Czynniki skłaniające do wyjazdu w ujęciu socjopedagogicznym

Chęć doświadczenie godnego życia (przejawiającego się brakiem finan-sowych trosk, stabilną sytuacją zawodową i rodzinną), jako istotny faktor przyciągający do kraju migracji, był wskazywany, jako bardzo istotny, za-równo przez kobiety (96,80%), jak i mężczyzn (97,50%) – niemalże z tą samą częstotliwością (p = 0.523). Nie było respondentów, którzy stwierdziliby zde-cydowanie, iż chęć godnego życia nie była motywem wyjazdu (tabela 15).

Tabela 15. Waga motywu (B) związanego z doświadczeniem godnego życia, ze względu na płeć (A). Ujęcie procentowe. Czy chęć doświadczenia godnego życia stanowiła istotny czynnik wyjazdu?

A B Raczej nie Raczej tak i zdecydowanie tak

Kobieta 3,19% 96,80%

Mężczyzna 3,75% 97,50%

Źródło: opracowanie własne.

Także faktor wypychający, określony jako niskie zarobki w Polsce, stano-wił równie istotny determinant dla kobiet i mężczyzn (p = 0.293). Wskazało go 95,74% kobiet i 91,25% mężczyzn.

„Bo nie tylko chlebem człowiek żyje i nie tylko za pieniądzem goni. To poczucie wolności, jakiego nie odczuje się w Polsce, świadomość, że nie jesteś ciągłe pod ostrza-łem krytycznych spojrzeń, że twoje starania w pracy zostaną docenione, że uśmiech na twarzach mijających cię ludzi, to zwyczajny wyraz sympatii, wspólnoty, a nie złośliwie

drwiący uśmieszek, jaki spotyka cię w Polsce. To inna jakość życia, gdzie ludzie cieszą się, bo to milsze niż naburmuszenie, gdzie grzeczność nie wynika z wyrachowania, ale spontanicznej życzliwości. Powrót do zaśmiardłej w swoim zarozumialstwie i naburmu-szeniu Polski to szok, którego większość nie potrafi zaakceptować. I ta ojczyzna, o której się ciepło myślało, zaczyna uwierać jak ciasne buty. Albo gorset. Ja dopiero teraz widzę jak dusiłam się w Polsce. (http://www.polityka.pl/forum/1016509,emigracja-nie-chce-wracac.thread)

Interesujących wniosków, dotyczących motywów migrowania, dostarcza próba odpowiedzi na pytanie, istotne z punktu widzenia socjopedagogiczne-go charakteru niniejszej rozprawy, czy i dla jakiej grupy ważkie są motywy związane z budowaniem potencjału życiowego?

Istotne różnice widoczne są, jeśli rozpatrywać jako motyw chęć nauki ję-zyka obcego ze względu na płeć respondentów. W odniesieniu do płci bada-nych czynnik ten – jako przyciągający – do emigrowania częściej wskazywały kobiety (łącznie 65% kobiet, w porównaniu do 42% mężczyzn – p = 0.001).

Kobiety rzadziej też zdecydowanie deklarowały, iż nauka nie stanowi moty-wu wyjazdu (4% kobiet w porównaniu do aż 21% mężczyzn).

Naukę języka jako motyw do emigrowania istotnie odmiennie oceniały osoby legitymujące się różnym poziomem wykształcenia. Jej ważność częściej wskazywały osoby lepiej wykształcone – 60,00% z wyższym magisterskim wykształceniem, 78,04% osoby z wykształceniem licencjackim i policealnym (75%), niż osoby które ukończyły np. tylko technikum (30% – p = 0.003).

Podobnie czynnik określony jako zdobycie nowych doświadczeń zawodo-wych i życiozawodo-wych jest częściej – jako ważny powód wyjazdu – wskazywany przez osoby, które uzyskały lepsze wykształcenie. Już graficzne zestawienie odpowiedzi ujawnia pewne zależności. 84% legitymujących się wyższym wy-kształceniem (magisterskim i licencjackim) określiło, iż zdobycie nowych do-świadczeń życiowych jest zdecydowanym powodem wyjazdu, podczas gdy znaczenia tego motywu (dla budowania potencjału życiowego) nie doceniali respondenci, stanowiący grupę absolwentów techników czy szkół policealnych.

Istotnie częściej chęć zdobywania nowych doświadczeń życiowych i za-wodowych w kontekście migracyjnego wyjazdy wskazywały kobiety (ponad 80%) w porównaniu do mężczyzn (około 60% – p = 0.040).

Ciekawość świata, chęć poznania nowych ludzi wskazywane było rów-nie często przez osoby legitymujące się różnym poziomem wykształcenia.

