• Nie Znaleziono Wyników

Miary wyceny w ujęciu przeszłościowym i przyszłościowym

Rozdział 2. WYCENA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO W POLSKICH

2.4. Miary wyceny w ujęciu przeszłościowym i przyszłościowym

Zasada istotności odnosi się do informacyjnych aspektów rachunkowości i dotyczy sposo-bu prezentacji informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym. Zastosowanie tej zasady polega zatem na takim grupowaniu i klasyfikowaniu danych finansowych, aby wyodrębnić wszystkie informacje ważne dla podejmowania decyzji ekonomicznych jak również ocen sy-tuacji majątkowej i finansowej jednostki.

Dodać należy, że w polskich regulacjach rachunkowości nie określa się zasad zachowania kapitału.

2.4. Miary wyceny w ujęciu przeszłościowym i przyszłościowym

Wycena sprawozdania finansowego odbywa się poprzez dobór mierników i zasad ich sto-sowania w odniesieniu do danej pozycji sprawozdania finansowego. Natomiast samo ujaw-nienie danej pozycji jest – jak wskazano w poprzednich punktach – obwarowane spełujaw-nieniem

wanych „z góry” na poczet przyszłych świadczeń, które oznaczają pojawienie się w pasywach rozliczeń między-okresowych przychodów.

190

W niektórych przypadkach, kompensowanie wartości określonych pozycji sprawozdania finansowego jest dopuszczalne, a niekiedy nawet konieczne dla pokazania istoty zdarzenia gospodarczego i realizacji zasady nadrzędnej rzetelnego i jasnego obrazu. Dlatego też w rachunku zysków i strat ustawodawca nakazuje kompen-sowanie przychodów i kosztów z tytułu zbycia niefinansowych aktywów trwałych, a także ujawnienie w jednej pozycji wyniku ze zbycia inwestycji (zysku lub straty).

dwóch kryteriów ujęcia, z których najważniejsze to wiarygodne ustalenie wartości191

. Kryte-rium to przekłada się zarazem na wymóg zastosowania do wyceny wiarygodnego miernika wartości.

Analiza stosowanych w UoR jak i MSSF miar wyceny wskazuje, że rozumiane są one za-sadniczo podobnie. W regulacjach tych zaleca się stosowanie następujących mierników war-tości:

 cena nabycia (zakupu), koszt wytworzenia i kwota wymagająca zapłaty, które są

identyfi-kowane jako mierniki kosztu historycznego,

 cena rynkowa,

 bieżąca cena sprzedaży, bieżąca cena sprzedaży netto, bieżąca cena wymuszonej

sprzeda-ży (wartość likwidacyjna),

 bieżąca cena nabycia,

 wartość bieżąca oczekiwanych przyszłych wpływów i wartość bieżąca oczekiwanych

przyszłych wydatków, które są identyfikowane jako mierniki wartości bieżącej netto,

 wartość godziwa.

W dalszej części niniejszego punktu zostaną zaprezentowane zalety i wady stosowanych w regulacjach mierników, z uwzględnieniem wiarygodności i porównywalności, treści ekono-micznej jakiej dostarczają potencjalnym użytkownikom, a także przydatności z punktu widze-nia realizacji celu sprawozdawidze-nia finansowego.

Mierniki kosztu historycznego dostarczają informacji o wartości wydatków pieniężnych lub rzeczowych, jaką jednostka poniosła na nabycie składnika aktywów lub w odniesieniu do zobowiązań – kwocie środków pieniężnych jaką jednostka otrzymała w momencie zaciągnię-cia zobowiązania. Mierniki kosztu historycznego stanowią więc ceny (koszty historyczne) aktywów i zobowiązań aktualne w czasie (dniu) nabywania (wytwarzania) bądź powstania, czyli w momencie zawarcia transakcji lub wystąpienie zdarzenia.

Istotną zaletą mierników kosztu historycznego jest łatwość ich weryfikacji (na podstawie dowodów księgowych) oraz obiektywizm. Mierniki te są efektem bezpośrednich negocjacji kupujących i sprzedających w danym czasie i okolicznościach oraz zarazem faktycznym ekwiwalentem pieniężnym transakcji wymiany, która faktycznie doszła do skutku.

