APEL O POPARCIE DLA PROJEKTU USTAWY O ZAWODZIE FARMACEUTY

(1)

BIULETYN

INFORMACYJNY

Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej w Szczecinie

Nr 2(98)/2020r.

APEL

O POPARCIE DLA PROJEKTU

USTAWY

O ZAWODZIE

FARMACEUTY

(2)

(3)

BIULETYN INFORMACYJNY

Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej w Szczecinie

Nr 2(98)/2020r.

Redaktorzy biuletynu:

dr n. farm. Żuk Anna Adres redakcji/wydawca/druk i oprawa:

Zachodniopomorska Okręgowa Izba Aptekarska ul. Bolesława Śmiałego 4

70-350 Szczecin, tel: 91 484-31-45, 91 829-98-18 Numer konta/składki członkowskie:

PEKAO SA IO/Szczecin

34 1240 3813 1111 0000 4393 2113 Opracowanie graficzne:

Anna Skibińska

(4)

Skład osobowy Rady i Organów VIII Kadencji

Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej w Szczecinie

Prezydium:

Prezes: mgr farm. Chmielak Wojciech - prezes@zoia.szczecin.pl Wiceprezes: mgr farm. Kasiak Michał

Skarbnik: mgr farm. Kawka Gniewko - skarbnik@zoia.szczecin.pl Sekretarz: dr n. med. Ciechanowicz Alicja

Członek prezydium:

mgr farm. Sobczak Radosław Członkowie Rady Aptekarskiej:

mgr farm. Borowiak Hanna mgr farm. Gabrych Artur mgr farm. Mituła Dominika mgr farm. Olejnik Alicja mgr farm. Stankowski Rafał mgr farm. Urbańska Joanna dr n. farm. Waliszewski Jerzy dr n. farm. Żuk Anna

Komisja Rewizyjna:

Przewodniczący:

mgr farm. Jomma Kesra Członkowie:

mgr farm. Wanowska-Frączek Wanda dr n. med. Rudaś Tomasz

Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej mgr farm. Sypko Jacek

(5)

Zastępcy Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej:

mgr farm. Kalinowski Ryszard mgr farm. Kulpa Dominik mgr farm. Rohatyńska Anna

Okręgowy Sąd Aptekarski:

Przewodnicząca:

mgr farm. Kieliba Leokadia Członkowie:

mgr farm. Łęga Bernade�a mgr farm. Mango Ewa

mgr farm. Proch-Brudnowska Ewa mgr farm. Pieróg -Jomma Elżbieta dr n. med. Raińska-Giezek Tamara mgr farm. Waliszewska Danuta

(6)

SPIS TREŚCI

Słowo od redakcji ... 7

Felieton Prezesa ... 8

Apel o poparcie projektu Ustawy o Zawodzie Farmaceuty ... 13

Szkolenie ciągłe – podstawowy obowiązek farmaceuty ... 16

Polisa OC dla farmaceutów należących do ZOIA w Szczecinie... 27

Posiedzenia Rady ZOIA, Prezydium ZOIA, NRA, Kalendarium Prac i aktywności ZOIA ... 29

Stanowisko ZORA w sprawie obliczania i dokumentowania stażu pracy w aptece przy rozpatrywaniu wniosków o rękojmię dla kierownika apteki ... 33

Opieka farmaceutyczna: Szczepienie – najskuteczniejsza strategia walki z wirusem grypy ... 38

Ankieta ZOIA - Szczepienia przeciw grypie sezon 2020/2021... 45

Apteka szpitalna - Zimny łańcuch dostaw... 50

Hurtownia farmaceutyczna - Wdrożenie wymagań FMD w Hurtowniach Farmaceutycznych... 54

Psychobiotyki – dlaczego warto je rekomendować? ... 58

Okiem prawnika - Prawo pracy w pytaniach i odpowiedziach ... 63

Etyka - Prawo Secundum non nocere… Rozważania o etyce farmaceutów ... 67

2 listopada – Zaduszki: Non omnis moriar o zmarłych Koleżankach i Kolegach ... 70

Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne - Słów kilka o Oddziale Szczecińskim Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego... 73

Apel do zachodniopomorskich farmaceutów - Zabezpieczmy źródła dokumentujące życie i dzieło farmaceutów ... 75

Akcja charytatywna „Paka dla Zwierzaka” ... 76

Pomagamy z głową czyli jak zorganizować ptasią „stołówkę” ... 78

Na długie jesienne wieczory… Lektury „do poduszki”... 81

(7)

Oddajemy w Państwa ręce drugi numer Biuletynu Informacyjnego Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej w Szczecinie. Przed nami trudny okres – nie tylko ciąg dalszy zmagań z epidemią Covid-19 i licznymi obostrzeniami, ale również zbliżający się sezon grypowy. Stąd tematem przewodnim kilku artykułów są szczepienia ochronne przeciw grypie oraz zasady prawidłowego postępowania z lekami termolabilnymi. Z racji zbliżającego się końca roku i konieczności rozliczenia okresu edukacyjnego przez niektórych farmaceutów zrzeszonych w naszej Izbie, zachęcamy do zapoznania się z opracowaniem dotyczącym zasad odbywania, dokumentowania i rozliczania się z obowiązku kształcenia ciągłego. W bieżącym numerze Biuletynu poruszamy również tak istotne sprawy, jak polisa ubezpieczeniowa OC farmaceutów, którą objęci są wszyscy członkowie naszego samorządu, a także zasady obliczania stażu pracy w aptece niezbędnego do objęcia stanowiska kierowniczego. Tradycyjnie przedstawiamy również kalendarium prac Okręgowej Rady Aptekarskiej i Prezydium ORA.

Mimo trwającego sezonu infekcji „wszelakich”, braków kadrowych w aptekach i licznych obowiązków zawodowych, zadajemy sobie sprawę, że nie samą pracą farmaceuta żyje, dlatego w bieżącym numerze Biuletynu znalazło się także miejsce na przybliżenie Państwu historii Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, kilka słów o etyce zawodowej, czy zachętę do niesienia pomocy i wsparcie zbiórki dla zwierzaków w potrzebie.

Zwracamy się również z gorącą prośbą i apelem o zabezpieczanie i przesyłanie do ZOIA wszelkich źródeł dokumentujących życie i pasje naszych Kolegów i Koleżanek farmaceutów. Pamięć o ludziach buduje naszą tożsamość. W listopadzie – miesiącu, w którym szczególną uwagę

Szanowne Koleżanki Farmaceutki, Szanowni Koledzy Farmaceuci,

SŁOWO OD REDAKCJI

(8)

poświęcamy wspomnieniu osób, które odeszły, nabiera to szczególnego znaczenia. Mimo obostrzeń sanitarnych i zamknięcia cmentarzy dołożyliśmy wszelkich starań, by choć symbolicznie uczcić pamięć naszych zmarłych Koleżanek i Kolegów zniczem zapalonym na mogiłach oraz Mszą Świętą w kościele szczecińskich Ojców Dominikanów z transmisją na kanale YouTube.

Nabożeństwo odbędzie się dnia 22 listopada br. o godzinie 20,30, zachęcamy Państwa serdecznie do wspólnej modlitwy online.

Tradycyjnie apelujemy również do wszystkich członków naszej Izby o aktywne włączenie się w tworzenie Biuletynu Informacyjnego ZOIA i nadsyłanie na adres mailowy biura propozycji tematów, a także swoich artykułów, felietonów, opinii czy recenzji, które będziemy mogli zamieścić w najbliższych numerach Biuletynu. Zachęcamy do publikacji na łamach Biuletynu streszczeń prac magisterskich oraz prac specjalizacyjnych - za nadesłane artykuły przewidujemy przyznanie punktów edukacyjnych.

Pozdrawiam serdecznie i życzę ciekawej lektury.

dr n. farm. Anna Żuk

czyli czym zajmujemy się na co dzień

FELIETON PREZESA

Kiedy kończyłem pisać poprzedni felieton był początek czerwca…

Jakże dawno to było! Dziś – studenci powinni wrócić na zajęcia lub rozpocząć pierwszy dzień edukacji w swojej Alma Mater. Pierwszy dzień mojej przygody z Wydziałem farmaceutycznym w Poznaniu nieodłącznie wiąże się ze wspomnieniem przemowy śp. Prof. Stanisława Dyderskiego – wspaniałego Człowieka i naukowca, który zapadł w moją pamięć, jako bardzo rzeczowy i niedający wiary studenckim wykrętom pedagog. Pan Profesor, podczas uroczystej immatrykulacji, roztoczył przed przejętymi

(9)

słuchaczami wizję studiów ciężkich, ale dających przywilej wykonywania wzniosłego zawodu, potrzebnego społecznie i z szerokimi perspektywami.

Tamta wizja - zwłaszcza w odniesieniu do 5-letniego okresu studiów - okazała się niezwykle prorocza. A reszta… Cóż… Pan Profesor nie wspomniał, że wszystko będzie od razu…

Tegoroczne wakacje mieliśmy przepiękne i jak wynikało z dziennikarskich doniesień, żadna „zaraza” nie zmusiła Polaków do pozostania w domach! Ba! Ograniczenia wynikające z pandemii spowodowały, że z powodu braku możliwości zagranicznych wojaży – nakazy dystansu społecznego, noszenia maseczek i rekomendacje ogólnej ostrożności łamaliśmy na potęgę „u siebie”. Zdalne nauczanie i zdalną pracę trzeba było przecież odreagować zwłaszcza, że medialnie koronawirus ustąpił na chwilę miejsca polityce. Niestety - po wakacjach powrócił i jak się ostatnio okazuje – z większą mocą.

