KLASA BONITACYJNA grunty orne użytki zielone
L. p. Nazwa pomnika Opis pomnika
5. GOSPODARKA MIESZKANIOWA
5. 1. Zasoby mieszkaniowe.
Przeciętne wskaźniki dotyczące mieszkalnictwa w gminie Świerczów są zbliżone do poziomu występującego w skali kraju i województwa opolskiego. Podobnie kształtuje się problematyka związana z gospodarką mieszkaniową, to jest:
nadal wysoki odsetek mieszkań o niskim standardzie;
ograniczone fundusze na remonty bieżące;
niezaspokojone potrzeby kwaterunkowe części ludności;
wysoka przeciętna liczba osób na 1 mieszkanie;
stosunkowo niska powierzchnia użytkowa w m² na 1 osobę;
stosunkowo wysoka przeciętna liczba osób na 1 izbę.
Na terenie gminy występują zróżnicowane typy zabudowy. Jest to przede wszystkim zabudowa zagrodowa oraz jednorodzinna i jednorodzinno – usługowa (rzemieślnicza). Ponadto na terenie wsi: Bąkowice, Biestrzykowice, Dąbrowa, Gola, Starościn i Świerczów występuje zabudowa wielorodzinna, najczęściej w postaci pojedynczych obiektów. Powierzchnie działek w zależności od typu zabudowy wahają się od 500 do 2000 m². Przeciętna wysokość zabudowy zagrodowej i jednorodzinnej wynosi 2, a maksymalnie 3 kondygnacje, natomiast wielorodzinnej do 4 kondygnacji.
TABELA 102: Gmina Świerczów – liczba budynków mieszkalnych w 2019 roku.
Miejscowość Liczba mieszkańców
Bąkowice 74
Bielice 27
Biestrzykowice 67
Dąbrowa 158
Gola 49
Grodziec 33
Kuźnica Dąbrowska 9
Miejsce 82
Miodary 89
Osiek Duży 16
Pieczyska 24
Starościn 84
Świerczów 141
Wężowice 26
Zbica 23
Źródło: Urząd Gminy Świerczów, 2019.
TABELA 103: Gmina Świerczów – zasoby mieszkaniowe według wieku do 2017 roku.
Okres budowy Ilość mieszkań Powierzchnia użytkowa w m²
przed 1918 rokiem 200 15998
1918 – 1944 484 40351
1945 – 1970 95 6858
1971 – 1978 19 1858
1979 – 1988 90 9155
1989 – 2002 57 6929
2003 – 2017 54 8147
nie ustalono 119 9857
Źródło: GUS 2003 i 2019.
Na podstawie wyników badań z Powszechnego Spisu Ludności i Mieszkań z 2002 roku oraz na podstawie danych z 2017 roku można obliczyć, że spośród ówczesnych 1118 mieszkań zlokalizowanych na terenie gminy aż 61,18 % wybudowano przed 1945 rokiem, z czego 29,24 % powstało przed 1918 rokiem. Większość z nich obecnie wymaga kapitalnych remontów. Dla porównania na terenie powiatu namysłowskiego i województwa opolskiego dane te prezentują się następująco:
powiat namysłowski: przed 1945 rokiem – 41,52 %, z czego 40,03 % przed 1918 rokiem;
województwo opolskie: przed 1945 rokiem – 35,75 %, z czego 41,89 % przed 1918 rokiem.
Dane te prezentują poniższe rycina i tabela.
RYCINA 32: Gmina Świerczów – mieszkania zamieszkane według okresu budowy do 2017 roku.
Źródło: GUS 2003 i 2019.
200
484
95
19
90
57 54
0 100 200 300 400 500
ILOŚĆ MIESZKAŃ
przed 1918 rokiem
1918-1944 1945-1970 1971-1978 1979-1988 1989-2002 2003-2017 OKRES BUDOWY
TABELA 104: Gmina Świerczów – struktura zasobów mieszkaniowych według wieku w 2017 roku.
Ilość mieszkań (%) Powierzchnia użytkowa (%)
Okres budowy
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2003 i 2019.
TABELA 105: Gmina Świerczów – zasoby mieszkaniowe w 2017 roku.
