Kredyty finansujące działalność inwestycyjną

Kredyt inwestycyjny jest kredytem długoterminowym, który udzielany jest w celu sfinansowania wydatków inwestycyjnych związanych z prowadzeniem oraz rozwojem działalności gospodarczej. Kredyt ten wykorzystywany jest do finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych związanych z odtworzeniem, modernizacją lub powiększeniem majątku trwałego przedsiębiorstwa. Środki finansowe pozyskane za jego pomocą przeznaczane są na zakup nieruchomości, budowę nowych lub rozbudowę już istniejących linii produkcyjnych oraz zakup maszyn i urządzeń. Kwota kredytu udostępniana jest do dyspozycji kredytobiorcy stosownie do jego indywidualnych potrzeb. Kredyt można wykorzystać jednorazowo lub np. w transzach dostosowanych do terminarza realizacji inwestycji⁵⁶.

Warunkiem uzyskania kredytu inwestycyjnego jest udokumentowanie efektywności ekonomicznej, słuszności inwestycji, przewidywanych zysków, amortyzacji gwarancji bankowych oraz dobrze przygotowanych kosztorysów i planów finansowych. W celu zmniejszenia ryzyka kredytowego banki niejednokrotnie wymagają również udziału własnego kredytobiorcy w planowanej inwestycji. Wkład ten w zależności od rodzaju planowanego przedsięwzięcia wynosi od 10% do 20% wartości inwestycji netto. Stosowanie takiego rozwiązania wynika z założenia, że kredytobiorca ryzykujący własnym kapitałem będzie bardziej zainteresowany powodzeniem realizowanej przez siebie inwestycji⁵⁷. W praktyce gospodarczej oprócz standardowego kredytu inwestycyjnego, wiele banków oferuje również szereg kredytów docelowych, wśród których na wyróżnienie zasługują: kredyt na zakup środka transportu, kredyt termomodernizacyjny, kredyt na zakup nieruchomości.

2.7.2 Kredyty pod dotacje Unii Europejskiej

Kredyty inwestycyjne pod dotacje z Unii Europejskiej pozwalają sfinansować wszelkie inwestycje posiadające wsparcie ze środków UE (także usługi doradcze, szkolenia, uzyskanie certyfikatów jakości). Finansowaniu podlegają zarówno koszty kwalifikowane jak i

56

Ibidem, s. 20. 57

niekwalifikowane przedsięwzięcia, koszty podlegające zwrotowi w ramach dotacji, jak i koszty niepodlegające zwrotowi. Kredyt skierowany jest do wszelkich podmiotów instytucjonalnych, którym przysługuje prawo ubiegania się o dotacje UE, tj. przedsiębiorców, rolników, jednostek samorządu terytorialnego, szpitali, szkół wyższych, jednostek zależnych od jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa. W praktyce kredyty pod dotacje Unii Europejskiej występować mogą w różnych odmianach:

 kredyt pomostowy – udzielany pod warunkiem przyznania klientowi dotacji i spłacany w całości z dotacji otrzymanej przez inwestora,

 kredyt standardowy – udzielany na okres ustalony z inwestorem, dotacja może spłacać część kredytu lub w ogóle nie zostać przeznaczona na spłatę kredytu,

 kredyt warunkowy – uruchamiany pod warunkiem przyznania inwestorowi dotacji,  promesa kredytowa – wystawiany przez bank dokument wyrażający deklarację

udzielenia przez bank kredytu na warunkach określonych w promesie,

 gwarancja realizacji umowy – wystawiana na życzenie klienta gwarancja realizacji umowy dotacji (stanowi zabezpieczenie prawidłowej realizacji umowy gdy dotacja wypłacana jest klientowi w formie zaliczek).

Jednym z warunków uzyskania kredytu unijnego jest wkład własny kredytobiorcy, który najczęściej wynosi około 20% wartości inwestycji. Należy przy tym zaznaczyć, że dotacja z funduszy unijnych nie jest traktowana jako środki własne.

Kredyty zaciągane w ten sposób zazwyczaj mają charakter długoterminowy, najczęściej przyznawane są na okres do dziesięciu lat, przy czym długość okresu kredytowania uzależniona jest od celu kredytu. Uruchomienie kredytu następuje po spełnieniu warunków określonych w umowie kredytu. Standardowo warunki te obejmują ustanowienie zabezpieczenia kredytu, otworzenie w banku rachunku pomocniczego do obsługi dotacji, przedłożenie do banku kopii wniosku o dotację złożonego do instytucji zarządzającej wraz z potwierdzeniem jego złożenia – w przypadku, jeśli kredyt uruchamiany jest przed podpisaniem umowy dotacji. Spłata kredytu w zależności od jego rodzaju nastąpić może ze środków własnych kredytobiorcy lub środków pochodzących z dotacji.

