CHEMIA PRZEMYSŁOWA 3/2020 37 t e m a t n U m e r U : G o S P o D a r k a W o D n o - Ś C i e k o W a
W
ramach prowadzonej inwestycji na terenie oRLEN Południe konsorcjum firm: Nijhuis Industries Central Europe Sp. z o.o. oraz Nijhuis Industries technology B.V. zaprojektowało i wybudowało oczyszczalnię ścieków przemysłowych, socjalnych, wód deszczowych oraz moduł dla ście-ków pochodzących z produkcji biodiesla i gliceryny z produkcją biogazu wykorzystywanego do potrzeb grzewczych oddziału.Dużą uwagę przyłożono do potrzeby zapewnienia ciągłości i bezpieczeństwa procesowego instalacji.
Została ona zaprojektowana tak, aby pracować w sposób zautomatyzowany. Ciągi technologiczne zostały wykonane w układzie 2x100% przepływu nominalnego. Zdublowanie urządzeń oraz poszcze-gólnych zbiorników pozwala na nieprzerwany prze-pływ i oczyszczanie ścieków do parametrów zrzutu do potoku Ropa w ciągu całego roku. Proces jest zautomatyzowany i zarządzany według ustalonych algorytmów tak, aby zapewnić maksymalne bezpie-czeństwo procesowe i środowiskowe.
ścieki, zbiornik buforowy, separator cpi
Ścieki z terenu zakładu dopływają do czterech pompowni ścieków surowych, skąd tłoczone są do nowo wybudowanego zbiornika buforowego. W ra-zie wystąpienia deszczów nawalnych pompownie wyposażone są w przelewy odprowadzające ścieki deszczowe bezpośrednio do zbiorników retencyj-nych wód deszczowych, składających się na system retencji wód opadowych, a w wypadku wyczerpania pojemności retencyjnej zbiorników, wody opadowe odprowadzane są przelewem burzowym bezpośred-nio do odbiornika powierzchbezpośred-niowego.
Łączna pojemność zbiorników wynosi około 10 000 m3. Przepływ pomiędzy kolejnymi zbiornikami jest realizowany grawitacyjnie. W okresach suchych wody opadowe zgromadzone w zbiornikach retencyjnych są zawracane do zbiornika buforowego, a następnie oczyszczane na urządzeniach wchodzących w skład oczyszczalni. Zbiornik buforowy o pojemności około 1000 m3 jest wyposażony w system zbierania warstwy tłuszczu i mieszaniny olejów z powierzchni wody.
rys. 1 Schemat oczyszczalni ścieków na terenie orlen południe S.a.
dozowniki do reagentów chemicznych
Zebrane frakcje wolnopływające są transporto-wane do zbiorników technologicznych wyposażo-nych w mieszadło oraz system ogrzewania, skąd po dekantacji są tłoczone do dalszego wykorzystania lub przekazane do odzysku. Ze zbiornika buforowego ścieki trafiają do separatora wody/oleju (CPI).
Separator wody/oleju (CPI), którego zadanie to od-separowanie wolnego oleju (film olejowy) od ścieku, jest wyposażony w system automatycznego zrzutu sedymentu dennego. Jest on odprowadzany do zbior-nika sedymentu. odseparowany odpad transportuje się do zbiorników technologicznych warstwy wolno-pływającej. Jednostki CPI separują ze ścieków olej wolnopłynący, natomiast olej w postaci emulsji lub rozpuszczony w ściekach jest usuwany w kolejnym etapie, którym jest podczyszczanie fizykochemiczne.
podczyszczanie fizykochemiczne
Etap intensywnego podczyszczania fizykoche-micznego ścieków zakłada wykorzystanie procesów koagulacji, flokulacji oraz flotacji rozpuszczonym powietrzem.
Flokulator rurowy, do którego dozowane są reagenty chemiczne, zbudowany jest z układu rur mieszania, co umożliwia dokładne wymieszanie reagentów chemicznych ze ściekami, a tym samym optymalną regulację procesu dozowania. Dozowanie reagentów chemicznych odbywa się za pomocą pomp dozujących. Reagenty chemiczne wstrzykiwane są do flokulatora poprzez instalacje wtryskowe. Ścieki z flokulatora wpływają do flotatora. Kłaczki osadu unoszone są w kierunku powierzchni, a stamtąd w sposób ciągły automatycznie usuwane są przez mechanizm zgarniający. Dzięki zamontowaniu rusztu
odwadniania osadu, uzyskiwana będzie jego optymal-na gęstość. Urządzenie flotacyjne wyposażone jest w pakiet płyt lamelowych, który zwiększa obszar se-paracyjny i zapewnia usunięcie nawet najmniejszych kłaczków ze ścieków. osad z etapu intensywnego pod-czyszczania fizycznego ścieków trafia do instalacji odwadniania, natomiast ścieki skierowane są do in-stalacji oczyszczania biologicznego MBBR. W reakto-rach MBBR usuwa się rozpuszczone substancje orga-niczne, co pozwala na osiągnięcie parametrów zrzutu ścieków do środowiska. technologia MBBR oparta jest na wykorzystaniu błony biologicznej (biofilmu) porastającej specjalnie zaprojektowane elementy z tworzywa sztucznego, zwiększające powierzchnię czynną (bionośniki), znajdujące się w zawieszeniu na skutek ciągłego ruchu wewnątrz reaktora.
