Ocenianie i weryfikacja

następująca po wyborze narzędzi testujących konstrukcja systemu punk-tacji wymaga od nas odpowiedzi na cztery pytania:

— jakie wagi przypisaliśmy poszczególnym testom,

— ile będziemy mieli czasu na dokonanie oceny,

— jak szczegółowych danych potrzebujemy, aby podjąć decyzje,

— jaka część tych danych dotrze do kandydatów w ramach informacji zwrotnej.

reakcja ze strony komisji może się bowiem zawierać gdzieś pomię-dzy wywieszeniem listy kandydatów zakwalifikowanych a indywidu-alnym omawianiem wyników z każdym zainteresowanym w oparciu o wielopoziomową analizę zbliżoną do tej przeprowadzonej przez russo i pippę (2004). z kolei odpowiadając na pytanie trzecie, nie zapominaj-my również o innym istotnym aspekcie, a mianowicie konieczności psy-chometrycznego kontrolowania wypracowywanych narzędzi, do którego zachęca arjona-Tseng (1994:83). im więcej uporządkowanych danych pozostawimy po procesie rekrutacji, tym lepiej będziemy w stanie ocenić jego skuteczność i udoskonalić go na przyszłość.

1.4. zakończenie

prezentacja dość skomplikowanego sposobu tworzenia testów rekru-tacyjnych, zwłaszcza w nakreślonej we wstępie polskiej rzeczywisto-ści edukacyjnej, będzie nieodmiennie nasuwała pytanie: „czy warto?”.

przecież, jak pokazują badania Timarovej i ungoed-Thomasa (2008;

2009), od dekad większość szkół tłumaczeniowych sprawdza kandy-datów za pomocą zwykłych tłumaczeń w różnych kombinacjach języ-kowych — takich samych niezależnie od typu i charakteru programu.

zresztą, niektórzy badacze zupełnie wprost mówią o tym, że brak jedno-znacznej definicji jakości w tłumaczeniu ustnym i narzędzi do jej mie-rzenia sprawia, że nie możemy mieć pewności, iż wypracowane przez nas narzędzia rekrutacyjne osiągną postawione przed nimi cele (kalina 2000: 13). czy różnica pomiędzy na przykład studiami podyplomowymi przygotowującymi do egzaminu na tłumacza przysięgłego i modułowym kursem tłumaczeń medycznych jest rzeczywiście tak duża, że warto po-święcać dodatkowy czas na tworzenie własnego egzaminu wstępnego?

mamy nadzieję, że zaprezentowane w niniejszym rozdziale przesłanki przekonają większość dydaktyków, że tak jest w rzeczywistości. Jeśli nie, warto uzmysłowić sobie także, że zwiększony nakład pracy nad testami

predyspozycji bezpośrednio pozytywnie wpłynie na tygodnie, miesią-ce, a w niektórych przypadkach i lata komfortowej pracy z adekwatnie wyselekcjonowanymi studentami. o ile bowiem niemal każdego da się wyszkolić na tłumacza ustnego (niska 2002: 133), o tyle nie każdego z takim samym efektem końcowym, nie każdego przy tym samym na-kładzie pracy i nie każdy będzie ostatecznie chciał poddać się takiej wy-magającej procedurze. wreszcie, bez odpowiedniej selekcji znajdą się i tacy, którzy z braku lepszych pomysłów lub zwiedzeni blaskami zawo-du tłumacza poddadzą się reżimowi dydaktyki tłumaczeniowej, ale ich zaangażowanie, a w efekcie wpływ ich aktywności na tempo i charakter pracy z grupą, będzie dalekie od ideału.

BiBlioGraFia

aiic. advice to students wishing to become conference interpreters [online].