Jeszcze są wakacje, jeszcze świeci słońce i wydawać by się mogło, że sielanka, że sezon ogórkowy (mimo suszy), że nic się nie dzieje… tymczasem - nic bardziej mylnego! W pracach i projektach NIA temat gorący, jak wspomniane lato, czyli marże apteczne w przygotowanym i przedstawionym raporcie: „Rentowność aptek w latach 2011–2018 wobec zmian rynkowych. Modele marżowe, dostępność leków dla pacjentów, opieka farmaceutyczna”. Czy przedstawione (momentami dramatyczne) dane na temat kierunku, w jakim zmierzają apteczne marże coś zmienią?

Należy mieć nadzieję zwłaszcza, że czas pandemii spowodował, iż rola apteki i farmaceuty została zauważona w wielu krajach. W Polsce również – choć

(10)

wiem, że wielu z nas, w tym również ja – oczekuje nie tylko zauważenia istotnej roli farmaceuty w opiece zdrowotnej, ale i wreszcie jej należytego docenienia. Najlepiej kompleksowo – zarówno w zakresie prawa, jak i ekhm… finansów – farmaceuci muszą za coś żyć, prawda? W aptekach, po dramatycznym ekonomicznie kwietniu i maju, sytuacja zaczyna się nieco stabilizować. ZORA podczas wakacji zbierała się nieco rzadziej (dwukrotnie), za to często i w miarę regularnie odbywały się posiedzenia Prezydium ZORA.

W okresie lipiec-sierpień br. Prezydium ORA zabrało się sześciokrotnie rozpatrując i opiniując na bieżąco wnioski, które trafiały do biura. Udało się również zawiązać partnerskie porozumienie z Lubuską OIA i Środkowopomorską OIA w celu wspólnego organizowania szkoleń. Efektem był m.in. webinar, który zorganizowaliśmy dzięki technicznej pomocy Śląskiej OIA i we współpracy z firmą URSAPHARM. Szkolenie nadawane było z siedziby ZOIA w Szczecinie do członków trzech izb aptekarskich jednocześnie. Czy to ważne? Tak i to bardzo! Wspólne działanie z naszymi kolegami z sąsiednich OIA pozwala nam zebrać taką liczbę aktywnych uczestników, dzięki której możemy podejmować konkretne rozmowy w zakresie dalszych szkoleń dedykowanych farmaceutom. Dlatego zachęcam, abyście Państwo uczestniczyli w szkoleniach – a w tych organizowanych przez ZOIA – obowiązkowo . Już niedługo koniec roku i kolejne podsumowanie okresu edukacyjnego – to dodatkowy powód, by poświęcić chwilę, słuchając wykładu. Czasu na zebranie niezbędnych punktów zostało niewiele, dlatego warto już teraz sprawdzić zgromadzone w latach 2016- 2020 certyfikaty, przeliczyć punkty i zgłosić się do biura ZOIA w celu rozliczenia kończącego się okresu szkoleniowego albo pilnie skorzystać z internetowej oferty edukacyjnej, by uzupełnić brakujące punkty.

(11)

Szkolenia… punkty… zapachniało szkołą i znowu wracamy do jesieni z początku tego felietonu… Proszę jednak nie poddawać się nostalgicznej atmosferze, tęsknocie za latem i przygotowaniom do zimowych chłodów, bo oto wchodzimy ponownie w szybsze, aptekarskie rytmy… A tu… niewielkie, niemal kosmetyczne, uproszczenie eZWM. Wciąż wydanie ”pampersa” jest trudniejsze, bardziej przesiąknięte biurokracją i czasochłonne niż realizacja - nie przymierzając - recepty na preparaty „ścisłego zarachowania” – trudno się dziwić zniecierpliwieniu pacjentów i frustracji farmaceutów.

W sierpniu następuje zmiana na stanowisku Ministra Zdrowia – funkcję tę obejmuje dotychczasowy prezes NFZ - dr n. ekon. Adam Niedzielski. Częściowe poluzowanie epidemicznych obostrzeń przejawia się w formie… wznowienia kontroli PIP, NFZ, WIF i Sanepidu w aptekach i hurtowniach. Jak żyć? Z oznaczonym opakowaniem środka dezynfekcyjnego w aptece, przyłbicą lub maseczką na twarzy, informacją na drzwiach o konieczności zasłonięcia ust i nos … i refleksją, że gdyby tak się dało dyspensować leki telefonicznie, w ramach telefarmacji i mieć jeszcze stawkę kapitacyjną za to… ech! Oddalmy jednak złe podpowiedzi zazdrosnej natury i z energią zabierzmy się do zgłaszania zapotrzebowania na darmowe środki dezynfekcyjne, bo sezon grypowy za pasem! No właśnie – grypa. Kiedy będą szczepionki ? To pytanie, na które od początku września, podobnie jak wszyscy farmaceuci w Polsce - musiałem odpowiadać zarówno pacjentom w aptece, jak i na antenie radiowej oraz w telewizji chyba z milion razy i końca nie widać… Tymczasem (początek października – przyp.) liczę, że obiecane szczepienia dla pracowników systemu ochrony zdrowia, w tym pracowników aptek, w jakieś części uda się zrealizować i choć niektórym „wybrańcom”

(12)

uda się zaszczepić. Listę punktów bezpłatnych szczepień przeciw grypie znajdziecie Państwo na stronie internetowej ZOIA. Wrzesień okazał się natomiast pomyślny dla kobiet w ciąży, które „doczekały się” wreszcie listy leków przysługujących bezpłatnie na uprawnienie „C”. Trochę to trwało…

jednak to jakiś optymistyczny akcent…

Najważniejsze są jednak informacje z PODKOMISJI NADZWYCZAJNEJ DS. USTAWY O ZAWODZIE FARMACEUTY, która zakończyła prace 24 września br. Kto z Państwa nie widział – koniecznie proszę obejrzeć choć fragmenty transmisji z kluczowych momentów obrad. Dostępne są pod adresem h�ps://�nyurl.com/y24h4yaz Zachęcam do przekonania się na własne oczy i uszy, jak wygląda walka o wpływy w aptekach. Jak łatwo przychodzi oceniać, że izby nic nie robią, a składki na samorząd to strata pieniędzy. Za to, jak trudno choćby przytoczyć niektóre zwroty, a co dopiero uczestniczyć w takiej debacie i wytrzymać presję sytuacji i wagę tematu.

Niezależnie od tego, jakie będą dalsze losy Ustawy o Zawodzie należy powiedzieć, że nigdy nie byliśmy tak blisko tego, co od lat mają lekarze, pielęgniarki i fizjoterapeuci. Choć jesteśmy bardzo zróżnicowanym środowiskiem: właściciele, pracodawcy, pracownicy indywidualni i sieciowi, młodsi i Ci z wieloletnim doświadczeniem – Szanowni Państwo – nasz zawód to My. Niezależność to WOLNOŚĆ, ale również odpowiedzialność, to również niewygody i obciążenia – konieczność szkoleń, składki, konieczność dopełniania terminów w sprawach samorządowych. Przyszłość naszego zawodu wymaga od nas jednak pewnej samodyscypliny, chęci porozumienia… bez tego nie będzie zawodu. Zostanie tylko zwykła… praca.

Dlatego do życzeń, które składałem Państwu 26 września br. z okazji Dnia

(13)

Aptekarza dołączę jeszcze to, co wpisuje się przecież w wizję prof.

Dyderskiego - abyśmy w niedługim czasie dostali naszą ustawę!

Prezes Zachodniopomorskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej mgr farm. Wojciech Chmielak

o poparcie projektu Ustawy o Zawodzie Farmaceuty

APEL

Drodzy Farmaceuci,

Piszę te słowa jako farmaceutka z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem, Wasza koleżanka po fachu. Osoba, która w swoim zawodowym życiu spotykała się z pacjentami setki tysięcy razy. Tak jak Wy, codziennie zakładałam biały fartuch. Tak jak Wy, kończyłam ten jeden z najtrudniejszych kierunków studiów, gdzie wszystkich nas uczono jednego – nigdy nie mamy przed sobą klienta, zawsze Pacjenta. Chorego lub jego bliskich, potrzebujących naszej pomocy. My Farmaceuci tę cienką, lecz wyraźną granicę rozpoznajemy bez trudu.

Dziesiątki lat czekaliśmy cierpliwie na prawo, które pozwoli nam pracować zgodnie z nabytą wiedzą i doświadczeniem. Na wykorzystanie naszych umiejętności do pomagania tym, którzy tej pomocy potrzebują.

Wreszcie się doczekaliśmy! Czas procedowania projektu ustawy o zawodzie farmaceuty – bo właśnie o niej mowa – przypadł w niezwykle trudnym dla nas wszystkich momencie. Niemal symboliczne jest to, iż o naszym zawodzie decyduje się dzisiaj, kiedy codzienne życie podporządkowane jest regułom pandemii. Kiedy codziennie do polskich aptek trafiają miliony chorych.

