Praktyka polonistyczna
RETORYKA PRAKTYCZNA
B. Literatura uzupełniająca TRADYCJA RETORYKI:
Janina Abramowska, Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich. „Pamiętnik Literacki” 1982 z.1/2.
Czesław Jaroszyński, Piotr Jaroszyński, Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998.
Mirosław Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny (Wydanie drugie rozszerzone), Warszawa 1998.
Jakub Z. Lichański, Retoryka. Od renesansu do współczesności - tradycja i innowacja. Warszawa 2000.
Chaim Perelman, Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, tłum. M. Chomicz, Warszawa 2002.
Retoryka, red. Marek Skwar, Gdańsk 2008 [Marek Skwara, O polskiej retoryce po 1945 roku; Kenneth Burke, Tradycyjne zasady retoryki; Rodney B. Douglass, Arystotelesowska koncepcja komunikacji retorycznej; Paul Zumthor, Retoryka średniowieczna, Berthold Emrich, Topika i topoi; Ann Moss, Książki „miejsc wspólnych” w szkole; Tzvetan Todorov Tropy i figury]
Retoryka, Maria Barłowska, Agnieszka Dacy Budzyńska, Piotr Wilczek (red.), Warszawa 2008.
Retoryka a literatura. Lektury polonistyczne, cz. 1 i 2, red. Michał Hanczakowski, Jakub Niedźwiedź, Kraków 2003.
Artur Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, Warszawa 2002
Richard Volkmann, Wprowadzenie do retoryki Greków i Rzymian, przekł. Lech Bobiatyński, Warszawa 1995.
J. Ziomek, Retoryka opisowa, Wrocław 1990.
RETORYKA WSPÓŁCZESNA
Karsten Bredemeier, Sekrety retoryki. Reguły skutecznej komunikacji, tłum. Daria Kuczyńska-Szymala, Warszawa 2008. Joan Detz, Sztuka przemawiania. Nie co mówić, ale jak mówić, przeł. Jolanta Bartosik, Gdańsk 2008.
Fish Stanley, Retoryka, w tegoż, Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane. Kraków 2002. Michał Kuziak, Jak mówić, rozmawiać, przemawiać?, Bielsko – Biała 2006 (także pod tytułem: Sztuka mówienia. Poradnik praktyczny, Bielsko – Biała 2008.
Heinz Lemmermann, Szkoła dyskutowania, Warszawa 1997.
Heinz Lemmermann, Komunikacja werbalna. Szkoła retoryk, tłum. Beata Sierocka, Wrocław 1999.
Walery Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska. Kraków 2002.
Michał Rusinek, Między retoryką a retorycznością, Kraków 2003.
Alois Schwarz, Modele budowy skutecznych przemówień (1993), przekł. ks. Sławomir Kawecki i zespół, w: O retoryce. Wybrane zagadnienia z teorii literatury, wyboru dokonał J. Z. Lichański, Warszawa 1995, s. 225-232. Uwieść słowem czyli retoryka stosowana, red. nauk. Jakub Z. Lichański, Warszawa 2003.
ZBIORY MÓW:
Wybór mów staropolskich, wybrał i oprac. Bronisław Nadolski, Wrocław 1961.
Wielkie mowy historii. Wybór i oprac. Tadeusz Zawadzki. t. 1-4,. Warszawa 2006. [ Tom 1. Od Mojżesza do Napoleona; T. 2. Od Lincolna do Stalina. T. 3. Od Hitlera do Eisenhowera. T 4. Od Kennedy’ego do Ratzingera].
