Projektowanie zmian zgodnie z założeniami reengineeringu przeprowadzono w następujących kluczowych procesach:
procesie organizacji pracy policjanta ruchu drogowego,
procesie likwidacji kolizji drogowej,
procesie ukarania sprawcy wykroczenia drogowego przekroczenia dozwolonej prędkości ujawnionej za pomocą fotoradaru.
Zidentyfikowany proces organizacji pracy policjanta ruchu drogowego składał się z określonych czynności realizowanych na podstawowym stanowisku pracy. Optymalizacja procesu winna przyczynić się do efektywnego funkcjonowania całego systemu /WRD KMP/. Wykonawcami w procesie są poszczególni pracownicy /policjanci WRD KMP bądź całe zespoły ogniwa, referaty/. Do ich zadań należy przeistoczenie zasobów w produkty, będzie to należyte przekształcenie posiadanej wiedzy fachowej i poleceń przełożonych w efekt końcowy /osiągniecie optymalnej efektywności pracy/. Zasobami na stanowisku są wszelkie materiały, broń służbowa, park maszynowy /pojazdy, środki łączności, motocykle/, formularze oraz zadania, które warunkują wykonywanie pracy przez pracowników. Projektowanie zmian należało rozpocząć od stworzenia policjantom odpowiednich warunków pracy. Postanowiono zabezpieczyć policjantom odpowiednią ilość nowych pojazdów /Opel Astra II/. Na podstawie analizy ostatniego kwartału 2000 roku, oszacowano, że kontrole drogowe będą realizowane prawidłowo jeżeli co drugi policjant referatu kontroli drogowej będzie posiadał na swoim wyposażeniu oznakowany radiowóz. Samochody winny być wyposażone w GPS oraz ekrany mobilne połączone z systemem komputerowym Wydziału Informatyki /WI/ Komendy Wojewódzkiej Policji w Krakowie. Dzięki temu policjant dokonując kontroli drogowej będzie mógł osobiście sprawdzać w WI osoby i pojazdy bez pośrednictwa pracowników WI, skróci to znacznie czas kontroli drogowej. Ponadto należało wyposażyć policjantów w odpowiednią ilość nasobnych środków łączności /nasobne stacje motorola/, zapewniałyby one ciągłą łączność stanowiska dowodzenia z policjantami dokonującymi kontroli drogowych znajdującymi się oni poza radiowozami. Należało wymienić broń z przestarzałych P-64 /rok produkcji 1964/ na nowoczesne P-99, oraz wyposażyć wszystkich policjantów referatu kontroli drogowej w kamizelki kuloodporne, by im należyte bezpieczeństwo, szczególnie
w porze nocnej. Bardzo ważnym zasobem, po wnikliwej analizie, stały się druki służbowe samokopiujące, co również skracałoby czas wykonywanej kontroli. Najważniejszym elementem tego etapu było wyznaczenie określonych zadań – czynności do wykonania w procesie. Następnie dokonano analizy efektywności pracy na poziomie podstawowego stanowiska pracy. Analiza wykazała, że elementami mającymi wpływ na uzyskanie optymalnej organizacji pracy będą: ustalenie kryteriów oceny bezpośrednich wykonawców procesu, opisanie wyników pracy, wskazanie konsekwencji i przekazanie informacji zwrotnej. Po przeprowadzeniu brainstormingu i analizie celów i funkcji systemu przez zespół projektowy opracowano kryteria oceny efektywności pracy policjantów ruchu drogowego. Kryteria te zostały zatwierdzone przez Komendanta Miejskiego Policji w Krakowie196. Podstawą analizy były wyniki osiągnięte w realizacji poszczególnych czynności przez grupę dwudziestu wyróżniających się policjantów referatu kontroli drogowej w ostatnim kwartale 2000 roku oraz badania przeprowadzone przez autora. Uzyskane wyniki stały się podstawą opracowania kryteriów oceny efektywności policjanta, których skalę punktową kryteriów przedstawia tabela 6.
Tabela 6. Specyfikacja kryteriów oceny efektywności pracy policjanta.
