w sprawie załatwianej milcząco w rozumieniu KPA
3.2. Dzień milczącego załatwienia sprawy
Dniem, z którym nastąpi milczące ukształtowanie uprawnień jednostki, zgodnie z art. 122c § 1 będzie co do zasady dzień następujący po dniu, w którym upływa termin przewidziany do wydania decyzji lub postano-wienia kończącego postępowanie w sprawie albo termin do wniesienia sprzeciwu. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że ustawodawca przewiduje możliwość wcześniejszego ukształtowania uprawnienia jednostki, w sy-tuacji „milczącej zgody” (tj. gdy ustawodawca nie przewiduje możliwo-ści wydania pozytywnego aktu administracyjnego). Zgodnie z art. 122c
§ 1 zd. 2 KPA organ może zawiadomić stronę o braku sprzeciwu. W ta-kiej sytuacji dniem milczącego załatwienia sprawy jest dzień doręczenia takiego zawiadomienia stronie. Powstaje tutaj zasadniczy problem. Jaka będzie data załatwienia sprawy, w przypadku, w którym omawiane za-wiadomienie zostanie doręczone jednostce już po upływie zastrzeżone-go przez ustawodawcę materialnezastrzeżone-go terminu, z upływem którezastrzeżone-go miało nastąpić milczące załatwienie sprawy? W świetle literalnego brzmienia omawianego przepisu, powinno przyjmować się, że załatwienie sprawy następuje w dniu doręczenia tego zawiadomienia. Jednak taka literalna wykładania art. 122c § 1 zd. 2 KPA wydaje się być niezgodna z celem
AR T YKUŁY
samej regulacji, którym jak już wspomniano jest uproszczenie i przy-spieszenie załatwiania niektórych kategorii spraw. Stąd też uważam, że w przypadku w którym organ chciał zawiadomić stronę o braku wnie-sienia sprzeciwu, jednak zawiadomienie to zostaje nadane przed upły-wem terminu materialnego, ale zostaje doręczone już po tym terminie, sprawa zostaje załatwiona milcząco przez upływ terminu, a nie przez fakt doręczenia zawiadomienia. Wynika to pośrednio z omawianej re-gulacji, wszakże ustawodawca wskazuje w art. 122c § 1 zd. 2 KPA, że
„w przypadku gdy organ przed upływem terminu do załatwienia spra-wy zawiadomi stronę [podkreśl. – JP]” co oznacza, że zarówno podję-cie przez organ decyzji (w sensie psychologicznym) o braku podstaw do wniesienia sprzeciwu jak i zawiadomienie strony o tym fakcie (tj. dorę-czenie jej zawiadomienia) musi nastąpić przed upływem zastrzeżonego terminu materialnego. Innymi słowy mamy tu do czynienia nie z jedną ale z dwoma przesłankami, które muszą być spełnione aby z tym zawia-domieniem wiązać przewidziany przez ustawodawcę skutek prawny. Za-wiadomienie to musi zostać wysłane przed upływem terminu, a także musi zostać przed upływem tego terminu doręczone jednostce17.
Kolejnym istotnym z punktu widzenia niniejszego opracowania jest uregulowanie kwestii dotyczącego zachowania przez organ terminu do wniesienia sprzeciwu czy też innego aktu administracyjnego. Do tej pory, kwestia ta nie była postrzegana w sposób jednolity. W przypadku postę-powań, w których może nastąpić milczące załatwienie sprawy i które będą toczyły się według reguł KPA, ustawodawca rozstrzyga kiedy zostaje za-chowany termin do wniesienia sprzeciwu (innego aktu administracyj-nego). Zgodnie z art. 122b KPA, za dzień wydania decyzji lub postano-wienia kończącego postępowanie w sprawie albo wniesienia sprzeciwu będzie uznawało się dzień nadania sprzeciwu (innego aktu) za pokwito-waniem przez wyznaczonego operatora pocztowego. Oznacza to, że ter-min kompetencyjny zostanie przez organ zachowany, jeżeli sprzeciw (inny akt) zostanie po prostu wysłany do jednostki przesyłką poleconą. Z jednej strony, uregulowanie tej kwestii zasługuje na aprobatę – nie będzie tutaj wątpliwości co do tego, czy uprawnienie jednostki zostało ukształtowane
17 Zob. także: J. Piecha, [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red.
R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2017.
