Interes prawny jako podstawa legitymacji procesowej strony w postêpowaniu

administracyjnym

2011

Zgodnie z art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postêpowania administracyjnego¹ (dalej k.p.a.), stron¹ jest ka¿dy, czyjego interesu prawne-go lub obowi¹zku dotyczy postêpowanie albo kto ¿¹da czynnoœci organu ze wzglêdu na swój interes prawny lub obowi¹zek. Legitymacja procesowa stro-ny postêpowania administracyjnego zosta³a zatem oparta na pojêciach inte-resu prawnego i obowi¹zku². Nale¿y pamiêtaæ, ¿e w postêpowaniu admini-stracyjnym dochodzi do konkretyzacji ogólnej i abstrakcyjnej normy prawa materialnego. Jednak¿e kr¹g podmiotów uczestnicz¹cych w sprawie musi zostaæ w jakiœ sposób ograniczony i w³aœnie pojêcie interesu prawnego po-zwala na okreœlenie tych osób, wobec których dojdzie do konkretyzacji danej normy.

Analizowane pojêcie zosta³o poddane analizie ju¿ w okresie II Rzeczpo-spolitej. W. Klonowiecki stwierdzi³ wówczas, ¿e nie ma ró¿nicy pomiêdzy pojêciem „prawnie chroniony interes”, wystêpuj¹cym w art. 9 ust. 2 rozporz¹-dzenia Prezydenta RP z dnia 22 marca 1928 r. o postêpowaniu administra-cyjnym³ (zwanym dalej r.p.a.), a pojêciem „interes prawny” z pierwowzoru tego przepisu w austriackiej procedurze administracyjnej, gdy¿ „prawna ochrona tego interesu polega na przyznaniu jego posiadaczowi przez konkret-ny przepis prawa administracyjnego [...] uprawnieñ do dokonania w jego

1 Tekst jedn. Dz.U. z 2000 r., nr 98, poz. 1071 ze zm.

2 Nale¿y jednak uznaæ, ¿e pojêcie „interes prawny” obejmuje swoim zakresem zarówno uprawnienia, jak i obowi¹zki wynikaj¹ce z przepisów prawa materialnego i tym samym zbêdny jest wyraz „obowi¹zek” w art. 28 k.p.a. – szerzej: E. Iserzon [w:] E. Iserzon, J. Staroœciak, Kodeks postêpowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970, s. 38; M. Zdyb, Prawny interes jednostki w sferze materialnego prawa administracyjnego, Lublin 1991, s. 49. Dlatego dalej analizie zostanie poddane jedynie pojêcie „interes prawny”.

3 Dz.U.R.P. nr 36, poz. 341 ze zm.

interesie przez w³adze administracyjne pewnych czynnoœci procesowych”⁴.

„Przez prawnie chroniony interes wed³ug r.p.a. nale¿y rozumieæ interes, któ-ry na zasadzie przepisu prawa mo¿e byæ zrealizowany przy pomocy decyzji administracyjnej”⁵.

Zdaniem J. Zimmermanna, interes prawny to taki interes, który „zosta³ wziêty przez prawo w ochronê polegaj¹c¹ na mo¿liwoœci ¿¹dania od organu administracji podjêcia okreœlonych czynnoœci maj¹cych na celu zrealizowanie interesu lub usuniêcie zaistnia³ego zagro¿enia. Pojêcie interesu prawnego okreœla relacje miêdzy oczekiwaniami jakiegoœ podmiotu w stosunku do orga-nów stosuj¹cych prawo a kompetencjami tych orgaorga-nów i mo¿liwoœciami, jaki-mi one dysponuj¹ wobec danego podjaki-miotu”⁶.

Równie¿ W. Jakimowicz twierdzi, ¿e „interes prawny dotyczy szeroko rozumianych stosunków prawnych jednostki i mo¿e uzasadniaæ zarówno po-trzebê obrony przed naruszeniem okreœlonej sfery prawnej podmiotu, jak i wspieraæ d¹¿enie do uzyskania korzystniejszej sytuacji prawnej mo¿liwej z punktu widzenia rozwi¹zañ prawnych”⁷.