Pomagamy wszystkim, traktując każdego z szacunkiem. Aby móc wykonywać naszą pracę z jeszcze większych oddaniem, potrzebujemy niezależności.

To właśnie ona gwarantuje, że Pacjent nie będzie już dłużej postrzegany jako sprzedażowy target czy element programu marke�ngowego.

(14)

Naruszenie tych przepisów, blokowanie prawa do nadzoru nad lekiem i terapią jest niezwykle niebezpieczne, przede wszystkim dla naszych Pacjentów. Zagrożenie życia lub zdrowia, nielegalny wywóz leków, handel substancjami do produkcji narkotyków, zachęcanie do fałszowania dokumentacji medycznej oraz zysk zamiast profesjonalnej porady, to konsekwencje naruszania niezależności Farmaceuty. Na takie działania nie ma i nigdy nie będzie naszej zgody!

W ostatnim czasie to właśnie prawo do niezależnego wykonywania zawodu farmaceuty i kar za jego łamanie, stały się przedmiotem sporu pomiędzy nami, a częścią przedsiębiorców. Kilka dużych korporacji występujących często pod wspólnym szyldem swoich organizacji członkowskich, robi wszystko, aby z ustawy o zawodzie farmaceuty usunąć zapisy gwarantujące bezpieczeństwo Wasze i Waszych Pacjentów. Apelują wręcz, aby Parlamentarzyści głosowali przeciw tej najważniejszej dla nas ustawie, jeśli kary za uniemożliwianie nam czynności zawodowych nie zostaną z niej usunięte. W wielu miejscach posługują się przy tym nieprawdą i manipulacją.

Przykłady takich praktyk można mnożyć bez końca. Ze zdumieniem słyszeliśmy o aptekach, które rzekomo będą zamykane po kłótni Farmaceuty z właścicielem. Za każdym razem skrzętnie omijane są informacje o tym, iż każde naruszenie prawa będzie przedmiotem badania dwóch instancji inspekcji farmaceutycznej oraz dwóch instancji sądów administracyjnych.

Standardem stało się również straszenie masowymi upadkami aptek i przedsiębiorstw. W Sejmie dominuje retoryka wojenna. Ze zdumieniem mogliśmy wszyscy usłyszeć o bombie atomowej zrzucanej na głowy przedsiębiorców. Tą rzekomą bombą są zapisy o karze cofnięcia zezwolenia za naruszanie niezależności Farmaceutów i sankcji unieruchomienia apteki lub hurtowni za uniemożliwianie wykonywania czynności Kierownikowi- Farmaceucie. Takie działania powinny zwrócić szczególną uwagę Farmaceutów pracujących u tych przedsiębiorców, którzy przez lata przekonywali ich, jak bardzo są dla nich ważni, a teraz pokazali swoje prawdziwe intencje.

(15)

Czego tak bardzo boją się przedstawiciele kilku korporacji, że posuwają się aż tak daleko? Spośród kilkunastu przesłanek do cofnięcia zezwolenia na prowadzenie apteki, tak bardzo boją się tylko tej jednej – kary za naruszenie naszej niezależności zawodowej. To właśnie dlatego ich prawnicy zaproponowali poprawki mające doprowadzić do tego, aby te przepisy stały się martwe. W mojej ocenie poprawki te są sprytnym zabiegiem zmierzającym do uniknięcia odpowiedzialności. Warto zadać pytanie – do czego potrzebny jest Farmaceuta odpowiedzialny za wszystko, skoro można mu bezkarnie uniemożliwić wykonywanie zadań?

Moje stanowisko w tej kwes�i jest jednoznaczne. Osoba odpowiedzialna za ludzkie życie nie może być kukiełką. Przedsiębiorca może decydować o całym wachlarzu spraw biznesowych, jednak cała sfera dotycząca zawodu farmaceuty jest świętością, gdyż chroni zdrowie Pacjenta.

Podczas głosowań w Sejmie ustawę poparło ponad dwustu pięćdziesięciu Posłów, wstrzymało się stu siedemdziesięciu czterech. Mimo, że ustawa ostatecznie uzyskała większość, to jednak część Parlamentarzystów – dziękując za naszą pracę i poświęcenie – nie zdecydowała się na poparcie tego aktu prawnego. Jako środowisko nie oczekujemy kolejnych braw czy podziękowań. Oczekujemy natomiast prawa do pomagania chorym. Oczekujemy regulacji wolnej od jakichkolwiek nacisków ze strony organizacji biznesowych. Tylko tyle i aż tyle.

Ustawa trafiła pod obrady Senatu, co tylko nasiliło medialną nagonkę i zwiększyło aktywność korporacyjnego lobbingu ze strony części pracodawców. Trwają więc próby przekonywania naszych Koleżanek i Kolegów, aby stanęli przeciwko tej ustawie, co tak naprawdę zmierza do tego, aby stanęli przeciwko samym sobie. Farmaceuci mogą dziś liczyć na wsparcie Ministra Zdrowia, Głównego Inspektora Farmaceutycznego, samorządów zawodowych reprezentujące setki tysięcy osób wykonujących zawody medyczne, wielu Posłów koalicji i opozycji. Czy to ostatecznie wystarczy, aby powstrzymać tę ogromną falę wylewającego się hejtu?

(16)

Wokół szkolenia ciągłego farmaceutów narosło wiele nieporozumień, dlatego przypominamy w skrócie przepisy i podstawowe zasady jego przebiegu i sposób jego rozliczenia. Warto zapoznać się z tymi wytycznymi i przestrzegać zarówno terminowego zakończenia cyklu szkolenia, jak również jego prawidłowego rozliczenia w biurze ZOIA. Co prawda, na dzień dzisiejszy ustawodawca nie przewidział restrykcji za niewywiązanie się z tego obowiązku, niemniej wymaga od farmaceutów systematycznego aktualizowania wiedzy oraz stałego dokształcania się w zakresie nowych osiągnięć nauk farmaceutycznych i w związku z powyższym - przepisami ustawy i rozporządzenia - zobowiązał naszą grupę zawodową do kontynuowania edukacji w trybie szkoleń ciągłych przez cały okres pracy zawodowej. Przebieg tego procesu podlega weryfikacji przez samorząd zawodowy, czyli okręgowe izby aptekarskie, a informacja o dopełnieniu tego obowiązku, zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o izbach aptekarskich, przekazywana jest do rejestru farmaceutów [1].

Podstawy prawne

Szczegółowe regulacje dotyczące wykonywania zawodu farmaceuty zawarte zostały wustawie z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne

Szkolenie ciągłe – podstawowy obowiązek farmaceuty

SPRAWY BIEŻĄCE

Wierzę, że tak. Musimy jednak kontynuować nasze wspólne działania, dlatego proszę Was o poparcie tej ustawy. Proszę Was o głos będący naszym zawodowym „być albo nie być”. Głosując za projektem, głosujecie za swoją niezależnością, dlatego z całego serca proszę Was o pomoc i wsparcie tej regulacji. To nasza wspólna sprawa!

mgr farm. Elżbieta Piotrowska-Rutkowska Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej

(17)

rozporządzeniu z dnia 20 lutego 2018 r. w sprawie ciągłych szkoleń farmaceutów zatrudnionych w aptekach lub hurtowniach farmaceutycznych Minister Zdrowia (MZ) określił, na jakich zasadach farmaceuci podlegają obowiązkowi szkolenia ciągłego [3]. W największym skrócie - ciągłe szkolenia dla farmaceutów odbywają się w tzw. okresach edukacyjnych lub inaczej okresach rozliczeniowych, które obejmują 5 lat.By zrealizować obowiązek szkolenia ciągłego, farmaceuta musi uzyskać w danym okresie edukacyjnym co najmniej 100 pkt edukacyjnych za udział w wybranych formach ciągłych szkoleń. Za uczestnictwo w tych szkoleniach farmaceuta uzyskuje punkty edukacyjne, które potocznie określamy punktami „miękkimi” lub „twardymi” [3]. Co ważne - ustawodawca zastrzegł, że aby szkolenie ciągłe zostało zaliczone, farmaceuta musi uzyskać minimum 50 punktów „twardych” czyli takich, które przyznawane są po ukończeniu szkoleń prowadzonych w formie wykładów, seminariów lub ćwiczeń, kończących się testem sprawdzającym przekazywany zakres wiedzy. Potwierdzeniem udziału farmaceuty w poszczególnych formach szkoleń są odpowiednie (określone w rozporządzeniu MZ) dokumenty wydawane przez jednostkę szkolącą.

Szczegółowy program szkoleń i ich tematyka są określone zarówno w rozporządzeniu MZ [3], jak również zamieszczone na stronie internetowej CMKP [4] i obejmują wiedzę teoretyczną oraz umiejętności praktyczne m.in.

z zakresu: postępu nauk farmaceutycznych, opieki farmaceutycznej, zdrowia publicznego, technologii produktów leczniczych, prawa farmaceutycznego, nowoczesnych metod zarządzania, czy zasad udzielania pierwszej pomocy.