Lp. Kryteria oceny efektywności pracy policjanta Skala punktowa
1. nadzór nad skrzyżowaniem i regulacja -2 0 +1 2. liczba sprawców zatrzymanych na gorącym uczynku -2 0 +3 3. liczba ujawnionych poszukiwanych pojazdów i osób -2 0 +3 4. liczba ujawnionych kierujących w stanie po użyciu alkoholu -2 0 +3 5. liczba zatrzymanych praw jazdy ( z wyjątkiem art.177 kk i 86
kw
-1 0 +1 6. liczba zatrzymanych dowodów rejestracyjnych -2 0 +1 7. liczba dokonanych sprawdzeń w rejestrach policyjnych -1 0 +1 8. liczba nałożonych środków karnych (mandaty/pouczenia) -2 0 +1 9. liczba sporządzonych kart PRD 5/1 -2 0 +2 10. liczba zatrzymanych nietrzeźwych pieszych -2 0 +3
11. liczba zlikwidowanych kolizji -2 0 +3
Razem -20 0 +22
Źródło: opracowanie własne na podstawie Kryteriów oceny policjantów Sekcji Ruchu Drogowego KMP w Krakowie, Kraków,2001.
Przy określaniu kryteriów sporządzono następujące założenia: każdy policjant będzie podlegał ocenie, bezpośredni przełożeni będą dokonywać oceny efektywności pracy
196 Rozwadowski M.. Kryteria oceny policjantów Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Krakowie, Kraków, 2001, decyzja Komendanta Miejskiego Policji w Krakowie s. 3.
podległych policjantów nie rzadziej niż raz na trzy miesiące, w terminie do miesiąca po zakończeniu okresu opiniodawczego, wyniki pracy będą liczone na podstawie średniej arytmetycznej, podstawowym dokumentem przy dokonywaniu oceny policjanta będzie karta pracy policjanta. Poszczególne elementy tej karty będą wprowadzane do systemu komputerowego przez bezpośredniego przełożonego po każdej służbie. W celu uzyskania odpowiedniej oceny punktowej policjant musiał osiągnąć określone wyniki w danym kryterium co przedstawiono w tabeli 7.
Tabela 7. Ocena punktowa w poszczególnych kryteriach oceny policjanta ruchu
drogowego. Lp. Kryteria oceny/pkt. -3 pkt. -2 pkt. -1 pkt. 0 pkt. +1 pkt +2 pkt . +3 pkt. 1. liczba sprawców, zatrzymanych na
gorącym uczynku
- 0 0 1 2 3 4
2. liczba ujawnionych poszukiwanych
osób i pojazdów -
0 1 2 3 4 5
3. liczba ujawnionych kierujących w stanie po użyciu alkoholu -
0-2 3-5 6-8 9-11 12-14 15-x 4. liczba zatrzymanych praw jazdy - - 0-6 7-10 36-x - - 5. zatrzymanych dowodów
rejestracyjnych - 0-12 13-24 25-35 36-x - -
6. liczba sprawdzeń osób i pojazdów - - 0-499 500-540
541-x
- -
7. liczba mandatów karnych + pouczenia - 0-100 101-200 201-300 301-x - -
8. liczba sporządzonych kart
Prd 5/1 - 0-60 61-120 121-160 161-x - -
9. liczba ujawnionych nietrzeźwych pieszych
- 0-1 2-3 4-5 6-7 8-9 10-x 10. liczba zlikwidowanych kolizji - - - 0-3 4-7 8-11 12-x 11. regulacja ręczna ilość godzin - 0-35 36-65
66-100
101-x
- -
Źródło: opracowanie własne Kryteria oceny policjantów /SRD KMP/ w Krakowie.
