Jednym z najważniejszych czynników wpływających na efektywność projektów budowlanych coraz częściej jest technologia informacyjno-komunikacyjna. Powinna ona być podstawowym narzędziem przekazywania informacji budowlanych podczas projektowania i budowy obiektów. S. Titus i J. Bröchner (2005) stwierdzili, że zarządzanie informacją w projektach budowlanych jest niezbędne nie tylko dla odbiorców ale również dla wszystkich dostawców i osób zaangażowanych w realizację projektu280. Ułatwia to organizację tradycyjnych zadań, zmniejsza bariery komunikacyjne, przyspiesza procesy związane z zarządzaniem informacją281. Koordynacja i integracja przepływów w obrębie poszczególnych przedsiębiorstw (generalnych wykonawców, podwykonawców, dostawców i dystrybutorów) jest niezbędna w efektywnym zarządzaniu łańcuchem dostaw.
280 S. Titus, J. Bröchner, Managing information flow in construction supply chains, "Construction
Innovation: Information, Process, Management", 2005, nr 2(5), s. 72. (Titus & Bröchner, 2005, p. 72)
281 M. Nourbakhsh, R. Zin, J. Irizarry, Mobile application prototype for on-site information management in
construction industry, "Engineering, Construction and Architectural Management", 2012, nr 19(5), s. 474. (Nourbakhsh, Zin, &
Obecnie, internet stał się powszechnym medium dostępu do informacji o produktach budowlanych, zastępując tradycyjne metody, takie jak katalogi produktów, profesjonalne czasopisma czy przekazy ustne282. Może to pomóc zwiększyć rentowność, dotrzeć do nowych rynków, poprawić obsługę klienta, dystrybucję produktów, szybciej i bardziej efektywnie komunikować się z partnerami w łańcuchu dostaw283. B. Rankin w „Tips to Improve Your Web Life Why business should invest in communicating online” podaje, że połowa z potencjalnych klientów szuka informacji o produkcie za pomocą serwisów internetowych284.
Wyroby budowlane stanowią znaczną część całkowitych kosztów budowy. Budując dom trzeba dokonać zakupu np. belek konstrukcyjnych, produktów betonowych, cegieł, okien, drzwi, systemów oświetleniowych, itp. W zależności od rodzaju projektu, wytwory budowlane pochłaniają prawie 30-45% całkowitych kosztów budowy. Zatem właściwe terminy i dokładność uzyskania informacji jest ważna do terminowego zakończenia projektu mieszczącego się w ramach przyjętego budżetu. W ostatnich latach różnorodność proponowanych towarów budowlanych wzrosła tak znacznie, że użytkownicy napotykają trudności w wyborze właściwego produktu, który odpowiada ich potrzebom. Informacje na temat różnych wyrobów budowlanych jest wymagana na różnych etapach w cyklu życia projektu przez wielu uczestników projektu, w tym właściciela, architektów, autorów specyfikacji, projektantów wnętrz, kosztorysantów, wykonawców, podwykonawców specjalistycznych, inżynierów kosztów, itp.
Zakres treści witryn internetowych przedsiębiorstw produkcyjnych powinna dostarczać klientom: ogólnych informacji o firmie, wirtualne katalogi produktów czy też możliwość zgłaszania uwag dla wszystkich klientów, niezależnie od ich niepełnosprawności. Skuteczne strony internetowe to takie, które prezentują aktualne, użyteczne i wyczerpujące informacje. Na przykład, wirtualne katalogi produktów dostępne na stronach internetowych mogą zastępować żmudną i kosztowną konieczność drukowania i aktualizowania papierowych katalogów, które zwyczajowo używane są w relacjach B2B.
282 U. Lee, D. Jeong, K. Ju, C. Han, C., Multi-layered assessment of emerging internet based business for
construction product information, "Automation in Construction", 2011, nr 20(7), ss. 896-904.(Lee, Jeong, Ju, & Han, 2011)
283 A. Ellinger, D. Lynch, J. Andzulis, R. Smith, R., B-to-B e-commerce: A content analytical assessment of
motor carrier websites, "Journal of Business Logistics", 2003, nr 24(1), s. 199. (Ellinger, et al., 2003, p. 199)
284 B. Rankin, Tips to Improve Your Web Life Why business should invest in communicating online,
Z przeprowadzonych badań instytucji okołobudowlanych wynika, że na większości stron internetowych zostały wdrożone e-usługi informacyjne (załącznik 13 w aneksie). Jednak niektóre funkcjonalności stosowane są w znikomy sposób, tj. średni poziom wielojęzyczności stron (tylko 20%), mało jest stron: dostępnych dla osób słabowidzących (tylko 2%), map serwisu portalu (tylko 9%), dostępnych do pobrania katalogów produktów w postaci plików pdf czy doc (tylko 17%). Tabela 4.3 prezentuje zaś ilości świadczonych e-usług w poszczególnych grupach przedsiębiorstw okołobudowlanych.
