Wydział Ruchu Drogowego wchodzi w skład Komendy Miejskiej Policji w Krakowie, która powstała w 1999 roku po reformie administracyjnej kraju163
. Zadania dla poszczególnych wydziałów Komendy Miejskiej Policji w Krakowie zostały określone Regulaminem164
/zmiana nazewnictwa sekcje zastąpiono wydziałami/. Obecnie struktura organizacyjna Komendy Miejskiej Policji w Krakowie, przedstawia się następująco:
1) Kierownictwo:
Komendant Miejski Policji w Krakowie,
I Zastępca Komendanta Miejskiego Policji w Krakowie,
Zastępcy Komendanta Miejskiego Policji w Krakowie. 2) Komórki organizacyjne:
Wydział Kryminalny,
Wydział do Walki z Przestępczością Przeciwko Mieniu,
Wydział Techniki Kryminalistycznej,
Wydział do walki z Przestępczością Samochodową,
Wydział do walki z Przestępczością Narkotykową,
Wydział do walki z Przestępczością Gospodarczą,
Wydział Prewencji,
Sztab Policji,
163 Ustawa z 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr 96 poz. 603), zwana ustawą o podziale terytorialnym.
164 Zob. Regulamin Komendy Miejskiej Policji w Krakowie z dnia 1 lipca 2008 roku, zmieniony Regulaminem zmieniającym z dnia 1 kwietnia 2009 roku.
Wydział Ruchu Drogowego,
Wydział Ochronny,
Wydział Kadr i Szkolenia,
Wydział Prezydialny,
Wydział Administracyjno Gospodarczy,
Wydział Łączności i Informatyki,
Zespół ds. Ochrony Informacji Niejawnych,
Kancelaria Tajna.
3) Komendantowi Miejskiemu Policji w Krakowie podlegają Komisariaty:
Komisariat Policji I w Krakowie,
Komisariat Policji II w Krakowie,
Komisariat Policji III w Krakowie,
Komisariat Policji IV w Krakowie,
Komisariat Policji V w Krakowie,
Komisariat Policji VI w Krakowie,
Komisariat Policji VII w Krakowie,
Komisariat Policji VIII w Krakowie.
We wspomnianych wyżej aktach prawnych dotyczących funkcjonowania Komendy Miejskiej Policji w Krakowie przedstawiono również zakresy działania poszczególnych komórek organizacyjnych. Ogólny zakres działania Wydziału Ruchu Drogowego obejmuje 165:
analizowanie stanu bezpieczeństwa i porządku na drogach publicznych, badanie przyczyn i okoliczności powstawania zdarzeń drogowych;
organizowanie i sprawowanie nadzoru nad ruchem na podstawowej sieci dróg miasta, w tym prowadzenie:
- działań dyscyplinujących kierujących i pieszych,
- działań proekologicznych z wykorzystaniem posiadanego sprzętu,
kontroli przewozu materiałów niebezpiecznych, ponadgabarytowych i innych mających wpływ na stan bezpieczeństwa w ruchu drogowym,
165
wykonawstwo czynności na miejscach zdarzeń drogowych oraz prowadzenie postępowań o przestępstwa drogowe oraz wykroczenia zaistniałe na drogach publicznych,
organizowanie działalności profilaktyczno - wychowawczej w aspekcie bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz współpracę w tym zakresie z placówkami oświatowymi i lokalnymi środkami masowego przekazu,
zabezpieczenia delegacji krajowych i zagranicznych oraz imprez i zawodów sportowych organizowanych na drogach publicznych,
rejestrowanie naruszeń przepisów ruchu drogowego, orzeczeń organów uprawnionych do nakładania kar w postępowaniu administracyjnym oraz kierowanie na badania lekarskie i psychologiczne kierujących pojazdami,
współpracę z organami i instytucjami w zakresie inżynierii drogowej;
współdziałanie z innymi jednostkami i komórkami organizacyjnymi Policji w sprawach,
ujawniania i zwalczania przestępstw oraz wykroczeń w ruchu drogowym,
szkolenia i doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy,
współdziałanie z podmiotami prowadzącymi parkingi strzeżone i Urzędami Skarbowymi w zakresie przetrzymywania na parkingach pojazdów zabezpieczonych przez policjantów SRD oraz przekazywania ich na rzecz skarbu państwa,
współpracę z Urzędem Miasta Krakowa, Urzędem Marszałkowskim oraz z Inspekcją Transportu Drogowego w zakresie organizacji i kierowania ruchem drogowym oraz w zakresie kontroli transportu drogowego.