W konsekwencji zastosowanie mierników kosztu historycznego do okresowej wyceny ak-tywów i zobowiązań dostarcza obrazu sytuacji majątkowo-finansowej jednostki, który jest agregacją wartości faktów gospodarczych, które w niej wystąpiły w danym okresie i jest do-wodem podjęcia w przeszłości wspólnej decyzji przez niezależnych uczestników transakcji

191

[Littleton i Zimmerman 1962, s. 6]. Zatem główną zaletą mierników kosztu historycznego jest ich wysoka wiarygodność.

Z drugiej jednak strony można wskazywać, że wiarygodność mierników koszu historycz-nego może być ograniczana z powodu subiektywizmu, polegającego przykładowo na

doko-nywaniu alokacji cen nabycia lub kosztów wytworzenia na określone składniki aktywów192

, czy też do określonych okresów sprawozdawczych (amortyzacja). Decyzje te wymagają za-stosowania profesjonalnego osądu193

, a ten – jak wskazywano w poprzednich punktach – mo-że wpłynąć na ograniczenie wiarygodności poprzez stronniczość.

Informacja sporządzona przy użyciu mierników kosztu historycznego dostarcza odbiorcom informacji o sprzężeniu nakładów z efektami, co umożliwia – jak uważają niektórzy – najbar-dziej efektywną kontrolę majątku przedsiębiorstwa i jego dystrybucji [Ijiri 1971, s. 4, 8 i 14].

Wynik okresowy ustalony przy użyciu omawianych mierników stanowi w uproszczeniu różnicę pomiędzy zrealizowanymi przychodami a poniesionymi przez jednostkę kosztami w danym okresie. Tak ustalony wynik nie zawiera efektów z przeszacowania posiadanych przez jednostkę aktywów i zobowiązań do wartości bieżącej. Przedstawia on realne rezultaty wypra-cowane przez jednostkę, przez co stanowi dobrą podstawę dla oceny efektywności zarządza-nia powierzonymi jednostce kapitałami. Określa także bezpieczną podstawę dla polityki rozli-czania wyniku możliwą do wypłacenia poza przedsiębiorstwo [ICAEW 2006, s. 24].

Omawiane mierniki są kategorią specyficzną dla danego przedsiębiorstwa i stanowią mi-nimalną wartość danego składnika z punktu widzenia kupującego [Remlein 2008, s. 139].

Przydatność omawianych mierników do podejmowania decyzji jest w dużej mierze zależ-na od przyjętego przez użytkowników podejścia do prognozowania przyszłości, a mianowicie: 1) prognoza przyszłości może bazować na analizie zdarzeń przeszłych i na tej podstawie

do-konuje się projekcji zdarzeń przyszłych, lub

2) prognoza przyszłości może opierać się na szacunkach wartości bieżących i prospektyw-nych194.

W zależności od przyjętego podejścia wartość prognostyczna mierników kosztu historycz-nego będzie różna.

Niemniej jednak przydatność omawianych mierników koncentruje się wokół ich wartości potwierdzającej. Pozwalają one ocenić osiągnięte przez jednostkę realne wyniki

192 Przykładowo podczas produkcji wyrobów gotowych czy też budowy budynku i konieczności ustalenia kosztu ich wytworzenia.

193 Przykładowo profesjonalny osąd może dotyczyć czasu użytkowania składnika aktywów trwałych czy też metody jego amortyzacji.

194 Stosowane w regulacjach MSSF zasady wyceny składników sprawozdania finansowego korzystają w znacznej mierze z oszacowań wartości przyszłych, czego dowodem jest dopuszczenie stosowania w coraz szer-szym zakresie wartości godziwej należącej do grupy mierników prospektywnych. Oznaczać to może, że RMSR uznała za właściwe drugie podejście.

wania, w szczególności w zestawieniu z uprzednimi szacunkami i prognozami zarządu. Od-grywają zatem ważną rolę w zapewnianiu porównywalności w czasie w ramach danego przed-siębiorstwa, a także między przedsiębiorstwami. Dają możliwość oceny zarządu w realizacji funkcji kontroli powierniczej i jego minionych dokonań.

Inne zalety mierników kosztu historycznego to zrozumiałość dla użytkownika, a także dla tworzącego informacje, łatwość standaryzacji, czyli opisania wykorzystywanych procedur wyceny sprawozdań w formie aktów prawnych, a także niskie koszty pomiaru i łatwość wery-fikacji (audytu) [Gierusz 2011, s. 114].

