Obserwując rozwój komputeryzacji i analizując wprowadzanie tech-nologii informacyjnej w wychowaniu przedszkolnym w Polsce, można stwierdzić, że proces ten jest ciągle na etapie rozwoju. Niewiele placówek uwzględnia w swoim programie kształcenie wspomagane komputerowe.
Zauważa się potrzebę stosowania technologii informacyjnej na tym etapie edukacyjnym, jednak edukację i kształcenie w zakresie obsługi sprzętu komputerowego należałoby rozpocząć od przeszkolenia nauczycieli wy- chowania przedszkolnego i uświadomienia im wartości, jakie daje kom-puterowe wspomaganie procesu dydaktycznego.
Badania nad wykorzystaniem technologii informacyjnej w edukacji
Na potrzeby badań, których wyniki prezentuje się w niniejszej pracy, wy-brano technikę ankiety.
Zdecydowana większość badanych osób (ponad 90%) używa kompu-tera w celach zawodowych. Komputer wykorzystywany jest do różnych zadań – nauczycielom-wychowawcom potrzebny jest do prowadzenia
programy multimedialne słowniki multimedialne encyklopedie multimedialne filmy edukacyjne
Ź r ó d ł o: Badania
cji, lecz nie zawsze informacje takie są wiarygodne i prawdziwe. Korzystając z zasobów sieci, należy więc pamiętać, aby podchodzić do nich z pewnym dystansem, rozsądkiem i w celu upewnienia się, że na pewno znalezione przez nas informacje są prawdziwe – porównać je z innymi źródłami.
Duża grupa badanych (65%) użytkuje dostępne na rynku programy multimedialne, by przygotować się do zajęć. Nieco mniejszy odsetek ba- danych korzysta ze słowników multimedialnych (ponad 33%, są to głów-nie nauczyciele języków obcych), encyklopedii multimedialnych (ponad 33%) oraz filmów edukacyjnych (ponad 44%). Przy odpowiedziach na pytanie respondenci mieli również do wyboru opcję „inne”. Najczęściej wskazywanymi źródłami były:
• książki, czasopisma;
• CD, mp3;
• dostępne scenariusze i pomoce;
• zestawy, pakiety dla nauczycieli.
Wyniki badań pokazują, że niemal w przypadku wszystkich badanych komputer używany jest jedynie w celu przygotowania się do zajeć lub prowadzenia dokumentacji czy prac administracyjnych, ale nie występuje jako środek dydaktyczny w samym procesie nauczania. Wydaje się, że na- uczyciele nie mają świadomości ogromnych korzyści płynących z umiejęt- nego wkomponowania komputera wraz z odpowiednio wyselekcjonowa-nymi programami edukacyjymi w proces dydaktyczno-wychowawczy.
Prawie 90% respondentów zdeklarowało chęć uczestnictwa w jakiej- kolwiek formie doskonalenia zawodowego w zakresie TI zorganizowa- nego przez placówkę, w której badani pracują. Mimo że na studiach pe-dagogicznych istnieje obowiązkowe kształcenie z dziedziny technologii informacyjnej, pojawia się potrzeba organizowania kursów i szkoleń prze- znaczonych dla nauczycieli wychowania przedszkolnego w zakresie pod-noszenia kwalifikacji w tym zakresie. Zauważa się konieczność pokazania walorów komputera oraz tego, jakie znaczenie w edukacji przedszkolnej ma komputer.
Z przeprowadzonych badań wynika, że nauczyciele wychowania przed-szkolnego wykazują zainteresowanie nowościami technologicznymi, jed-nak niechętnie wprowadzają je w praktykę i codzienną pracę z dziećmi.
Podsumowanie
Rozwój cywilizacji podyktował konieczność stosowania technologii in-formacyjnej w pracy dydaktycznej. Komputer stał się narzędziem pracy,
bez którego nie może obejść się współczesny nauczyciel. Większość peda- gogów posiada komputer w domu i używa go w codziennych przygoto-waniach się do zajęć. Komputer wykorzystywany jest jako innowacyjny środek audiowizualny, który usprawnia pracę nauczycieli, pozwala za-oszczędzić czas oraz uatrakcyjnia proces kształcenia:
• daje możliwość opracowania ciekawych pomocy dydaktycznych;
• w dużym stopniu ułatwia prowadzenie dokumentacji nauczyciela;
• podnosi efekty nauczania i wychowania, a także wyzwala aktywność dzieci.
