Wielop³aszczyznowe wykorzystanie nowych mediów determinuje koniecz-noœæ zredefiniowania ich pierwotnych celów i obszarów zastosowania. „Media nabra³y takiego znaczenia, ¿e s¹ dla wielu g³ównym narzêdziem kieruj¹cym i in-spiruj¹cym potrzeby indywidualne, rodzinne spo³eczne” (Kobyliñski 2002, s. 8). Szerokie zastosowanie mediów i globalne ich wykorzystywanie jest zwi¹zane z tworzeniem za poœrednictwem mediów ró¿norakich mo¿liwoœci i sposobów komunikowania. Praktyczne rozwi¹zania techniczne pozwalaj¹ na zró¿nicowan¹ aktywnoœæ cz³owieka. Mo¿liwoœæ alternatywy i wyboru w procesie komunikacji za poœrednictwem nowych mediów dotyczy zarówno roli odbiorcy, jak i nadawcy komunikatu. Dostêpne s¹ bowiem ró¿ne kana³y przekazywania treœci dostosowa-ne do indywidualnych potrzeb i mo¿liwoœci nadawcy. Odbiorca zaœ ma czêsto zdecydowanie wiêksz¹ – ni¿ podczas tradycyjnej rozmowy – mo¿liwoœæ zacho-wania anonimowoœci, a tak¿e nie jest obligowany do transmisji komunikatu zwrotnego.
Globalne wykorzystywanie nowych mediów w wielu sferach ¿ycia (od prze-kazywania informacji i komunikowania siê po np. bankowoœæ, medycynê, astro-nomiê czy in¿ynieriê l¹dow¹) oraz ³atwoœæ dostêpu do mediów we wiêkszoœci spo³eczeñstw sprawia, i¿ nabieraj¹ one wiêkszego znaczenia, a nawet mog¹ byæ czynnikiem determinuj¹cym spo³eczne zmiany. K. Krzysztodek wskazuje, ¿e „w pierwszej fazie nasze doœwiadczenie realnej rzeczywistoœci, wp³ynê³o na kszta³t „wirtualu”, który by³ odwzorowaniem pierwszego, z czasem jednak ten drugi coraz silniej zacz¹³ wp³ywaæ na nasz¹ rzeczywistoœæ i ten proces bêdzie siê
nasilaæ”. (Krzysztofek 2007, s. 238).Zmiany w obszarach gospodarki zale¿ne bêd¹
od specyfiki bran¿y czy dziedziny, jednak w obszarze komunikacji i relacji inter-personalnych widoczne s¹ zarówno nowe sposoby budowania wiêzi, zmiany w preferowanych aktywnoœciach (zwiêkszenie czasu na kontakt przez Internet przy obni¿eniu rzeczywistych spotkañ), a nawet importowanie zwrotów czy okreœleñ z przestrzeni wirtualnej do mowy potocznej (np. banowanie jako
odrzu-cenie danej osoby).Komunikacja wirtualna wypiera komunikacjê tradycyjn¹
bez-poœredniego, fizycznego kontaktu. Znikaj¹ bariery miejsca i czasu w interakcjach miêdzyludzkich. Jak wskazuje R.V. Kozinets, zaciera siê tak¿e granica pomiêdzy
cyberprzestrzeni¹ a œwiatem rzeczywistym – „Obie sfery zla³y siê w jedno uniwer-sum: œwiat ludzkich prze¿yæ. To œwiat, który zak³ada wykorzystywanie technolo-gii do komunikowania siê z innymi, do tworzenia wspólnoty, utrzymywania kon-taktów, wyra¿ania siebie i zdobywania wiedzy” (Kozinets 2012, s. 15).
