Zanim pracownik pojawi się w organizacji musi zaistnieć chęć znalezienia się w niej. Poszukiwanie pracy wynika z różnych motywów.
Poniżej przedstawiony zostanie fragment wyników badań, jakie zostały przeprowadzone na populacji 1050 osób niepełnosprawnych, Badanie dotyczyło uzyskania informacji na temat uwarunkowań aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych; zidentyfikowania szans, możliwości oraz barier aktywizacji zawodowej tej grupy społecznej.
Badanie polegało na przeprowadzeniu wywiadu ankietowego z osobami niepełnosprawnymi, w części korzystającymi z usług organizacji pozarządowych na terenie miasta Radom i powiatów: radomskiego, szydłowieckiego, lipskiego, kozienickiego, przysuskiego, białobrzeskiego i zwoleńskiego. Część respondentów wzięła udział także w wywiadach narracyjnych (biograficznych), skąd pochodzą wypowiedzi, znajdujące się na końcu artykułu.
Badania objęły grupę osób w wieku 16-64 lata (mężczyźni), 16-59 lat (kobiety). Respondenci posiadali orzeczenia: o lekkim, umiarkowanym i znacznym stopniu niepełnosprawności.
Badani wskazali motywy poszukiwania pracy. Wyniki zostały przedstawione w formie poniższych wykresów.
Wykres 4. Motywy poszukiwania pracy
Wykres 5. Motywy poszukiwania pracy w podziale na płeć
12
chęć nawiązania kontaktów z innymi ludźmi chęć wyjścia z domu
Wykres 6. Motywy poszukiwania pracy w podziale na stopień niepełnosprawności
Zdecydowana większość ankietowanych, bo 976 osób wskazuje na chęć nawiązania kontaktów z innymi, 768 osoby na korzyści finansowe, 699 osób chce „wyjść z domu”, 633 ma potrzebę usamodzielnienia się, 343 wykazuje chęć rozwoju zainteresowań i umiejętności. Czynnikami ważnymi dla kobiet są przede wszystkim chęć nawiązania kontaktów z innymi ludźmi, potrzeba „wyjścia z domu” oraz korzyści finansowe i chęć usamodzielnienia się, dla mężczyzn istotne okazują się kontakty z innymi, finanse, chęć rozwoju zainteresowań i umiejętności oraz potrzeba usamodzielnienia się. Czynnik społeczny, związany z kontaktem z innymi jest bardzo ważny dla osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim (akcentuje go aż 95,2% tej grupy), równie ważny jest dla 92,6% osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym oraz dla 90,2% osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym.
29 1
163 225 311
220 355 401
219233 181 111 143
89 211230 327
0 100 200 300 400 500
inne chęć wyjścia z domu chęć nawiązania kontaktów z
innymi ludźmi potrzeba usamodzielnienia się
chęć rozwoju zainteresowań i umiejętności
korzyści finansowe
osoby niepełnosprawne w stopniu lekkim
osoby niepełnosprawne w stopniu umiarkowanym osoby niepełnosprawne w stopniu znacznym
Czynnik finansowy jest bardzo ważny dla osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym (akcentuje go aż 87,7% tej grupy), równie ważny jest dla 86,5% osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym oraz dla 53,1% osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim.
Poniżej znajdują się wypowiedzi pochodzące z wywiadów biograficznych osób niepełnosprawnych na temat motywów podjęcia pracy.
Dlaczego chciałby Pan/i podjąć pracę?
-„By móc godnie żyć i realizować swoje marzenia”,
-„Awans zawodowy i większe pieniądze za solidną pracę i za realizację założonych celów”,
-„Praca umożliwia samorealizację w życiu, podwyższa poziom życia i daje możliwość spełniania swoich zamierzeń”,
-„Podstawowym czynnikiem są finanse oraz chęć zdobycia praktyki zawodowej. Poza tym, moje dziecko jest już wystarczająco samodzielne dlatego postanowiłam, że praca w obecnej sytuacji to dobre rozwiązanie”,
-„Praca pozwoli mi na finansową niezależność, teraz jestem uzależniony od rodziców. Dzięki pracy, nabędę też nowe umiejętności i kwalifikacje, które spowodują, że będę bardziej atrakcyjnym pracownikiem dla potencjalnych pracodawców w przyszłości”,
-„Zawsze byłam aktywna zawodowo. Jestem osobą niezależną i nie wyobrażam sobie być na czyimś utrzymaniu. Lubię mieć pieniądze i lubię je zarabiać. Zawsze rozglądam się za możliwością dodatkowego zarobkowania.
