Tekst y
Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. Oprac. ze-spół biblistów polskich z inicjatywy Benedyktynów Tynieckich. Red. K. Dynarski, L. Stachowiak [et al.]. Wyd. 5 na nowo opracowane i poprawione. Poznań 2003.
„Rozmyślanie przemyskie”. Transliteracja, transkrypcja, podstawa łacińska, niemiecki prze-kład. Transliteration, Transkription, lateinische Vorlagen, deutsche Übersetzung. T. 2. Hrsg.
von F. Keller und W. Twardzik. Freiburg i. Br. 2000.
S. Aurelius Augustinus: Epistola CXXX. In: Idem: Opera omnia, post Lovaniensium theologo-rum recensionem castigata denuo ad manuscriptos codices Gallicos, Vatiganos, Belgicos, etc., necnon ad editiones antiquiores et castigatiores, opera et studio monachorum Ordinis Sancti Benedicti et Congregatione S[ancti] Mauri. T. 2. Editio novissima, emendata et auctior.
Accurante I.P. Migne. Parisiis 1902.
Opracowania
Bobowski Mikołaj: Wstęp. W: Polskie pieśni katolickie od najdawniejszych czasów do końca XVI wieku. Zebrał M. Bobowski. „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Filologicz-ny”. Seria 2. T. 4 (19). (Z sześcioma tablicami porównawczymi). Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności, 1893.
Brückner Aleksander: Drobne zabytki języka polskiego XV wieku. Pieśni, modlitwy, glosy.
W: „Rozprawy Akademii Umiejętności. Wydział Filologiczny”. Seria 2. T. 10 (25). Kra-ków: Nakładem Akademii Umiejętności, 1897.
Brückner Aleksander: Neue Quellen zur Geschichte der polnischen Sprache und Literatur.
„Archiv für Slavische Philologie” 1892, Bd. 14.
33
Marginalia rękopiśmienne z XV wieku. Wezwania i westchnienia
Brückner Aleksander: Z rękopisów petersburskich. [Cz.] 2: Średniowieczne słownictwo polskie.
„Prace Filologiczne” 1895, T. 5, z. 1.
Brückner Aleksander: Z rękopisów petersburskich. [Cz.] 3: Powieści. „Prace Filologiczne”
1899, T. 5, z. 2.
Chodyński Stanisław: Biblioteka Kapituły Włocławskiej. Uzupełnił rozdziałem o katalogach i wyd. S. Librowski. Włocławek 1949.
Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543. [Wybór i oprac.] W. Wydra, W.R. Rzepka.
[Red. naukowa] W. Kuraszkiewicz. Wyd. 3. Wrocław 2004.
Kętrzyński Wojciech: Katalog rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. T. 2.
Lwów: Nakład i Drukarnia Zakładu Nar[odowego] im. Ossolińskich, 1886.
Leńczuk Mariusz: O wydawaniu polskich glos z łacińskich rękopisów średniowiecznych. W: Sta-ropolskie spotkania językoznawcze. Jak wydawać teksty dawne? Red. K. Borowiec, D. Ma-słej, T. Mika, D. Rojszczak-Robińska. Poznań 2017.
Łoś Jan: Przegląd językowych zabytków staropolskich do r. 1543. Kraków 1915.
Masłej Dorota: „Modlitwa Pańska” w polskim średniowieczu. Znad staropolskich rękopisów.
Poznań 2016.
Mika Tomasz: Genetyczna wielowarstwowość i złożoność tekstów staropolskich a ich badania historycznojęzykowe. Rekonesans. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”
2012, z. 68.
Muszyński Michał: Glosy, zapiski i niektóre teksty polskie w starych drukach i rękopisach Bi-blioteki Kórnickiej do roku 1550. Cz. 2. „Pamiętnik BiBi-blioteki Kórnickiej” 1968, z. 9–10.
Nehring Władysław: Altpolnische Sprachdenkmäler Systematische Übersicht, Würdigung und Texte. Ein beitrag zur Slavischen Philologie. Berlin: Weidmannsche Buchhand- lung, 1886.