Wyszczególnienie Zasoby mieszkaniowe
TABELA 106: Gmina Świerczów – wskaźniki charakteryzujące warunki zamieszkania w 2017 roku.
Przeciętna: Gmina
Powierzchnia użytkowa w m² 1 mieszkania 88,69 79,55 80,87
Powierzchnia użytkowa w m² na 1 osobę 29,35 28,56 29,02
Powierzchnia użytkowa w m² 1 izby 20,69 19,58 19,30
Liczba osób w 1 mieszkaniu 3,02 2,79 2,79
Liczba osób w 1 izbie 0,70 0,69 0,67
Liczba izb w 1 mieszkaniu 4,29 4,06 4,19
Liczba mieszkań na 1000 mieszkańców 330,97 359,00 358,80
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
Wskaźniki statystyczne dotyczące warunków zamieszkania w gminie Świerczów są charakterystyczne dla gmin wiejskich, a tym bardziej położonych na Śląsku, Ziemi Lubuskiej czy Pomorzu, gdzie większość (a przynajmniej znaczną część) zabudowy stanowi jeszcze tkanka powstała przed 1945 rokiem. Wskaźniki te odznaczają się korzystniejszymi uwarunkowaniami na tle powiatu i województwa (zwłaszcza w stosunku do gmin typowo miejskich) w zakresie powierzchni użytkowej tkanki mieszkaniowej oraz liczby izb, a mniej korzystnymi odnośnie do przeciętnej liczby osób na 1 mieszkanie oraz 1 izbę czy liczby mieszkań na 1000 mieszkańców. Powodem tego stanu jest przede wszystkim znacznie większa kubatura przeciętnego zabudowania na wsi, ale także fakt, że liczebność przeciętnego gospodarstwa domowego na wsi jest zazwyczaj większa od tego w mieście. Obraz
analizowanych wskaźników w regionie opolskim jest nieco wzmocniony ze względu na zjawisko depopulacji, zwłaszcza na terenach wiejskich. Malejąca z roku na rok liczba mieszkańców przy stale rosnących zasobach mieszkaniowych powoduje korzystniejsze wartości poszczególnych wskaźników zamieszkania. Nie bez znaczenia jest również jakość mieszkań, a zwłaszcza wiek substancji mieszkaniowej, który obniża standard zamieszkania w gminie Świerczów.
RYCINA 33: Gmina Świerczów – wybrane wartości charakteryzujące warunki zamieszkania w 2017 roku (I).
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
RYCINA 34: Gmina Świerczów – wybrane wartości charakteryzujące warunki zamieszkania w 2017 roku (II).
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
0
5. 2. Własność komunalna.
W 2019 roku własnością komunalną objętych było 17 mieszkań (w tym 5 socjalnych) o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej 977,12 m². Zarządza nimi Urząd Gminy Świerczów.
TABELA 107: Gmina Świerczów – komunalne zasoby mieszkaniowe w 2019 roku.
Wyszczególnienie Własność Gminy % ogółu zasobów
Mieszkania 17 1,52
Izby 37 0,77
Powierzchnia użytkowa w m² 977,12 0,99
Źródło: Urząd Gminy Świerczów, 2019.
Własność komunalna stanowi zaledwie 0,99 % ogółu zasobów mieszkaniowych na terenie gminy. Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania komunalnego wynosi 57,48 m² i składa się ono z 2,18 izb. Obecnie na przydział mieszkania komunalnego oczekuje 1 rodzina, zaś na przydział mieszkania socjalnego 4 rodziny. Skala zapotrzebowania na lokale komunalne, w tym socjalne, oznacza, że nie jest konieczna budowa dodatkowych mieszkań komunalnych i/lub socjalnych.
5. 3. Standard mieszkań.
TABELA 108: Gmina Świerczów – mieszkania zamieszkane według powierzchni użytkowej w 2002 roku.
Powierzchnia użytkowa w m² Liczba mieszkań
poniżej 30 11
30 – 39 38
40 – 49 58
50 – 59 158
60 – 79 294
80 – 99 167
100 – 119 131
120 i więcej 157
Źródło: GUS 2003.