Natomiast szczegółowy zakres działania Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Krakowie wyznacza:
szczegółowe zadania Wydziału,
strukturę organizacyjną,
zakres działania Referatów,
tryb kierowania Wydziałem.
Zakres działania został sporządzony w oparciu o następujące akty prawne:
Ustawę o Policji,
Regulamin Komendy Miejskiej Policji w Krakowie,
Przepisy wykonawcze w zakresie służby patrolowej i ruchu drogowego. Wydział Ruchu Drogowego zakresem swojego działania obejmuje teren miasta Krakowa. Szczegółowe zadania wydziału polegają na166 :
Analizowaniu stanu bezpieczeństwa i porządku na drogach publicznych, badanie przyczyn i okoliczności powstawania zdarzeń drogowych
Typowaniu na podstawie analiz miejsc szczególnie niebezpiecznych w celu zdiagnozowania przyczyn występowania zdarzeń i zagrożeń w ruchu drogowym oraz wypracowanie metod ich eliminacji,
Organizowaniu i sprawowaniu nadzoru nad ruchem drogowym na terenie miasta Krakowa w tym:
- wdrażaniu dyscypliny , porządku i poszanowania prawa wśród użytkowników dróg,
- ujawnianiu i zwalczaniu wykroczeń oraz przestępstw drogowych godzących bezpośrednio w bezpieczeństwo i porządek w ruchu,
Realizacji czynności na miejscu wypadków i kolizji drogowych oraz prowadzenie postępowań w sprawach o wykroczenia i przestępstwa drogowe,
Zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym w czasie imprez, uroczystości oraz pobytu delegacji rządowych na terenie miasta Krakowa,
Organizowaniu działalności profilaktyczno - wychowawczej w aspekcie bezpieczeństwa ruchu drogowego, oraz współpracę w tym zakresie z placówkami oświatowymi i lokalnymi środkami masowego przekazu,
Rejestracji naruszeń przepisów ruchu drogowego, orzeczeń organów uprawnionych do nakładania kar w postępowaniu administracyjnym, oraz kierowanie na badania lekarskie i psychologiczne kierujących pojazdami,
Współpracy z organami i instytucjami z zakresie inżynierii drogowej,
Współdziałaniu z jednostkami Policji w zakresie ujawniania i zwalczania przestępstw i wykroczeń drogowych, oraz współpraca w zakresie doskonalenia zawodowego funkcjonariuszy,
166 Zakres Działania Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Krakowie z dnia
22.08.2008r. Rozkaz Organizacyjny Komendanta Miejskiego Policji w Krakowie nr 1/09 z dnia 10 marca 2009r.
Współpracy z Urzędem Miasta Krakowa, Urzędem Marszałkowskim, oraz Inspekcją Transportu Drogowego w zakresie organizacji ruchu drogowego i w zakresie kontroli transportu drogowego,
Współdziałaniu z podmiotami prowadzącymi parkingi strzeżone i Urzędami Skarbowymi w zakresie przetrzymywania na parkingach pojazdów zabezpieczonych przez policjantów SRD, oraz przekazywania ich na rzecz Skarbu Państwa,
Zwalczaniu przestępczości pospolitej i kryminalnej.
Obecnie występująca struktura organizacyjna sytemu oraz zadania realizowane przez poszczególne komórki organizacyjne Wydziału Ruchu Drogowego są następstwem zmian jakie nastąpiły po wprowadzeniu reengineeringu w 2001 roku, a przedstawiają się następująco:
Naczelnik,
dwóch zastępców naczelnika,
ekspert,
Referat Koordynacji Działań w Ruchu Drogowym /RKD w RD/ - liczba etatów - 1+ 14,
Referat Obsługi Zdarzeń Drogowych I /ROZD/ - liczba etatów - 1 + 41,
Referat Obsługi Zdarzeń Drogowych II/ROZD/ - liczba etatów - 1 + 31,
Referat Kontroli Ruchu Drogowego /RKRD/ - liczba etatów - 1+ 67,
Referat Techniki Specjalistycznej i Inżynierii Drogowej /RTS i ID/ - liczba etatów - 1 + 13,
etatów cywilnych – 18.