Opis źródeł „Słownika staropolskiego”. Red. W. Twardzik we współpracy z E. Deptuchową i L. Szelachowską-Winiarzową. Kraków 2005.
Pajda Zbigniew: Rękopis L.XV.8 z Archiwum OO. Dominikanów w Krakowie. „Przegląd To-mistyczny” 1997, T. 6–7.
Pamiętniki o dziejach, piśmiennictwie i prawodawstwie Słowian, jako dodatek do „Historii prawo-dawstw słowiańskich” przez siebie napisanej. Pamiętnik 2: Obejmuje rys dziejów piśmien-nictwa i oświaty słowiańskich ludów aż do XIV wieku, wyjątki historyczne, tudzież akta urzędowe i pomniki języka polskiego z wieku XIII i następnych. Wyd. W.A. Maciejowski.
Petersburg i Lipsk: Księgarnie Eggersa i Hinrichsa, 1839 (Warszawa: Drukarnia Pio-tra Baryckiego).
Polska poezja świecka XV wieku. Oprac. M. Włodarski. Wyd. 4 zmienione [2 powojenne].
Wrocław 1997.
Słownik języka polskiego. T. 4: L–Nić. Red. W. Doroszewski. Warszawa 1962.
Słownik staropolski. T. 7: Póć–Rozproszyć. Red. S. Urbańczyk. Kraków 1973–1977.
Twardzik Wacław: Discordia amicabilis al. przyjacielska swada. „Teksty Drugie” 2003, nr 1 (79).
Uniwersalny słownik języka polskiego PWN. T. 2: K–Ó. Red. S. Dubisz. Red. tomu L. Drabik, E. Sobol. Warszawa 2003.
34 Mariusz Leńczuk
Wisłocki Władysław: Katalog rękopisów Biblioteki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Cz. 1–2.
Kraków: Nakładem Akademii Umiejętności w Krakowie. Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, pod zarządem Ignacego Stelcla, 1877–1881.
Woronczak Jerzy: Tropy i sekwencje w literaturze polskiej do połowy XVI wieku. „Pamiętnik Literacki” 1952, z. 1–2.
Wydra Wiesław: O czeskim wzorze pieśni „Krystus z martwych wstał je” i trzech okresach w dzie-jach średniowiecznej polskiej pieśni religijnej. W: Idem: Dlaczego pod Grunwaldem śpiewano Bogurodzicę? Trzy rozdziały o najdawniejszych polskich pieśniach religijnych. Poznań 2000.
Zbiciak Józef: Akt strzelisty. W: Encyklopedia Katolicka. T. 1: A i Ω–Baptyści. Red. F. Grygle-wicz, R. Łukaszyk, Z. Sułkowski. Lublin 1973.
Mariusz Leńczuk
Marginalia in the 15th Century Invocations and Supplications
Summary
The article discusses 15th-century Polish invocations and supplications to God, Jesus, Mary and the saints. The research material is robust and varied. The invocations have been discovered in numerous manuscripts of varied contents and provenance, located in different part of the codex and the text, and they have often assumed different forms.
Published in volumes of marginalia, footnotes and comments, they ceased to exist in selections of medieval prayers where, due to their historical and genological character, they should have been placed. The article discusses the history of their creation and describes the medieval practice of inscribing those kinds of prayers into the margins of 15th-century manuscripts.
Mariusz Leńczuk
Marginalia dans les manuscrits du XVe siècle Appels et soupirs
Résumé
L’article présente les appels et soupirs polonais datant du XVe siècle, adressés à Dieu, Jésus, Marie et aux saints. C’est un corpus très riche et diversifié. On retrouvait les appels dans les manuscrits de toutes sortes de contenu et de provenance. Placés dans différentes parties du code et du texte, ils adoptaient souvent des formes différentes.
Publiés dans les catalogues de marginalia, de gloses et de commentaires, ils ont cessé d’exister dans les recueils de prières médiévales, où ‒ pour des raisons historiques et génologiques ‒ ils auraient dû se trouver. L’article présente l’histoire de leur formation et décrit la coutume médiévale portant sur l’annotation de ce type de prières dans les marges des manuscrits datant du XVe siècle.