Wed³ug A.S. Dudy, na p³aszczyŸnie prawa administracyjnego „interes prawny, to mo¿noœæ uzyskania przez podmiot indywidualny (lub wyj¹tkowo grupowy) korzyœci, w szczególnoœci w postaci w³adczych czynnoœci organu administracji publicznej, albo w postaci procesowej lub s¹dowo-procesowej ochrony, wynikaj¹ca z normy powszechnie obowi¹zuj¹cej, która wi¹¿e sytu-acjê tego podmiotu z kompetencjami organu administracji publicznej lub s¹du administracyjnego”⁸.

Interes prawny musi mieæ zatem oparcie w obowi¹zuj¹cym prawie, a dok³adniej – wynikaæ z konkretnej normy prawa⁹. Poza tym w prawie powinna byæ stworzona mo¿liwoœæ jego realizacji. Z normy stanowi¹cej pod-stawê interesu prawnego nie wynikaj¹ jeszcze konkretne uprawnienia lub obowi¹zki, ale wynika sytuacja w jakiœ sposób przez prawo chroniona, np.

jakaœ korzyœæ, której prawo pozwala oczekiwaæ czy mo¿noœæ obrony przed ograniczeniem ju¿ zdobytych uprawnieñ¹⁰. Dopiero konkretyzacja normy ogólnej i abstrakcyjnej w wydanej decyzji administracyjnej, rozstrzygaj¹cej

4 W. Klonowiecki, Strona w postêpowaniu administracyjnym, Lublin 1938, s. 35–36.

5 Ibidem, s. 40–41.

6 J. Zimmermann, Konstrukcja interesu prawnego w sferze dzia³añ Naczelnego S¹du Administracyjnego, [w:] Gospodarka – Administracja – Samorz¹d, red. H. Olszewski i B. Popo-wska, Poznañ 1997, s. 609.

7 W. Jakimowicz, Publiczne prawa podmiotowe, Kraków 2002, s. 133.

8 A.S. Duda, Interes prawny w polskim prawie administracyjnym, Warszawa 2008, s. 108.

9 M. Zimmermann, Z rozwa¿añ nad postêpowaniem jurysdykcyjnym i pojêciem strony w kodeksie postêpowania administracyjnego, [w:] Ksiêga pami¹tkowa ku czci Kamila Stefki, Warszawa – Wroc³aw 1976, s. 443; A. Korzeniowska, J.P. Tarno, Glosa do wyroku NSA z dnia 13 grudnia 1993 roku, I SA 1725/93, Glosa 1997, nr 4, s. 15.

10 J. Zimmermann, Konstrukcja interesu prawnego..., s. 610.

o uprawnieniach lub obowi¹zkach okreœlonego podmiotu, zrealizuje interes prawny tego podmiotu.

Tak¿e Najwy¿szy S¹d Administracyjny wskaza³, ¿e interes prawny musi mieæ oparcie w obowi¹zuj¹cych przepisach prawa: „do uzyskania przymiotu strony (art. 28 k.p.a.) nie wystarczy wykazanie jakiegokolwiek interesu, lecz musi to byæ interes prawny, a wiêc oparty na prawie, przy czym to, czy interes bêd¹cy treœci¹ ¿¹dania ma charakter prawny czy tylko faktyczny, decyduje treœæ obowi¹zuj¹cych przepisów prawa materialnego”¹¹.

ród³em interesu prawnego bêdzie norma prawa materialnego i to nie tylko administracyjnego prawa materialnego, bowiem tak¿e w prawie mate-rialnym innych ga³êzi prawa, np. prawa cywilnego, mog¹ istnieæ normy, z których bêdzie wynika³ interes prawny danego podmiotu¹².