Zadaniem policjanta było uzyskanie tych wyników w ciągu kwartału. Przyjęto, że policjant pełni służbę w ciągu kwartału średnio sześćdziesiąt trzy dni /służby ośmiogodzinne/. Do obliczenia oceny kwartalnej efektywności pracy przyjęto następującą formułę197
:
O = W x X∕Y
gdzie:
O - kwartalna ocena efektywności
197
W - kwartalna efektywność/suma punktów w 11 kryteriach/ X - ilość dni przepracowanych w kwartale według grafiku Y - ilość dni roboczych do przepracowania w czasie kwartału
W celu stałego monitorowania wyników pracy policjantów zmodyfikowano formułę do realizacji obliczeń w skali miesiąca:
O¹ = (W∕3) x (X¹∕Y¹)
gdzie:
O¹ - miesięczna ocena efektywności
W - kwartalna efektywność /suma punktów w 11 kryteriach/ X¹ - ilość dni przepracowanych w miesiącu według grafiku. Y¹ - ilość dni roboczych do przepracowania w czasie miesiąca
Pierwszy kwartał 2001 roku przyjęto jako okres testowy. Oprócz wdrażania procesu, postanowiono przeprowadzić szereg szkoleń bezpośrednich wykonawców oraz kierownictwa procesu. Szkolenia miały dotyczyć istoty, celu oraz potrzeby wprowadzania zmian. Zaplanowano prowadzenie ciągłego monitoringu bezpośrednich wykonawców procesu, zarówno przez bezpośrednich przełożonych /kierownik ogniwa i kierownik referatu/ jak też przez lidera reengineeringu/zastępca naczelnika sekcji/. W przypadku powstania oporów na zmiany ze strony wykonawców procesu, w celu ich neutralizacji postanowiono zastosować następujące formy oddziaływania:
wywieszenie listy rankingowej wyróżniających się policjantów na tablicy ogłoszeń sekcji,
nagradzanie kwartalne policjantów osiągających zadowalające wyniki według oceny kryterialnej,
rozmowy profilaktyczne u zastępcy naczelnika sekcji w obecności kierownika referatu zakończone sporządzeniem odpowiedniej notatki198
,
przeniesienie do innej sekcji Komendy Miejskiej Policji w Krakowie.
W projektowaniu reengineeringu procesów likwidacji kolizji drogowej i ukarania sprawcy wykroczenia drogowego przekroczenia dozwolonej prędkości ujawnionej za pomocą fotoradaru, jako narzędzie pomocnicze postanowiono zastosować metodę Single Minute Exchange of Die /SMED/ opracowaną Shigeo Shingo. Po raz pierwszy zastosowano tą metodę w przemyśle samochodowym
198 Rozwadowski M. , Notatka z rozmowy dyscyplinującej z policjantem ogniwa……, załącznik do Kryteriów Oceny Policjanta Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Krakowie, Kraków, 2001r.
do skracania czasów przezbrajania pras. W celu poprawy procesów przezbrajania, zgodnie z metodą S. Shingo, należy zrealizować cztery etapy postępowania199
:
stadium przygotowawcze,
rozgraniczenie przezbrojenia wewnętrznego i zewnętrznego,
przekształcenie przezbrojenia wewnętrznego w zewnętrzne,
racjonalizację wszystkich aspektów operacji przezbrajania.
Istota pierwszego etapu metody SMED sprowadza się do identyfikacji organizacji pracy istniejącej na danym stanowisku. Celem drugiego etapu jest wyodrębnienie dwóch kategorii czynności: czynności zewnętrznych, które mogą być wykonywane przed lub po zaistnieniu danego procesu np. przezbrajania pras czy usługi oraz czynności wewnętrznych, które muszą być realizowane w trakcie danego procesu lub świadczenia usługi. Celem stosowania metody SMED w systemach zarządzania bezpieczeństwem ruchu drogowego jest skrócenie czasu obsługi tzw. „klienta” zewnętrznego, przede wszystkim poprzez wyeliminowanie z procesu obsługi czynności zewnętrznych. Przemysłowe zastosowania metody wykazały, iż dzięki oddzieleniu czynności wewnętrznych od zewnętrznych oraz wykonaniu ich poza cyklem produkcyjnym uzyskuje się znaczną redukcję czasu realizacji procesu. Przekształcenie czynności wewnętrznych na zewnętrzne jest jednak zabiegiem trudnym, wymagającym poszukiwania nowych niekonwencjonalnych rozwiązań organizacyjnych o charakterze jakościowym. Stąd twórca metody zaleca w takim przypadku posługiwanie się zestawem pięciu pytań:
co się wykonuje?
kto to wykonuje?
jak się wykonuje?
gdzie się wykonuje?
kiedy się wykonuje?
