętrza opakowania, musi być zachowana w trakcie magazynowania, załadunku i rozładunku oraz przewożenia.
Celem nadrzędnym zachowania zimnego łańcucha dostaw w trakcie całego procesu dystrybucji jest zapewnienie najwyższej jakości produktu leczniczego, a tym samym skuteczności i bezpieczeństwa jego stosowania przez pacjenta. Wiele produktów leczniczych, przechowywanych poza wymaganym zakresem temperatury 2-8°C, może tracić swoje właściwości lecznicze wskutek procesów fizyko-chemicznych zachodzących w obrębie substancji czynnej lub substancji pomocniczych. Zachowanie zimnego łańcucha dostaw nabiera szczególnego znaczenia w przypadku szczepionek
Zimny łańcuch dostaw