Równie¿ w uchwale z dnia 3 lutego 1997 r. NSA zaj¹³ stanowisko, ¿e

„kategoria interesu prawnego, na której jest oparta legitymacja procesowa w postêpowaniu administracyjnym, nale¿y do prawa materialnego. W przepi-sach prawa materialnego szeroko ujmowanego (administracyjnego, finanso-wego, prawa pracy i prawa cywilnego) musi znajdowaæ siê norma lub normy prawne przewiduj¹ce w okreœlonym stanie faktycznym i w odniesieniu do okreœlonego podmiotu mo¿liwoœæ wydania decyzji administracyjnej (lub po-stanowienia). Mo¿e to byæ zarówno norma uprawniaj¹ca, jak i zobowi¹zuj¹ca okreœlony podmiot”¹³.

Kolejn¹ cech¹ interesu prawnego jest jego obiektywnoœæ. Interes prawny powinien byæ rozumiany „jako zobiektywizowana, czyli realnie istniej¹ca po-trzeba ochrony prawnej”¹⁴. Treœæ interesu prawnego wynika z normy praw-nej i wyra¿a odczucia, potrzeby oraz wartoœci zobiektywizowane, s¹ to obiek-tywne oceny ustawodawcy w tym zakresie¹⁵. Zatem interes prawny istnieje niezale¿nie od woli podmiotu.

Nastêpn¹ cech¹ interesu prawnego jest jego osobisty charakter, gdy¿

z zasady powinien on byæ interesem konkretnej osoby (jednostki)¹⁶. Stron¹ jest bowiem podmiot, którego w³asny interes prawny lub obowi¹zek podlega konkretyzacji w postêpowaniu administracyjnym¹⁷.

11 Wyrok NSA z dnia 30 listopada 1993 r., II SA 1783/93, niepubl.

12 Por. J. Zimmermann, Glosa do wyroku NSA z dnia 2 lutego 1996 roku, IV SA 846/95, OSP 1997, nr 4, poz. 83, s. 203; W. Jakimowicz, O publicznych prawach podmiotowych, PiP 1999, nr 1, s. 40; A. Matan [w:] G. £aszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, Kodeks postêpowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2007, t. I, s. 269 i n.

13 Wyrok NSA z dnia 3 lutego 1997 r., OPS 9/96, ONSA 1997, nr 3, poz. 102.

14 Wyrok NSA z dnia 26 paŸdziernika 1999 r., IV SA 1693/97, LEX nr 48702.

15 M. Zdyb, op. cit., s. 31–32.

16 W. Klonowiecki, op. cit., s. 31–32.

17 Wyrok NSA z dnia 10 marca 1989 r., IV SA 1254/88, [online] <www.orzeczenia.nsa.

gov.pl>.

Ponadto zwi¹zek pomiêdzy norm¹ prawa materialnego, która jest Ÿró-d³em interesu prawnego, musi byæ aktualny (interes prawny musi aktualnie istnieæ w sprawie, w której organ administracji w³adny jest wydaæ decyzjê¹⁸) i bezpoœredni. Brak bezpoœrednioœci wp³ywu sprawy na sferê prawn¹ osoby nie pozwala na uznanie jej za stronê¹⁹.

Kolejn¹ cech¹ interesu prawnego jest realnoœæ. Nie mo¿e to byæ zatem interes tylko przewidywalny w przysz³oœci, hipotetyczny, ale rzeczywiœcie istniej¹cy²⁰.

Tylko interes charakteryzuj¹cy siê powy¿szymi cechami mo¿e zostaæ za-spokojony przez organ poprzez wydanie decyzji administracyjnej. Okreœlenie interesu jako prawny oznacza wynikanie tego interesu z konkretnej obowi¹-zuj¹cej normy prawa materialnego, ale równie¿ oznacza, ¿e podmiot posiada-j¹cy taki interes mo¿e oczekiwaæ skutku prawnego. „Interes prawny wynika-j¹cy z normy prawnej ma siê po to, aby uzyskaæ efekt, skutek prawny, najczêœciej w postaci aktu stosowania tego prawa”²¹. Zatem legitymowany podmiot mo¿e oczekiwaæ, ¿e w jego indywidualnej sprawie zostanie wydana decyzja, w której organ dokona wobec niego konkretyzacji ogólnej i abstrak-cyjnej normy prawnej.