Tabela 2.5. Wady kosztu historycznego

Wady Omówienie

Podatność na inflacyjne zmia-ny

Mierniki kosztu historycznego wykorzystane do wyceny okresowej nie uwzględniają zmian wartości, które następują wraz z upływem czasu, co może prowadzić do niezachowania kapi-tału przedsiębiorstwa w sytuacji występowania inflacji.

Utrata

aktualno-ści W dłuższej perspektywie mierniki kosztu historycznego mogą istotnie różnić się od ich warto-ści bieżących195

.

Brak mierników przy niektórych transakcjach

Przykładowo przy otrzymaniu darowizny czy też w przypadku niektórych instrumentów fi-nansowych, w szczególności instrumentów pochodnych, których wartość w momencie prze-prowadzenia transakcji nabycia niejednokrotnie wynosi zero196, a zatem są nieuchwytne dla mierników kosztu historycznego.

Niedoszacowanie

majątku „Ostrożna” wycena majątku jednostki gospodarczej może być interpretowana jako niedosza-cowanie majątku prowadzące w konsekwencji do niedoszacowania wyniku finansowego czy też jego nieprawidłowego alokowania do poszczególnych okresów [CFA 2007, s. 8 i 9].

Niemożność oceny efektów inwestycji

Wyłączenie możliwości oceny efektów decyzji gospodarczych, przykładowo nabycia nieru-chomości inwestycyjnych.

Źródło: Opracowanie własne

Jednak stosowanie mierników kosztu historycznego do wyceny sprawozdania finansowego ma także swoje wady, co prezentuje tabela 2.5.

Kolejnymi miernikami stosowanymi w regulacjach UoR i MSSF, są bieżąca (czyli zdys-kontowana) wartość przyszłych wpływów i bieżąca wartość przyszłych wydatków. Mierniki te określane będą na potrzeby rozprawy miernikami wartości bieżącej netto składnika akty-wów lub zobowiązań.

Dokonując wyceny przy pomocy tych mierników konieczne jest określenie przyszłych oczekiwanych korzyści i strat jakie będzie generować określony składnik aktywów lub zobo-wiązań dla jednostki gospodarczej. Wynik finansowy ustalony przy wykorzystaniu mierników wartości bieżącej netto będzie dostarczał informacji o przyroście lub zmniejszeniu wartości bieżącej kapitału własnego w ciągu okresu.

195 Należy jednak stwierdzić, że argumenty dotyczące nieaktualności informacji retrospektywnej na mo-ment podejmowania decyzji są istotne, ale głównie w okresach wzrostu cen (inflacja). Natomiast w okresach stabilnego poziomu cen, kiedy inflacja nie jest czynnikiem destabilizującym postrzeganie wartości, mierniki kosztu historycznego mogą dobrze odzwierciedlać bieżącą wartości aktywów i zobowiązań jednostki gospodar-czej, przynajmniej niektórych składników [Bonham i in. 2006, s. 170].

196

Z omawianym miernikami wyceny wiąże się szereg problemów, w szczególności natury praktycznej. Po pierwsze, problemem jest dokładna identyfikacja przyszłych przepływów pie-niężnych generowanych przez dany składnik aktywów, które są zazwyczaj efektem synergii grupy aktywów czy też powiązanych z aktywami zobowiązań i nie można ich przypisać – z

wyjątkami – do pojedynczego składnika aktywów197

. Zatem informacja uzyskana przy wyko-rzystaniu miernika wartości bieżącej pojedynczego składnika aktywów lub zobowiązań może zawierać także efekty synergii (współdziałania) całej grupy składników. Informacja taka jest zatem niejednoznaczna w swojej treści.

W przypadku jednak składników aktywów lub zobowiązań, co do których jednostka jest w stanie w miarę jednoznacznie określić i przypisać przyszłe przepływy pieniężne, ustalenie ich indywidualnej wartości bieżącej jest możliwe. Przykładem mogą być różne rodzaje instrumen-tów finansowych.

Wykorzystanie mierników wartości bieżącej netto wymaga dokonania prognozy kwot przyszłych przepływów pieniężnych netto, terminów kiedy te kwoty wpłyną lub zostaną wy-datkowane, wydatków, a także konieczne jest oszacowanie stopy dyskontowej i ewentualnie uwzględnienie wpływu inflacji na wymienione parametry. Zatem mierniki te opierają się głównie na szacunkach dotyczących przyszłych zdarzeń [Lee 1996, s. 43 - 44; Zarzecki 1999, s. 26 i 81 -83; Sojak 1996, s. 33 – 34], zaś wartość uzyskana z pomiaru może być obarczona istotnym błędem, który jest trudny do określenia. Uznaje się to również za podstawową wadę stosowania omawianych mierników.