Ostatnim krokiem powinno być opracowanie projektu usprawnionego procesu. W procesie projektowania należy zwrócić uwagę na kolejność, sposób, czas realizowanych czynności, określając również odpowiednie wyposażenie stanowiska pracy. Mając na uwadze uniwersalizm metody SMED zdecydowano się ją zastosować jako narzędzie pomocnicze reengineeringu do doskonalenia procesu likwidacji kolizji drogowej. Celem doskonalenia tego procesu, było skrócenie czasu jego realizacji.
199 Z. Martyniak, Nowe metody i koncepcje zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2002, s. 91.
Badania empiryczne przeprowadzono wśród policjantów Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Krakowie /WRD KMP/. Analizie poddano proces likwidacji kolizji drogowej przy zachowaniu następujących warunków:
pojazdy uczestników zdarzenia znajdują się na miejscu zdarzenia,
nie holowano żadnych pojazdów,
nie zatrzymywano uczestnikom zdarzenia żadnych dokumentów /np. prawo jazdy, dowód rejestracyjny/,
uczestnicy zdarzenia byli trzeźwi, wszyscy uczestnicy mieli ważne ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej /OC/,
sprawca zdarzenia zgodził się na przyjęcie mandatu karnego .
W odniesieniu do procesu związanego z likwidacją drogowej, pierwotnie zdefiniowany w metodzie SMED termin „przezbrajanie”, wydaje się być niewłaściwy i wymaga modyfikacji. Sprawca likwidowanej kolizji drogowej, staje się w pewnym momencie „klientem”, natomiast funkcjonariusz policji świadczy „usługę” likwidacji kolizji. Mamy zatem do czynienia z modelowym przypadkiem specyficznego „procesu obsługi klienta”. Powołując się na analogię między produkcją, a obsługą klienta oraz podziałem procesu na czynności, operacje, ruchy robocze i ruchy elementarne200
należy stwierdzić, że w procesie likwidacji kolizji drogowej, można zdefiniować i wyodrębnić czynności obsługi, które dzielą się z kolei na operacje obsługi. Konkludując, określenie „czynności obsługi” jest, zatem właściwym odpowiednikiem dla zdefiniowanej przez Shigeo Shingo czynności „przezbrajania”. W przemyśle samochodowym, czynności związane z przezbrajaniem pras dzielą się na wewnętrzne i zewnętrzne. Zależy to od możliwości ich przeprowadzenia w trakcie ruchu maszyn – czynność zewnętrzna to taka, która jest przeprowadzona w trakcie postoju maszyny. W przypadku obsługi „klienta” – sprawcy kolizji drogowej - należy posłużyć się specyficznym kryterium podziału, wyróżniając następujące czynności 201:
wewnętrzne, przy których wymagana jest obecność „klientów” /kierujących pojazdami/,
zewnętrzne, które mogą być wykonane pod nieobecność „klientów” /uczestników kolizji drogowej) .
200 H. Mręła, Technika organizowania pracy, Wiedza Powszechna, Warszawa 1965, s. 20.
201 M. Walczak, Próba zastosowania metody SMED w pracach administracyjno-biurowych na przykładzie okienka pocztowego, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Nr 616, Kraków 2003, s. 100.
Mając na uwadze sformułowany cel zastosowania metody SMED oraz specyfikę usług świadczonych przez funkcjonariuszy Policji, dokonano uszczegółowienia toku postępowania badawczego prowadzącego do skrócenia czasu, procesu likwidacji kolizji drogowej tabela 8. Przystępując do doskonalenia procesu likwidacji kolizji drogowej, należy postępować zgodnie z etapami wyszczególnionymi w metodzie SMED 202
, poczynając od stadium przygotowawczego. W pierwszej kolejności zdiagnozowano strukturę procesu wyróżniając osiem czynności, które realizowane są aktualnie w obecności klienta i kształtują przebieg oraz czas jego realizacji.