Zadania realizowane na poszczególnych stanowiskach przedstawiają się następująco: 1. Naczelnik
kierowanie Wydziałem,
zapewnienie warunków do sprawnego i skutecznego wykonywania zadań Wydziału, oraz organizacja pracy,
prowadzenie polityki kadrowej w Wydziale,
opracowywanie planów i harmonogramów pracy,
nadzór nad przestrzeganiem dyscypliny i zabezpieczeniem tajemnicy państwowej i służbowej,
wykonywanie czynności zlecanych przez Kierownictwo Komendy. 2. Pierwszy Zastępca Naczelnika
zastępowanie Naczelnika w czasie jego nieobecności
nadzór nad służbą realizującą czynności w Wydziale w zakresie prowadzonych spraw i sporządzanej dokumentacji związanej z przestępstwami i wykroczeniami w ruchu drogowym, oraz nadzór nad realizacją zadań przez Referat OZD I /pogotowie wypadkowe/,
współdziałanie z Sądami i Prokuraturami w zakresie prowadzonych postępowań przez podległych policjantów, prowadzenie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów Bhp i p/poż, przez podległych Policjantów,
wykonywanie czynności zlecanych przez Kierownictwo Komendy. 3. Drugi Zastępca Naczelnika
zastępowanie Naczelnika w czasie jego nieobecności,
nadzór nad służbą realizującą czynności w terenie w tym na miejscu zdarzeń drogowych, w czasie zabezpieczeń imprez, uroczystości i wizyt delegacji rządowych,
sprawowanie nadzoru nad stanem, oraz przechowywaniem broni służbowej,
zapewnienie warunków do sprawnego i skutecznego wykonywania zadań przez podległych policjantów, oraz sprawowanie nadzoru nad ich realizacją,
wykonywanie czynności zlecanych przez Kierownictwo Komendy. 4. Ekspert
organizowanie szkoleń, oraz doskonalenia zawodowego w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych policjantów służby ruchu drogowego,
przygotowanie policjantów do udziału w Ogólnopolskim Konkursie „Policjant Ruchu Drogowego”,
nadzór nad przestrzeganiem tajemnicy państwowej i służbowej przez policjantów WRD,
realizacja zadań związanych z zagadnieniem dotyczącym niejawności,
współpraca z Ogniwem Profilaktyki propagująca bezpieczeństwo w ruchu drogowym w szkołach i instytucjach publicznych,
współdziałanie z Ogniwami Referatu Techniki Specjalistycznej i Inżynierii Drogowej w zakresie Ustawy o Transporcie Drogowym /decyzje administracyjne/.
5. Referat Koordynacji Działań w Ruchu Drogowym to kierownik oraz podlegli policjanci, którzy podzieleni są na następujące ogniwa, których nazewnictwo odzwierciedla realizowane zadania:
ogniwo ds. rejestracji wykroczeń, orzeczeń , realizacji zapytań o karalność /kartoteka/,
ogniwo ds. inżynierii, kasacji pojazdów, oraz skierowań na badania lekarskie i psychologiczne,
ogniwo ds. kontroli i nadzoru służby /skargi, postępowania dyscyplinarne i wyjaśniające, zlecone kontrole służby , statystyki, inwentaryzacje/,
ogniwo ds. gospodarki mandatowej i materiałowo-technicznej,
ogniwo ds. analiz bezpieczeństwa w ruchu drogowym i spraw kadrowych,
ogniwo dyżurnych WRD /zapewnia całodobową obsługę administracyjną, porządkowo-ochronną Wydziału/,
ogniwo profilaktyki /działalność edukacyjno – propagandowa na rzecz poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym/,
6. Referat Obsługi Zdarzeń Drogowych I to kierownik oraz podlegli policjanci realizujący następujące zdania:
realizacja czynności na miejscu zdarzeń drogowych /likwidacja wypadków i kolizji drogowych/,
monitoring miejsc niebezpiecznych, oraz tych gdzie nagminnie popełniane są wykroczenia drogowe,
udział w działaniach i zabezpieczeniach realizowanych przez WRD, ujawnianie i eliminowanie wykroczeń w ruchu drogowym.
7. Referat Obsługi Zdarzeń Drogowych II kierownik oraz podlegli policjanci realizują następujące zdania:
prowadzenie postępowań w sprawach o przestępstwa i wykroczenia w ruchu drogowym w tym ujawnione na urządzeniach fotoradarowych,
realizacja czynności zleconych przez inne jednostki Policji,
uczestnictwo w zabezpieczeniach realizowanych przez WRD.
8. Referat Kontroli Ruchu Drogowego kierownik oraz podlegli policjanci realizują następujące zdania:
kontrola ruchu drogowego,
monitoring miejsc niebezpiecznych, oraz tych gdzie nagminnie popełniane są wykroczenia drogowe,
zapewnienie bezpieczeństwa i porządku w ruchu drogowym na terenie miasta Krakowa w tym pomoc uczestnikom ruchu i regulacja ręczna na newralgicznych skrzyżowaniach,
udział w zabezpieczeniach realizowanych przez WRD KMP,
wykonywanie czynności zleconych przez Kierownictwo.