Każda praca pozwala na pozyskanie nowych kontaktów, które mogą zaowocować nowymi możliwościami. Pracując, mam poczucie bezpieczeństwa, spokoju, że jestem wstanie utrzymać rodzinę”,
-„Sytuacja rodzinna oraz materialna motywuje mnie do podjęcia pracy”,
-„Bo chciałabym w przyszłości mieć na starość emeryturę, a na dzień dzisiejszy środki na utrzymanie”,
-„Chce spełniać marzenia i pasje moich dzieci”,
-„Chcę pracować, aby wyprowadzić się z mieszkania komunalnego”, -„Chcę udowodnić sobie i innym, że osoby niepełnosprawne mogą
dużo zrobić dla społeczeństwa, chcą stawiać sobie nowe cele i je realizować.
Ważna jest także integracja z ludźmi”,
-„Niezależność finansowa, możliwość spełnienia marzeń”,
-„Finanse oraz to, że mogę sama się realizować. Bardzo długo nie pracowałam”,
-„Chcę pracować, aby zdobywać doświadczenie, poznawać nowych ludzi. Motywacja to chęć pokazania, że osoba niepełnosprawna ma tez prawo normalnie funkcjonować w społeczeństwie”,
-„Motywuje mnie samodzielność, chęć posiadania własnych pieniędzy”, -„Wiek 25 lat, konieczność zarabiania, wykorzystania wiedzy i umiejętności nabytych podczas studiów i w czasie praktyk”,
-Chęć posiadania własnych pieniędzy i usamodzielnienia się”, -Niezależność finansowa”,
-„Żeby mieć satysfakcję z pracy, żeby się usamodzielnić, zdobywać nowe doświadczenia, poznawać nowych ludzi”,
-„Chcę być niezależna od nikogo, chcę mieć pieniądze na potrzebne do życia rzeczy”,
-„Jestem mężem i ojcem trójki dzieci, dlatego stała praca pozwoliłaby mi osiągnąć pewien status społeczny, podwyższyć stopę życiową oraz zapewnić mojej rodzinie godny standard życia. Brak pracy przyczynia się do tego, że człowiek często niepokoi się o przyszłość, jest rozdrażniony, czuje się bezradny, wpływa nawet na zmniejszenie szacunku do siebie samego.
Na swoim przykładzie mogę powiedzieć, że ten stan psychiczny i emocjonalny powoduje, że człowiek się wręcz izoluje od swoich najbliższych, nie ma ochoty na kontakty z innymi, niechętnie wychodzi z domu”,
-„Chcę odnaleźć się na rynku pracy i nauczyć się umiejętności posługiwania się przedmiotami”,
-„Na razie mam zajęcia domowe. Po zakupie właściwej protezy dopiero spróbuję szukać jakiejś pracy lekkiej i nie męczącej fizycznie”,
-„Aby zapomnieć o swojej chorobie, mieć kontakt ze zdrowymi osobami, czuć się potrzebnym”,
-„Poczucie własnej wartości jako człowieka, jednostki społecznej i rodzica”,
-„Ponieważ przez większość życia pracowałem aktywnie i nie lubię spędzać czasu bezczynnie”,
-„Niestety nie mam możliwości, ponieważ przebywam w Domu Opieki Społecznej i jestem całkowicie niezdolny do pracy, ale możliwość pracy pozwoliłaby mi znowu czuć się potrzebnym”,
-„Ponieważ sądzę, że dzięki niej mogłabym się wykazać, że stać mnie na wiele”,
-„Na razie mnie praca zawodowa nie dotyczy. W przyszłości chciałbym pracować w jakiejś spółdzielni inwalidzkiej, która pozwoliłaby mi się rozwijać intelektualnie”,
-„Aby być niezależnym finansowo, mieć większy kontakt z ludźmi, poznawać nowych ludzi, chciałabym udowodnić sobie i innym, że też coś potrafię robić w życiu”,
-„Chciałbym podjąć pracę na swoim stanowisku, ponieważ czuje się kompetentny do jej wykonywania”,
-„Chciałabym polepszyć sytuację materialną”,
-„Chciałbym uniezależnić się finansowo, kupić własny samochód”, -„Byłbym dowartościowany”,
-„Aby zarobić i pomóc mamie, wychowuję się bez ojca i mam ośmioro rodzeństwa, z czego dwójka jest również niepełnosprawna”,
-„Ze względów finansowych”,
-„Żeby zarabiać pieniądze na własne utrzymanie i potrzeby”, -„Żeby dalej funkcjonować”,
-„Praca ma wpływ na moją wartość, kształtuje osobowość pracowniczą niezbędną do ponownego włączenia się w życie zawodowe i społeczne”,
-„Dla poprawy sytuacji materialnej rodziny, oraz doskonalenia swoich umiejętności, jak również dla utrzymywania kontaktu z innymi ludźmi”,
