4. CZĘŚĆ PLANISTYCZNA
4.1. Wizja i cele rewitalizacji
4.1.2. Cele i planowane kierunki działań służące minimalizacji negatywnych zjawisk
Struktura Gminnego Programu Rewitalizacji została zbudowana w oparciu o elementy składowe wzajemnie sobie podległe w hierarchii ważności (cele i wynikające z nich kierunki działań). Osiąga-niu wizji służą wyznaczone cele strategiczne i cele operacyjne. Poszczególnym celom strategicznym podporządkowano cele operacyjne i kierunki działań. Główne cele strategiczne w sposób bezpośredni
Ryc. 60. Schemat powiązania wizji i celów strategicznych
WIZJA
Obszar rewitalizacji jest miejscem atrakcyjnym do zamieszkania, samoreali-zacji i prowadzenia działalności, zintegrowanym społecznie i przestrzennie z dobrze rozwiniętą infrastrukturą społeczną i czystym środowiskiem,
tętnią-cym życiem, będątętnią-cym świadectwem ambicji i gospodarności jego mieszkań-ców. Słupsk jest Miastem Bliskim - miastem równych szans, o niepowtarzalnej atmosferze i wyzwolonym potencjale mieszkańców obszaru rewitalizowanego.
CEL STRATEGICZNY
Tabela 28. Cele strategiczne Gminnego Programu Rewitalizacji
CEL STRATEGICZNY OPIS
I. INTEGRACJA I SPÓJ-NOŚĆ SPOŁECZNA
Cel obejmuje wszelkie działania przyczyniające się do niwelacji różnic społecznych oraz wzmocnienia więzi międzyludzkich. Obszar rewita-lizacji cechuje wysoki poziom wykluczenia społecznego, stąd cel ten skupia wszelkie działania ukierunkowane na zmniejszenie bezrobocia i zwiększanie liczby miejsc pracy, przeciwdziałanie ubóstwu i zjawisku jego dziedziczenia, a także objęcie szczególną troską osób starszych, nie-pełnosprawnych i ich opiekunów. W celu zatrzymania i odwrócenia ne-gatywnych zjawisk społecznych na obszarze rewitalizacji należy tworzyć mechanizmy mające na celu uniezależnienie się mieszkańców od pomo-cy społecznej i umożliwienie usamodzielnienia się w życiu zawodowym i społecznym. Działania w sferze integracji i spójności społecznej winny być ukierunkowane na umożliwienie włączenia się mieszkańców w nurt życia społecznego. Niezbędnym elementem włączenia społecznego jest również odbudowa poczucia lokalnej tożsamości. Jej funkcjonowanie, trwanie i przeobrażenia zależą w dużym stopniu od istnienia, ugrunto-wania przywiązania emocjonalnego, ale też i fizycznego – geograficznego – mieszkańców do obszaru rewitalizowanego.
II. OŻYWIENIE GOSPO-DARCZE I SPOŁECZNE
Ożywienie gospodarcze i społeczne obszaru rewitalizacji odnosi się do działań związanych z aktywizacją mieszkańców (w tym zawodową), wysoką jakością kształcenia, dostosowaną do potrzeb rynku pracy, wyzwo-leniem potencjału mieszkańców, umożliwieniem włączenia się w proces kreowania wizerunku obszaru rewitalizacji, poprawą kondycji gospodar-czej obszaru, w tym tworzenia nowych, atrakcyjnych miejsc pracy i przy-ciągania inwestorów. Działania rewitalizacyjne powinny być ukierunko-wane przede wszystkim na aktywizację i integrację społeczno-zawodową mieszkańców obszaru rewitalizacji, a także tworzenia dogodnych warun-ków do rozwoju przedsiębiorczości, organizacji pozarządowych i podmio-tów ekonomii społecznej. Aby przeciwdziałać negatywnym zjawiskom społecznym, takim jak bezrobocie oraz ubóstwo, konieczne jest wzmacnia-nie potencjału lokalnej gospodarki. Zdegradowana przestrzeń Śródmieścia, Podgrodzia i Starego Miasta posiada niewykorzystany potencjał zarówno ludzki, jak i inwestycyjny, predysponujący do stania się przestrzenią sku-piającą ofertę usługową, gastronomiczną i kulturalną realizowaną na rzecz zarówno mieszkańców, jak i turystów. Konieczne jest wdrożenie szeregu działań wzajemnie powiązanych z celem strategicznym III m.in. odnowę i poprawę estetyki i funkcjonalności obszaru, stworzenie mechanizmów pobudzających lokowanie i rozwój działalności gospodarczej na tym ob-szarze, budowanie wizerunku miejsca, promocję turystyczną i gospodar-cza obszaru rewitalizowanego. Cel integruje działania takiej jak: wsparcie rodzimych przedsiębiorców obszaru rewitalizacji, tworzenie warunków dla napływu nowych inwestycji w obszarze rewitalizacji oraz pobudza-nie mieszkańców do większej aktywności w zakresie zakładania własnej działalności gospodarczej.