Analiza charakteru i specyfiki mierników wartości bieżącej netto pozwala zatem stwier-dzić, że dostarczają one informacji prospektywnej, bowiem mierzą wartości oczekiwane. Za-stosowanie tych mierników przy wycenie sprawozdania finansowego może być więc przydat-ne dla tych użytkowników, których zainteresowania koncentrują się wokół informacji o przy-szłych przepływach pieniężnych jednostki gospodarczej. Można zatem przyjąć, że powinna odpowiadać potrzebom informacyjnym grupy inwestorów.

Aby prawidłowo zmierzyć – jeśli to w ogóle możliwe – wartość bieżącą netto poszczegól-nych składników aktywów i zobowiązań, a także wyniku finansowego, konieczna jest także znajomość specyfiki działalności gospodarczej jednostki. Najlepszą wiedzę o tej specyfice posiadają zarządzający jednostką menedżerowie, którzy przeważnie korzystają z mierników wartości bieżącej, ale dla realizacji własnych celów decyzyjnych198. Przyjmując jednak, że

197

Stąd też metoda wartości bieżącej netto jest stosowana do wyceny jednostek gospodarczych traktowa-nych jako całość lub wyodrębniotraktowa-nych ich części [Zarzecki 1999, s. 130].

198 Zatem zaspokojenie oczekiwań inwestorów, dostarczenia przez sprawozdanie finansowe informacji usta-lonej przy wykorzystaniu mierników wartości bieżącej, mogłoby w istocie wiązać się z ujawnieniem wewnętrz-nych prognoz i szacunków zarządzających. [Bonham 2006, s. 172].

szacunków wartości bieżącej netto dokonują zarządzający, uwzględnienie w nich czynników specyficznych dla jednostki, które mogą być trudno sprawdzalne przez uczestników rynku może spowodować, że subiektywizm takiej wyceny istotnie wzrasta, ograniczając tym samym jej wiarygodność [ICAEW 2006, s. 31; Watts 2003, s. 219]. Powyższe sprawia także, że po-równywalność jest w istocie niemożliwa.

Kolejną kategorią stosowaną do wyceny sprawozdania finansowego zarówno w UoR jak i MSSF jest cena rynkowa. Cena ta odzwierciedla aktualne warunki rynku i jego oczekiwania, a zatem najlepiej oddaje rzeczywistość. Ważnym elementem, który różnicuje stosowanie mier-ników pochodzących z rynku i miermier-ników kształtowanych przez jednostkę (np. bieżąca war-tość netto) jest wiedza ekspercka (profesjonalny osąd) oraz intencje zarządu. Stosując mierniki kształtowane przez jednostkę do ustalania wartości składników aktywów i zobowiązań, zarząd przyjmuje określone założenia w oparciu o posiadaną przez siebie wiedzę oraz zamiary i pla-ny co do użytkowania tego składnika. Zarządzający mogą mieć przeświadczenie, że posiadają lepszą wiedzę i pewniejsze informacje od rynku, tzn. są w stanie lepiej określić wartość dane-go obiektu. Pojawia się zatem problem czy w wycenie sprawozdania finansowedane-go lepiej oprzeć się na informacjach zarządu (eksperckich) czy też na informacjach rynkowych [Mi-cherda 2010, s. 40-41]. Odpowiedzią wydaje się być kryterium wiarygodności, które jest po stronie wartości rynkowej.

Ważną zaletą wyceny w cenach rynkowych pochodzących z aktywnego rynku jest – jak się uważa – wysoka wiarygodność, porównywalna z wiarygodnością informacji opartej na wartości historycznej. Ceny rynkowe są bowiem kształtowane przez niezależnych uczestni-ków rynku, stąd też cechują się wysoką obiektywnością. Niemniej jednak, wycena według ceny rynkowej jest wyłącznie hipotetyczna do momentu, gdy jednostka nie stanie się bezpo-średnio stroną transakcji.

