miasta Siemianowice Śląskie
1.2. Cechy demograficzne Siemianowic Śląskich
W wyniku reformy administracji publicznej przeprowadzonej przez rząd Akcji Wyborczej Solidarność i Unii Wolności, na którego czele stał Jerzy Bu-zek, Siemianowice Śląskie od 1999 roku stanowią miasto na prawach powia-tu. Miejscowość ta, zajmując obszar zaledwie 25,5 km2, cechuje się jednym z najwyższych wskaźników gęstości zaludnienia w województwie śląskim, a także w skali całego kraju. Sam obszar Siemianowic Śląskich to zaledwie 0,2% powierzchni województwa. Pomimo wysokiej wartości wskaźnika gę-stości zaludnienia należy zauważyć, iż począwszy od lat 90. liczba miesz-kańców miasta systematycznie spada 15. W 2011 roku wyniosła już mniej niż 70 000. Co gorsza, w najbliższych latach można spodziewać się dalszego spadku liczby mieszkańców miasta.
T a b e l a 1. Liczba ludności mieszkańców Siemianowic Śląskich w latach 1999–2011
Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Liczba ludności 76 923 76 487 76 136 74 059 73 536 73 155 72 685
Rok 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Liczba ludności 72 247 71 621 71 118 70 712 70 291 69 992
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Banku Danych Lokal-nych Głównego Urzędu Statystycznego.
Należy także zauważyć, iż tendencja spadkowa dotyczy również licz-by mieszkańców województwa śląskiego. W 1998 roku województwo za-mieszkiwało 4 865 512 osób, natomiast w 2011 roku – już tylko 4 626 357 osób 16.
Wraz ze spadkiem liczby ludności, maleje także gęstość zaludnienia w Sie-mianowicach Śląskich (tabela 2. i wykres 2.).
15 Por. M. Barański, M. Kuś, M. Mitręga, M. Zrałek: Strategia przeciwdziałania bez-robociu w Siemianowicach Śląskich. Katowice–Siemianowice Śląskie 2005, s. 28.
16 Szczegółowe dane statystyczne na temat województwa śląskiego oraz Siemianowic Ślą-skich zostały zamieszczone w przygotowanej przez autorkę pracy The eMap of Areas of Po-verty in Siemianowice Śląskie, która jest dostępna pod adresem: http://geopard.pl/siemia-nowice/ [data dostępu: 30.05.2013].
69 000 70 000 71 000 72 000 73 000 74 000 75 000 76 000 77 000 78 000
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
W y k r e s 1. Liczba mieszkańców Siemianowic Śląskich w latach 1999–2011 Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Banku Danych Lokal-nych Głównego Urzędu Statystycznego.
T a b e l a 2. Gęstość zaludnienia w Siemianowicach Śląskich w latach 1999–2011
Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Liczba ludności 3 077 3 059 3 045 2 962 2 962 2 926 2 889
Rok 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Liczba ludności 2 833 2 809 2 789 2 773 2 757 2 745
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
2 700 2 750 2 800 2 850 2 900 2 950 3 000 3 050 3 100
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
W y k r e s 2. Gęstość zaludnienia w Siemianowicach Śląskich w latach 1999–2011
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
Na znacznie niższym poziomie kształtował się natomiast w badanym okresie współczynnik gęstości zaludnienia województwa śląskiego.
T a b e l a 3. Gęstość zaludnienia w województwie śląskim w latach 1999–2011
Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Liczba ludności 396 394 393 384 382 381 380
Rok 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Liczba ludności 379 377 377 376 376 375
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
370 375 380 385 390 395 400
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
W y k r e s 3. Gęstość zaludnienia w województwie śląskim w latach 1999–2011
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
Odnotować należy również, iż na spadek liczby ludności Siemianowic Śląskich wpłynęły dwa czynniki – ujemny przyrost naturalny oraz ujemne saldo migracji (tabela 4. i wykres 4.).
T a b e l a 4. Przyrost naturalny na 1000 osób w Siemianowicach Śląskich w latach 1999–2011
Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Wskaźnik –2,98 –1,96 –2,60 –2,40 –2,90 –1,50 –2,20
Rok 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Wskaźnik –3,20 –2,70 –1,90 –2,50 –2,00 –1,20
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
-3,6 -3 -2,4 -1,8 -1,2 -0,6 0
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
W y k r e s 4. Przyrost naturalny na 1000 osób w Siemianowicach Śląskich w latach 1999–2011
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
Z przytoczonych danych wynika, iż przyrost naturalny na 1000 ludności w Siemianowicach Śląskich w latach 1999–2011 każdego roku był ujemny, podczas gdy w skali całego kraju w 2006 roku odnotowano dodatnią war-tość tego współczynnika 17. Również jego poziom dla województwa śląskie-go w badanym okresie był wyższy, niż miało to miejsce w Siemianowicach Śląskich.