Cel obejmuje działania związane z poprawą stanu infrastruktury tech-nicznej w obszarze rewitalizacji, jak również kształtowaniem przestrzeni.
Dotyczy podniesienia walorów estetycznych, przestrzennych i funkcjo-nalnych w celu realizacji celu IV tj. wysokiej jakości życia mieszkań-ców. Kierunki działań przyjęte w celu III polegające na poprawie układu komunikacyjnego obszaru, tworzeniu przyjaznych przestrzeni publicz-nych, budowie infrastruktury sportowej, rekreacyjeja i kulturalnej, a tak-że zachowaniu dziedzictwa kulturowego i poprawie stanu technicznego infrastruktury mieszkaniowej mają wymiar głównie infrastrukturalny, ale służą realizacji zdiagnozowanych potrzeb i niwelacji problemów we wszystkich 5 sferach tj. społecznej, gospodarczej, technicznej, funkcjo-nalno – przestrzennej i środowiskowej.
IV. WYSOKA JAKOŚĆ ŻYCIA
Cel obejmuje wszelkie działania ukierunkowane na wykreowanie obsza-ru rewitalizacji jako miejsca atrakcyjnego i bezpiecznego do zamieszka-nia, posiadającego dobrze rozwiniętą infrastrukturę społeczną, bogatą ofertę kulturalno-rekreacyjną i zadbane przestrzenie o wysokich walo-rach estetycznych. Cel integruje działania wynikające z celów strate-gicznych I-III przyczyniające się do podnoszenia jakości życia, związane przede wszystkim z tworzeniem lub modernizacją infrastruktury spo-łecznej służącej integracji spospo-łecznej oraz podnoszeniem walorów este-tycznych i funkcjonalnych.
Źródło: opracowanie własne
Cele operacyjne wskazują kierunki postępowania na drodze osiągnięcia pożądanego rezul-tatu celów strategicznych. Cele strategiczne i wynikające z nich cele operacyjne przedstawiono w poniższej tabeli:
Tabela nr 29. Cele strategiczne, operacyjne i kierunki działań
CEL OPERACYJNY KIERUNKI DZIAŁAŃ
I. CEL STRATEGICZNY – INTEGRACJA I SPÓJNOŚĆ SPOŁECZNA
1.1 PRZECIWDZIAŁANIE WY-KLUCZENIU
SPOŁECZNEMU
1. Rozwój i wzrost dostępności usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opie-kuńczych świadczonych w miejscu zamieszkania.
2. Tworzenie miejsc okresowego pobytu zapewniających dzienne i całodobowe usługi aktywizacyjne, opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze.
3. Organizacja dokształcania i doskonalenia umiejętności kadry zatrudnionej w in-stytucjach działających na rzecz rozwiązywania problemów społecznych.
4. Rozwój sektora działającego w obszarze pieczy zastępczej oraz wsparcia rodzi-ny w zakresie doskonalenia kompetencji rodzicielskich i przeciwdziałania pato-logiom.
5. Aktywizacja społeczno-zawodowa osób bezrobotnych i biernych zawodowo.
6. Tworzenie warunków sprzyjających integracji mieszkańców i włączaniu w ży-cie społeczne osób wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym.
7. Wspieranie aktywności i samodzielności osób zagrożonych wykluczeniem spo-łecznym.
8. Pobudzanie środowisk zagrożonych wykluczeniem społecznym do działań sa-mopomocowych i integracyjnych.
9. Tworzenie i rozwój międzysektorowych partnerstw na rzecz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.
10. Tworzenie programów wsparcia dla wykluczonych i zagrożonych wyklucze-niem społecznym umożliwiających wyjście z długów oraz przeciwdziałających nadmiernemu zadłużaniu się.
1.2 PRZYWRÓCENIE LOKAL-TOŻSAMOŚCI I OŻYWIENIE NEJ
KULTURALNE OBSZARU REWITALIZACJI
1. Organizacja imprez i wydarzeń kulturalnych na obszarze rewitalizacji i żywych lekcji historii.
2. Animacja i podtrzymywanie różnorodnych inicjatyw, angażujących mieszkań-ców w zbiorowe działania i współtworzenie oferty kulturalnej.