W którym okresie edukacyjnym jestem i kiedy go kończę?

Dla farmaceutów, którzy dopiero uzyskali prawo wykonywania zawodu (PWZ), pierwszy okres edukacyjny rozpoczyna się z dniem 1 stycznia roku następnego po uzyskaniu PWZ. Przykładowo - farmaceuta, który otrzymał PWZ w roku 2020 rozpoczyna swój pierwszy cykl szkoleniowy 1 stycznia 2021 r. i powinien zakończyć go najpóźniej 31 grudnia 2025 r.

Farmaceuta, który wykonuje zawód dłużej, objęty jest obowiązkiem szkolenia ciągłego, od momentu nałożenia tego obowiązku, czyli od 2004

(18)

roku, jeśli spełniał warunek pierwszy, czyli uzyskał PWZ co najmniej rok wcześniej [5]. Dla tych farmaceutów, pierwszy okres edukacyjny obejmował lata 2004-2008, drugi – 2009-2013, trzeci – 2014-2018, a czwarty rozpoczął się w 2019 r. i zakończy w 2023 r., o ile nie przedłużali oni któregoś z okresów o 12 lub 24 miesiące.

Dla farmaceutów, którzy zobowiązani są do odbycia przeszkolenia uzupełniającego, okres edukacyjny rozpoczyna się 1 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przeszkolenie zostało zakończone.

Farmaceuci, którzy są emerytami i nie pracują zawodowo, są zwolnieni z obowiązku szkoleń ciągłych.

Zgodnie z stanowiskiem NRA (nr VIII/8/2020 z dnia 24 czerwca 2020r.) w sprawie trybu rozliczania okresu szkolenia ciągłego dla farmaceutów czasowo niewykonujących zawodu - w czasie nieobecności farmaceuty w Polsce, bieg 5-letniego okresu szkoleniowego, co do zasady podlega zawieszeniu, począwszy od dnia złożenia oświadczenia o zaprzestaniu wykonywania zawodu w kraju, we właściwej co do przynależności OIA.

Jak łatwo policzyć, w najbliższym czasie, czyli 31 grudnia 2020 r.

zakończy się okres edukacyjny 2016-2020 dla wszystkich członków naszej Izby, którzy otrzymali PWZ w 2015 r., albo w 2010 r., albo 2005 r., o ile kolejne okresy edukacyjne rozliczane były terminowo i nie przedłużano ich o 12 lub 24 miesiące. W przypadku problemów z obliczeniem, w którym okresie edukacyjnym się Państwo znajdujecie i ile czasu zostało do jego rozliczenia, prosimy o kontakt mailowy z biurem ZOIA.

Jak prawidłowo zamknąć i rozliczyć swój okres edukacyjny?

Farmaceuta objęty obowiązkiem szkolenia prowadzi kartę szkolenia ciągłego zgodną ze wzorem zawartym w rozporządzeniu MZ [3]. Jak już wspomniano,zaliczenie ciągłego szkolenia polega na uzyskaniu w okresie edukacyjnym co najmniej 100 punktów edukacyjnych, w tym co najmniej 50 punktów edukacyjnych musi być uzyskanych w ramach kursów zakończonych sprawdzianem weryfikującym wiedzę, o których mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 3, realizowanych przez jednostki szkolące, o których mowa w

(19)

art. 107a ustawy Prawo farmaceutyczne [2-3]. W przypadku, gdy w danym okresie edukacyjnym farmaceuta zdobędzie liczbę punktów większą od 100, nie może przenieść ich na kolejny okres edukacyjny [3]. Okres edukacyjny można rozliczyć wcześniej (przed terminem), pod warunkiem uzyskania wymaganej liczby punktów, jednak kolejny cykl edukacyjny rozpocznie się zgodnie z terminem, czyli po upływie 5 lat od rozpoczęcia poprzedniego.

Okręgowa Rada Aptekarska potwierdza w karcie ciągłego szkolenia uzyskanie wymaganej liczby punktów edukacyjnych, zgodnie z ramowym programem ciągłych szkoleń, po przedstawieniu przez farmaceutę zaświadczeń, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 9, albo innych dokumentów potwierdzających realizację obowiązku ciągłego szkolenia [3]. Karta ciągłego szkolenia z wymaganymi wpisami oraz wyżej wymienione zaświadczenia (certyfikaty) stanowią dowód odbycia ciągłych szkoleń i podstawę do ich zaliczenia. W związku z powyższym, po zdobyciu wymaganej liczby punktów farmaceuta powinien zgłosić się do biura ZOIA z uzupełnioną kartą ciągłego szkolenia wraz z załączonymi certyfikatami, w celu potwierdzenia dopełnienia obowiązku podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Przedłożenie karty ciągłego szkolenia i innych niezbędnych dokumentów powinno nastąpić z końcem okresu edukacyjnego lub najpóźniej w styczniu roku następnego.Dokumenty można złożyć osobiście w biurze ZOIA lub wypełnioną kartę ciągłego szkolenia wraz z oryginałami certyfikatów wysłać listem poleconym na adres Izby. W przypadku przesłania dokumentów pocztą elektroniczną lub faksem, konieczne jest przedłożenie w biurze ZOIA (do wglądu) oryginałów dokumentów przed zakończeniem okresu szkoleniowego. Po odnotowaniu przez ZOIA rozliczenia okresu szkolenia, wszystkie dokumenty są zwracane farmaceucie, ponieważ stanowią jego własność.

Farmaceuta, który z ważnych przyczyn(długotrwała choroba, urlop macierzyński, itp.) nie był w stanie w czasie trwającego okresu edukacyjnego zebrać potrzebnych do jego zakończenia punktów, występuje z wnioskiem o przedłużenie danego okresu edukacyjnego do Prezesa ZOIA przed zamknięciem się tego okresu – tj. wniosek musi być

(20)

złożony przed dniem 31 grudnia roku, w którym kończy się okres edukacyjny.

Wnioski złożone po przewidzianym rozporządzeniem Ministra Zdrowia terminie nie będą procedowane. Wzór wniosku można znaleźć na stronie internetowej ZOIA lub uzyskać w biurze Izby. Czas trwania okresu edukacyjnego może być w uzasadnionych przypadkach wydłużony o maksymalnie 24 miesiące. Należy jednak pamiętać, że – zgodnie z przepisami rozporządzenia MZ [3] -przedłużenie okresu edukacyjnego na uzasadniony wniosek osoby odbywającej ciągłe szkolenie nie powoduje przesunięcia terminu rozpoczęcia kolejnego okresu edukacyjnego.Oznacza to, że kolejny okres edukacyjny rozpoczyna się terminowo, a farmaceuta musi zebrać tyle punktów, by rozliczyć zarówno przedłużony, „stary” okres edukacyjny, jak i nowy. Informację dotyczącą przedłużenia okresu edukacyjnego Prezes OIA umieszcza w karcie ciągłego szkolenia.

Wskazane jest, by przystąpić do rozliczenia okresu edukacyjnego z co najmniej 1 miesięcznym wyprzedzeniem(a najlepiej w okresie listopad- grudzień) – pozwoli to na sprawne uzyskanie potwierdzenia zaliczenia szkolenia w biurze ZOIA, a w przypadku braku punktów - o terminowe złożenie wniosku o przedłużenie lub też szybkie uzupełnienie brakujących punktów przez udział w dodatkowych kursach, z których punkty pozwolą rozliczyć cykl szkolenia w terminie.

Brak uzyskania w zakończonym okresie edukacyjnym liczby punktów niezbędnych do jego zaliczenia i nie złożenie w terminie wniosku o przedłużenie tego okresu, skutkuje wpisem o niezaliczeniu danego okresu edukacyjnego w Karcie szkolenia ciągłego i umieszczeniu tej informacji w rejestrze farmaceutów. Notoryczne niewywiązywanie się z obowiązku edukacyjnego traktowane jest przez Kodeks Etyki Aptekarza RP [6] jako wykroczenie zawodowe i może stanowić podstawę do skierowania farmaceuty do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej, jak również (w niektórych OIA) może mieć wpływ na negatywną opinię Rady przy opiniowaniu związanym ze stwierdzeniem rękojmi należytego prowadzenia apteki przez kandydata na stanowisko kierownika lub opiekuna stażystów.

(21)

Gdzie się szkolić i zbierać punkty?

Najdogodniejszym sposobem edukacji, szczególnie w okresie epidemii koronawirusa, ale również dla farmaceutów pracujących w małych miejscowościach, są szkolenia prowadzone w postaci kursów realizowanych za pośrednictwem sieci internetowej z ograniczonym dostępem – oferujące uzyskanie zarówno punktów miękkich, jak i twardych. Najbardziej popularny portal prowadzący tego rodzaju szkolenia to www.e-dukacja.pl (pod patronatem Krakowskiej OIA), oferujący bezpłatne kursy za punkty miękkie i twarde dla farmaceutów mających opłacone na bieżąco składki członkowskie w swojej macierzystej Izbie. Odpłatne szkolenia internetowe na punkty twarde oferuje m.in. pla�orma edukacyjna Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego www.szkolenia.p�arm.pl Są to szkolenia o wysokim poziomie merytorycznym, zakończone egzaminem testowym i umożliwiają uzyskanie od 6 do 20 pkt twardych za 1 szkolenie. Warto zapoznać się również z ofertą szkoleniową na stronach: www.farmaklub.pl (pod patronatem OIA w Białymstoku), www.webinarnia.nia.org.pl (pod patronatem NIA w Warszawie) orazwww.e-farmacja.net.Szkolenia w formie webinariów dostępne są również na portalu:www.aptekarzpolski.pl

Polecamy także strony: www.szkolenia.katowice.oia.pl, www.punk�armaceuty.pl, h�ps://www.centrumfitoterapii.pl/kursy/ czy www.dobryfarmaceuta.pl, warto również śledzić na bieżąco komunikaty na stronach internetowych OIA dotyczące punktowanych szkoleń webinarowych organizowanych lokalnie przez poszczególne Izby.