Tabela 4.3 Ilość e-usług informacyjnych świadczonych przez przedsiębiorstwa okołobudowlane w województwach Polski
GRUPA I
Nr cechy Zabudowy Drzwi, okna Schody
C1 C2 C3 C4 C5 3 3 16 2 1 9 7 15 5 0 6 3 16 1 1 e-informacja 31,3% 45,0% 33,8% GRUPA II
Nr cechy Dachówki, cegła Bruk Ogrodzenia
C1 C2 C3 C4 C5 8 6 16 5 0 1 10 16 2 0 9 3 16 2 1 e-informacja 43,8% 36,3% 38,8%
e-usług informacyjne świadczone przez GRUPĘ I (36,7%) i GRUPĘ II (39,6%) – RAZEM 38,1%
Źródło: opracowanie własne autora na podstawie badań
Legenda: C1 - Portale są wielojęzyczne; C2 - Na portalu znajdują się dokumenty do pobrania (pdf, doc, itp.); C3 - Widoczne są dane kontaktowe (adres, godz. pracy, itp.); C4 - Dostępne mapy serwisu; C5 - Strony dostępne są dla osób słabo widzący. Badanie wykazało, że wszystkie przedsiębiorstwa z I i II grupy zapewniają najbardziej podstawowe e-usługi jakimi są dane kontaktowe firmy (telefon, adres, e-mail) umiejscowione w widocznym miejscu na stronie. W grupie I (zagospodarowanie wnętrza domu) najszerszy zakres e-usług dostępny jest na stronach firm produkujących drzwi i okna (45,0% wdrożonych e-usług). Najmniejsza ilość e-usług informacyjnych dostępna jest zaś na stronach firm produkujących zabudowy (31,3%). W grupie II (wytwórstwo materiałów budowlanych ceramicznych i metalowych) największy zakres e-usług dostępny jest na stronach przedsiębiorstw produkujących materiały ceramiczne (43,8%). Najmniejsza ilość e-usług dostępna jest zaś na stronach firm produkujących materiały budowlane typu bruk (36,3%). Zaprezentowane wyniki wskazują, że nie ma znaczącej różnicy pomiędzy badanymi firmami.
Każda z nich dbała o pełną informację o swojej siedzibie, niektóre z nich udostępniały także katalogi oferowanych produktów. Bardzo mało z nich zadbała jednak o klienta z niepełnowzrocznością, którą posiadać mogą zarówno osoby młode jak i starsze po 50 roku życia. Firmy, które zadbały o takich użytkowników znajdują się w województwach: Kujawsko-Pomorskim, Podkarpackim i Podlaskim.
Istnieje wiele powodów, dla których przedsiębiorstwa powinny inwestować w komunikację online z klientem. Jednym z nich jest poprawa wizerunku przedsiębiorstw w internecie, co może przyczynić się do zwiększenia ruchu na danej stronie internetowej. Dlatego działania takie powinny być ważnym elementem każdej kampanii online.
Paleta dostępnych technologii komunikacyjnych w obecnej chwili jest bardzo bogata, od asynchronicznych e-maili do synchronicznych czatów, audiokonferencji czy wideokonferencji. Dziś wielu właścicieli instytucji budowlanych polega głównie na tradycyjnych metodach komunikacji takich jak: rozmowy telefoniczne, faksy285 czy e-mile. Chociaż technologie te mogą działać poprawnie, ograniczają one jednak zdolność przedsiębiorstwa do wzrostu. W chwili obecnej najbardziej powszechnym narzędziem komunikacji jest poczta elektroniczna (e-mail)286 ale i ona nie daje pełnej możliwości współpracy w grupie. Szerszy zakres możliwości dają media społecznościowe. Ich rozwój pozwala konsumentowi wyrazić swoją opinię o marce dowolnego produktu. Można je używać również do monitorowania postrzegania marki i interakcji z zainteresowanymi stronami, z wielu różnych perspektyw. Sprawia to, że możliwa jest bezpośrednia komunikacja między właścicielami, wykonawcami, dostawcami i producentami procesu budowlanego287. Technologia ta umożliwia nie tylko przesyłanie tekstu, ale również zdjęcia, pliki rysunków czy tabel.
Według sondażu przeprowadzonego przez Harvard Business Review w 2011 r., około 58% przedsiębiorstw wskazało, że zainteresowane są promowaniem swojego biznesu za pomocą mediów społecznościowych a 21% planuje tego typu działania podjąć w niedalekiej przyszłości. Jednak jak podaje literatura przedmiotu oraz przeprowadzone własne badania, instytucje budowlane nie wykorzystują możliwości wdrażania nowych technologii
285 W przypadku standardowych metod komunikacji np. faksu, nadawca nie ma możliwości
automatycznego potwierdzenia odbioru przesyłki.