Ścieki kierowane są do reaktora biologicznego MBBR, w którym biofilm, porastający strukturę kształtek, rozkłada zanieczyszczenia. Zanieczysz-czenia organiczne usuwane przez biofilm wyko-rzystywane są jako substrat dla wzrostu błony biologicznej. Dzięki specjalnej konstrukcji kształtek biofilm ma zapewniony dopływ tlenu i substancji organicznych niezbędny dla optymalnego rozwoju mikroorganizmów. Nadmierny biofilm oddziela się od bionośników w sposób naturalny i jest usuwany ze zbiornika wraz z oczyszczonym ściekiem. Instalacja napowietrzająca zainstalowana na dnie zbiornika dostarcza mikroorganizmom tlen oraz energię mie-szania utrzymującą kształtki w stanie zawieszenia.
oczyszczony ściek odpływa z reaktora MBBR przez sito zatrzymujące bionośniki w reaktorze.
Po tym procesie ścieki poddane są dodatkowemu procesowi klarowania, w systemie flotacji
rozpuszczo-CHEMIA PRZEMYSŁOWA 3/2020 39 t e m a t n U m e r U : G o S P o D a r k a W o D n o - Ś C i e k o W a
kształtki dzięki specjalnej konstrukcji kształtek porastający ich strukturę biofilm ma zapewniony dopływ tlenu i substancji organicznych niezbędny dla optymalnego rozwoju mikroorganizmów w reaktorze mBBr
prÓbki ściekÓw próbki ścieków przed i po procesie oczyszczania oraz uzyskanej wody: 1) Ściek przed cpi; 2) Ściek po cpi; 3) Ściek po Flotacji chemicznej;
4) Ściek po Flotacji Biologicznej; 5) woda po Filtrach Piaskowych (po FP); 6) woda po ultrafiltracji (po uF); 7) woda po odwróconej osmozie (po ro); 8) koncentrat z odwróconej osmozy (ro koncentrat)
nym powietrzem. W ten sposób usunięty jest osad, po-wstający w procesie biologicznego oczyszczania ście-ków. osad ten jest skierowany do instalacji AECoMIX, a następnie do instalacji odwadniania osadów, na-tomiast odciek z odwadniania jest zawrócony do zbiornika buforowego. osad odwodniony podawany jest do kontenera, a następnie odbierany przez uprawnionego odbiorcę jako odpad.
system aecomiX
Dla ścieków pochodzących z instalacji Produkcji Estrów i Gliceryny przeznaczony jest dodatkowo system AECoMIX. System ten łączy w sobie fermen-tację beztlenową z zewnętrznym systemem separacji cząstek stałych od cieczy. Po procesie ciecz jest wy-pompowywana ze zbiornika fermentacyjnego do in-stalacji flokulacji oraz flotacji beztlenowej. odciek po flotacji trafia do głównego ciągu oczyszczalni, gdzie łączy się w jeden strumień z pozostałymi ściekami.
Powstający w trakcie procesu beztlenowej biotrans-formacji biogaz jest buforowany w zintegrowanym z reaktorem AECoMIXtM dwumembranowym
zbior-niku gazu, a po jego osuszeniu jest spalany w kotle o mocy około 0,7 MW.
oczyszczone ścieki są odprowadzone do potoku Ropa. Ścieki deszczowe z ulicy Rafineryjnej (dawna Kruczkowskiego) są skierowane bezpośrednio do potoku Ropa poprzez nowo zainstalowany separator i osadnik dla wód deszczowych.
***
oRLEN Południe SA patrzy dalej w gospodarkę wodno-ściekową. Przeprowadzono testy w kierunku otrzymania ze strumienia oczyszczonych ścieków wody o parametrach pozwalających na podanie jej na Stację Uzdatniania Wody na oddziale Elektrocie-płowni. Wyniki przeprowadzanych testów i analiz potwierdzają wysoką jakość oczyszczonego ścieku.
Dzięki temu otwiera się ścieżka umożliwiająca za-mknięcie obiegu wody na terenie zakładu, poprzez odzysk wody z oczyszczonych ścieków.
Źródło fot.: ORLEN Południe
GAST
®