K. Krzysztofek wskazuje równie¿ na cechy Internetu umo¿liwiaj¹ce ³atwoœæ aktywnego uczestnictwa oraz nawi¹zywania w jego przestrzeni relacji z innymi – „nie ma centrum, nie ma bli¿szych i dalszych dystansów, wszyscy u¿ytkownicy s¹ od siebie w jednakowej odleg³oœci. (…) Mo¿na do niej wejœæ z dowolnego punktu” (Krzysztofek 2007, s. 238). Poczucie równoœci (choæby w kwestii dostêpu do me-dium) sprzyja poczuciu solidarnoœci i wspólnoty, a tak¿e chêci wspó³uczestnictwa, co mo¿e byæ wa¿ne dla osób odczuwaj¹cych na co dzieñ odtr¹cenie czy samo-tnoœæ. Mo¿liwoœæ nie tylko przekazywania informacji, lecz równie¿ wp³ywania na innych w przestrzeni Internetu, tworzenia pól zrozumienia, wiêzi czy nawet wspólnoty sprzyja chêci zaanga¿owania w cyberkulturê. Ponadto likwidacja gra-nic miejsca i czasu jako warunków spe³nienia interakcji, sprzyjaæ mo¿e zaanga¿o-waniu i aktywnoœci oraz nawi¹zyzaanga¿o-waniu kontaktów przez osoby fizycznie od sie-bie oddalone, czyni¹c interakcje „ponad-granicznymi”. Internet tworzy równie¿ nowe mo¿liwoœci komunikowania siê – stwarza okazje do aktywnoœci dla osób o ograniczonych mo¿liwoœciach aktywnego uczestnictwa w ¿yciu spo³ecznoœci lokalnej, na przyk³ad ze wzglêdu na posiadanie dziecka z niepe³nosprawnoœci¹ wymagaj¹cego sta³ej opieki.
Internet mo¿e byæ zarazem Ÿród³em wiedzy, miejscem szukania pomocy i wsparcia, jak i tworzenia siê internetowych stref wp³ywu, co wynika zarówno z wiêkszego znaczenia grupy ni¿ jednostki, jak i z w³aœciwoœci wspó³czesnego spo³eczeñstwa wykazuj¹cego du¿¹ gotowoœæ do formowania siê ruchów spo³ecz-nych. (Sztompka 2012). Internet jako przestrzeñ komunikacji sieciowej mo¿e staæ siê miejscem dla budowania siê grupowych to¿samoœci, zw³aszcza ze wzglêdu na wspó³istnienie, kompilacyjnoœæ, kompleksowoœæ oraz globalnoœæ jako cechy odró¿-niaj¹ce go od innych mediów (B³achnio, Gózik 2007, s. 252–253). Internet nie sta-nowi wszak¿e substytutu innych mediów, lecz jest z nimi powi¹zany, zwiêksza to jego atrakcyjnoœæ i dostêpnoœæ (np. korzystanie z Internetu przez telefony komór-kowe), a tak¿e u³atwia u¿ytkowanie przez wykorzystanie innych technologii (np. komunikowanie g³osowe). Komunikowanie siê z wykorzystaniem tego medium pozwala na przyjmowanie ró¿nych ról, dialog pomiêdzy dwoma osobami, a tak¿e mo¿e mieæ charakter zbiorowego przekazywania informacji czy wspó³tworzenia, przy czym globalnoœæ jako cecha zasiêgu Internetu, sprawia, ¿e przekaz mo¿e mieæ charakter miêdzynarodowy oraz transkulturowy.
Wskazane cechy specyficzne Internetu determinuj¹ jego znaczenie jako prze-strzeni aktywnoœci cz³owieka. W perspektywie podejmowanych rozwa¿añ znacz¹ce wydaje siê zw³aszcza, ¿e jest on miejscem tworzenia relacji
miêdzyludz-kich, czemu sprzyjaj¹ równie¿ regu³y danych stron internetowych. „Cyberkultu-ra nadaje „Cyberkultu-rangê udzia³owi we wspólnotach nastawionych na dyskusjê i argumen-tacji. Wywodzi siê w prostej linii z moralnoœci egalitarnej, zachêca do pewnej istotnej wzajemnoœci w kontaktach miêdzyludzkich” (Wawrzyniak-Chodaczek 2002, s. 20). Motywuj¹ce do aktywnoœci jest tematyczne czy funkcjonalne ukie-runkowanie danej strony, zwi¹zane to byæ mo¿e zarówno z œwiadomoœci¹ wspó³uczestnictwa czy przynale¿noœci, jak i poczuciem bycia wspó³twórc¹, czy nawet ekspertem w danej dziedzinie. W przypadku wielu portali poziom aktywnoœci u¿ytkownika na danej stronie internetowej stanowi czynnik stratyfikuj¹cy -co widoczne jest na przyk³ad na forum w statucie u¿ytkownika – zwi¹zanego z danymi przywilejami, który zmienia siê w zale¿noœci od liczby wpisów. Ponadto serwisy czerpi¹ profity z liczby i dzia³alnoœci u¿ytkowników i dlatego staraj¹ siê motywowaæ do aktywnoœci na przyk³ad przez nagradzanie u¿ytkowników aktyw-nych.