AR T YKUŁY
w sposób milczący czy nie. Trzeba jednak zwrócić uwagę, że rozwiązanie to wcale nie przyczynia się do poprawy i stabilizacji sytuacji prawnej jed-nostki. Otóż, pomimo że zgodnie z przepisami prawa materialnego do-puszczającymi milczące załatwienie sprawy jednostka ma prawo przyjąć, iż w sytuacji, w której w danym terminie nie otrzymuje żadnego sygna-łu od organu, ma prawo wykonywać swoje uprawnienie, to jednak, zgod-nie z regulacją KPA, musi jeszcze wziąć pod uwagę, czas oczekiwania na ewentualne doręczenie przez pocztę aktu rozstrzygającego sprawę. Co do zasady, doręczenie przesyłki poleconej w rozumieniu art. 3 pkt 22 usta-wy z 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe18, jak wynika z deklarowanych przez Pocztę Polską terminów, powinno nastąpić w terminie 3 dni robo-czych19. Niemniej jednak, nie można wykluczyć w tej kwestii opóźnień.
Trzeba również uwzględnić, że takiej sytuacji zastosowanie znajdą prze-pisy dotyczące doręczeń określone w art. 39–48 KPA, w tym przeprze-pisy do-tyczące doręczenia zastępczego. To zaś powoduje, że przez określony czas jednostka stawiana jest w obliczu niepewności co do swojego potencjal-nego uprawnienia. Wydaje się, że w omawianej kwestii, ustawodawca nie rozważył możliwości skorzystania z dostępnych nowoczesnych technolo-gii komunikacyjnych – poczta e-mail, wiadomości sms, czy chociażby sko-rzystanie z powiadomienia telefonicznego o fakcie nadania sprzeciwu (in-nego aktu). Nie chodzi mi tutaj o poinformowanie strony o treści samego aktu, ale o samym fakcie wydania takiego aktu. Rozwiązanie takie znaczą-co zmniejszyłoby sferę niepewności jednostki. To zaś powoduje, w mojej ocenie, że „nowa” regulacja, z uwagi na brak wdrożenia nowoczesnych roz-wiązań, będzie wymagała rychłego uzupełnienia w tej kwestii.
Dodatkowo należy zwrócić uwagę na wprowadzone odrębności w przy-padku doręczenia sprzeciwu lub innego aktu administracyjnego przez pra-cownika organu lub innej upoważnionej osoby. Zgodnie z art. 122b pkt 2 KPA dniem wydania sprzeciwu (innego aktu) będzie dzień doręczenia tego aktu za pokwitowaniem. W takiej sytuacji w praktyce jak się wydaje niemoż-liwe może być zastosowanie art. 44 § 1 pkt 2 KPA, zgodnie z którym w przy-padku nieudanej próby doręczania pisma przez pracownika, pismo składa
18 Tekst jedn. Dz.U. 2016 r. poz. 1113 ze zm.
19 https://www.poczta-polska.pl/biznes/korespondencja/listy-polecone/ [data odczy-tu: 12 czerwca 2017].
AR T YKUŁY
się na okres czternastu dni w urzędzie gminy. Skoro bowiem ustawodawca w art. 122b pkt 2 KPA wskazuje, że wniesienie sprzeciwu (wydanie innego aktu administracyjnego) w przypadku doręczania przez pracownika nastę-puje w dniu fizycznego doręczenia tego pisma adresatowi, to skorzystanie z możliwości ustanowione w art. 44 § 1 pkt 2 KPA, może prowadzić do sytu-acji, w której upłynie termin materialny, a w konsekwencji nastąpi ukształto-wanie uprawnienia jednostki w sposób milczący.