-„Chciałbym pomóc finansowo mamie”, -„Aby móc kontynuować naukę”,
-„Aby rozwijać się zawodowo i zarabiać na utrzymanie rodziny”, -„Chciałbym mieć więcej pieniędzy”,
-„Aby nie siedzieć bezczynnie, przebywać z ludźmi”,
-„Bo pragnę zmienić swoją sytuację materialną i nie być zależną”, -„Nuda, kwestia finansowa, rozwój”,
-„Aby wykorzystać czas wolny”, -„Chciałbym się przydać do czegoś”,
-„Raz bym chciała, a za chwilę, przeraża mnie wyjście z domu do innych
ludzi oraz dojazd do miejsca”, -„Ze względów finansowych”, -„Celem spełnienia się”,
-„Aby mieć wypełniony czas i zarobić na utrzymanie”, -„Względy finansowe, psychiczne”,
-„Zbyt niska renta”,
-„Chciałbym podjąć pracę, ażeby mieć się z czego utrzymać”,
-„Jeśli będę mieć możliwość podjęcia pracy w swoim zawodzie, to na pewno to zrobię”,
-„Bo chciałbym się usamodzielnić”,
-„Ponieważ byłoby to szansą na uzyskanie stabilizacji życiowej”,
-„Żeby czuć się osobą potrzebną i docenioną, a także aby pomagać innym”,
-„Dla poprawy sytuacji finansowej oraz samorealizacji”,
-„Aby się rozwijać, nawiązać kontakt z innymi ludźmi, poprawić swoją sytuację materialną”,
-„Z powodu słabej sytuacji materialnej”, -„Brak gotówki”,
-„Aby polepszyć warunki bytowe mojej rodziny”,
-„Bo chcę podjąć pracę w swoim zawodzie, chce ją dobrze wykonywać, żeby płatna była, między ludźmi być”,
-„Kontakt z ludźmi, wypełnienie wolnego czasu, zarobkowanie, zaspokojenie aspiracji życiowych”,
-„Bo chcę być samodzielny”,
-„Samorealizacja, wzmocnienie wartości o samym sobie, niezależność”, -„Praca pomaga zapomnieć o trudach życia codziennego, przynosi korzyści materialne i pomaga rozwijać się człowiekowi”,
-„Gdyż praca pobudza moją samodzielność i produktywność”,
-„Tak, ale pod warunkiem, że wykonujemy zawód zgodny z naszym powołaniem”,
-„Żeby mieć środki do życia”,
-„Gdyż daje mi to możliwość samorealizacji, integruje moją osobowość”, -„Pracę chciałbym podjąć dlatego, żeby móc się rozwijać, służyć swoją wiedzą i doświadczeniem innym osobom”,
-„Byłbym bardziej dowartościowany, zmobilizowałoby mnie to do walki
z nałogiem (alkohol)”,
-„Zajmuję się gospodarstwem, latem zbiorem owoców, nie myślę o pracy zawodowej”,
-„Dla poprawy sytuacji materialnej”,
-„Dzięki pracy człowiek czuje się potrzebny w społeczeństwie, ma zajęcie i możliwość poznania nowych ludzi, rozwijania umiejętności i zdolności.
Gratyfikacja finansowa daje motywację i satysfakcję z pracy”, -„Na razie nie chce podejmować pracy”,
-„Na razie nie chciałabym, a kiedyś może tak, aby mieć własne pieniądze i się nie prosić rodziców”,
-„Chciałabym nawiązać nowe znajomości, zdobyć przyjaciół, zdobyć nowe umiejętności”,
-„Finansowe, wypełnić czas”,
-„Ponieważ mogę uczyć się nowych rzeczy”, -„Pieniądze na życie”,
-„Pracując, uwielbiałem stawiać sobie wyzwania, dążyć do zwiększenia umiejętności, często wykonywałem meble, półki, czy szafki według własnego pomysłu, ludziom się podobały…”,
-„Żeby się rozwijać zawodowo i poprawić sytuację materialną”, -„Moją pasją jest śpiew – chcę robić to, co lubię”,
-„Chciałabym realizować własne marzenia”,
-„Dla korzyści finansowych, dla kontaktu z ludźmi, poznania nowych koleżanek i kolegów”,
-„Ze względu na zajęcie wolnego czasu, chęć robienia czegoś w życiu, co sprawia przyjemność”,
-„W celu poprawy standardu życia”,
-„Poprawiłaby mi się sytuacja finansowa, przebywałbym z innymi ludźmi, zdobywałbym nowe doświadczenia”,
-„W celu zapewnienia środków do życia oraz spełnienia swoich marzeń”, -„Aby wypełnić czas i być między ludźmi”,
-„Ze względu na potrzeby finansowe”, -„Nie mam możliwości podjęcia pracy”,
-„Obecnie pracuję, ale wcześniej bardzo chciałam podjąć pracę, by podnieść stopę życiową, mieć poczucie, że potrafię i mogę coś robić”,
-„Ponieważ chcę prowadzić dostatnie życie”,