Ze wzglêdu na spe³nianie podstawowych warunków, jakie spe³niaæ powinna grupa w przestrzeni medialnej (por. Pietrzak 2012) – mo¿liwoœæ niemal bezpo-œredniej interakcji (prowadzenie rozmowy przez Internet), celowoœæ interakcji, koniecznoœæ przestrzegania norm (czêsto skodyfikowanych w regulaminie obo-wi¹zuj¹cym uczestników), a tak¿e struktura spo³ecznoœci (nierzadko zwi¹zana z poziomem aktywnoœci) – jednym z rodzajów stron, najbardziej sprzyjaj¹cych formowaniu siê grup, wydaje siê forum internetowe. Zorientowane zazwyczaj wokó³ okreœlonego tematu (np. forum studentów danej uczelni, forum m³odych mam, forum mi³oœników zabytkowych aut) fora internetowe ciesz¹ siê znacz¹ popularnoœci¹, jednak ich wykorzystanie (ze wzglêdu na funkcjonalnoœæ) mo¿e byæ zagro¿one przez rosn¹c¹ popularnoœæ innych form aktywnoœci internetowej – portali typu „Facebook”, „Twitter” czy wzrost znaczenia blogosfery.
Blogi stanowi¹ coraz bardziej popularn¹ formê aktywnoœci – tak¿e wœród ro-dziców dzieci z niepe³nosprawnoœci¹. Blog (ang. web log –dziennik sieciowy) wed³ug definicji Oxford English Dictionary to „czêsto aktualizowana strona inter-netowa zawieraj¹ca osobiste spostrze¿enia, cytaty z innych Ÿróde³ itp., prowadzo-na zwykle przez jedn¹ osobê i zawieraj¹ca prowadzo-na ogó³ hiperlinki do innych stron; dziennik lub pamiêtnik prowadzony w Internecie” (za: Rettberg 2012). Powodze-niu blogów sprzyja ich tematyczne zorientowanie, przyci¹gaj¹ce osoby, dla któ-rych wa¿ny czy ciekawy jest dany obszar tematyczny lub identyfikuj¹ce siê z au-torem bloga. Ze wzglêdu na mo¿liwoœæ komentowania wpisów, czy wstawiania hiper³¹czy blogi umo¿liwiaj¹ interakcje czy nawi¹zywanie relacji, a nawet two-rzenie siê specyficznej wspólnoty zwanej blogosfer¹, stanowi¹c¹ efekt mo¿liwoœci komunikowania siê autorów i czytelników blogów. Blogosfera „stwarza mo¿-liwoœæ poczucia przynale¿noœci do wspólnoty, przy jednoczesnym zachowaniu swej indywidualnoœci. Stopniowo ze zbioru indywidualnych blogowiczów zaczyna
wy³aniaæ siê wspólnota oparta na podobieñstwie zainteresowañ, odczuæ, sytuacji ¿yciowej czy wieku” (Adamski 2012, s. 130). Osoby „bloguj¹ce” przyjmuj¹ pewne – charakterystyczne dla blogosfery – regu³y, pocz¹wszy od nadania struktury strony swojej stronie, wstawianie hiper³¹czy do innych blogów, wspieranie akcji spo³ecznoœciowych innych autorów blogów, po zachowanie zasady wzajemnoœci w komentowaniu notek innych. Znamienna i coraz bardziej powszechna wydaje siê równie¿ tendencja do komunikowania siê przez tekst, jak i obraz oraz mate-ria³y audiowizualne. Autorzy blogów mog¹ równie¿ mobilizowaæ do dzia³añ zbiorowych (np. akcja „Du¿e sprawy w ma³ych g³owach” polegaj¹ca na stworze-niu oraz zebrastworze-niu funduszy na publikacjê ksi¹¿ki dla dzieci przybli¿aj¹cej temat niepe³nosprawnoœci. Akcja rozpoczê³a siê na jednym z blogów z inicjatywa mamy ch³opca z niepe³nosprawnoœci¹ – autorki bloga). Ze wzglêdu na wskazan¹ specy-fikê blogi mog¹ stanowiæ przestrzeñ znacz¹c¹ dla rodziców dzieci z niepe³nospraw-noœci¹, których spo³eczne funkcjonowanie stanowi przedmiot moich zaintereso-wañ badawczych.