Na podstawie wyników badań z Powszechnego Spisu Ludności i Mieszkań z 2002 roku można obliczyć, że stosunkowo najwięcej mieszkań w całej gminie Świerczów (28,99 %) miało wówczas powierzchnię użytkową w granicach od 60 do 79 m². Generalnie mieszkania o powierzchni użytkowej do 50 m² stanowiły w całej gminie 10,55 % ogółu, od 50 do 100 m² – 61,05 %, a powyżej 100 m² – 28,40 %. Dla porównania na terenie powiatu namysłowskiego i województwa opolskiego dane te prezentują się następująco:
powiat namysłowski: do 50 m² – 25,41 %, od 50 m² do 100 m² – 54,75 %, powyżej 100 m² – 19,85 %;
województwo opolskie: do 50 m² – 29,28 %, od 50 m² do 100 m² – 46,39 %, powyżej 100 m² – 24,33 %.
Powyższe oznacza, że na terenie gminy Świerczów, w stosunku do powiatu i województwa, było zdecydowanie mniej mieszkań o powierzchni do 50 m² i zarazem więcej mieszkań w pozostałych (wyżej określonych) przedziałach powierzchni. Dane te prezentują poniższe tabela i rycina.
TABELA 109: Gmina Świerczów – struktura mieszkań zamieszkanych według powierzchni w 2002 roku.
Powierzchnia użytkowa w m²
Gmina Świerczów (%)
Powiat Namysłowski (%)
Województwo Opolskie (%)
poniżej 30 1,08 2,52 3,04
30 – 39 3,75 8,03 9,14
40 – 49 5,72 14,86 17,09
50 – 59 15,58 16,46 14,22
60 – 79 28,99 25,74 20,99
80 – 99 16,47 12,54 11,18
100 – 119 12,92 8,18 9,72
120 i więcej 15,48 11,66 14,60
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2003.
RYCINA 35: Gmina Świerczów – struktura mieszkań zamieszkanych według powierzchni użytkowej w 2002 roku.
Źródło: GUS 2003.
Należy podkreślić, że obecnie wyżej analizowana struktura uległa częściowej zmianie. Przede wszystkim, wraz z rozwojem budownictwa jednorodzinnego, znacznie zwiększył się udział mieszkań o najwyższych powierzchniach użytkowych. Jednakże nie ma jeszcze oficjalnych i precyzyjnych zestawień statystycznych w tym zakresie.
11 38 58
158
294
167
131 157
0 100 200 300 400 500
ILOŚĆ MIESZKAŃ
poniżej 30 30-39 40-49 50-59 60-79 80-99 100-119 120 i więcej POWIERZCHNIA w m2
TABELA 110: Gmina Świerczów – wyposażenie mieszkań zamieszkanych w 2017 roku.
TABELA 111: Gmina Świerczów – struktura wyposażenia mieszkań zamieszkanych w 2017 roku – ogółem.
Wyszczególnienie Gmina Świerczów
Centralne ogrzewanie indywidualne 74,06 81,14 82,33
Gaz z sieci – 39,54 46,64
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
Z powyższych danych wynika, że mieszkania w gminie Świerczów charakteryzują się mniej korzystnym wyposażeniem we wszystkie wyżej wymienione podstawowe elementy infrastruktury technicznej, w porównaniu z przeciętnymi uwarunkowaniami na terenie powiatu namysłowskiego i województwa opolskiego. Główne przyczyny takiego stanu to przede wszystkim: częściowy brak sieci wodociągowej w poszczególnych miejscowościach, brak sieci kanalizacyjnej poza miejscowościami Biestrzykowice i Świerczów, całkowity brak sieci gazowej oraz co jeszcze oczywiste na terenach wiejskich – brak scentralizowanych systemów ogrzewania.