W niektórych sprawach interes prawny podmiotu mo¿e wynikaæ z tzw.

prawa refleksowego. Zwróci³ na to uwagê NSA, który podniós³, ¿e „organ czyni¹c ustalenia faktyczne i rozstrzygaj¹c sprawê w oparciu o konkretny przepis prawa powinien mieæ na uwadze ca³y system przepisów istniej¹cych w ustawie, w oparciu o przepis której rozstrzyga sprawê. Interes prawny w rozumieniu art. 28 k.p.a. lub obowi¹zek mo¿e wyp³ywaæ nie tylko z kon-kretnego przepisu powo³anego jako podstawa materialnoprawna rozstrzy-gniêcia, ale i z przepisów reguluj¹cych prawa i obowi¹zki osób, których to prawa i obowi¹zki zderzaj¹ siê z prawami i obowi¹zkami podmiotów, których uprawnienia wynikaj¹ z zastosowanego w sprawie przepisu prawa material-nego”²². Kilka lat póŸniej NSA uzna³, ¿e „przymiot strony w postêpowaniu administracyjnym ma osoba, której dotyczy bezpoœrednio to postêpowanie lub w którym mo¿e byæ wydane orzeczenie godz¹ce w jej prawem chronione interesy poprzez ograniczenie lub uniemo¿liwienie korzystania z przys³ugu-j¹cych jej praw”²³.

Równie¿ A. Wróbel stwierdza, ¿e postêpowanie administracyjne dotyczy interesu prawnego okreœlonego podmiotu w tym znaczeniu, ¿e w jego wyniku

18 Wyrok NSA z dnia 26 paŸdziernika 1999 r., IV SA 1693/97, LEX nr 48702.

19 Postanowienie NSA z dnia 30 maja 1984 r., II SA 189/84, niepubl.

20 J. Zimmermann, Glosa do wyroku NSA z dnia 2 lutego 1996..., s. 204; wyroki NSA:

z dnia 26 paŸdziernika 1999 r., IV SA 1693/97, LEX nr 48702.; z dnia 23 marca 2002 r., I SA 1189/98, LEX nr 47969; z dnia 25 paŸdziernika 2006 r., II GSK 163/06, LEX nr 274855.

21 J. Zimmermann, Konstrukcja interesu prawnego..., s. 610.

22 Wyrok NSA z dnia 3 sierpnia 2000 r., I SA 565/99, LEX nr 54198.

23 Wyrok NSA z dnia 9 grudnia 2005 r., II OSK 310/05, LEX nr 190891.

wydaje siê decyzjê rozstrzygaj¹c¹ o prawach i obowi¹zkach tego podmiotu, lub te¿ rozstrzygniêcie o prawach i obowi¹zkach jednego podmiotu wp³ywa na prawa i obowi¹zki innego podmiotu. W tym drugim przypadku postêpo-wanie dotyczy interesu prawnego innego podmiotu w sposób poœredni, gdy¿

decyzja wprost nie rozstrzyga o jego prawach i obowi¹zkach. Jednak¿e na skutek powi¹zania sytuacji prawnej adresata decyzji z tym podmiotem decy-zja ta oddzia³uje na prawa i obowi¹zki podmiotu nie bêd¹cego adresatem decyzji²⁴.

„Prawo refleksowe” polega na tym, ¿e „prawo podmiotowe wykonywane przez uprawniony podmiot mo¿e prowadziæ do naruszenia nieobojêtnych dla interesów osoby trzeciej norm prawnych, uzasadniaj¹cego interes tej osoby w udzieleniu ochrony prawnej”²⁵. Jako cechê specyficzn¹ tego prawa nale¿y wskazaæ „brak bezpoœrednioœci zwi¹zku miêdzy sytuacj¹ osoby trzeciej a nor-m¹ prawa materialnego, z której wynika interes prawny podmiotu narusza-j¹cego interes osoby trzeciej. Prawo refleksowe osoby trzeciej wynika wpraw-dzie z obowi¹zuj¹cego prawa, ale wywodzone jest z sytuacji prawnej innego podmiotu i powstaje za poœrednictwem drugiego podmiotu”²⁶.