2012 [dostęp: 14 lutego 2014]. dostępny w www: <http://aiic.net/page/

56#whatkind>.

arjona-Tseng, e. a psychometric approach to the selection of Translation and interpreting students in Taiwan. w: Bridging the Gap (Empirical Research in Simultaneous Interpretation). red. lambert, s., moser-mercer, B. am-sterdam: John Benjamins, 1994, s. 69–86.

carroll, J. linguistic abilities in translators and interpreters. w: Language In-terpretation and Communication. red. Gerver, d., sinaiko, H. new york:

plenum press, 1978.

chabasse, c. Gibt es eine Begabung für das Simultandolmetschen? Erstellung eines Dolmetscheignungstests. Berlin: saXa, 2009.

christoffels, i., de Groot, a., waldorp l. Basic skills in a complex task: a graphi-cal model relating memory and lexigraphi-cal retrieval to simultaneous interpret-ing. Bilingualism: Language and Cognition 2003, nr 6 (3), s. 201–211.

christoffels, i, de Groot. components of simultaneous interpreting: compar-ing interpretcompar-ing with shadowcompar-ing and paraphrascompar-ing. Bilcompar-ingualism: Language and Cognition 2004, nr 7 (3), s. 227–240.

darò, V. attentional auditory and memory indexes as prerequisites for simul-taneous interpreting. w: Topics in Interpreting Research. red. Tommola, J. Turku: university of Turku, 1995, s. 3–10.

duffau, H. The huge plastic potential of adult brain and the role of connectom-ics: new insights provided by serial mappings in glioma surgery. Cortex [online]. 2013. [dostęp: 11 lutego 2014]. dostępny w www: <http://dx.doi.

org/10.1016/j.cortex.2013.08.005>.

Gerver, d. i in. selection Tests for Trainee conference interpreters. Meta 1989, nr 34 (4), s. 724–735.

Gile, d. Basic Concepts and Models for Interpreter and Translator Training.

amsterdam: John Benjamins, 1995.

Herbert, J. The interpreter’s handbook. Genève: librairie de l’université Georg, 1952.

kalina, s. interpreting competences as a Basis and a Goal for Teaching. The Interpreters’ Newsletter 2000, nr 10, s. 3–32.

kassil, V. ontogenesis of the establishment of Various Forms of Higher nerv-ous activity. Neuroscience and Behavioral Physiology 1994, nr 24 (4), s.

357–373.

keiser, w. selection and Training of conference interpreters. w: Language In-terpretation and Communication. red. Gerver, d. i in. new york: plenum press, 1978, s. 11–24.

koby, G., melby, a. certification and Job Task analysis (JTa): establishing Va-lidity of Translator certification examinations. Translation & Interpreting 2013, nr 5 (1), s. 174–210.

kurz, i. ‘shadowing’ exercises in interpreter training. w: Teaching Translation and Interpreting: Training Talent and Experience. red. dollerup, c., lod-degaard, a. amsterdam: John Benjamins, 1992, s. 245–250.

kutz, w. zur Überwindung aktueller entsprechungslücken – zu einer dol-metschspezifischen Fähigkeit. w: Übersetzungswissenschaft und Sprach-mittlerausbildung. Berlin: Humboldt universität, 1990, s. 405–408.

lambert, s. aptitude Testing for simultaneous interpretation. The Interpreters‘

Newsletter 1992, nr 4, s. 25–37.

longley, p. aptitude Testing of applicants for a conference interpretation course. w: The Theoretical and Practical Aspects of Teaching Conference Interpretation. udine: campanotto, 1989, s. 105–108.

lópez Gómez, m. i in. predicting proficiency in signed language interpreting.

a preliminary study. Interpreting 9 (1), s. 71–93.

mackintosh, J. interpreters are made not Born. Interpreting 1999, nr 4 (1), s. 67–80.

moser-mercer, B. aptitude testing for conference interpreting: why, when and how. w: Bridging the Gap (Empirical research in simultaneous interpre-tation). red. lambert, s., moser-mercer, B. amsterdam: John Benjamins, 1994, s. 57–68.

niska, H. community interpreter training. past, present, future. w: Interpreting in the 21st Century. Challenges and Opportunities. red. Garzone, G., Viezzi, m. amsterdam, philadelphia: John Benjamins, 2002, s. 133–144.