Tabela 8. Struktura i specyfikacja toku postępowania SMED w procesie obsługi kolizji
drogowej.
Etapy Zadanie badawcze
1. Stadium przygotowawcze Analiza organizacji pracy na stanowisku obsługi .
Wykonanie pomiarów czynności związanych z obsługą zdarzenia.
Sporządzenie listy niesprawności w procesie.
Analiza i ocena procedur związanych z procesem likwidacji zdarzenia.
2. Podział czynności na wewnętrzne
i zewnętrzne Sporządzenie listy czynności procesu.
Podział na czynności zewnętrzne i wewnętrzne.
Poszukiwanie nowych sposobów realizacji czynności zewnętrznych (przed lub po likwidacji zdarzenia). 3. Przekształcenie czynności
wewnętrznych na zewnętrzne Dokonanie szczegółowej analizy wyodrębnionej grupy czynności wewnętrznych.
Poszukiwanie nowych rozwiązań realizacji czynności wewnętrznych, mających na celu skrócenie czasu ich trwania.
4. Racjonalizacja procesu Końcowa analiza nowo zaprojektowanego procesu likwidacji kolizji drogowej z punktu widzenia optymalizacji czasu trwania poszczególnych czynności.
Określenie wyposażenia policjanta w odpowiednie środki organizacyjno techniczne (samochód, urządzenie do badania trzeźwości - alkotest, materiały biurowe).
Źródło: opracowanie własne na podstawie założeń teoretycznych metody SMED oraz empirycznej weryfikacji dla przypadku likwidacji zdarzeń drogowych /materiały i informacje SRD KMP w Krakowie/.
Obliczając czas realizacji wspomnianych czynności zastosowano technikę szacunku ekspertów. Rezultatem, czego było wyznaczanie trzech zmiennych tej charakterystyki, a mianowicie czasu minimalnego, maksymalnego i średniego /pożądanego/.
202 Z. Martyniak, Zastosowanie metody SMED, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Nr 486, Kraków 2001, s. 96.
Zestawienie czynności i czasu ich trwania zawarto w tabeli 9. Na podstawie szacunku ekspertów ustalono, że czas realizacji procesu likwidacji kolizji uzależniony jest od wielu czynników techniczno organizacyjnych. Natomiast jego wydłużenie związane jest między innymi ze sprawnością funkcjonowania systemu komputerowego. Praktycznie jest on jednak determinowany kompetencjami merytorycznymi policjantów i skutecznością procesu komunikowania się w układzie uczestnicy kolizji drogowej - policjant. Mając na uwadze potrzebę doskonalenia procesu likwidacji kolizji drogowej przeprowadzono badania ankietowe wśród bezpośrednich wykonawców procesu203 /trzydziestu policjantów/, której celem była introjekcja występujących nieprawidłowości.
Tabela 9. Rezultaty pomiarów czasów realizacji czynności przy określonej próbie
/w minutach/.
Czynności obsługi Czas realizacji czynności w minutach
minimalny maksymalny średni
Ustalenie przebiegu i sprawcy kolizji. 1 15 8,6
Wpisanie danych do notatnika służbowego.
5 30 14,3
Sprawdzenie osób i pojazdów w WI. 5 30 9,4
Badanie trzeźwości uczestników zdarzenia.
2 15 5,5
Wypisanie mandatu karnego. 2 20 6,0
Sporządzenie notatki kolizyjnej 5 20 13,0
Sporządzenie karty informacyjnej PRD-5. 2 5 4,3
Sporządzenia karty informacyjnej GUS 5 15 6,9
Razem 27 160 68,0
Źródło: opracowanie własne na podstawie analizy materiału empirycznego dotyczącego obsługi likwidacji kolizji drogowych /materiały i informacje WRD KMP w Krakowie/.
