MKiDN defi niuje zadania szczegółowe zespołu ds. obsługi prawnej

Zespół ds. obsługi prawnej:

• poddaje ekspertyzie obowiązujące akty prawne odnoszące się do zagadnień gromadzenia, archiwizowania oraz udostępniania wszel-kich typów i form materiałów cyfrowych oraz określa potrzebę i za-kres ich uzupełnienia,

• konstytuuje polską preservation policy, czyli opracowuje propozycje wszelkich przepisów tworzących podstawy prawne dla przyjęcia od-powiedzialności, podjęcia i prowadzenia działań na rzecz archiwiza-cji polskich zasobów cyfrowych, w tym:

 pracuje nad nowelizacją aktów prawnych regulujących kwestie zgromadzenia w systemie depozytowym wszelkich dokumentów cyfrowych, także sieciowych; nowe ustawodawstwo ma też zobli-gować twórców do zgłaszania i odsyłania wszystkich dokumentów do depozytu oraz centra kompetencji do ich wieczystej archiwizacji,  pracuje nad nowelizacją ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych8: celem noweli prawa ma być nadanie instytucji

ar-8 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst ujednolicony: Dz.U. 1994 Nr 24 poz. 83).

chiwizującej prawa do działań konserwatorskich na dokumen-tach elektronicznych, z uwzględnieniem ewentualnych zmian treści i formy publikacji wywołanych tymi pracami,

 przygotowuje wzory umów dotyczących współpracy z wydawcami, • zapewnia obsługę prawną współpracy instytucji archiwizującej z

in-stytucją partnerską i następczą,

• negocjuje prawa do prac konserwatorskich na dokumentach cyfro-wych z właścicielami praw (do czasu wejścia w życie noweli prawa regulującego tę kwestię),

• zapewnia obsługę prawną współpracy wydawców i miejsc wydawni-czych z instytucją archiwizującą,

• wraz z zespołem ds. obsługi organizacyjnej oraz technicznej ustala procedury tworzenia metadanych użytkowych dla archiwizowanych obiektów.

Z uwagi na to, że w programie zakłada się oddzielenie treści dokumen-tów od ich fizycznego nośnika, czyli de facto wykonanie kopii dokumentu, zachodzi potrzeba prawnego uregulowania kwestii sporządzania kopii do-kumentów w celu ich długoterminowej archiwizacji. Polskie ustawodawstwo zezwala wprawdzie instytucjom bibliotecznym i archiwalnym sporządzać kopie zgromadzonych materiałów w celach ich ochrony, jednak nie uwzględ-nia wiążących się z tym, podobnie jak i z innymi zabiegami konserwator-skimi, zmian formy i ewentualnie treści tych materiałów. Na takie zmiany ustawodawca nie wyraża zgody.

W programie proponuje się więc opracowanie projektu zmiany ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w wyni-ku której instytucje archiwizujące mogłyby tworzyć kopie opublikowanych utworów oraz przeprowadzać na nich niezbędne prace konserwatorskie ty-powe dla procesu ich długoterminowej archiwizacji. Proponuje się również zapis dodatkowy, obligujący instytucje archiwizujące do szczegółowego do-kumentowania ewentualnych zmian treści i formy publikacji, wraz z zacho-waniem kopii utworu w pierwotnej formie. W projekcie powinno się również uwzględnić potrzebę dezaktywacji mechanizmów zabezpieczeń typu DRM (ang. digital rights management), w celu przeprowadzania prac konserwa-torskich na cyfrowych obiektach archiwalnych, a także ich udostępniania.

Kolejny proponowany projekt zmiany prawa dotyczy przepisów regulują-cych działalność instytucji powołanych przez MKiDN do pełnienia funkcji cen-trów kompetencji. Projektowana zmiana powinna włączyć w zakres dotychcza-sowych obowiązków tych instytucji archiwizację, rozumianą jako zapewnienie długoterminowej/wieczystej użyteczności wszelkich typów materiałów, bez względu na ich formę i nośnik, a więc zarówno elektronicznych materiałów

opublikowanych na nośnikach fizycznych (określanych niekiedy jako nośniki materialne), jak i opublikowanych za pośrednictwem usług sieciowych.

Tym samym, proponuje się zapis w ustawie o egzemplarzu obowiązko-wym, z którego wynika, że obowiązkowi przekazania do archiwum podlega-ją zarówno utwory opublikowane na nośnikach fizycznych, jak i w sieci.

Dodatkowo sugeruje się określić maksymalny czas (np. dwa tygodnie) na przekazanie utworu do instytucji archiwizującej od momentu jego opubliko-wania i rozpoczęcia rozpowszechniania.

Z uwagi na fakt, że projektowanie zmian aktów prawnych, następnie wprowadzanie poprawek, akceptacja przez właściwe organy państwa, wreszcie ich wejście w życie to procesy czasochłonne, w programie zakłada się, że do czasu ich obowiązywania przedstawione powyżej kwestie groma-dzenia i działalności archiwizacyjnej odbywają się na podstawie dobrowol-nych umów twórców i instytucji archiwizującej.

Do wszystkich wydawców, miejsc wydawniczych, jednostek organizacyj-nych i osób fizyczorganizacyj-nych niebędących wydawcami, ale prowadzących dzia-łalność polegającą na publikowaniu utworów, zostaje skierowany pakiet informacji przybliżający cele i założenia projektu MKiDN i zachęcający do zgłaszania i nadsyłania opublikowanych materiałów w celach ich archiwiza-cji. Zostaje również sporządzony dokument określający warunki współpracy z twórcami deklarującymi udział w projekcie oraz wzór umowy o współpra-cy. W warunkach współpracy określa się:

• parametry dotyczące formatu zapisu i nośnika dokumentu,

• parametry dotyczące utworzenia podstawowego pakietu metada-nych opisowych, techniczmetada-nych oraz użytkowych,

• parametry dotyczące jakości oraz kompletności tzw. pakietów zgło-szeniowych; oprócz dokumentów i metadanych utworzonych według wytycznych zdefiniowanych przez instytucję archiwizującą, dopusz-cza się określenie w indywidualnych umowach z wydawcami, w za-leżności od typu i specyfiki zgłaszanych materiałów cyfrowych, do-datkowych parametrów dla pakietów zgłoszeniowych,

• czas zgłoszenia dokumentu i przekazania pakietu zgłoszeniowego do instytucji archiwizującej od daty opublikowania,

• wytyczne dotyczące sposobu przekazania pakietu zgłoszeniowego do instytucji archiwizującej,

• założenia dotyczące karencji pierwszego udostępnienia archiwizo-wanego dokumentu,

• wytyczne dotyczące dezaktywacji mechanizmów kontroli użytkowa-nia dokumentów, np. DRM,

• założenia dotyczące przeprowadzania niezbędnych prac konserwa-torskich na dokumentach w celu zapewnienia ich długoterminowej

użyteczności, z uwzględnieniem prawdopodobieństwa odstępstw od pierwotnej formy utworu.

16. MKiDN defi niuje zadania szczegółowe zespołu