pascual-leone, i in. The plastic Human Brain cortex. Annual Review of Neuro-science 2005, nr 28, s. 377–401.

pippa, s., russo, m. aptitude for conference interpreting: a proposal for a Test-ing methodology Based on paraphrase. w: InterpretTest-ing in the 21st Centu-ry. Challenges and Opportunities. red. Garzone, G., Viezzi, m. amsterdam, philadelphia: John Benjamins, 2002, s. 245–256.

pöchhacker, F. assessing aptitude for interpreting: The syncloze test. Interpre-ting 2011, nr 13 (1), s. 106–120.

rosiers, a., eyckmans, J., Bauwens d. a story of attitudes and aptitudes? inve-stigating individual difference variables within the context of interpreting.

Interpreting 2011, nr 13 (1), s. 53–69.

russo, m. aptitude testing over the years. Interpreting 2011, nr 13 (1), s. 5–30.

russo, m. Testing aptitude for interpreting: The predictive Value of oral pa-raphrasing, with synonyms and coherence as assessment parameters. In-terpreting 2014, nr 16 (1), s. 1–18.

russo, m., pippa, s. aptitude to interpreting: preliminary results of a Testing methodology Based on paraphrase. Meta 2004, nr 49 (2), s. 409–432.

schweda nicholson, n. personality characteristics of interpreter Trainees: The myers-Briggs Type indicator (mBTi). The Interpreters’ Newsletter 2005, nr 13, s. 109–142.

shlesinger, m. pöchhacker, F. (red.) Aptitude for Interpreting. Special issue.

Interpreting 2011, nr 13 (1).

signorelli, T.m., Haarmann, H.J., obler, l.k. 2012. working memory in simul-taneous interpreters: effects of Task and age. International Journal of Bi-lingualism 2012, nr 16 (2), s. 198–212.

sikorski, J. interpreter aptitude in testing procedures. w: Teaching Transla-tion and Interpreting: Challenges and Practices. red. Bogucki, ł. newcastle upon Tyne: cup, 2010, s. 179–192.

skaaden, H. lexical knowledge and interpreter aptitude. International Journal of Applied Linguistics 1999, nr 9 (1), s. 77–97.

The university of manchester. centre for Translation and intercultural stu-dies. interpreting aptitude test [dostęp: 29 marca 2015]. dostępny w www:

<http://www.llc.manchester.ac.uk/ctis/ma/macint/aptitudetest/>.

Timarová, Š., salaets, H. learning styles, motivation and cognitive flexibility in interpreter training: self-selection and aptitude. Interpreting 2011, nr 13 (1), s. 31–52.

Timarová, Š., ungoed-Thomas, H. admission Testing for interpreting courses.

The Interpreter and Translator Trainer 2008, nr 2 (1), s. 29–46.

Timarová, Š., ungoed-Thomas, H. The predictive validity of admission tests for interpreting courses in europe: a case study. w: Testing and Assessment in Translation and Interpreting Studies. A call for dialogue between rese-arch and practice. red. angelelli, c., Jacobson H. amsterdam, philadelphia:

John Benjamins, 2009, s. 225–247.

admission TesTinG summary

over the background of current trends in admission testing for interpreter training programmes the current chapter postulates and outlines an individualised approach to formulation and verification of aptitude tests. it is founded upon the definition of inter-preting as a higher cognitive skill that consists in a variety of concurrently managed sub-skills. resulting is the now popularly acknowledged need to teach these in succession.

as the predictive value of entrance testing is somewhat frowned upon by the author, also the aptitudes to be tested are rather viewed as skills and abilities that make the candidate eligible to start training, not necessarily predicting his or her success. Thus, for any spe-cific course, the instructors are essentially responsible for 1) choosing the adequate set of

skills to be tested and their hierarchical ordering, in line with the understanding of the course’s content and prospective career paths of its graduates; 2) selection of correspon-ding tasks that best test the skills at hand and their formation into a uniform battery;

3) envisaging an adequate marking and feedback system. examples for all these catego-ries are conveniently mentioned in the chapter.

Rozdział 2