TABELA 112: Gmina Świerczów – struktura wyposażenia mieszkań zamieszkanych w 2017 roku – tereny
Centralne ogrzewanie indywidualne 74,06 75,29 77,09
Gaz z sieci – 0,20 3,73
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
Niezależnie od tego czy analizowane dane, dotyczące wyposażenia mieszkań w podstawowe elementy infrastruktury technicznej, są obliczane dla terenów ogółem (wiejskich i miejskich) czy tylko dla terenów wiejskich z osobna, to współczynniki dla gminy Świerczów są w każdym elemencie mniej korzystne od przeciętnych w powiecie i województwie. Niemniej należy zaznaczyć, że różnice na niekorzyść analizowanej gminy w ujęciu tylko dla terenów wiejskich są już znacznie mniejsze.
TABELA 113: Gmina Świerczów – dynamika kształtowania się przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań w latach 2002 – 2017.
Rok Przeciętna powierzchnia 1 mieszkania w m²
Przeciętna powierzchnia mieszkalna na 1 osobę w m²
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
RYCINA 36: Gmina Świerczów – dynamika kształtowania się przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań w latach 2002 – 2017.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
75,0
2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 LATA
przeciętna powierzchnia 1 mieszkania przeciętna powierzchnia m ieszkalna na 1 osobę
5. 4. Budownictwo mieszkaniowe.
Na terenie gminy Świerczów w 2017 roku oddano do użytku tylko 4 mieszkania, składających się z 23 izb. Łączna powierzchnia użytkowa nowo oddanych mieszkań wyniosła 621 m². Wszystkie mieszkania oddano w systemie indywidualnym. Obecnie przeciętne ceny 1 m² terenu przeznaczonego pod budownictwo mieszkaniowe wahają się w przedziale od 20 do 35 złotych. Ich konkretny poziom jest uzależniony od lokalizacji oraz stopnia uzbrojenia.
TABELA 114: Gmina Świerczów – mieszkania oddane do użytku w 2017 roku.
Wyszczególnienie Gmina
Świerczów
Powiat Namysłowski
Województwo Opolskie Mieszkania oddane do użytku ogółem
na 1000 ludności 1,18 3,98 2,02
Mieszkania oddane do użytku w
budownictwie indywidualnym na 1000 ludności 1,18 2,41 1,39
Nowe izby mieszkalne ogółem na 1000 ludności 6,81 16,61 9,28
Nowe izby mieszkalne w budownictwie
indywidualnym na 1000 ludności 6,81 12,58 7,44
Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 nowego mieszkania w m²
155,25 96,34 115,17
Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 nowego
mieszkania w budownictwie indywidualnym w m² 155,25 124,89 139,40
Przeciętna ilość izb w nowym mieszkaniu 5,75 4,17 4,59
Przeciętna ilość izb w nowym mieszkaniu w budownictwie indywidualnym
5,75 5,21 5,33
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
W 2017 roku wskaźnik ilości nowych mieszkań oddanych do użytku na 1000 mieszkańców był w gminie Świerczów przeszło 3–krotnie niższy od średniej dla powiatu namysłowskiego oraz blisko 2–krotnie niższy od wartości charakteryzującej województwo opolskie. W przypadku budownictwa indywidualnego różnice we wskaźnikach spłaszczyły się, ale nadal były niższe w stosunku do powiatu i województwa. Przeciętna powierzchnia nowo oddanego mieszkania w gminie Świerczów była znacznie wyższa zarówno od wartości charakteryzującej powiat (głównie) jak i województwo, przede wszystkim ze względu na fakt, że w odróżnieniu od porównywanych jednostek wszystkie nowe mieszkania w gminie były oddane w systemie budownictwa jednorodzinnego, charakteryzującego się zazwyczaj większą powierzchnią użytkową od mieszkań w budynkach wielorodzinnych. Wskaźniki obejmujące przeciętną powierzchnię nowo oddanego mieszkania tylko w budownictwie indywidualnym oznaczają, że średnia dla gminy Świerczów była nadal wyższa od porównywanych wartości. Podobnie kształtowały się przeciętne wskaźniki odnośnie nowopowstałych izb mieszkalnych.
TABELA 115: Gmina Świerczów – budownictwo mieszkaniowe w latach 2000 – 2017.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
RYCINA 37: Gmina Świerczów – budownictwo mieszkaniowe w latach 2000 – 2017.
Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2019.
0
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 LATA
liczba mieszkań liczba m ieszkań na 1000 m ieszkańców