Dostępność i zakres czasowy analizy danych statystycznych

Dane na temat regionów na poziomie NUTS-2 są dostępne w ramach trzech podstawowych źródeł, którymi są regionalne bazy danych państw członkowskich, baza danych statystycz-nych Eurostatu oraz baza prowadzona przez OECD16.

Zestawienie regionalnych baz danych przedstawia tabela 6. Ze względu na róŜny zakres zbieranych danych oraz brak baz w niektórych krajach UE-15, nie mogą one być podstawo-wym źródłem informacji, a jedynie mają charakter uzupełniający w stosunku do danych Eu-rostatu.

Tabela 6. Bazy danych regionalnych w krajach UE-15

Kraj

(rok załoŜenia bazy) ^{Baza danych regionalnych}

Belgia BELREGIO

Dania (1993) Nie jest planowana baza danych regionalnych Niemcy (1993) Statistik Regional

Grecja Brak centralnej bazy, niektóre tematyczne bazy zawierają dane regio-nalne

Hiszpania INEBASE

Francja (1995) SEDDL

Irlandia Brak centralnej bazy, ale jest planowana

Włochy Brak centralnej bazy, niektóre tematyczne bazy zawierają dane regio-nalne

Luksemburg Brak centralnej bazy, ale jest planowana Holandia (1996) SGB (Statistical Database Municipalities)

RSB (Regional Statistic Databasee) StatLine Austria (1977) IBIS (Integrated Statistical Information System) Portugalia (1997) INFOLINE (Indicatores Territorials)

Finlandia (1981) ALTIKA – niektóre tematyczne bazy zawierają dane regionalne Szwecja Baza RAPS zarządzana przez NUTEK

Wielka Brytania

Neighbourhod Statistic (NeSS) Scotland Neighbourhod Statistic

Northern Ireland Neighbourhod Statistic

Źródło: Obrębalski 2006, s. 51.

Baza regionalnych danych statystycznych OECD odnosi się do czterech głównych obsza-rów:
demografii,
ekonomii,
społeczeństwa,
innowacji.

Dane demograficzne obejmują powierzchnię, całkowitą populację, gęstość zaludnienia, strukturę wiekową populacji (takŜe według płci i wieku). Dane ekonomiczne obejmują takie wskaźniki, jak PKB, PKB per capita, stopa wzrostu PKB, wskaźnik zatrudnienia, stopa bez-robocia, stopa bezrobocia osób młodych, produktywność siły roboczej, stopa wzrostu pro-duktywności siły roboczej. Dane dotyczące innowacji dostępne w bazie OECD to wydatki ponoszone na badania i rozwój, zatrudnienie w sektorach produkcyjnych wysokich technolo-gii oraz w sektorach o wysokim nasyceniu wiedzą, liczba zgłaszanych patentów na milion mieszkańców, zatrudnienie w sektorze badawczo-rozwojowym, poziom wykształcenia siły roboczej. Dane dotyczące społeczeństwa dostępne w bazie OECD nie są istotne z punktu widzenia niniejszej rozprawy.

Najbardziej kompletnym źródłem danych o wskaźnikach opisujących regiony na poziomie NUTS-2 Unii Europejskiej jest Eurostat. W bazie danych regionalnych Eurostatu moŜna zna-leźć następujące kategorie danych statystycznych odnoszących się do poziomu regionów NUTS-2 (pełen wykaz kategorii i przyporządkowanych im wskaźników prezentowanych w regionalnej bazie danych statystycznych Eurostatu znajduje się w ankesie 1) [Eurostat Statistic Database ]:

dane demograficzne,
dane ekonomiczne,
dane o rynku pracy,

dane dotyczące nauki i technologii,

dane dotyczące społeczeństwa informacyjnego,
dane dotyczące turystki,

dane dotyczące transportu,

dane dotyczące struktury biznesu,
dane dotyczące edukacji,

dane dotyczące zdrowia,

PoniewaŜ analizowany w tej pracy nowy paradygmat rozwoju regionalnego odnosi się do oceny tego, jak w danym regionie przedstawia się kreowanie, cyrkulacja i absorpcja wiedzy, do analizy porównawczej regionów EU-15 na poziomie NUTS-2 najbardziej odpowiednie są wskaźniki z grupy określanej w bazie Eurostatu jako regionalne dane dotyczące nauki i technologii (ang. regional science and technology statistic) w niniejszej pracy określane takŜe mianem wskaźników gospodarki opartej na wiedzy, a więc:

zasoby ludzkie w sektorze naukowo-technologicznym (HRST) ,

zatrudnienie w sektorach wysokich technologii wg płci, poziomu wykształcenia sektora zatrudnienia zgodnie z klasyfikacją NACE17 (dane tylko dla NUTS-1),

wnioski patentowe, w tym dotyczące wysokich technologii,
wydatki na badania i rozwój (GERD18),

naukowcy we wszystkich sektorach (dane tylko dla NUTS-1).

Ponadto dla celów analitycznych konieczne jest wykorzystanie wskaźnika obrazującego w sposób syntetyczny poziom konkurencyjności danego regionu. W niniejszej rozprawie rolę takiego wskaźnika syntetycznego charakteryzującego poziom konkurencyjności regionu od-grywa PKB per capita obliczany według PPS.

Dostępność danych dotyczących nauki i technologii określanych tutaj wskaźnikami go-spodarki opartej na wiedzy oraz danych na temat PKB per capita na poziomie regionów NUTS-2 dla krajów EU-15 została przedstawiona w aneksie 2.

Jak wspomniano, obiektem analizy w niniejszej pracy są regiony na poziomie NUTS-2. Kierując się kryterium kompletności i aktualności, w dalszych analizach wykorzystano dane zgromadzone w regionalnej bazie danych statystycznych Eurostatu. Jak juŜ wspomniano, dane statystyczne z regionalnych baz danych w poszczególnych państwach członkowskich mogą mieć jedynie charakter uzupełniający do podstawowego źródła. Dane dostępne w bazie OECD nie zostały wykorzystane przede wszystkim ze względu na to, Ŝe tylko częściowo opierają się na jednostkach administracyjnych na poziomie NUTS-2. Innym powodem

17 NACE to akronim francuskiej nazwy Nomenclature statistique des Activités économiques dans la Co-mmunauté Européenne (Statystyczna Klasyfikacja Działalności Gospodarczych w Unii Europejskiej). Jest kla-syfikacją zbudowaną z szeregu liter i cyfr odpowiadających pięciu poziomom klasyfikacji. Pierwsze cztery poziomy są wspólne dla wszystkich krajów Wspólnoty. Jednocześnie dopuszcza się zróŜnicowanie piątego poziomu klasyfikacji w poszczególnych krajach w celu lepszego dostosowania klasyfikacji do lokalnych wa-runków. W związku z duŜym tempem zmian zachodzących we wszystkich obszarach gospodarki oraz szybkim rozwojem nowych dziedzin, szczególnie tych związanych z usługami i technologiami informacyjnymi i komu-nikacyjnymi, następują zmiany międzynarodowych klasyfikacji. I tak klasyfikację powstałą w roku 1990 przy-jęło się nazywać NACE Revision 1.1 (Rev.1.1), natomiast uaktualnienie obowiązujące od 1 stycznia 2008 – NACE Revision 2 (Rev.2).

przydatności tych danych do celów niniejszej analizy jest odmienna niŜ w przypadku Euro-statu metodologia ich zbierania. Zakres czasowy analizy danych jest warunkowany dostępno-ścią danych statystycznych i obejmuje okres od 1999 do 2007 roku (w przypadku danych o PKB do 2008 roku).