T a b e l a 5. Przyrost naturalny na 1000 osób w województwie śląskim w latach 1999–2011
Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Wskaźnik –1,22 –0,77 –1,10 –1,10 –1,40 –1,20 –1,20
Rok 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Wskaźnik –0,80 –0,80 –0,20 –0,20 0,00 –0,60
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
Równie niekorzystnie dla miasta kształtowało się saldo migracji wewnętrz-nych i zagraniczwewnętrz-nych na pobyt stały na 1000 ludności w latach 1999–2011.
Podobnie jak miało to miejsce w przypadku przyrostu naturalnego – każ-dego roku współczynnik ten był ujemny, a jego wartość (oprócz roku 1999) była niższa niż wartość salda migracji dla województwa śląskiego.
17 Zob. http://www.stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks/ [data dostępu: 30.05.
2013].
-3 6 -3,0 -2,4 -1,8 -1,2 -0,6 0
-1,5 -1,2 -0,9 -0,6 -0,3 0 0,3
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
W y k r e s 5. Przyrost naturalny na 1000 osób w województwie śląskim w latach 1999–2011
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
T a b e l a 6. Saldo migracji na 1000 osób w Siemianowicach Śląskich w latach 1999–2011
Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Saldo –0,41 –3,70 –2,20 –2,80 –2,90 –2,90 –5,60
Rok 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Saldo –3,60 –4,60 –3,30 –3,30 –3,30 –3,10
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
-6 -5 -4 -3 -2 -1 0
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
W y k r e s 6. Saldo migracji na 1000 osób w Siemianowicach Śląskich w latach 1999–2011
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
T a b e l a 7. Saldo migracji na 1000 osób w województwie śląskim w latach 1999–2011
Rok 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Saldo –1,68 –2,52 –2,10 –2,10 –2,00 –1,80 –1,90
Rok 2006 2007 2008 2009 2010 2011
Saldo –2,60 –2,10 –1,50 –1,00 –1,10 –2,90
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
-3,5 -3 -2,5 -2 -1,5 -1 -0,5 0
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
W y k r e s 7. Saldo migracji na 1000 osób w województwie śląskim w latach 1999–2011
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Rocznikach Statystycz-nych Województwa Śląskiego z lat 2000–2012.
Z punktu widzenia kreowania polityki społecznej istotne jest także wska-zanie udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i popro-dukcyjnym w ludności ogółem. Pod tym względem Siemianowice Śląskie rów-nież wypadają słabiej na tle całego województwa śląskiego (wykresy 8. i 9.).
16%
64,8%
19,2%
W y k r e s 8. Udział ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w Siemianowicach Śląskich w 2011 roku
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Roczniku Statystycznym Województwa Śląskiego z 2012 roku.
17,2%
65,1%
17,7%
W y k r e s 9. Udział ludności w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym i poprodukcyjnym w województwie śląskim w 2011 roku
Ź r ó d ł o: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Roczniku Statystycznym Województwa Śląskiego z 2012 roku.
Ważną informacją statystyczną, ukazującą obciążenie ludności w wie-ku produkcyjnym grupami ludności w wiewie-ku nieprodukcyjnym (w wiewie-ku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym), jest współczynnik liczby ludności w wieku nieprodukcyjnym, która przypada na 100 osób w wieku produk-cyjnym. Dla Siemianowic Śląskich w 2011 roku współczynnik ten wyniósł 54,4 18, podczas gdy w województwie śląskim było to 53,4 osoby 19.
Analiza wybranych cech społeczno-demograficznych miasta Siemiano-wice Śląskie nie prowadzi do pozytywnych wniosków. Liczba mieszkańców Siemianowic Śląskich systematycznie spada, w świetle przytoczonych staty-styk miasto wypada słabiej na tle województwa śląskiego. Spadająca liczba ludności miasta musi rodzić pytanie o przyszłość Siemianowic Śląskich jako miasta na prawach powiatu, problem ten powinien budzić szczególny nie-pokój władz miejskich. Niezbędne jest podjęcie kroków mających na celu zwiększenie przyrostu naturalnego oraz uzyskanie dodatniego salda migracji.