Po analizie uzyskanych wyników badań można stwierdzić, że nauczy- ciele wychowania przedszkolnego w dużym stopniu wykorzystują techno-logię informacyjną, jednak tylko w celu przygotowania pomocy do zajęć.
Zdecydowana większość nauczycieli wychowania przedszkolnego potra-fi bezproblemowo obsługiwać sprzęt komputerowy, używać potrzebnego w pracy zawodowej oprogramowania. Nauczyciele stosują współcześnie dostępne technologie informacyjne na miarę swoich potrzeb, jednak zbyt rzadko są to komputer i dostępne obecnie na rynku multimedialne pro- gramy edukacyjne w pracy z dziećmi. Przeprowadzone badania nie wy-czerpują w pełni omawianego problemu. Z uwagi na rozległość tematu, jakim okazuje się być komputerowe wspomaganie w nauczaniu, uzyskane wyniki przeprowadzonych badań mogą być wstępem do dalszych, głęb-szych analiz i poszukiwań odpowiedzi na pytania o powody, dla których nauczyciele niechętnie korzystają z najnowocześniejszych rozwiązań pod-czas zajęć dydaktycznych.
Aby nauczyciele wychowania przedszkolnego nie mieli wątpliwości i nie bali się stosowania komputera wraz z odpowiednim oprogramowa- niem w edukacji najmłodszych, należy pokazać, że nauka poprzez zaba-wę, jaka jest możliwa przy wykorzystaniu dostępnych komputerowych programów edukacyjnych, bardzo często przynosi lepsze efekty niż tra- dycyjna forma nauki czytania czy liczenia, a sam proces jest dla najmłod-szych przyjemny. Sposobem na uświadomienie nauczycielom wartości dydaktycznych stosowania sprzętu komputerowego może okazać się or- ganizowanie kursów, w których chęć udziału wykazuje większość bada-nych. Kursy i szkolenia mogą być idealną okazją do tego, aby nauczyciele przekonali się do programów komputerowych, które charakteryzują się medialnością (bogactwem różnorodnych form przekazu informacji) i inte-rakcyjnością (możliwością wyboru)18.
18R. R a s z k a, Komputerowe wspomaganie procesu zintegrowanej edukacji matematycznej uczniów klas pierwszych w zakresie arytmetyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008, s. 62.
Bibliografia
B a r s k i T., Technologie informacyjno-komunikacyjne w edukacji, Wydawnictwo Uniwer-sytetu Opolskiego, Opole 2006.
B e d n a r e k J., Multimedia w kształceniu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
G r e g o r c z y k G., J o c h e m c z y k W., Komputer i małe dziecko, „Wychowanie w Przedszkolu” 1998, nr 1.
K o ł a c z M., Ż u c h e l o w s k a K., Dydaktyczny kontekst edukacji przedszkolnej wspo-maganej komputerem, „Bliżej Przedszkola. Wychowanie i Edukacja” 2006, nr 3.
K u b i c z e k B., Metody aktywizujące. Jak nauczyć uczniów uczenia się?, Wydawnictwo NOWIK Sp.j., Opole 2007.
P ó ł t u r z y c k i J., Dydaktyka dla nauczycieli, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 1998.
Program nauczania przedszkolnego IBM KidSmart. Ocena funkcjonowania programu we Francji, Niemczech, Włoszech, Portugalii, Hiszpanii i Wielkiej Brytanii [http://www- 05.ibm.com/pl/responsibility/pdf/report_summary_English.pdf], 12.02.2009.
R a s z k a R., Komputerowe wspomaganie procesu zintegrowanej edukacji matematycznej uczniów klas pierwszych w zakresie arytmetyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008.
S y s ł o M., Technologia informacyjna w edukacji [http://www.snti.pl/snti//ti_ w_edu kacji.pdf], 29.04.2009.
S y s ł o M., Technologia informacyjna. Stare i nowe wyzwania dla edukacji [http://www.
intereol.net/prezentacje/MMSyslo_TI_stare_i_nowe_wyzwania.ppt], 29.04. 2009.
W o j c i e c h o w s k a M., Komputer – cenna pomoc w przedszkolu, „Wychowanie w Przedszkolu” 1999, nr 9.