Ważkim czynnikiem wyjazdu za granicę stała się wizja lepszych per-spektyw życiowych dla dzieci, (50% respondentów oceniła ten faktor jako bardzo ważny i ważny powód wyjazdu), co istotne, znaczące różnice w tym aspekcie można dostrzec analizują go ze względu na wykształcenie respon-dentów (p = 0,050 – tabela 16), natomiast pod kątem płci stwierdzić należy, iż zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn był to równie istotny czynnik (p = 0,713).

Młodzi myślą zatem perspektywicznie, bowiem niewielu z nich miało dzieci w momencie wyjazdu.

Lepsze perspektywy dla dzieci stały się bardzo ważnym motywem wy-jazdu dla 60% absolwentów szkół zawodowych. Często także czynnik ten podnosiły osoby legitymujące się wykształceniem policealnym (prawie 80%), rzadziej (w odniesieniu do liczebności swojej grupy) – wyższym magister-skim (ok. 50%) i licencjackim (niewiele ponad 50%).

Tabela 16. Waga motywu – lepsze perspektywy życiowe dla dzieci (A) z uwzględnieniem wykształcenia respondentów (B – ujęcie procentowe)

A

Szkoła policealna 0,00 25,00 37,50 37,50

Studia licencjackie 12,20 29,02 39,02 19,51

Studia magisterskie 23,08 30,77 20,00 26,15

Suma 15,52 32,76 27,59 24,14

Źródło: opracowanie własne.

Jako jeden z najrzadziej wymienianych, za zdecydowanie ważny motyw wyjazdu, wskazywano chęć zdobycia wykształcenia za granicą. (za zdecy-dowanie nieistotny uznała go blisko połowa respondentów). Zważywszy na pedagogiczny charakter niniejszej publikacji, zaciekawiły mnie zależności występujące między konkretnymi zmiennymi. Tak niskie znaczenie omawia-nego motywu jest zastanawiające, zważywszy na fakt, iż kształcenie się (także w ujęciu ustawicznym) stanowi ważny element konstruowania biografii mło-dych ludzi – jej zawodowych aspektów i tych związanych ze zdobywaniem życiowego potencjału, (pozaekonomicznych zasobów osobowych).

Istotnie jednak częściej na wagę wykształcenia jako motywu wyjazdu wskazywały osoby lepiej wykształcone (p = 0.022). [10 razy więcej wskazań przez osoby z wyższym wykształceniem magisterskim wobec wskazań absol-wentów zasadniczej szkoły zawodowej]. Najbardziej zainteresowani kwestia-mi kształcenia za granicą byli absolwenci studiów licencjackich. Zdają się one

wobec powyższych rozważań zwracać większą uwagę na pozaekonomiczne faktory wyjazdu, czynniki, które w obliczu emigracyjnych doświadczeń stać się mogą istotnymi motywami do wykorzystywania doświadczeń płynących z migracji jako pomocnych przy tworzeniu osobistego potencjału.

Tabela 17. Ważność motywu „zdobycie wykształcenia za granicą” (A) z uwzględnieniem wykształcenia respondentów (B) – ujęcie procentowe

A

B

ZDECYDO- WANIE

NIE(%)

RACZEJ NIE(%)

RACZEJ TAK(%)

ZDECYDO- WANIE

TAK(%) Zasadnicza szkoła

zawodowa 63,64 21,21 12,12 3,03

Liceum 73,33 13,33 13,33 0,00

Technikum 58,33 16,67 25 0,00

Szkoła policealna 62,50 25,00 12,50 0,00

Studia licencjackie 24,39 46,34 14,63 14,63

Studia magisterskie 44,62 33,85 6,15 15,38

Źródło: opracowanie własne.

Argumenty związane z chęcią kształcenia się i poznawania nowych lu-dzi, kultur i świata odnajdujemy w poniższych rozważaniach blogowiczów, przytoczony fragment ujawnia także, iż migracje powodowane wspomnia-nym czynnikiem zakładają wielokrotność, powtarzalność:

„Mnie zawsze ciągnęło do innych krajów, żeby zobaczyć jak tam jest, poznać język, lu-dzi [...] Już na studiach jeźlu-dziłam na wakacje do USA na program Work & Travel. Poznałam smak obczyzny, pieniędzy i podroży. Zaraz po studiach chciałam wyjechać dokądś na rok, ale czekałam na swojego chłopaka, który kończył studia. Gdy się rozstaliśmy, od razu gdy tylko mogłam spakowałam walizki i pojechałam do Hiszpanii, tam ciągnęło mnie najbar-dziej (robiłam z niej specjalizację na studiach i pisałam pracę magisterską o hiszpańskich socjalistach). W Hiszpanii bardzo mi się spodobało, ale po roku wyjechałam do Anglii, by podszkolić język.” (http://f.kafeteria.pl/temat.php?id_p=3205443)

2.2. Migracyjne źródła informacji w kontekście migracyjnych oczekiwań