Istnieją już szkoły, które uczą się, opierając się na logodydaktyce. Przykładem może być Społeczna Szkoła Podstawowa i Gimnazjum nr 4 STO w Poznaniu. Jej dyrektor – Marlena Rynowiecka – stanowczo podkreśla, że szkoła jest na etapie uczenia się, wprowadzania zaplanowanych rozwiązań. Indywidualna inspira-cja logodydaktyką zaowocowała chęcią wdrożenia tej koncepcji w pracę szkoły.
W wywiadzie ankietowym dyrektor przedstawiła proces rozwoju szkoły oparty na logodydaktyce. Jego pierwszym etapem były przeznaczone dla nauczycieli i rodziców szkolenia, warsztaty z logodydaktyki, podczas których między innymi wypracowano wspólnie wizję i misję szkoły. Te zaś zostały następnie dopracowane z uczniami. Wypracowana misja brzmi: „Inspirujmy do rozwoju i wychowujmy do szczęścia”, a wizja zawiera się w słowach: „Czwórka to nasz wspaniały, koloro-wy świat, który wspólnie tworzymy każdego dnia”.
Kolejnym etapem było wprowadzenie zmian w sposobie oceniania zachowa-nia uczniów. Zmodyfikowano system ocezachowa-niazachowa-nia zachowazachowa-nia tak, aby wzmaczachowa-niał działania pozytywne.
Cenną inicjatywą jest celebrowanie Dnia Dobrego Słowa. Zaproponowana przez Iwonę Majewską-Opiełkę idea Dnia Dobrego Słowa zwraca uwagę na
po-data: 01.09.2014
ZADANIE:
OPRACOWAĆ KONCEPCJĘ PRACY SZKOŁY Zadania, które powinienem/powinnam wykonać:
1. Zorganizować wewnętrzne szkolenie na temat wymagań państwa wobec szkoły, proce-su ewaluacji – Kto? dyrektor: Kiedy? do 15 września.
2. Spotkać się wspólnie z przedstawicielami nauczycieli, rodziców, uczniów oraz pracow-ników administracji i obsługi – wybrać liderów (do 15 października).
3. Wypracować wspólne priorytety pracy szkoły – Kto? liderzy; Kiedy?...
4. ...
ZAMIERZONY CEL:
np. mamy wspólną, uzgodnioną koncepcję pracy szkoły opartą na przyjętych przez nas wartościach
Sukces szkoły, czyli jak tworzyć skuteczną szkołę na podstawie logodydaktyki 165 zytywną komunikację10. Jak wyjaśnia autorka Umysłu lidera: „Dobre są te słowa, które niosą albo pozytywną energię i mają taki zakres emocjonalny, albo są po prostu neutralne, przekazują informację pozbawioną znaku emocjonalnego”11.
Działając w zgodzie z logodydaktyką, wprowadzono tak zwaną kartę sukce-sów. Jak wyjaśnia dyrektor szkoły:
Każdy uczeń wypisuje na początku semestru plany dotyczące swojej pracy i tego, co chce osiągnąć. Są to twarde cele, takie jak poprawa oceny, osiągnięć z konkretnego przedmiotu, są też założenia rozwoju charakteru, budowania świadomości, poczucia empatii, niesienia pomocy.
Pomysł ten zasługuje na uwagę, ponieważ widoczne jest ukierunkowanie ucz-nia na osiąganie wyznaczonych sobie celów.
Podobne działania oparte na logodydaktyce podejmowane są w Płocku w Niepublicznym Przedszkolu EduMontessori, którym kieruje dyrektor Donata Sulikowska. W procesie wychowania zwraca się tam szczególną uwagę na wy-kształcenie pięciu cech propagowanych w koncepcji Iwony Majewskiej-Opiełki (poczucie własnej wartości, spójność wewnętrzną, poczucie obfitości, pozytyw-ne myślenie, proaktywność). W obu szkołach zmiany wprowadzapozytyw-ne są planowo i systematycznie. Przede wszystkim dyrekcja przez szkolenia skupia się na po-stawach nauczycieli, na przekształcaniu utrwalonych paradygmatów myślenia, i w tym upatruje się największych zmian. Aby mówić o konkretnych, wymiernych rezultatach, potrzeba więc więcej czasu, są to bowiem przeobrażenia zachodzące powoli, w początkowych etapach przebiegające głównie na płaszczyźnie zmiany postrzegania rzeczywistości. Szkoła, która chce dobrze funkcjonować, powinna jednak rozpocząć od tworzenia własnej kultury opartej na wartościach i pryncy-piach oraz od właściwego rozwoju swoich pracowników. Wtedy wszelkie organi-zacyjne zmiany trafią na odpowiedni grunt.
WNIOSKI I REKOMENDACJE
Logodydaktykę można włączyć nie tylko do pozytywnej psychologii, ale także w czerpiący z niej nurt pozytywnej teorii organizacji, stosunkowo nowy nurt w na-ukach o zarządzaniu. Badania Przemysława Zbierowskiego zawarte w publikacji Orientacja pozytywna organizacji wysokiej efektywności udowadniają, że czynniki pozytywne mają istotny wpływ na osiąganie przez organizację wysokiej
efektywno-10 Warto zwrócić uwagę, iż Dzień Dobrego Słowa zaczyna obchodzić coraz więcej szkół. Zob.
https://www.facebook.com/#!/DzienDobregoSlowa?fref=ts (dostęp: 22.09.2014).