Poza szkoleniami internetowymi, punkty twarde można uzyskać uczestnicząc w kursach odbywanych w ramach szkolenia specjalizacyjnego oraz w kursach realizowanych metodą wykładów, seminariów, ćwiczeń organizowanych przez jednostki szkolące. Udział farmaceuty w takim kursie potwierdza wydane przez jednostkę szkolącą zaświadczenie, które określa temat, liczbę godzin szkolenia, liczbę punktów edukacyjnych, datę przeprowadzenia szkolenia (vide: tabela) Pozostałe formy kształcenia (wymienione w tabeli) umożliwiają zdobycie wyłącznie punktów miękkich,

(22)

które – należy o tym pamiętać - nawet gdy jest ich 100 lub więcej, nie wystarczają do zaliczenia szkolenia ciągłego.

Obowiązek zbierania punktów i terminowego rozliczania okresów edukacyjnych to osobisty obowiązek każdego farmaceuty. Rolą OIA jest wyłącznie potwierdzenie i przekazanie do rejestru farmaceutów informacji, że farmaceuta odbył cykl szkolenia planowo i zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Jest to możliwe tylko wówczas, gdy sam zainteresowany w terminie przedstawi w biurze ZOIA certyfikaty/zaświadczenia potwierdzające zdobycie wymaganych 100 punktów edukacyjnych, w tym minimum 50 pkt twardych.

Ważne również, by pamiętać, że ZOIA nie otrzymuje żadnych certyfikatów i zaświadczeń o zaliczonych przez Państwa szkoleniach, o ile sami Państwo ich nie dostarczycie – dla wielu członków naszego samorządu nadal jest to spore zaskoczenie! Dlatego apelujemy do Państwa o pilnowanie swoich certyfikatów/zaświadczeń oraz bieżące uzupełnianie wpisów w karcie szkolenia ciągłego, którą można pobrać w biurze ZOIA lub ze strony internetowej ZOIA oraz dostarczanie dokumentów do biura ZOIA w miarę na bieżąco, ponieważ ich zniszczenie lub zagubienie może spowodować, że nie będziecie Państwo w stanie udokumentować uczestnictwa w szkoleniach i tym samym nie będzie możliwe rozliczenie cyklu szkolenia w terminie.

dr n. med. Alicja Ciechanowicz

(23)

Piśmiennictwo:

1. Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. z 2019 r. poz. 1419 z późn.

zm.)

2. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2017 r., poz. 2211, z późn. zm.)

3. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 20 lutego 2018 roku w sprawie ciągłych szkoleń farmaceutów zatrudnionych w aptekach lub hurtowniach farmaceutycznych (Dz. U. z 2018 r.

poz. 499) – aktualnie obowiązujące

4.h�ps://www.cmkp.edu.pl/ksztalcenie/ksztalcenie-ustawiczne-farmaceutow/

5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie ciągłych szkoleń farmaceutów zatrudnionych w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych – uchylone 6.h�ps://www.nia.org.pl/kodeks-etyki/

Punkty „twarde” – minimum 50 pkt w danym okresie edukacyjnym Udział w kursach

realizowanych metodą wykładów, seminariów, ćwiczeń

1 pkt edukacyjny za każdą godzinę trwania kursu (nie więcej jednak niż 20 pkt edukacyjnych za cały kurs)

Zaświadczenie wydane przez jednostkę szkolącą

Udział w kursach realizowanych za pośrednictwem sieci internetowej z ograniczonym dostępem

Zaświadczenie o uzyskaniu pozytywnego wyniku testu wydane przez jednostkę szkolącą, OIA lub NIA Udział w kursach odbywanych

w ramach szkolenia specjalizacyjnego

Zaświadczenie wydane przez jednostkę szkolącą

Punkty „miękkie”

Uzyskanie tytułu specjalisty, stopnia naukowego albo tytułu profesora nauk farmaceutycznych

50 pkt edukacyjnych Dokument potwierdzający posiadanie tytułu specjalisty, stopnia naukowego albo tytułu profesora n. farm.

Przygotowanie i wygłoszenie referatu na posiedzeniu naukowo-szkoleniowym towarzystwa naukowego, NIA, OIA

5 pkt edukacyjnych za przygotowanie i wygłoszenie referatu, z zastrzeżeniem, że punkty edukacyjne zalicza się jeden raz za dany referat

Zaświadczenie wydane przez towarzystwo naukowe, NIA lub OIA

(24)

Udział w posiedzeniu naukowo-szkoleniowym towarzystwa naukowego, którego cele działalności statutowej obejmują rozwój nauk farmaceutycznych, NIA lub OIA

2 pkt edukacyjne za posiedzenie

Zaświadczenie albo dyplom wydane przez towarzystwo naukowe, NIA lub OIA

Przygotowanie i wygłoszenie referatu, wykładu na kongresie, zjeździe, konferencji lub sympozjum naukowym z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu

10 pkt edukacyjnych za przygotowanie i wygłoszenie referatu, wykładu

zastrzeżeniem, iż pkt edukacyjne zalicza się jeden raz za dany referat lub wykład

Zaświadczenie albo dyplom wydane przez jednostkę organizującą kongres, zjazd, konferencję lub sympozjum naukowe

Udział w kongresie, zjeździe, konferencji lub sympozjum naukowym z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu

2 pkt edukacyjne za każdy dzień udziału, nie więcej jednak niż 10 pkt edukacyjnych

Zaświadczenie albo dyplom wydane przez jednostkę organizującą kongres, zjazd, konferencję lub sympozjum naukowe

Opublikowanie jako autor albo współautor książki naukowej z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu

50 pkt edukacyjnych w jednym okresie edukacyjnym

Notka bibliograficzna

Opublikowanie jako autor albo współautor książki popularnonaukowej z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Opublikowanie jako autor albo współautor:

-artykułu naukowego z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu

-artykułu o charakterze przeglądowym, rozdziału w książce z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Opublikowanie jako autor albo współautor artykułu popularnonaukowego lub komunikatu z badań naukowych z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Notkabibliograficzna

(25)

Opublikowanie jako autor albo współautor tłumaczenia książki lub artykułu z obszaru nauk medycznych i nauk o zdrowiu

Sprawowanie opieki nad studentem odbywającym sześciomiesięczną praktykę w aptece

1 pkt edukacyjny za każdy miesiąc opieki nad jednym studentem, nie więcej niż 18 pkt edukacyjnych w jednym okresie edukacyjnym

Zaświadczenie wydane przez wydział farmaceutyczny

Pełnienie funkcji kierownika szkolenia specjalizacyjnego, opiekuna stażu

specjalizacyjnego

10 pkt edukacyjnych za każdy rok pełnienia funkcji kierownika szkolenia specjalizacyjnego lub 5 pkt edukacyjnych za pełnienie funkcji opiekuna stażu specjalizacyjnego, nie więcej niż 30 pkt edukacyjnych w jednym okresie edukacyjnym

Zaświadczenie wydane przez właściwą jednostkę szkolącą

Sprawowanie opieki nad osobami odbywającymi obowiązkowe przeszkolenie uzupełniające lub

obowiązkowe praktyki wakacyjne w trakcie studiów

1 pkt edukacyjny za każdy miesiąc sprawowania opieki nad jednym studentem, nie więcej jednak niż 18 pkt edukacyjnych w jednym okresie edukacyjnym

Zaświadczenie wydane przez okręgową radę aptekarską lub wydziałowego koordynatora praktyk wakacyjnych

Podnoszenie kwalifikacji w ramach staży lub praktyk zagranicznych realizowanych w zagranicznych ośrodkach prowadzących staże dla farmaceutów

1 pkt edukacyjny za każdy tydzień stażu lub praktyki, nie więcej jednak niż 20 pkt edukacyjnych w jednym okresie edukacyjnym

Dokument potwierdzający odbycie stażu lub praktyk

Wzór karty ciągłego szkolenia opracowany przez Zachodniopomorską Okręgową Izbę Aptekarską

(26)

Przykład prawidłowo wypełnionej karty ciagłego szkolenia

`

Karta jest dostępna do ściągnięcia pod linkiem:

h�p://www.zoia.szczecin.pl/dat/a�ach/478_karta_ciaglego_szkolenia_v5.pdf

(27)

dla farmaceutów należących do ZOIA w Szczecinie

POLISA OC

Raz na jakiś czas branżowe media informują o przypadkach, które mają bezpośredni wpływ na życie i zdrowie ludzkie, a wynikają z pomyłki farmaceuty. W każdym zawodzie błędy się zdarzają, jednak w naszym mogą mieć one bardzo poważne konsekwencje. My, farmaceuci, zdajemy sobie sprawę, jak duża odpowiedzialność na nas spoczywa, dlatego wiemy jak ważnym jest, aby maksymalnie zadbać o bezpieczeństwo i komfort codziennej pracy w aptece. Aby wyjść naprzeciw potrzebom farmaceutów, każdy członek Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej został objęty ubezpieczeniem „OC Farmaceuty”.Warto wspomnieć, że nie jest to standardowe działanie samorządu. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronach Okręgowych Izb Aptekarskich tylko 8 z 20 okręgowych Izb aptekarskich umożliwia (w różnym zakresie) skorzystanie z ubezpieczenia chroniącego farmaceutę od konsekwencji ewentualnych błędów popełnionych podczas wykonywania swojej pracy.