3. Rozbudowa i poszerzenie oferty placówek kultury, w tym poprawa stanu infra-struktury obiektów kultury.
1.3. WZMOCNIENIE WIĘZI SPOŁECZNYCH
1. Tworzenie i rozwój przestrzeni umożliwiającej wspólną aktywność mieszkańców, spędzanie wolnego czasu i rozwój ich zainteresowań.
2. Realizacja programów edukacyjnych, sportowych i kulturalnych dla młodzieży i dzieci ukierunkowanych również na eliminowanie skutków doświadczania pro-blemów życiowych rodziny.
3. Rozwijanie wolontariatu, głównie w sferze opiekuńczej oraz wychowawczej.
4. Angażowanie mieszkańców i wspieranie inicjatyw oddolnych służących zacie-śnianiu relacji sąsiedzkich.
II. CEL STRATEGICZNY – OŻYWIENIE GOSPODARCZE I SPOŁECZNE
2.1 TWORZENIE DO-GODNYCH WARUNKÓW DO ROZWOJU
PRZEDSIĘ-BIORCZOŚCI
1. Umożliwienie lokalizacji usług w parterach budynków, a także zagospodarowa-nia budynków pod działalność gospodarczą.
2. Tworzenie dogodnych warunków do inkubacji przedsiębiorstw.
3. Tworzenie programów wsparcia obejmujących udogodnienia lokalowe, systemy zachęt, w tym ulg i zwolnień dla przedsiębiorców chcących podjąć działalność na obszarze rewitalizacji.
4. Wdrożenie programu „Remontuję- użytkuję” – umożliwienie dzierżawy lokali za minimalne bądź zerowe stawki, pod warunkiem przeprowadzenia remontu.
5. Wdrożenie szkolnictwa zawodowego ukierunkowanego na potrzeby rynku pracy.
6. Promocja centrum miasta, jako miejsca atrakcyjnego do spędzania wolnego cza-su, robienia zakupów, korzystania z usług dla ludności i gastronomii.
7. Tworzenie programów wsparcia dla rodzimych działalności gospodarczych,
2.2 PROMOCJA SAMOZA-TRUDNIENIA I PRZED-SIĘBIORCZOŚCI WŚRÓD
MIESZKAŃCÓW
1. Promocja postaw przedsiębiorczych wśród mieszkańców, ze szczególnym uwzględnieniem osób zagrożonych utratą pracy (np. z racji wieku).
2. Utworzenie centrum start – upów umożliwiającego inkubację nowych firm.
3. Wdrażanie poradnictwa w zakresie zakładania działalności, obowiązków, a tak-że korzyści wynikających z załoa tak-żenia własnej działalności
4. Wspieranie tworzenia i rozwoju podmiotów ekonomii społecznej na obszarze rewitalizacji.
2.3 ZWIĘKSZANIE AK-TYWNOŚCI SPOŁECZNEJ
I OBYWATELSKIEJ
1. Tworzenie przestrzeni dla rozwoju działalności organizacji pozarządowych.
2. Promocja inicjatywy lokalnej.
3. Edukacja kulturalna mieszkańców, przygotowująca ich do świadomego uczest-nictwa w kulturze, rozbudzająca wrażliwość, inspirująca do aktywności –zarówno kulturalnej, jak i obywatelskiej.
4. Uruchomienie systemu mikrograntów dla lokalnych społeczności.
5. Tworzenie i wspieranie istniejących centrów aktywności lokalnej.
6. Organizacja przedsięwzięć i wydarzeń realizowanych wspólnie z mieszkańcami, w tym także z inicjatywy mieszkańców i lokalnych liderów.
1. Poprawa wyposażenia, stanu technicznego i dostępności placówek edukacyj-nych.
2. Poprawa jakości kształcenia w szkołach na terenie zdegradowanym, szczegól-nie w zakresie szkolnictwa zawodowego.
3. Wspieranie działań w zakresie organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży oraz przeciwdziałanie zachowaniom niepożądanym.
4. Promowanie kształcenia ustawicznego, a także przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu.
5. Realizacja dla dzieci i młodzieży szkolnej zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych nastawionych na wyrównywanie szans edukacyjnych, w tym promowanie zdro-wego trybu życia, sportu i rozwijanie uzdolnień.
III. CEL STRATEGICZNY – FUNKCJONALNA, BEZPIECZNA I ESTETYCZNA PRZESTRZEŃ
3.1 POPRAWA UKŁADU KOMUNIKACYJNEGO MIASTA I DOSTĘPNOŚCI DO OBSZARU
REWITALI-ZACJI
1. Modernizacja układu drogowego w oparciu o nowoczesne podejście związane z ideą zrównoważonego rozwoju - wzmocnienie pozycji pieszych, rowerzystów, jak i komunikacji zbiorowej.