11 I. Majewska-Opiełka, Trener osobisty. 365 dni z Iwoną Majewską-Opiełką, Wydawnictwo Ofi-cynka, Gdańsk 2014, s. 261.
166 Marta Chrabąszcz
ści12. Dlatego też logodydaktykę, jako koncepcję opartą na czynnikach pozytywnych, warto rozważyć, tworząc w szkole kulturę uczenia się. Istotą szkoły jest bowiem cią-gła ewaluacja tego, co robią ludzie ją tworzący, w odniesieniu do zamierzonych ce-lów, na podstawie pryncypiów. A szkoła musi żyć ideą, którą wyznaje. Budowanie pozytywnej kultury szkoły może nie być sprawą łatwą, zwłaszcza jeśli dominowały w niej postawy przeciwne do tych, które proponuje logodydaktyka. Jednak, parafra-zując słowa Iwony Majewskiej-Opiełki, znacznie więcej czasu marnuje się w szkole z powodu braku kultury opartej na wartościach niż z powodu jej budowania.
Można wysunąć hipotezę, że logodydaktyka odpowiada na potrzeby współ-czesnej szkoły – daje poczucie sensu z wykonywanej pracy, pozytywnie moty-wuje. Przede wszystkim tworzy taki model nauczyciela, który może się stać dla ucznia autorytetem. Logodydaktyk – nauczyciel pracujący zgodnie z koncepcją Majewskiej-Opiełki – to przede wszystkim nauczyciel z charakterem. Ma on po-czucie doniosłości swojego zawodu, potrafi ustalać priorytety i w zgodzie z nimi postępować, umie zarządzać sobą w czasie.
Scharakteryzowane pokrótce założenia logodydaktyki dobrze jest zastosować w edukacji. Przede wszystkim warto wspomnieć o korzyściach wprowadzania lo-godydaktyki do szkół. Widzi je sama twórczyni koncepcji. Logodydaktyka poma-ga bowiem wychowywać do szczęścia. Taki też cel mają Fundacja „Wychowanie do szczęścia” założona przez Iwonę Majewską-Opiełkę, a także inne jej działa-nia, jak choćby książka Logodydaktyka w edukacji, która ukazała się jesienią 2014 roku, oraz konferencja „Logodydaktyka jako wychowanie do szczęścia” .
Szansą dla współczesnej szkoły jest wzbudzanie zaufania. Logodydaktyka daje podstawy do tego, by stać się szkołą, której będzie się ufać. Logodydaktyka wspie-ra bowiem kluczową umiejętność XXI wieku, jaką jest wspólne uczenie się dla zdobycia życiowej mądrości.
BIBLIOGRAFIA
Allen D., Sztuka efektywności. Skuteczna realizacja zadań, przeł. M. Kapela, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2006.
Carr A., Psychologia pozytywna. Nauka o szczęściu i ludzkich siłach, przeł.
Z.A. Królicki, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2009.
Chrabąszcz M., Nauczyciel jako przywódca edukacyjny. Wolność – odpowiedzial-ność – skuteczodpowiedzial-ność, [w:] Edukacja jako odpowiedź. Odpowiedzialni nauczy-ciele w zmieniającym się świecie, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków 2014, s. 115–132.
12 P. Zbierowski, Orientacja pozytywna organizacji wysokiej efektywności, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
Sukces szkoły, czyli jak tworzyć skuteczną szkołę na podstawie logodydaktyki 167 Covey S.R., 7 nawyków skutecznego działania, przeł. I. Majewska-Opiełka, Dom
Wydawniczy Rebis, Poznań 2007.
Jak być jeszcze lepszym? Ewaluacja w edukacji, red. G. Mazurkiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012.
Lachowski S., Od wartości do działania. Przywództwo w czasach przełomowych, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 2013.
Madalińska-Michalak J., Skuteczne przywództwo w szkołach na obszarach zanie-dbanych społecznie. Studium porównawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012.
Majewska-Opiełka I., Już za rok matura. Najlepszy przyjaciel licealisty, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007.
Majewska-Opiełka I., Logodydaktyka. Droga rozwoju, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2013.
Majewska-Opiełka I., Sukces firmy, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.
Majewska-Opiełka I., Trener osobisty. 365 dni z Iwoną Majewską-Opiełką, Wy-dawnictwo Oficynka, Gdańsk 2014.
Majewska-Opiełka I., Umysł lidera. Jak kierować ludźmi u progu XXI wieku, Wy-dawnictwo Medium, Łódź 1998.
Majewska-Opiełka I., Wychowanie do szczęścia, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007.
Markowski M.P., Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki, Wy-dawnictwo Universitas, Kraków 2013.
Przywództwo edukacyjne. Współczesne wyzwania, red. S.M. Kwiatkowski, J. Madalińska-Michalak, Wydawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2014.
Zbierowski P., Orientacja pozytywna organizacji wysokiej efektywności, Wy-dawnictwo Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
NETOGRAFIA
http://edukacjaprzyszlosci.blogspot.com/(dostęp: 22.09.2014).
http://madramilosc.wordpress.com/(dostęp: 22.09.2014).
https://www.facebook.com/#!/DzienDobregoSlowa?fref=ts (dostęp: 22.09.2014).
https://www.facebook.com/wychowaniedoszczescia?fref=ts (dostęp: 22.09.2014).
http://www.majewska-opielka.pl/blog/ (dostęp: 22.09.2014).
http://www.wychowaniedoszczescia.pl/ (dostęp: 22.09.2014).
DOROTA PINTAL