STRONY INTERNETOWE:
Retoryka.pl: http://retoryka.pl/index.php
Polskie Towarzystwo Retoryczne: http://www.retoryka.edu.pl/indexpol.html
Retoryka.info: http://www.retoryka.info/
Kącik Młodego Retoryka, Uniwersytet Szczeciński: http://www.us.szc.pl/lexus_retoryka/
3.1. Opis zajęć
Nazwa zajęć Historia literatury polskiej – literatura romantyzmu
Forma zaliczenia E
Liczba punktów ECTS 3
Kierunek studiów filologia polska
profil studiów poziom studiów
zajęcia obowiązkowe
dla kierunku
zajęcia do
wyboru semestr/y
ogólnoakademicki SPS tak
w zakresie specjalności:
wszystkie
III
Dyscyplina
Literaturoznawstwo
Prowadzący zajęcia Proszę wypełnić wyłącznie w przypadku przygotowania programu do Ministerstwa
Formy zajęć
Liczba godzin Liczba
punktów ECTS N
(nauczyciel)
S (student) studia
stacjonarne
studia stacjonarne
Wykład 15 15 1
Ćwiczenia audytoryjne 30 30 2
Przygotowanie do ćwiczeń 20
Napisanie pracy kontrolnej 10
Przygotowanie do egzaminu 15
Razem 45 45 3
Metody dydaktyczne Wykład konwersacyjny, ćwiczenia audytoryjne, praca w grupach Wymagania wstępne
Znajomość kultury antycznej, kurs historii literatury średniowiecza, renesansu, baroku i oświecenia, wiedza i umiejętności z zakresu poetyki działa literackiego, umiejętność analizy i interpretacji dzieł literackich w kontekście historycznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym
Cele przedmiotu
Poznanie dorobku polskiego romantyzmu w kontekście historycznoliterackim i kulturowym, w szczególności dzieł Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego i Norwida oraz wybranych pisarzy krajowych. Nabycie umiejętności analityczno-interpretacyjnych w odniesieniu do literatury romantycznej. Przygotowanie do
napisania eseju na temat polskiego romantyzmu oraz zdobycie kompetencji do swobodnego wypowiadania się na tematy związane z romantyzmem.
Treści programowe
Miejsce romantyzmu w historii kultury i literatury. Pochodzenie i znaczenie terminu „romantyzm”.
Wyznaczniki romantyzmu (koncepcja natury, wyobraźnia poetycka, symbolika). Problem romantycznej podmiotowości. Romantyzm polski wobec innych „romantyzmów” narodowych. Polski romantyzm emigracyjny i krajowy. Główne kategorie romantyzmu (tragizm, ironia, prometeizm, mistycyzm, spirytualizm). Romantyzm Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego i Norwida. Polski mesjanizm narodowy i jego odmiany. Romantyzm a nowoczesność. Współczesne koncepcje romantyzmu. „Długie trwanie” romantyzmu.
Analiza i interpretacja wybranych arcydzieł polskiego romantyzmu: Ballady i romanse, Dziady, Pan Tadeusz Mickiewicza, Balladyna, Kordian, Król-Duch Słowackiego, Nie-Boska komedia, Irydion
Krasińskiego, Vade-mecum, Quidam, nowele Norwida, poezja i proza krajowa (Malczewski, Goszczyński, Zaleski).
Efekty uczenia się:
Wiedza
W_01 Student nazwa cechy wyróżniające romantyzm w kontekście kulturowym i historycznoliterackim
W_02 Student rozpoznaje najważniejsze dzieła polskiego romantyzmu na podstawie charakterystycznych fragmentów i wskazanej ich problematyki
W_03 Student wyjaśnia znaczenie romantyzmu dla kultury polskiej
Umiejętności
U_01 Student interpretuje dzieła romantyczne w kontekście macierzystym epoki
U_02 Student konstruuje własną wypowiedź na temat romantyzmu we wskazanym kontekście
U_03 Student dyskutuje na temat wskazanego zjawiska romantycznego, dobierając własne argumenty
Kompetencje społeczne
K_01 Student wykazuje kreatywność w budowaniu własnej narracji na temat romantyzmu
K_02 Student pracuje samodzielnie nad poszerzaniem i pogłębianiem wiedzy o romantyzmie
Sposób zaliczenia oraz formy i podstawowe kryteria oceny/wymagania egzaminacyjne A. Sposób zaliczenia
1. egzamin pisemny: z pytaniami (zadaniami) otwartymi
2. wykonanie pracy zaliczeniowej na ocenę: przeprowadzenie badań i prezentacja ich wyników (pisemna) B. Sposoby weryfikacji i oceny efektów W_01, W_02, W_03 sprawdza test egzaminacyjny z zakresu treści programowych;
U_01, U_02, U_03 – samodzielna praca zaliczeniowa (kryteria: poprawność interpretacji, dobór źródeł, poprawność formalna, stopień samodzielności) oraz aktywny udział w zajęciach;
K_01, K_02 – aktywność w realizowaniu powierzonych zadań oraz własna inwencja.