9. Referat Techniki Specjalistycznej i Inżynierii Drogowej kierownik oraz podlegli policjanci, którzy zadania realizują będąc podzieleni na następujące ogniwa:
ogniwo ds. zabezpieczeń i pilotaży /przygotowanie i realizacja zabezpieczeń pilotaży i działań wzmożonych/,
ogniwo ds. wzmocnienia służby /kontrola ruchu drogowego, monitoring miejsc niebezpiecznych, realizacja-likwidacja zdarzeń drogowych/,
prowadzenie kontroli transportu drogowego w tym działania na rzecz ekologii i ochrony środowiska,
udział w działaniach i zabezpieczeniach realizowanych przez WRD,
wykonywanie czynności zlecanych przez Kierownictwo .
Przed 2001 rokiem struktura organizacyjna Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji przedstawiała się następująco167:
Naczelnik
2 Zastępców
Kierownik Sekcji Koordynacji i Nadzoru – K.S.K. i N
Kierownik Sekcji Dochodzeniowej – K.S.D.
Kierownik Sekcji Pogotowia Wypadkowego – K.S.P.W.
Dowódca Kompani Kontroli Ruchu Drogowego – D.K.K.R.D.
Schemat organizacyjny i podległość służbową przedstawia rysunek 13. Zadania realizowane przez funkcjonujące w latach 1999 – 2000 komórki organizacyjne były podobne do realizowanych obecnie. Mankamentem i to poważnym tej struktury było to, że I Zastępca Naczelnika nadzorował Sekcję Dochodzeniową /SD/ oraz Sekcję Pogotowia Wypadkowego /SPW/ tylko i wyłącznie pod kątem sporządzanej
167 Wywiady z ówczesnym zastępcą Naczelnika WRD KMP w Krakowie podinsp. Krzysztofem Burdakiem.
Rysunek 13. Schemat organizacyjny WRD Komendy Miejskiej Policji w Krakowie
w 1999 roku.
Źródło : opracowanie własne na podstawie wywiadów z ówczesnym Zastępcą Naczelnika Wydziału Ruchu Drogowego KMP w Krakowie oraz ówczesnym Dowódcą Kompanii Kontroli Ruchu Drogowego. dokumentacji. Brak było natomiast nadzoru w terenie co wiązało się z tym, że wytworzona dokumentacja zdarzeń drogowych często cechowała się niskim poziomem merytorycznym, co zmuszało pracowników SD do poprawek oraz dodatkowych czynności /uzupełniania szkiców zdarzeń, oględzin miejsca i pojazdów, dodatkowych przesłuchań świadków kolizji czy wypadków/. Brak było specjalistycznych szkoleń dla poszczególnych sekcji. Pracownicy poszczególnych sekcji wykonując swoje zadania dbali tylko i wyłącznie o dobro swojej sekcji nie myśląc o Wydziale jako całości. Struktura ta była przestarzała nie spełniała wymagań nowoczesnych służb mundurowych. Służby te powinna cechować specjalizacja w ramach systemu jakim jest Policja, policjanci funkcjonując w poszczególnych sekcjach często realizowali zadania do których nie posiadali specjalistycznego przygotowania. Budziło to niezadowolenie tzw. „klientów zewnętrznych” /uczestników zdarzeń drogowych, osób karanych za wykroczenia drogowe/. Bardzo często interwencja funkcjonariuszy przebiegała bardzo długo, ze względu na brak kompetencji do realizacji pewnych zadań /np. likwidacja kolizji czy wypadku drogowego/, przez co spadała znacznie mobilność załóg ruchu drogowego pracujących w Krakowie. Podobnie sytuacja przedstawiała się w zakresie obsługi
I Z-ca Naczelnika Z-ca Naczelnika Kierownik S. K. i N. Kierownik S. D. Kierownik S. P. W. Dowódca K.K.R. D Naczelnik
sprawców wykroczeń zarejestrowanych na fotoradarach. Brak było systemu komputerowego rejestracji sprawców wykroczeń, całość prac związana z tzw. obsługą klientów zewnętrznych realizowana była ręcznie. Policjanci dużo czasu tracili na ustalanie danych osobowych oraz inne czynności biurowe co budziło słuszne niezadowolenie petentów. Funkcjonariusze byli słabo wyszkoleni, Policja rozumiana jako system zapewnia tylko szkolenia ogólne, natomiast szkolenia specjalistyczne leżą w gestii Naczelników Sekcji/Wydziałów.