Zachodniopomorska Okręgowa Izba Aptekarska jest więc jedną z 8 OIA w Polsce, której członkowie objęci są szerokim zakresem ubezpieczenia

„OC Farmaceuty”, bez żadnej dodatkowej opłaty ze strony członków samorządu - jest to składowa płaconej co miesiąc składki członkowskiej.

Przystępując jako Izba do ubezpieczenia OC chcieliśmy przede wszystkim chronić członków naszego samorządu w bardzo dynamicznej branży, jakim jest rynek farmaceutyczny, przy minimalizacji formalności związanych z samym ubezpieczeniem.

Co zatem należy zrobić, aby przystąpić do ubezpieczenia OC Farmaceuty? Wystarczy być wpisanym w poczet członków Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej w Szczecinie i regularnie opłacać składkę członkowską. Tak, to naprawdę banalnie proste! Nie trzeba wypełniać żadnych dodatkowych formularzy, oświadczeń, zgód, etc.

(28)

W jakich przypadkach możemy skorzystać z ubezpieczenia?

Negocjując warunki ubezpieczenia OC zależało nam, aby ubezpieczenie chroniło farmaceutów w codziennej pracy i odpowiadało na ich potrzeby. Z najważniejszych przypadków zastosowania ubezpieczenia należy wymienić:

błędne wydanie leku, błędne przygotowanie leku recepturowego czy omyłkowe wydanie leku przeterminowanego. Pełen zakres ubezpieczenia

„OC Farmaceuty” znajdziecie Państwo na stronie Izby: h�p://

www.zoia.szczecin.pl/page/108/ubezpieczenie-oc.html

Wiemy, że zdrowie jest bezcenne, jednak musimy sobie zadać pytanie - na jaką kwotę nas ubezpieczono? Jest to wartość 100 tys. zł na jedno zdarzenie oraz 3 mln zł na wszystkie zdarzenia w obrębie trwania ubezpieczenia. Po roku trwania umowy z ubezpieczycielem, możemy już powiedzieć, że wartość ubezpieczenia jest wystarczająca. Warto pamiętać, że ubezpieczenie obejmuje również koszty ochrony prawnej w wysokości 50 tys. zł. Niejednokrotnie zdarzyło się już, że to właśnie ochrona prawna farmaceuty była najbardziej kosztowana. Wiedząc o tym, staraliśmy się włączyć ochronę prawną w zakres ubezpieczenia, a wszystko po to, aby każdy członek naszego samorządu zyskał dzięki polisie „OC Farmaceuty” jak najpełniejszą ochronę w codziennej pracy. Ubezpieczenie „OC Farmaceuty”

jest tylko jednym z elementów, dzięki którym Zachodniopomorska Okręgowa Izba Aptekarska stara się zapewnić bezpieczeństwo i wsparcie swoim członkom. Kolejne zostaną opisane w nadchodzących wydaniach biuletynu, dlatego zachęcamy do śledzenia z uwagą kolejnych numerów!

mgr farm. Gniewko Kawka

9 lipca 2020r.

POSIEDZENIE ORA W SZCZECINIE

W posiedzeniu zdalnym wzięło udział 10 z 13 członków ORA.

Rozpatrzono 3 wnioski o wydanie zaświadczenia-rękojmi dla kierowników aptek, w tym 2 wnioski pozytywnie, procedowanie 1 wniosku przeniesiono na kolejne posiedzenie ORA ze względu na nieścisłości w złożonych dokumentach.

Pozytywnie rozpatrzono 1 wniosek o wydanie duplikatu PWZ.

Rozpatrzono 7 wniosków o przeliczenie składek członkowskich, bądź rozłożenie na raty zaległości, 6 wniosków rozpatrzono pozytywnie, procedowanie 1 wniosku przesunięto na kolejne posiedzenie ORA z powodu konieczności uzupełnienia dokumentów. Pozytywnie zaopiniowano 1 farmaceutę jako opiekuna 6-miesięcznej praktyki zawodowej.

Omówiono sprawy bieżące i korespondencję, m.in. dofinansowanie wydania książki „Związek zawodowy farmaceutów pracowników Rzeczypospolitej 1919-1939” oraz prace nad Biuletynem Informacyjnym ZOIA

17 lipca 2020r.

POSIEDZENIE PREZYDIUM ORA W SZCZECINIE Rozpatrzono pozytywnie 3 wnioski o wydanie zaświadczenia- rękojmi dla kierowników aptek. Omówiono sprawy bieżące i korespondencję.

30 lipca 2020r.

POSIEDZENIE PREZYDIUM ORA W SZCZECINIE

Rozpatrzono 3 wnioski o wydanie zaświadczenia-rękojmi dla kierowników aptek, w tym 2 wnioski pozytywnie, 1 wniosek oddalono w związku z niewystarczającym stażem pracy.

Rozpatrzono 1 wniosek o korektę wysokości naliczonej składki członkowskiej za rok 2020. Omówiono sprawy bieżące i korespondencję.

13 sierpnia 2020r.

POSIEDZENIE PREZYDIUM ORA W SZCZECINIE Podjęto uchwałę w sprawie upoważnienia wiceprezesa ORA do reprezentowania ZOIA w postępowaniu przed Ministrem Cyfryzacji w sprawie udostępnienia dla ZOIA usługi ePUAP. Omówiono sprawy bieżące i korespondencję, w tym 2 skargi.

(29)

Kalendarium Prac i aktywności ZOIA

Posiedzenia Rady ZOIA, Prezydium ZOIA, NRA

9 lipca 2020r.

POSIEDZENIE ORA W SZCZECINIE

W posiedzeniu zdalnym wzięło udział 10 z 13 członków ORA.

Rozpatrzono 3 wnioski o wydanie zaświadczenia-rękojmi dla kierowników aptek, w tym 2 wnioski pozytywnie, procedowanie 1 wniosku przeniesiono na kolejne posiedzenie ORA ze względu na nieścisłości w złożonych dokumentach.

Pozytywnie rozpatrzono 1 wniosek o wydanie duplikatu PWZ.

Rozpatrzono 7 wniosków o przeliczenie składek członkowskich, bądź rozłożenie na raty zaległości, 6 wniosków rozpatrzono pozytywnie, procedowanie 1 wniosku przesunięto na kolejne posiedzenie ORA z powodu konieczności uzupełnienia dokumentów. Pozytywnie zaopiniowano 1 farmaceutę jako opiekuna 6-miesięcznej praktyki zawodowej.

Omówiono sprawy bieżące i korespondencję, m.in. dofinansowanie wydania książki „Związek zawodowy farmaceutów pracowników Rzeczypospolitej 1919-1939” oraz prace nad Biuletynem Informacyjnym ZOIA

17 lipca 2020r.

POSIEDZENIE PREZYDIUM ORA W SZCZECINIE Rozpatrzono pozytywnie 3 wnioski o wydanie zaświadczenia- rękojmi dla kierowników aptek. Omówiono sprawy bieżące i korespondencję.

30 lipca 2020r.

Rozpatrzono 3 wnioski o wydanie zaświadczenia-rękojmi dla kierowników aptek, w tym 2 wnioski pozytywnie, 1 wniosek oddalono w związku z niewystarczającym stażem pracy.

Rozpatrzono 1 wniosek o korektę wysokości naliczonej składki członkowskiej za rok 2020. Omówiono sprawy bieżące i korespondencję.

POSIEDZENIE PREZYDIUM ORA W SZCZECINIE Podjęto uchwałę w sprawie upoważnienia wiceprezesa ORA do reprezentowania ZOIA w postępowaniu przed Ministrem Cyfryzacji w sprawie udostępnienia dla ZOIA usługi ePUAP. Omówiono sprawy bieżące i korespondencję, w tym 2 skargi.

(30)

Rozpatrzono pozytywnie 2 wnioski o wydanie zaświadczenia-rękojmi dla kierowników aptek. Pozytywnie zaopiniowano 6 farmaceutów jako opiekunów 6-miesięcznych staży zawodowych studentów farmacji.

Rozpatrzono pozytywnie 1 wniosek o korektę wysokości naliczonej składki członkowskiej za rok 2020. Omówiono sprawy bieżące i korespondencję, w tym m.in. sprawy dotyczące dyżurów nocnych aptek i szkoleń ciągłych.