Podobnie A. Matan wskazuje, ¿e wynikaj¹cy z tzw. prawa refleksowego interes „nie kszta³tuje samoistnie prawa do postêpowania administracyjnego, stanowi tylko podstawê do udzia³u w postêpowaniu prowadzonym z urzêdu w zwi¹zku z ¿¹daniem realizacji publicznego prawa podmiotowego b¹dŸ te¿

postêpowania wszczêtego w wyniku ¿¹dania jednostki dysponuj¹cej intere-sem prawnym opartym o normê prawa materialnego administracyjnego.

W takim uk³adzie interes prawny »refleksowy« daje jednostce status strony postêpowania z mo¿liwoœci¹ wykonywania wszelkich uprawnieñ procesowych przys³uguj¹cych stronie. Jednak nale¿y zauwa¿yæ, ¿e interes ten nie ma samodzielnego bytu prawnego. Aktualizuje siê on dopiero wtedy, kiedy zosta-je zawi¹zane postêpowanie administracyjne zmierzaj¹ce do wydania decyzji.

Natomiast po wydaniu decyzji, a zw³aszcza decyzji merytorycznej wp³ywaj¹-cej na ten interes, uzyskuje on pewn¹ samodzielnoœæ, stanowi¹c podstawê np. do wnoszenia przez stronê zwyczajnych i nadzwyczajnych œrodków praw-nych”²⁷.

Nale¿y zauwa¿yæ, ¿e interes prawny osoby trzeciej o charakterze „reflek-sowym”, podobnie jak interes prawny adresata decyzji, musi mieæ podstawê w przepisach obowi¹zuj¹cego prawa materialnego. Z przepisów tego prawa musz¹ wynikaæ dla osób trzecich prawa i obowi¹zki, które w wyniku wydania

24 A. Wróbel [w:] M. Jaœkowska, A. Wróbel, Kodeks postêpowania administracyjnego. Ko-mentarz, Kraków 2005, s. 258–259.

25 H. Knysiak-Molczyk, Glosa do wyroku NSA z dnia 6 czerwca 2006 roku, II GSK 59/06, OSP 2007, nr 4, poz. 42, s. 266.

26 W. Jakimowicz, Publiczne prawa..., s. 138.

27 A. Matan [w:] G. £aszczyca, Cz. Martysz, A. Matan, op. cit., s. 270–271.

decyzji w stosunku do innego podmiotu mog¹ byæ naruszone. Zaistnienie interesu wynikaj¹cego z „prawa refleksowego” zale¿y zatem od interesu prawnego innego podmiotu, podlegaj¹cego konkretyzacji w tocz¹cym siê po-stêpowaniu i w efekcie mog¹cego oddzia³ywaæ na prawa i obowi¹zki podmio-tu nie bêd¹cego adresatem decyzji. Przyk³ad takiej zale¿noœci mo¿emy zna-leŸæ w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym²⁸. Art. 6 ust. 2 pkt 2 tej ustawy gwarantuje ka¿demu, w granicach okreœlonych ustaw¹, ochronê w³asnego interesu prawnego przy zagospodarowaniu terenów nale¿¹cych do innych osób lub jednostek organi-zacyjnych. Je¿eli uwzglêdnimy skutki, jakie mo¿e wywo³aæ decyzja w przed-miocie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu, to nale¿y stwierdziæ, ¿e interes prawny osób nie bêd¹cych inwestorem, w przypadku tego rodzaju decyzji mo¿e mieæ charakter „prawa refleksowego”. Interes ten ma swoj¹ podstawê w konkretnym przepisie ustawy, ale kszta³tuje siê dopie-ro w sytuacji podejmowania decyzji ustalaj¹cej warunki zabudowy i zagospo-darowania terenu. Przyznane inwestorowi, w drodze decyzji, prawo do zmia-ny zagospodarowania terenu w okreœlozmia-ny sposób mo¿e naruszaæ interesy prawne innych podmiotów, w szczególnoœci w³aœcicieli s¹siednich nierucho-moœci. Interes prawny tych podmiotów bêdzie wynika³ z „prawa refleksowe-go” i umo¿liwi im udzia³ w postêpowaniu administracyjnym w charakterze strony w celu ochrony tego interesu.