W odniesieniu do wielu składników – głównie aktywów trwałych i zobowiązań – rynki nie istnieją lub nie można o nich powiedzieć, że są aktywne. Z kolei w innych przypadkach rynki początkowo aktywne – instrumenty finansowe – później mogą przestać istnieć. To z kolei prowadzi do przekształcenia się wyceny w cenach rynkowych w wycenę „teoretyczną”,

mode-lową czy też ekspercką, która obciążona jest zdecydowanie większym subiektywizmem199

. W sytuacji istnienia aktywnego rynku na dany składnik aktywów można mieć do czynie-nia z dwoma ujęciami ceny rynkowej, a mianowicie: bieżącą ceną nabycia (rynkiem wejścia) i bieżącą ceną sprzedaży (rynkiem wyjścia), a różnica między nimi może być znacząca.

199 Jak ujawnił kryzys na rynkach finansowych, rynki na niektóre instrumenty finansowe mogą przestać być aktywne lub mogą całkowicie zaniknąć [Szwed 2009].

mienna jest także treść ekonomiczna informacji zawartej w sprawozdaniu finansowym przy wykorzystaniu każdego z wymienionych mierników.

Bieżąca cena nabycia jest miernikiem wartości odtworzeniowej i jest rozumiana jako

ce-na, która zostałaby zapłacona przez niezależnego uczestnika rynku przy nabyciu takiego sa-mego lub równoważnego składnika aktywów w transakcji rynkowej. Główne zalety i wady miernika bieżącej ceny nabycia prezentuje odpowiednio tabela 2.6. i tabela 2.7.

Tabela 2.6. Główne zalety bieżącej ceny nabycia

Zalety Omówienie

Zgodność treści ekonomicznej z zasadą konty-nuacji działania

Omawiany miernik odzwierciedla wartość danego składnika aktywów i zobowiązań przy założeniu, że będzie on nadal „zaangażowany” w działalności przedsiębiorstwa [RMSR 2007, s. 6]. Wynika z tego przyjęcie perspektywy jednostki w procesie wyceny sprawozdania finan-sowego, co może być cenne dla części odbiorców informacji sprawozdawczej200.

Zachowanie kapitału rze-czowego

Bieżąca cena nabycia pozwala na zachowanie zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa, w szczególności w przypadku podmiotów, które mają duży udział aktywów trwałych i zapasów w majątku ogółem.

Pomoc w ocenie efektów zarzą-dzania

Może dostarczyć informacji pomocnej w ocenie efektywności zarządzania jednostką gospo-darczą, a także w ocenie możliwości kontynuacji przez nią działania [Lee 1996, s. 88].

Źródło: Opracowanie własne

W odniesieniu do drugiej wymienionej zalety warto zaznaczyć, że współcześnie bardziej przydatną dla właścicieli przedsiębiorstwa informacją o wyniku finansowym jest informacja oparta na koncepcji zachowania kapitału finansowego, a nie rzeczowego. Wynika to zasadni-czo z dwóch powodów, a mianowicie:

1) panujące obecnie i przewidywane w następnych latach warunki gospodarcze nie wskazują na istnienie realnego zagrożenia na tyle istotnej zmiany cen, która poddawałaby w wątpli-wość oparcie wyceny sprawozdania finansowego na tej koncepcji [Samelak 2004a, s. 179], 2) zmiany wartości dla akcjonariuszy nie mają jednoznacznego powiązania ze zmianami

zdolności operacyjnej przedsiębiorstwa [ICAEW 2006, s. 28].

Tabela 2.7. Główne wady bieżącej ceny nabycia

Wady Omówienie

Uznaniowość Niejednoznaczność określenia i w konsekwencji dowolność wyboru składników majątko-wych, które mają być brane pod uwagę w procesie ustalania bieżącej wartości odtworzenio-wej: identyczne z posiadanymi przez jednostkę czy też ich ekwiwalenty.

Niezdolność do identyfikacji pewnych skład-ników

Podobnie jak mierniki kosztu historycznego, bieżąca cena nabycia nie identyfikuje niektórych składników majątkowych, bowiem w procesie wyceny bazuje się na wartościach historycz-nych (wprowadzohistorycz-nych do ksiąg), dokonując odpowiednich korekt [Lee 1996, s. 89].

Źródło: Opracowanie własne

Przytoczone wady i zalety bieżącej ceny nabycia pozwalają stwierdzić, że wycena sprawozda-nia finansowego przy wykorzystaniu tego miernika, zwłaszcza współcześnie – przy zmianach

200

technologicznych oraz zwiększaniu udziału instrumentów finansowych w strukturze aktywów przedsiębiorstw – jest mało przydatna dla odbiorców informacji z rachunkowości.