9 września 2020r.

POSIEDZENIE ORA W SZCZECINIE W zdalnym posiedzeniu wzięło udział 9 z 13 członków ORA.

Rozpatrzono pozytywnie 1 wniosek o wydanie zaświadczenia- rękojmi dla kierownika apteki. Pozytywnie zaopiniowano 3 farmaceutów jako opiekunów 6-miesięcznej praktyki zawodowej studentów farmacji.

Pozytywnie rozpatrzono 3 wnioski o korektę naliczonej składki członkowskiej za rok 2020. Skarbnik ZOIA przedstawił sprawozdanie z działań podjętych w celu uporządkowania naliczania składek członkowskich.

Podjęto uchwałę w sprawie przyjęcia Polityki Ochrony Danych Osobowych oraz powołania Inspektora Ochrony Danych (IOD) przy ZOIA, a także upoważniono Prezesa ZOIA do realizowania obowiązków w zakresie administrowania danymi osobowymi (ADO).

Dokumenty dotyczące RODO zostaną w najbliższym czasie umieszczone na stronie internetowej ZOIA.

Ustalono harmonogram posiedzeń ORA na IV kwartał 2020r.

Omówiono sprawy bieżące i korespondencję, w tym m.in. postęp prac nad kolejnym numerem Biuletynu Informacyjnego ZOIA oraz projekty uchwał budżetowych.

Rozpatrzono pozytywnie 4 wnioski o wydanie zaświadczenia-rękojmi dla kierowników aptek. Pozytywnie zaopiniowano 2 farmaceutów jako opiekunów 6-miesięcznej praktyki zawodowej. Rozpatrzono 1 wniosek o wpis w poczet członków ZOIA. Skierowano 2 sprawy do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej w Szczecinie.

Omówiono sprawy bieżące i korespondencję.

POSIEDZENIE NRA W WARSZAWIE Udział w posiedzeniu wzięli Prezes OIA mgr farm. Wojciech Chmielak i dr n. farm Anna Żuk. Prezes NRA mgr farm. Elżbieta Piotrowska-Rutkowska przedstawiła sprawozdanie z działalności Prezesa NRA i członków Prezydium NRA w ostatnim czasie. Na posiedzeniu omówiono bieżącą sytuację dotyczącą pandemii SARS-

(31)

POSIEDZENIE NRA W WARSZAWIE

Poruszona była również problematyka procedowana Ustawy o zawodzie farmaceuty, zakazu reklamy aptek oraz konieczności zwiększania zabezpieczeń dokumentu PWZ farmaceuty.

Pozytywnie zaopiniowano 3 farmaceutów jako opiekunów 6- miesięcznej praktyki zawodowej studentów farmacji.

Omówiono sprawy bieżące i korespondencję.

7 października 2020r.

POSIEDZENIE ORA W SZCZECINIE W zdalnym posiedzeniu wzięło udział 13 członków ORA.

Rozpatrzono pozytywnie 2 wnioski o wydanie zaświadczenia- rękojmi dla kierowników aptek. Rozpatrzono pozytywnie 4 wnioski o korektę wysokości naliczonej w 2020r. składki członkowskiej.

Podjęto uchwałę w sprawie stanowiska ZOIA w sprawie obliczania i dokumentowania stażu pracy w charakterze farmaceuty przy rozpatrywaniu wniosków o rękojmię dla kierownika apteki.

Stanowisko zostanie opublikowane na stronie internetowej ZOIA.

Podjęto decyzję o zakupie nowej kserokopiarki do biura ZOIA.

Omówiono sprawy bieżące i korespondencję, w tym m.in. postęp prac nad UOZ, niedostępność szczepionek przeciw grypie w obrocie, możliwości wolontariatu i działań charytatywnych podejmowanych przez ZOIA w Szczecinie, a także działania OIA w sprawie dyżurów nocnych aptek i ustalania harmonogramu dyżurów przez Rady Powiatów.

Szkolenie dla OROZ i OSA z zakresu prawa i prowadzenia postępowania. Szkolenie z zasad RODO – Biuro, OROZ, OSA.

Wizyta robocza przedstawiciela Dolnośląskiej OIA .

POSIEDZENIE PREZYDIUM ORA W SZCZECINIE Rozpatrzono pozytywnie 1 wniosek o wydanie zaświadczenia- rękojmi dla kierownika apteki. Omówiono korespondencję i sprawy bieżące, m.in. szkolenia webinarowe.

POSIEDZENIE PREZYDIUM ORA W SZCZECINIE Rozpatrzono pozytywnie 2 wnioski o wydanie zaświadczenia- rękojmi dla kierowników aptek. Omówiono korespondencję i sprawy bieżące, w tym m.in. projekty uchwał Rad Powiatów w sprawie harmonogramu rozkładu godzin pracy aptek.

(32)

5 listopada 2020r.

POSIEDZENIE ORA W SZCZECINIE W zdalnym posiedzeniu wzięło udział 11 z 13 członków ORA.

Na posiedzeniu omówiono projekty uchwał dotyczących m.in.

składek członkowskich, funduszu socjalnego dla farmaceutów, regulaminu drużyny piłkarskiej ZOIA-Landers, zwrotu kosztów i przeznaczania środków finansowych, funkcjonowanie skrzynki ePUAP oraz postęp prac nad Biuletynem Informacyjnym ZOIA. Ze uwagi na zmianę przepisów dotyczących zabezpieczeń dokumentów, w tym dokumentu PWZ farmaceuty, podjęto uchwałę w sprawie opłaty za wydanie duplikaty PWZ. Pozytywnie zaopiniowano 1 wniosek o przedłużenie okresu edukacyjnego.

Omówiono korespondencję i sprawy bieżące, m.in. związane z aktualną sytuacją epidemiczną w województwie oraz dyżurami aptek.

75 LECIE FARMACJI POLSKIEJ NA POMORZU ZACHODNIM

Z okazji 75-lecia Farmacji Polskiej na Pomorzu Zachodnim pod tablicą umieszczoną na budynku pierwszej siedziby Z a c h o d n i o p o m o r s k i e j.I z b y AptekarskiejwSzczecinieprzyulicy Piastów 60 została złożona wiązanka kwiatów oraz zapłonął symbolicznyzniczpamięci.

Na zdjęciu od lewej mgr farm. Wojciech Chmielak prezes ZORA oraz dr n. farm. Jerzy Waliszewski członek ZORA.

Opracowanie:

Sekretarz Zachodniopomorskiej Okręgowej Izby Aptekarskiej dr n. med. Alicja Ciechanowicz

Źródło: zdjęcie - materiały własne

(33)

w aptece przy rozpatrywaniu wniosków o rękojmię dla kierownika apteki Stanowisko ZORA w sprawie obliczania i dokumentowania stażu pracy

Wniosek o wydanie pierwszego zaświadczenia-rękojmi dla kierownika apteki jest jednym z najważniejszych wniosków, jakie członek samorządu składa w trakcie całej swojej zawodowej praktyki. Jest to nie tylko wniosek przedkładany przed objęciem bardzo ważnej i odpowiedzialnej funkcji, ale również dokument, który potwierdza odpowiedni staż pracy, umożliwiający objęcie stanowiska kierownika apteki.

W związku z powyższym, taki wniosek powinien być nie tylko prawidłowo złożony, ale i jednoznacznie (bez wzbudzania żadnych wątpliwości) potwierdzać odpowiedni, zgodny z przepisami art. 88 ust. 2 Ustawy Prawo Farmaceutyczne, staż pracy, gwarantujący nabycie wiedzy, doświadczenia i umiejętności niezbędnych do prawidłowego pełnienia funkcji kierownika apteki.

Tak jednak nie jest – często okazuje się, że wniosek, który powinien być wizytówką przyszłego kierownika apteki zawiera nieścisłości, niedoprecyzowania lub błędy, które uniemożliwiają jego sprawne i szybkie procedowanie przez ORA. Zazwyczaj są to na szczęście nieścisłości w świadectwach pracy lub innych dokumentach otrzymywanych od pracodawców i, po ich korekcie lub złożeniu pisemnych wyjaśnień, nie wpływają na dalsze postępowanie, poza jego niepotrzebnym i stresującym dla składającego wniosek wydłużeniem. Zwracam jednak uwagę, że w interesie każdego farmaceuty jest uzyskanie od pracodawcy dokumentów w takiej formie, która w sposób jednoznaczny, szczegółowy i bezsporny opisuje zakres i okres pełnienia obowiązków. Jest to szczególnie istotne w przypadku ubiegania się o stanowisko kierownika apteki po raz pierwszy.