Otrzymane wyniki umożliwiły określenie występujących w realizacji procesu trudności oraz określić źródła marnotrawstwa czasu. Do czynników utrudniających likwidację zdarzenia zaliczono:
brak odpowiedniego oświetlenia radiowozu w porze nocnej,
203 Ankiety sporządzone w trakcie badań realizowanych w Sekcji Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Krakowie w 2006 roku.
awarie terminala mobilnego,
brak miejsca w radiowozie,
brak możliwości szybkiego potwierdzenia danych o osobie i pojeździe sprawdzanym,
brak zdecydowania uczestników zdarzenia co do sprawstwa,
duża ilość sporządzanej dokumentacji w formie pisemnej,
awaryjność sprzętu do wykonywania zdjęć uszkodzeń pojazdów.
Można je uznać za źródła nieuzasadnionych strat czasu. Warto podkreślić daleko idącą zbieżność opinii respondentów. Początkiem następnego etapu było sporządzenie listy wszystkich czynności realizowanych w procesie likwidacji kolizji drogowej. Posługując się analizą empiryczną dwudziestu dwóch przypadków, które były poddane obserwacjom bezpośrednim, wyznaczono strukturę trzynastu uporządkowanych chronologicznie czynności. Najważniejszym zadaniem tego etapu zgodnie z metodą SMED jest właściwe rozgraniczenie czynności na zewnętrzne i wewnętrzne. Podział czynności występujących w procesie likwidacji zdarzenia drogowego zaprezentowano w tabeli 10.
Tabela 10. Podział czynności realizowanych w procesie obsługi kolizji drogowej.
Czynności wewnętrzne Czynności zewnętrzne
podejście do uczestników zdarzenia,
ustalenie sprawcy zdarzenia w rozmowie z uczestnikami zdarzenia, na podstawie zastanej sytuacji drogowej,
zaproponowanie sprawcy kolizji mandatu karnego, informując go o jego wysokości i prawie odmowy przyjęcia,
wpisanie danych do notatnika służbowego,
sprawdzenie osób i pojazdów w bazie informacyjnej WI,
badanie trzeźwości uczestników zdarzenia,
wypełnienie dokumentacji dotyczącej badania trzeźwości,
sporządzenie notatki kolizyjnej i przekazanie jej zainteresowanym,
wypisanie sprawcy zdarzenia mandatu karnego.
przyjazd na miejsce zdarzenia,
sporządzenie karty informacyjnej PRD 5,
sporządzenie karty informacyjnej GUS,
odjazd z miejsca kolizji.
Zaprezentowane czynności zarówno zewnętrzne jak i wewnętrzne, były wykonywane w obecności uczestników kolizji drogowej na miejscu zdarzenia. Po wyselekcjonowaniu czynności wewnętrznych, należało opracować sposoby ich realizacji w trakcie nieobecności uczestników zdarzenia. Poddając analizie informacje zawarte w tabeli 10 oraz sugestie wynikające z analizy ankiet, można zaproponować pewne zmiany optymalizacyjne czynności zewnętrznych podejmowanych w czasie likwidacji kolizji drogowej:
skrócenie dojazdu załóg WRD na miejsce zdarzenia poprzez zmianę ich dyslokacji,
sporządzenie karty PRD 5 winno być skorelowane ze sporządzeniem karty GUS poprzez zastosowanie odpowiedniego programu komputerowego /oszczędności czasowe około 10 minut/,
sporządzenie kart PRD 5 i GUS mogłoby być wykonywane w trakcie przejazdu na inne zdarzenie /zastosowanie odpowiedniego oświetlenia w radiowozie/.
Usprawnienie czynności wewnętrznej sprawdzenia pojazdów i osób, będzie winno polegać na wyposażeniu wszystkich radiowozów w terminale mobilne. W przypadku likwidacji kolizji drogowej obowiązują określone procedury i algorytmy postępowania204. Realizując te procedury przekształceniu z czynności wewnętrznych na zewnętrzne można poddać jedynie, wpisanie stosownych danych do notatnika służbowego. Sugerując się zaleceniami metody SMED ustalono następujące czynniki determinujące czas tej czynności:
kto wpisuje dane uczestników zdarzenia ? – policjant,
co się wykonuje? – wpisuje się stosowne dane do notatnika służbowego,
jak się to wykonuje? – pisze się ręcznie za pomocą długopisu,
gdzie wykonuje się tą czynność? – na miejscu zdarzenia drogowego,
kiedy się ją wykonuje? – w trakcie likwidacji zdarzenia drogowego.