Matryca efektów uczenia się dla zajęć Numer (symbol)
efektu uczenia się Odniesienie do efektów uczenia się dla kierunku
W_01; K_W02; K_W03; K_W08; K_W13;
W_02; K_W04; K_W05; K_W06; K_W07;
W_03 K_W14; K_W15;
Wykaz literatury
A. Literatura wymagana do ostatecznego zaliczenia zajęć (zdania egzaminu):
1. Mickiewicz, Wiersze (m. in.: Oda do młodości, Zima miejska, Pieśń Filaretów, Żeglarz, Farys, Widzenie), Ballady i romanse, Grażyna, Konrad Wallenrod, Dziady (całość), Sonety krymskie, Sonety odeskie, Pan Tadeusz, Liryki lozańskie, Zdania i uwagi, Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego, Literatura słowiańska (prelekcje paryskie);
2. Słowacki, twórczość liryczna, Godzina myśli, W Szwajcarii, Ojciec zadżumionych, Balladyna, Kordian, Lilla Weneda, Anhelli, Mazepa, Beniowski, Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, Fantazy, Sen srebrny Salomei, Książę Niezłomny, Samuel Zborowski, Genezis z Ducha, Król Duch (rapsod I), Listy do Matki;
3. Krasiński, Nie-Boska komedia, Irydion, Psalmy przyszłości (odpowiedź Słowackiego), Przedświt, Listy (w całości do ojca i do Delfiny Potockiej; inne przejrzeć);
4. Norwid, Pióro, Adam Krafft, wiersze z Vade-mecum, Pierścień Wielkiej-Damy, Promethidion, Assunta, Czarne i Białe kwiaty, nowele „włoskie”: Stygmat, Ad leones!, Tajemnica lorda Singelworth, Listy z różnych okresów życia poety.
5. Fredro, Pan Geldhab, Śluby panieńskie, Zemsta, Pan Jowialski, Wielki człowiek do małych interesów, Trzy po trzy.
6. Kraszewski, 1 powieść historyczna, 1 ludowe, 1 obyczajowa (np. Stara baśń, Hrabina Cosel, Dziecię Starego Miasta, Chata za wsią, Latarnia czarnoksięska, Poeta i świat), wypowiedzi Kraszewskiego o literaturze.
7. Powieści poetyckie:
Malczewski, Maria; Goszczyński, Zamek kaniowski.
8. Poezja krajowa: Berwiński, Ehrenberg, Lenartowicz. Pol, Syrokomla, Ujejski, Zaleski.
9. Proza krajowa: Chodźko, Siemieński, Jeż, Dzierzkowski, Czajkowski, Żmichowska, Kaczkowski, Łoziński, 10. Gawęda: Rzewuski, gawędy Pola, Syrokomli.
11. Pisma krytycznoliterackie: twórczość krytycznoliteracka wielkich romantyków; Brodziński, Mochnacki, Grabowski, Tyszyński, Dembowski.
1. Opracowania (wybór) I. Ogólne:
Nowy Korbut: t. 7–12; Seria: „Biblioteka romantyczna”; Seria: Obraz literatury romantyzmu; Seria: Problemy polskiego romantyzmu; Słownik literatury XIX wieku; H. Peyre, Co to jest romantyzm?; R. Wellek, Pojęcie romantyzmu w historii literatury, Pojęcie romantyzmu po latach, w: tegoż, Pojęcia i problemy nauki o literaturze, M. Janion, Gorączka romantyczna; A. Witkowska, Towiańczycy, Idee programowe romantyków polskich. Antologia, oprac. A. Kowalczykowa; Manifesty romantyzmu 1790-1830. Anglia, Niemcy. Francja.
Wybór tekstów i oprac. A. Kowalczykowa;, A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm; Polska krytyka literacka 1800–1918. Materiały; t. 1–2,
1. Hasła osobowe:
A. Mickiewicz
J. Kleiner, Mickiewicz, t. 1–3; A. Witkowska, Mickiewicz. Słowo i czyn; Z. Stefanowska, Próba zdrowego rozumu. Studia o Mickiewiczu; C. Zgorzelski, O sztuce poetyckiej Mickiewicza. Próby zbliżeń i uogólnień; K.
Wyka, „Pan Tadeusz”: t.1 – Studia o poemacie, t.2 – Studia o tekście
.
J. Słowacki
J. Kleiner, Juliusz Słowacki. Dzieje twórczości; Słowacki mistyczny. Propozycje i dyskusje; J. Słowacki, Krąg pism mistycznych. Oprac. A. Kowalczykowa (BN I 245); J. M. Rymkiewicz, Juliusz Słowacki pyta o godzinę.