W celu uporządkowania i ułatwienia farmaceutom składania właściwie uzupełnionych dokumentów, ZORA w Szczecinie podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia stanowiska, które reguluje powyższe kwes�e, jak również – by ułatwić składanie wniosku i dokumentów - przygotowała niezbędne formularze i oświadczenia, które zamieszczono na stronie internetowej ZOIA w zakładce Dokumenty do pobrania h�ps://�nyurl.com/

y2xlya5h

Wszystkie formularze są również dostępne w biurze ZOIA.

mgr farm. Wojciech Chmielak Prezes ZORA w Szczecinie

(34)

Stanowisko

Zachodniopomorskiej Okręgowej Rady Aptekarskiej w Szczecinie z dnia 08.10.2020r w sprawie obliczania i dokumentowania stażu pracy w

aptece w charakterze farmaceuty przy rozpatrywaniu wniosków o rękojmię na kierownika apteki

Mając na uwadze, że:

zgodnie z art. 7 ust. 5 ustawy o izbach aptekarskich na organach samorządu aptekarskiego ciąży obowiązek sprawowania pieczy i nadzoru nad wykonywaniem zawodu farmaceuty;

-do uzyskania rękojmi należytego prowadzenia apteki magister farmacji zobowiązany jest wykazać i udokumentować niezbędny staż pracy w aptece w charakterze farmaceuty, tj. pracy w pełnym wymiarze czasu przez co najmniej 5 lat lub w przypadku farmaceuty posiadającego specjalizację z zakresu farmacji aptecznej, przez co najmniej 3 lata;

-w interesie farmaceutów jest przedstawienie Okręgowej Radzie Aptekarskiej dokumentów, których forma i treść będą jednoznacznie potwierdzały posiadanie przez farmaceutę odpowiedniego stażu pracy w aptece;

-w celu usunięcia wątpliwości farmaceutów w przedmiocie naliczania stażu pracy w aptece niezbędnego do objęcia funkcji kierownika apteki oraz zebrania zasad dotyczących dokumentowania tego stażu;

Okręgowa Rada Aptekarska w Szczecinie (dalej w Stanowisku ORA), działając na podstawie art. 1, art. 7 ust. 1, pkt. 1, 2 ,3 ,5 ,6 oraz art. 29 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991r. o izbach aptekarskich (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1496 z późn. zm.) w związku z art. 88 ust. 2 ustawy Prawo farmaceutyczne (Dz. U.

z 2001 r. nr 126, poz. 1381), przyjmuje następujące stanowisko.

§1

Niniejsze Stanowisko uwzględnia dotychczas stosowane w Zachodniopomorskiej Okręgowej Izbie Aptekarskiej w Szczecinie zasady dotyczące obliczania i dokumentowania staży pracy w aptece na potrzeby wniosku o rękojmię.

(35)

1. Zgodnie z art. 88 ust. 2 Ustawy Prawo Farmaceutyczne, jednym z minimalnych wymogów formalnych, niezbędnych do pełnienia funkcji kierownika jest posiadanie przez farmaceutę co najmniej 5-letniego stażu pracy w aptece lub 3-letniego stażu pracy w aptece w charakterze farmaceuty, w przypadku gdy posiada on specjalizację z zakresu farmacji aptecznej.

2. Do stażu pracy w aptece w charakterze farmaceuty zalicza się udokumentowany okres faktycznego wykonywania zawodu w pełnym wymiarze czasu pracy tj. co najmniej osiem godzin dziennie w co najmniej pięciodniowym tygodniu pracy.

3. Warunkiem zaliczenia do stażu pracy okresu wykonywania zawodu farmaceuty na podstawie umowy cywilnoprawnej (umowa zlecenie, umowa o świadczenie usług, kontrakt menedżerski, itp.) lub okresu prowadzenia apteki we własnym imieniu, jest przedłożenie dokumentów, które będą wskazywać co najmniej na: charakter (stanowisko) wykonywanej pracy, wymiar czasu pracy oraz przerwy w jej wykonywaniu, w trakcie obowiązywania w/w. umowy.

4. Wykonywanie zawodu farmaceuty w wymiarze niższym niż 8 godzin na dobę przez co najmniej pięć dni w tygodniu kalendarzowym jest niewystarczające do zaliczenia tego okresu w pełnym wymiarze jego trwania do stażu pracy.

5. Wykonywanie zawodu w wymiarze przekraczającym wymiar 1 etatu w danym okresie czasu nie skraca ustawowego okresu pracy (5 lat albo 3 lat w odniesieniu do farmaceuty posiadającego specjalizację z farmacji aptecznej) niezbędnego do uzyskania uprawnień kierownika apteki, niezależnie czy farmaceuta wykonuje zawód w jednej czy kilku aptekach, oraz czy wykonuje zawód pracując na rzecz jednego czy kilku pracodawców.

6. Do stażu pracy farmaceuty zalicza się okres faktycznego wykonywania zawodu w aptece, począwszy od dnia, w którym farmaceuta uzyskał prawo wykonywania zawodu. Wszelkie wcześniejsze okresy pracy w aptece, przed uzyskaniem prawa wykonywania zawodu, nie są zaliczane do stażu pracy na kierownika apteki.

(36)

7. Do stażu pracy wlicza się okres urlopu wypoczynkowego w wymiarze przewidzianym w Kodeksie pracy, niezależnie czy farmaceuta wykonuje pracę w aptece na podstawie umowy o pracę czy umowy cywilnoprawnej.

8. Z zastrzeżeniem ust. 9, do stażu pracy farmaceuty nie wlicza się okresów korzystania ze świadczeń pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, które obejmują: zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, zasiłek macierzyński, zasiłek opiekuńczy, a także okresów urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę, okresów czasowej niezdolności do pracy, uprawnień związanych z rodzicielstwem wynikających z Kodeksu pracy, jak również urlopu wychowawczego oraz każdego innego przypadku faktycznego nieświadczenia usług w aptece przez farmaceutę. Każda przerwa z wyżej wskazanego tytułu, pomimo formalnego zatrudnienia farmaceuty w aptece, przedłuża okres o liczbę dni przerwy.

9.Pomimo faktycznego nie wykonywania pracy w aptece, do stażu pracy wlicza się okres, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy, tj. okres choroby pracownika, za który pracownik otrzymuje wynagrodzenie za pracę od pracodawcy. Do stażu pracy zalicza się maksymalnie 33 dni choroby pracownika, w roku kalendarzowym, niezależnie od wieku pracownika.

§2

1.Wniosek o wydanie rękojmi składa się na formularzu według wzoru opracowanego przez ORA, dostępnego na stronie internetowej ZOIA lub w siedzibie ZOIA.

2.Wniosek o wydanie rękojmi farmaceuta składa w oryginale.

Dokumenty stanowiące załącznik do wniosku mogą stanowić kserokopie.

3.Wszelkie dokumenty przedkładane przez farmaceutę wraz z wnioskiem o wydanie rękojmi powinny zawierać jednoznaczne, niebudzące wątpliwości co do ich treści, informacje dotyczące rozpoczęcia pracy, jej zakończenia, wymiaru zatrudnienia, charakteru/stanowiska, pracodawcy.

Dokumenty w języku obcym wymagają ich przedłożenia przez wnioskodawcę wraz z tłumaczeniem na język polski, dokonanym przez tłumacza przysięgłego.

(37)

4.Na żądanie ORA wnioskodawca zobowiązany jest przedłożyć do wglądu w siedzibie ZOIA oryginał dokumentu, którego kopię wnioskodawca załączył do wniosku o wydanie rękojmi. Odmowa przedłożenia oryginału dokumentu, którego wiarygodność wzbudziła zastrzeżenia ORA, będzie podlegała ocenie przez ORA przy rozpoznawaniu wniosku o rękojmię.

5.Wszelkie błędy w dokumentach przedkładanych przy wniosku o wydanie rękojmi, zarówno w samym wniosku jak i dokumentach do niego załączonych (np. w dacie, wymiarze zatrudnienia, charakterze zatrudnienia/

stanowiska pracy) mogą skutkować koniecznością wyjaśnienia sprawy przez Okręgową Radę Aptekarską, w konsekwencji przedłużeniem rozpoznania wniosku o wydanie rękojmi.

§3

Niniejsze Stanowisko jest zgodne, ze stanowiskiem Nr VII/1/2017 z dnia 23 maja 2017 r. Naczelnej Rady Aptekarskiej w sprawie stosowania przez izby aptekarskie art. 88 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (t.j. Dz. U. z 2016r., poz. 2142 z późn. zm.) w zakresie obliczania stażu pracy niezbędnego do wykonywania funkcji kierownika apteki.

§4

Niniejsze Stanowisko wchodzi w życie z dniem jego przyjęcia.

§5

1.Niniejsze Stanowisko ma zastosowanie do wszystkich sprawach dotyczących rękojmi na kierownika rozpatrywanych przez ORA, niezależnie czy rękojmia dotyczy pełnienia funkcji kierownika apteki ogólnodostępnej, apteki szpitalnej, działu farmacji szpitalnej czy osoby odpowiedzialnej za prowadzenie hurtowni farmaceutycznej, a także czy dotyczy pełnienia funkcji na stałe czy też w zastępstwie innego kierownika lub osoby odpowiedzialnej w odniesieniu do hurtowni farmaceutycznej.

2.Niniejsze Stanowisko ma zastosowanie do wszystkich spraw dotyczących rękojmi na kierownika apteki, które są rozpoznawane przez ORA na dzień wejścia w życie Stanowiska.

Powyższe stanowisko jest dostępne na stronie WWW ZOIA w zakładce Dokumenty do pobrania/ Kierownik - opiniowanie, wnioski o rękojmie –h�ps://�nyurl.com/y2xlya5h