Wsparcie ze środków europejskich przysługuje przedsiębiorcom realizującym działania inwestycyjne, jak również szkoleniowe i doradcze zgodnie z kryteriami określonymi przez program operacyjny, w ramach którego przedsiębiorca ubiega się o dotację. Programy operacyjne stanowią zatwierdzone przez Komisję Europejską dokumenty

definiujące możliwości, formy i zasady przyznawania wsparcia ze środków funduszy europejskich. W latach 2008 - 2013 przedsiębiorcy będą w szczególności mogli liczyć na wsparcie w ramach:

 Programu Operacyjnego „Innowacyjna Gospodarka”  Programu Operacyjnego „Kapitał Ludzki”

 Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko”  16 Regionalnych Programów Operacyjnych,

 Programu Operacyjnego „Rozwoju Obszarów Wiejskich”,

 Programu Operacyjnego „Zrównoważony Rozwój Sektorów Rybołówstwa i

Nadbrzeżnych Obszarów Rybackich”.

W ramach powyższych programów przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dotacje od 40% do 70% wartości kosztów kwalifikowanych inwestycji. Ostateczna wysokość możliwej dotacji uzależniona jest od wielkości firmy i od regionu, gdzie realizowana jest inwestycja oraz od programu operacyjnego, w ramach którego klient zamierza ubiegać się o dotację. Wypłata środków z dotacji następuje w formie refundacji części kosztów już poniesionych w ramach inwestycji. Oznacza to, że przedsiębiorca ubiegający się o wsparcie powinien w pierwszej kolejności zapewnić sobie finansowanie planowanej inwestycji. Promesa kredytowa bądź umowa kredytu przedłożona przez przedsiębiorcę wraz z wnioskiem o dofinansowanie z funduszy europejskich wskazuje instytucji rozpatrującej wniosek, iż przedsiębiorca posiada zapewnione finansowanie projektu inwestycyjnego.

2.7.3 Kredyty inwestycyjne z dopłatami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR)

Kredyt inwestycyjny z dopłatami Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) skierowany jest do przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w sektorze przetwórstwa rolniczo-spożywczego, rolnictwa ogrodnictwa lub branży rolniczo podobnej. Preferencyjne warunki tego rodzaju kredytów polegają na dopłatach do oprocentowania kredytu. Wysokość dopłat uzależniona jest od rodzaju linii preferencyjnej i wynosić może do 80% całkowitego oprocentowania kredytu.

Kredyt preferencyjny z dopłatami ARiMR ma charakter długoterminowy, a długość okresu kredytowania uzależniona jest najczęściej od przeznaczenia kredytu. Warto, przy tym zaznaczyć, że banki udzielając tego rodzaju kredytu stosują często okres karencji, który w niektórych przypadkach wynosić może nawet kilka lat.

Kredyty preferencyjne charakteryzujące się różnym zakresem przedmiotowym i podmiotowym są dostępne w następujących liniach kredytowych:

 kredyty na realizację inwestycji w gospodarstwach rolnych, działach specjalnych produkcji rolnej i przetwórstwie produktów rolnych,

 kredyty na zakup gruntów rolnych,

 kredyty na utworzenie lub urządzenie gospodarstw rolnych przez osoby, które nie ukończyły czterdziestego roku życia,

 kredyty na utworzenie lub urządzenie gospodarstwa rolnego w ramach realizacji, zaakceptowanego przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi i ministra właściwego do spraw finansów publicznych, programu osadnictwa rolniczego na gruntach Skarbu Państwa,

 kredyty na realizację inwestycji w rolnictwie i przetwórstwie produktów rolnych przez grupy producentów rolnych utworzone na podstawie ustawy z dnia 15 września 2000 roku o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 983 ze zm.),

 kredyty na zakup nieruchomości rolnych przeznaczonych na utworzenie lub powiększenie gospodarstwa rodzinnego w rozumieniu ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 roku o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. Nr 64, poz. 592),

 kredyty na realizację inwestycji w zakresie nowych technologii produkcji w rolnictwie zapewniających wysoką jakość produktu,

 kredyty na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej znajdujących się na obszarach, gdzie szkody powstały w związku z klęską suszy, gradobicia, nadmiernych opadów atmosferycznych, wymarznięcia, powodzi, huraganu, pożaru spowodowanego wyładowaniem atmosferycznym lub osuwisk ziemi.

Ubiegając się o kredyt preferencyjny z dopłatami ARiMR należy pamiętać, że kredyt nie może być przeznaczony na inwestycje, które były poniesione przed podpisaniem umowy kredytowej. Wykluczone są także inwestycje, co do których została już lub będzie zastosowana pomoc publiczna w formie dotacji.