Przekształcenie czynności wewnętrznej na zewnętrzną prowadzi do realizacji tej czynności po likwidacji zdarzenia, a co za tym idzie jej eliminację z bezpośredniej
204Wytyczne nr 3 Komendanta Głównego Policji z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie postępowania policjantów na miejscu zdarzenia drogowego, na podstawie § 31 zarządzenia nr 609 Komendanta Głównego Policji z dnia 25
czerwca 2007r. w sprawie sposobu pełnienia służby na drogach przez policjantów (Dz. Urz. KGP Nr 13 poz. 99), wprowadza się wytyczne w sprawie postępowania policjantów na miejscu zdarzenia drogowego, Warszawa , 2007.
obsługi kolizji drogowej. Modyfikacji ulegnie również miejsce wykonywania tej czynności /w przyszłości siedziba WRD/, źródłem stosownych danych będzie notatka kolizyjna. Wykaz realizowanych czynności wewnętrznych po zastosowaniu metody SMED przedstawia się następująco:
podejście do uczestników zdarzenia,
ustalenie sprawcy zdarzenia w rozmowie z uczestnikami zdarzenia, na podstawie zastanej sytuacji drogowej,
zaproponowanie sprawcy kolizji mandatu karnego, informując go o jego wysokości i prawie odmowy przyjęcia,
sprawdzenie osób i pojazdów w bazie informacyjnej WI,
badanie trzeźwości uczestników zdarzenia,
wypełnienie dokumentacji dotyczącej badania trzeźwości,
sporządzenie notatki kolizyjnej i przekazanie jej zainteresowanym,
wypisanie sprawcy zdarzenia mandatu karnego.
Głównym celem racjonalizacji procesu ukarania sprawcy wykroczenia drogowego przekroczenia dozwolonej prędkości ujawnionej za pomocą fotoradaru było jego skrócenie. Przeprowadzono badania empiryczne wśród policjantów Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji w Krakowie /WRD KMP/. Analizie poddano proces ukarania sprawców wykroczeń drogowych w przypadku, gdy pojazd sprawcy wykroczenia zarejestrowany jest na terenie miasta Krakowa, właścicielem jest osoba fizyczna, która stawia się na pierwsze wezwanie do SRD KMP. Tak jak w przypadku likwidacji kolizji drogowej sprawca ujawnionego wykroczenia drogowego, staje się w pewnym momencie swoistym „klientem”, natomiast funkcjonariusz policji świadczy „usługę” związaną z ukaraniem. Odwołując się do analogii pomiędzy produkcją, a obsługą klienta oraz do podziału procesu na czynności, operacje, ruchy robocze i ruchy elementarne205
można stwierdzić, że w procesie ukarania sprawcy wykroczenia drogowego /przekroczenia dozwolonej prędkości/, można zdefiniować i wyodrębnić czynności obsługi, które dzielą się z kolei na operacje obsługi. Reasumując, określenie „czynności obsługi” jest zatem właściwym odpowiednikiem dla pierwotnie zdefiniowanej czynności „przezbrajania”. W przemyśle samochodowym, czynności związane z przezbrajaniem pras dzielą się na wewnętrzne
205
i zewnętrzne. W przypadku obsługi klienta – sprawcy wykroczenia drogowego - należy posłużyć się innym kryterium podziału, wyróżniając następujące czynności206
:
wewnętrzne, przy których wymagana jest obecność „klienta” /kierującego pojazdem, którym popełniono wykroczenie drogowe/,
zewnętrzne, które mogą być wykonane pod nieobecność „klienta” /sprawcy wykroczenia drogowego/.
Biorąc pod uwagę sformułowany cel zastosowania metody SMED oraz specyfikę usług świadczonych przez policję dokonano uszczegółowienia toku postępowania