Cena sprzedaży netto. Alternatywą do bieżącej ceny nabycia jest bieżąca cena sprzedaży

będąca miernikiem wartości możliwej do realizacji (uzyskania) [Lee 1996, s. 93]. Bieżąca cena sprzedaży jest różnie interpretowana, co skutkuje możliwością odzwierciedlania przez nią odmiennych treści ekonomicznych w zależności od przyjętego jej rozumienia.

Zgodnie z „Założeniami koncepcyjnymi SF” jest to kwota za jaką składnik aktywów może być sprzedany lub zobowiązanie rozliczone w normalnej transakcji rynkowej [ZKSF 2010, par. 4.55(c)]. Jest ona zatem zbliżona znaczeniowo do zawartej w MSSF 13 nowej definicji wartości godziwej. Natomiast jeśli zostanie skorygowana (in minus) o koszty związane z ope-racją sprzedaży, wtedy otrzymamy cenę sprzedaży netto. Z kolei cena sprzedaży stosowana jako miernik, przy wymuszonej sprzedaży danego składnika aktywów, mierzy jego wartość likwidacyjną201.

Zarówno miernik ceny sprzedaży netto czy też ceny sprzedaży wymuszonej są rozumiane jak wartości rynkowe (wyjścia), ale skorygowane o czynniki specyficzne dla danej jednostki (koszty sprzedaży). Korekta ta powoduje swego rodzaju ingerencję w obiektywizm „czystej” ceny rynkowej, co może być traktowane w oczach odbiorców jak wada lub zaleta omawia-nych mierników.

Zastosowanie mierników ceny sprzedaży do wyceny opiera na koncepcji kosztów alterna-tywnych i dostarcza użytkownikom informacji o utraconych korzyściach ekonomicznych jed-nostki gospodarczej w związku z utrzymaniem aktywów w ich obecnej postaci. Alternatywną opcją mogłoby być ich sprzedanie na rynku w sprzedaży dobrowolnej bądź wymuszonej.

Ustalenie wyniku finansowego przy wykorzystaniu mierników ceny sprzedaży może sta-nowić przybliżenie wysokości dochodu ekonomicznego jednostki. Dostarcza bowiem infor-macji o minimalnych hipotetycznych przyszłych przepływach pieniężnych, które mogłyby zostać przez jednostkę zrealizowane w związku ze sprzedażą [Glautier i Underdown 2001, s. 332.]

Rozważania powyższe pozwalają stwierdzić, że jeśli możliwe byłoby zastosowanie oma-wianego miernika – ustalonego na aktywnym rynku – do wyceny sprawozdania finansowego, które dostarczyłoby informacji o wartości potencjalnych przepływów pieniężnych, wtedy in-formacja taka byłaby ważna dla inwestorów, którzy podejmują swoje decyzje na podstawie przyszłych oczekiwanych przepływów pieniężnych.

201 Miara ta jest stosowana w sytuacjach szczególnych, przykładowo związanych z likwidacją całości lub części aktywów jednostki, czy też w związku z zagrożeniem upadłością. Mierzy zatem wartość znacznie poniżej potencjalnych wartości rynkowych [Karmańska 2009, s. 80]. Zatem w tym rozumieniu jest ona wykorzystywana do wyceny majątku jednostek gospodarczych, których kontynuacja działania jest zagrożona.

Za wadę omawianego miernika można uznać mylącą treść ekonomiczną, która jest two-rzona przy założeniu, że na moment wyceny wszystkie aktywa przedsiębiorstwa – niezależnie od ich faktycznego przeznaczenia – zostaną sprzedane, a zobowiązania uregulowane. Obraz taki przeczy w istocie treści zasady kontynuacji działalności.

Rozważania powyższe wskazują na niejednoznaczności określenia wartości w bilansie w oparciu o mierniki wartości rynkowej. Zdaniem autora pomimo niedoskonałości rynku wyce-na w wartości rynkowej – w sytuacji istnienia aktywnego rynku, w odniesieniu do większości składników aktywów, które zostały nabyte w celu osiągania korzyści ekonomicznych w spo-sób bezpośredni, czyli z przyrostu ich wartości, a nie w celu wykorzystania ich w działalności operacyjnej przedsiębiorstwa (np. większość aktywów inwestycyjnych) – może zostać uznana

za ich wiarygodną miarę202. Wartość bowiem tych aktywów jest zdeterminowana przez