Interes wynikaj¹cy z „prawa refleksowego” mo¿e równie¿ zaistnieæ w postêpowaniu w sprawie pozwolenia na budowê. Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane²⁹, stronami w postêpowaniu w sprawie pozwolenia na budowê s¹: inwestor, w³aœciciele, u¿ytkownicy wie-czyœci lub zarz¹dcy nieruchomoœci znajduj¹cych siê w obszarze oddzia³ywa-nia obiektu. W tym postêpowaniu tylko inwestor mo¿e otrzymaæ decyzjê pozwalaj¹c¹ mu na wybudowanie obiektu na nieruchomoœci bêd¹cej w jego posiadaniu. Natomiast pozosta³e podmioty wskazane w art. 28 ustawy Prawo budowlane bêd¹ mia³y interes prawny jedynie o charakterze „refleksowym”, wynikaj¹cy z faktu oddzia³ywania na ich nieruchomoœci obiektu, który ma w przysz³oœci powstaæ. Na tej podstawie bêd¹ one stron¹ postêpowania w sprawie udzielenia pozwolenia na budowê inwestorowi.

Nale¿y zwróciæ uwagê, ¿e dokonanie oceny czy ukszta³towanie sytuacji prawnej jednego podmiotu (bêd¹cego adresatem decyzji) wp³ynie na sytuacjê prawn¹ innych podmiotów w taki sposób, aby mo¿na by³o mówiæ o istnieniu po ich stronie interesu prawnego, nie jest proste i bêdzie wymaga³o od orga-nu szczegó³owej analizy okolicznoœci faktycznych sprawy³⁰. Je¿eli jednak z ustaleñ organu bêdzie wynika³o, ¿e osoby trzecie posiadaj¹ interes prawny

28 Dz.U. nr 80, poz. 717 ze zm.

29 Tekst jedn. Dz.U. z 2006 r.., nr 156, poz. 1118 ze zm.

30 Por. T. Kie³kowski, Sprawa administracyjna, Kraków 2004, s. 118–119.

wynikaj¹cy z „prawa refleksowego”, to bêdzie im przys³ugiwa³o prawo do obrony tego interesu w postêpowaniu zwyk³ym lub te¿ w postêpowaniach nadzwyczajnych.

Interes prawny podmiotu mo¿e równie¿ posiadaæ charakter formalny.

Z tak¹ sytuacj¹ bêdziemy mieli do czynienia, gdy okreœlony podmiot stanie siê adresatem decyzji, choæ nie posiada interesu prawnego wynikaj¹cego z przepisów prawa materialnego. Skierowanie decyzji do b³êdnie ustalonego adresata oznacza, i¿ podmiot ten nie posiada interesu prawnego powi¹zane-go w sposób bezpoœredni z przedmiotem sprawy administracyjnej, która zo-sta³a rozstrzygniêta adresowan¹ do niego decyzj¹. W literaturze przyjmuje siê jednak, ¿e adresat takiej decyzji mo¿e podj¹æ obronê swoich interesów i wnieœæ odwo³anie.

Zdaniem B. Adamiak, je¿eli decyzja organu I instancji zosta³a skierowa-na do osoby, która nie jest stron¹ w sprawie, to „osoba ta ma legitymacjê do wniesienia odwo³ania, bo ma interes prawny w obaleniu takiej decyzji admi-nistracyjnej”³¹. Zatem podmiot ten mo¿e siê domagaæ od organu, aby decyzja ta zosta³a usuniêta z obrotu prawnego.

W. Jakimowicz wyjaœnia, ¿e w przypadku decyzji nieostatecznej wystê-puje zawsze publiczne prawo podmiotowe formalne do wniesienia odwo³ania, wynikaj¹ce wy³¹cznie z norm o charakterze procesowym. Jednoczeœnie nie mo¿e byæ ono rozpatrywane w oderwaniu od norm materialnoprawnych, któ-re jako decyduj¹ce o zakktó-resie i kszta³cie jurysdykcji maj¹ wobec tego prawa podmiotowego charakter pierwotny³².