286 G. Tanakinjal, H. Amin, N. Lajuni, J. Bolongkikit, Mobile Devices and Communication: An Analysis,
"Journal of Internet Banking and Commerce", 2007, nr 12, s. 1.(Tanakinjal, Amin, Lajuni, & Bolongkikit, 2007, p. 1)
287 S. Tang, L. Ahmad, S. Ahmed, L. Ming, Quantitative Techniques For Decision Making In
teleinformatycznych takich jak media społecznościowe. Koncepcja ich wykorzystania w branży budowlanej jest bardzo nowa i dlatego niewiele prac powstało na ten temat. Do takich należy praca A. Costa, L. Tavares288 w którym podjęta jest próba zbudowania modelu wykorzystania mediów społecznościowych w branży budowlanej. Wiele dyskusji zaś na ten temat odbywa się online na blogach i forach branżowych. Jedna z propozycji sposobu wykorzystania mediów społecznościowych, może polegać na współpracy planistów czy projektantów z mieszkańcami osiedli, czy zainteresowanymi stronami za pomocą internetowych narzędzi takich jak fora dyskusyjne.
Podczas badania drugiego etapu rozwoju e-usług, sprawdzono dostępność mediów społecznościowych na portalach przedsiębiorstw okołobudowlanych (tabela 4.4). Z przeprowadzonej analizy wynika, że, najczęściej wykorzystano portal Facebook do komunikacji z klientem. Chociaż badane przedsiębiorstwa tworzą swoje strony na Facebook-u, jednak ilość tych stron jest znikoma – na 96 przebadanych instytucji, tylko 16 z nich posiadało taką e-usługę (17%). Dane, które najczęściej są zamieszczane, można podzielić na: informacje o produktach, filmy obrazujące poszczególne elementy produkcji, informacje o nowych inwestycjach firmy, przykłady zrealizowanych projektów (np. Mobile Fence Sp. z o.o. z woj. opolskiego czy Konbet Sp. z o.o. w woj. wielkopolskiego). Województwa, w których najczęściej można było skorzystać z tej usługi to: mazowieckie, pomorskie, wielkopolskie i małopolskie. Analizując zaś YouTube – tylko 9% instytucji posiadało taką e-usługę, w przypadku Tweeter-a występuje on jedynie w dwóch przedsiębiorstwach z woj. mazowieckiego.
Tabela 4.4 Ilość e-usług komunikacyjnych świadczonych przez przedsiębiorstwa okołobudowlane w województwach Polski
GRUPA
Nr cechy Zabudowy Drzwi, okna Schody
C6 C7 C8 C9 C10 C11 2 2 2 0 2 2 0 0 3 2 1 2 1 0 3 2 0 1 e-komunikacyjne 10,4% 8,3% 8,3% GRUPA II
Nr cechy Dachówki, cegła Bruk Ogrodzenia
288 A. Costa, L. Tavares, Social e-business and the Satellite Network model: Innovative concepts to
GRUPA
Nr cechy Zabudowy Drzwi, okna Schody
C6 C7 C8 C9 C10 C11 2 1 4 1 2 0 1 0 3 2 2 0 1 0 1 2 0 1 e-komunikacyjne 10,4% 7,3% 5,2%
e-usług komunikacyjne świadczone przez GRUPĘ I (8,7%) i GRUPĘ II (8,0%) – RAZEM 8,3%
Źródło: opracowanie własne autora na podstawie badań
Legenda: C6 – RSS; C7 – Tweeter; C8 – Facebook; C9 – YouTube; C10 – Newsletter; C11 – Komunikatory.
Za to w przypadku możliwości otrzymywania aktualności od przedsiębiorstw drogą online, można zauważyć, że z technologii RSS korzysta jedynie 15%, Newsletter – 15% przedsiębiorstw okołobudowlanych. Najczęściej usługi te dostępne są w woj. mazowieckim i łódzkim. Na ogół, instytucje te wykorzystywały tą e-usługę do budowania bazy przyszłych klientów. (załącznik 14 w aneksie). Porównując zaś pierwszą i drugą grupę firm widzimy, że zarówno w pierwszej jak i w drugiej występuje zbieżna ilość e-usług. Najwięcej w obu grupach proponuje się korzystanie z mediów społecznościowych a najmniej z możliwości otrzymywania regularnych informacji o produktach.
Przeprowadzone badania I i II etapu poziomu e-usług wykazały, że przedsiębiorstwa okołobudowlane są bardzo konserwatywne i niechętne do innowacyjnych zmian w porównaniu do branży eTSL, co może świadczyć o tym, że niektórym członkom zarządu czy pracownikom tych firm będzie trudno realizować korzyści płynące z wdrożenia mediów społecznościowych. Według badań przeprowadzonych przez firmę eMarketer w 2012 r. ponad 1,4 miliarda ludzi na całym świecie korzysta z sieci społecznościowych. Powinny one stanowić nowoczesne narzędzie marketingowe służące do prowadzenia kampanii reklamowych wspomagające strategię rozwoju przedsiębiorstwa. Marketing, realizowany za pomocą portali społecznościowych jest sposobem na wykorzystanie narzędzi internetowych w celu osiągnięcia wyznaczonych celów i zadań przedsiębiorstw, takich jak np. podnoszenie świadomości marki.