2. Opracowanie polityki parkingowej dla obszaru rewitalizacji, w tym organizacja miejsc parkingowych wewnątrz zabudowy mieszkaniowej.
3. Zapewnienie wysokiej jakości i dostępności komunikacji zbiorowej.
4. Utworzenie programu chodnikowego.
3.2 ODNOWA ZASOBU MIESZKANIOWEGO
1. Remont budynków należących do wspólnot mieszkaniowych oraz komunalnego zasobu mieszkaniowego.
2. Uporządkowanie starej zabudowy – pustostany, oficyny, garaże itp.
3. Poprawa efektywności energetycznej budynków.
4. Wprowadzanie na obszar rewitalizacji nowej zabudowy wpływającej na podnie-sienie estetyki przestrzeni, w tym zwłaszcza uzupełnianie zabudowy pierzejowej oraz wprowadzanie nowych funkcji i mieszkańców.
5. Rozwój budownictwa społecznego na obszarze rewitalizacji, w tym utworzenie Specjalnej Strefy Rewitalizacji.
3.3 WYSOKIEJ JAKOŚCI PRZESTRZEŃ PUBLICZNA
1.Odnowienie i dostosowanie do potrzeb mieszkańców budynków użyteczności publicznej i ich bezpośredniego otoczenia.
2. Zwiększenie wykorzystania odnawialnych zasobów energii w przestrzeni mia-sta, w tym szczególnie w obiektach użyteczności publicznej.
3. Likwidacja barier architektonicznych.
4. Zagospodarowanie przestrzeni publicznych wewnątrz zabudowy mieszkanio-wej na strefy aktywizacji kulturalnej, integracji społecznej, wypoczynku i rekreacji.
5. Poprawa estetyki terenów przestrzeni publicznych oraz budynków mieszkal-nych centrum i ich otoczenia.
6. Uzupełnianie zieleni przyulicznej oraz rozwój terenów zielonych w obszarze rewitalizacji.
7. Zagospodarowanie podwórek i przestrzeni wewnątrzkwartałowych.
8. Utworzenie programu mikrograntów skierowanych na poprawę estetyki i funk-cjonalności przestrzeni wewnątrzkwartałowych.
9. Wypracowanie zasad kompozycji przestrzennej nowej zabudowy, zagospodaro-wania i wyposażenia terenów przestrzeni publicznych – opracowanie miejscowe-go planu rewitalizacji.
10. Stworzenie miejskiego programu podwórkowego (odnowy podwórek).
11. Przeciwdziałanie i ograniczanie fragmentyzacji przestrzeni miejskiej (w tym próba spięcia miasta podzielonego przez tory kolejowe i rzekę Słupię).
12. Poprawa dostępności do obiektów sportowych i przestrzeni przeznaczonych do uprawiania sportu i promocji aktywnego stylu życia.
3.4 OCHRONA KULTUROWEGOTWA
1. Odnowa zabudowy zabytkowej oraz obiektów świadczących o dziedzictwie kulturowym obszaru rewitalizacji.
2. Zachowanie dziedzictwa materialnego i niematerialnego charakterystycznego dla obszaru rewitalizacji.
IV. CEL STRATEGICZNY – WYSOKA JAKOŚĆ ŻYCIA
4.1 POPRAWA STANDAR-ZAMIESZKANIADÓW
1.Likwidacja indywidualnych źródeł ogrzewania mieszkań – tworzenie warunków do przyłączania się do miejskiej sieci ciepłowniczej, celem likwidacji zjawiska niskiej emisji i poprawy stanu środowiska.
2. Likwidacja zasobu komunalnego o najniższych standardach (np. ze wspólnymi toaletami na klatkach schodowych), przy jednoczesnym zapewnieniu możliwości pozostania mieszkańców likwidowanych budynków w obszarze rewitalizacji.
3. Promocja energooszczędnego budownictwa.
4.2 POPRAWA BEZPIE-CZEŃSTWA
1. Rozwijanie systemu monitoringu.
2. Tworzenie systemu umożliwiającego mieszkańcom sprawne przekazywanie informacji o zagrożeniach i zjawiskach budzących niepokój.
3. Podnoszenie wiedzy mieszkańców na temat zachowań w sytuacjach kryzyso-wych i niebezpiecznych (np. poprzez włączenie w działania Komendy Miejskiej Policji).
4. Otwieranie przestrzeni poprzez ograniczenie chaotycznej zabudowy (komórki, garaże) obniżającej poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, doświetlanie miejsc niebezpiecznych.
Źródło: opracowanie własne