Równie¿ zdaniem A.S. Dudy podmiot, do którego omy³kowo adresowano decyzjê, posiada interes prawny „odwo³awczy”³³. W chwili otrzymania decyzji podmiot ten ju¿ posiada interes prawny pozostaj¹cy w zwi¹zku z postêpowa-niem, które potencjalnie mo¿e siê rozpocz¹æ w trybie instancyjnym (postêpo-wanie odwo³awcze) lub w trybie nadzorczym (stwierdzenie niewa¿noœci). Wy-danie decyzji wobec osoby nie bêd¹cej stron¹ w sprawie powoduje powstanie

„w³asnego” interesu prawnego tej osoby. Jego Ÿród³em jest samo wydanie aktu administracyjnego wobec danej osoby. Pod pojêciem „wydanie” nale¿y rozumieæ dokonanie szczególnej, kwalifikowanej czynnoœci proceduralnej (formalnej) w stosunku do podmiotu. Interes ten powstaje niezale¿nie od przedmiotowej treœci aktu. Jest to zatem interes prawny o szczególnym cha-rakterze, którego samodzielnym Ÿród³em jest akt administracyjny w ujêciu formalnym, postrzegany wy³¹cznie jako koñcz¹ca postêpowanie czynnoœæ ad-resowana do okreœlonej osoby³⁴.

31 B. Adamiak [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Polskie postêpowanie administracyjne i s¹dowoadministracyjne, Warszawa 2002, s. 243.

32 W. Jakimowicz, Publiczne prawa..., s. 233–234.

33 A.S. Duda, op. cit., s. 198.

34 Ibidem, s. 201 i n.

Charakter tego interesu prawnego nie bêdzie zatem materialnoprawny, lecz formalny, a jego Ÿród³em bêdzie wydanie aktu administracyjnego w stosunku do podmiotu, który nie posiada³ interesu prawnego obiektywnie istniej¹cego. Podmiot ten bêdzie zainteresowany usuniêciem takiej decyzji z obrotu prawnego, dlatego bêdzie przys³ugiwa³o mu prawo domagania siê od organu administracji, aby zweryfikowa³ decyzjê w trybie odwo³awczym lub w trybie stwierdzenia niewa¿noœci na podstawie art. 156 § 1 pkt 4 k.p.a.

Podsumowuj¹c powy¿sze rozwa¿ania, mo¿na stwierdziæ, ¿e interes praw-ny okreœlonego podmiotu bêdzie z regu³y oparty na konkretnej normie prawa materialnego, a czasami bêdzie wynika³ z tzw. prawa refleksowego. Zaistnienie tego drugiego typu interesu bêdzie zale¿a³o od interesu prawnego innego pod-miotu, podlegaj¹cego konkretyzacji w tocz¹cym siê postêpowaniu i w rezulta-cie mog¹cego oddzia³ywaæ na prawa i obowi¹zki podmiotu nie bêd¹cego adre-satem decyzji.

Mog¹ siê jednak zdarzyæ postêpowania, w których podmiot nie posiadaj¹-cy interesu o charakterze materialnoprawnym bêdzie posiada³ status strony.

W takim przypadku interes prawny takiego podmiotu bêdzie mia³ charakter formalny, a jego Ÿród³em bêdzie skierowany do tej osoby akt administracyjny.

Summary

Legal interest granting entities a right to be a party in administrative proceedings

The article takes into consideration the notion of legal interest in admi-nistrative proceedings. Pursuant to Article 28 of the Code of Admiadmi-nistrative Proceedings, each person whose legal interest or duty the proceedings con-cern, or who request the authority’s action due to his legal interest or duty, shall be a party. Only such a person may be a party with regard to whom the authority conducting the proceedings determines interest based on a specific provision of substantive law. A person may have legal interest in resolution of a given administrative matter only if in any legal statue or act there is a provision giving a person a right or imposing an obligation. The legal interest must concern the person’s own legal situation and must concern the person directly.

Bogus³awa Dobkowska

Uniwersytet Warmiñsko-Mazurski