Port lotniczy w Bydgoszczy

Międzynarodowy Port Lotniczy im. Ignacego Jana Paderewskiego (kod IA-TA: BZG, kod ICAO: EPBY) zlokalizowany jest w dzielnicy Szwederowo, 3,5 km od centrum, w południowo-zachodniej części miasta. Lotnisko oddalone jest około 18 km od Inowrocławia i 40 km od Torunia. 11 maja 2007 r. otrzymało certyfikat lotniska użytku publicznego nadany przez Urząd Lotnictwa Cywilnego.

7.2.1.1. Rys historyczny

Bydgoszcz ma wieloletnie tradycje związane z lotnictwem, głównie z kształceniem kadr na potrzeby lotnictwa. Decyzja o budowie lotniska na terenie wsi Müllershof (Biedaszkowo) została podjęta przez władze niemieckie w okresie I wojny światowej w 1916 r. W latach 1916–1917 na potrzeby armii niemieckiej wybudowano na terenie lotniska 10 hangarów, warsztaty i magazyny.

W 1920 r. na mocy Traktatu Wersalskiego lotnisko wraz z urządzeniami zo-stało przejęte przez wojsko wielkopolskie – 8. Pułk Strzelców Wielkopolskich.

W kolejnym roku zostało rozbudowane i skonstruowano na jego terenie pierwszą w Polsce komorę próżniową do prób aerodynamicznych. W kolejnych latach po-wstało w Bydgoszczy jedno z największych w Polsce centrów szkolenia pilotów i mechaników lotnictwa. Od 1926 r. szkolono tutaj także podoficerów na pilotów lotnictwa liniowego. Loty cywilne zostały rozpoczęte w 1929 r. przez Polskie Linie Lotnicze LOT na trasach do Gdańska, Warszawy i Poznania. Połączenia te były realizowane do 1933 r. (Czecharowski 1999a).

W okresie II wojny światowej lotnisko było wykorzystywane przez armię niemiecką. Ponownie polski przewoźnik narodowy rozpoczął regularne loty do Warszawy w kwietniu 1948 r. Połączenie ze stolicą było utrzymywane do 1958 r., a po ponad 10-letniej przerwie zostało przywrócone 1 sierpnia 1969 r. Oprócz połą-czeń do Warszawy okresowo z Bydgoszczy odbywały się regularne rejsy do Pozna-nia i Gdańska. Po raz kolejny bydgoskie lotnisko utraciło funkcję lotniska cywilnego w stanie wojennym w 1981 r.

Przemiany gospodarcze zapoczątkowane pod koniec lat 80. umożliwiły sta-rania o reaktywację cywilnego portu lotniczego. W tym celu powstała Bydgoska

Korporacja Lotnicza sp. z o.o., przekształcona w spółkę akcyjną w 1995 r. Jej zało-życielami były Gmina Bydgoszcz, Skarb Państwa i Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2 (Czecharowski 2002b). Po 15 latach przerwy, 15 lipca 1996 r., ponownie urucho-miono połączenie ze stolicą. Obsługi połączenia podjął się prywatny przewoźnik TASAWI, eksploatujący samoloty turbośmigłowe Jetstream J31, zabierające na pokład 15 osób, jednak zrezygnował z tej trasy po kilku miesiącach. Reaktywacja połączenia miała miejsce w 1998 r. przez firmę EuroLOT S.A. (spółka z udziałem LOT-u) przy współpracy z TASAWI. Połączenie nadal było obsługiwane samolo-tami Jetstream J31. Dopiero w sezonie letnim 2000 r. połączenie zaczęto obsługiwać większymi samolotami ATR, zmniejszając jednak częstotliwość rejsów do 3, a póź-niej do 2 tygodniowo.

W maju 2002 r. zakończono instalację systemu nawigacyjnego ILS, który umożliwił prowadzenie operacji lotniczych w trudniejszych warunkach pogodo-wych. W maju 2004 r. oddano do użytku nowy budynek terminala pasażerskiego.

10 marca 2008 r. nowym udziałowcem spółki Port Lotniczy Bydgoszcz SA została austriacka firma Meinl Airports International Ltd (MAI). Tym samym lotni-sko w Bydgoszczy stało się pierwszym portem lotniczym w Polsce, w którym udzia-ły posiadał zagraniczny inwestor. Austriacka firma MAI w styczniu 2009 r. od-sprzedała swoje udziały niemieckiej firmie Airport International.

7.2.1.2. Infrastruktura portu

Lotnisko w Bydgoszczy spełnia wymogi lotniska międzynarodowego i jest przystosowane do przyjmowania samolotów różnej wielkości. Do elementów infra-strukturalnych wyposażenia należą (informacje na podstawie strony internetowej lotniska www. plb.pl):

• droga startowa (asfalto-beton) o długości 2500 m, szerokości 60 m o dopuszczal-nym nacisku 46/R/B/X/T,

• 2 płyty postojowe – 140 m x 80 m z 4 stanowiskami dla samolotów i płyta 125 m x 25 m dla samolotów lotnictwa ogólnego (General Aviation),

• system nawigacyjny ILS/DME,

• światła podejścia w układzie Calverta,

• światła błyskowe osi podejścia,

• urządzenia świetlnego systemu precyzyjnego podejścia (PAPI),

• urządzenia do odladzania samolotów i nawierzchni lotniskowej w sezonie zimo-wym,

• automatyczny system pomiarów meteorologicznych Vaisala,

• stacja paliw lotniczych i jednostka ratowniczo-gaśnicza,

• terminal pasażerski o powierzchni ok. 7000 m², posiadający oprócz hali odpraw pasażerskich i poczekalni, także punkty gastronomiczne i handlowe oraz biura wynajmu samochodów.

7.2.1.3. Rozwój sieci połączeń po akcesji Polski do Unii Europejskiej

W drugiej połowie lat 90. XX w. , po kilkunastoletniej przerwie w funkcjo-nowaniu regularnego ruchu rozkładowego, bydgoskie lotnisko oferowało wyłącznie połączenia do i z Warszawy. Przełom w rozwoju lotniska nastąpił wskutek rozpo-częcia działalności przez przewoźników niskokosztowych (Kozłowska 2006). Jako pierwszy loty międzynarodowe zaoferował w listopadzie 2004 r. przewoźnik nisko-kosztowy Air Polonia. Loty odbywały się raz w tygodniu na lotnisko Stansted. Jed-nak połączenie zostało dość szybko zawieszone (operacje trwały zaledwie kilka tygodni) w wyniku bankructwa przewoźnika. Połączenie z Londynem zostało wznowione prawie rok później przez przewoźnika Ryanair.

W 2007 r. operacje ze Szwederowa rozpoczął Centralwings, oferując 2 razy w tygodniu połączenia z Dublinem (ryc. 19). Natomiast kolejny rok cechował się największą dynamiką wzrostu, zarówno ilości połączeń, jak i liczbą pasażerów.

W sezonie letnim 2008 Ryanair dodał połączenia do Liverpoolu, Weeze, Birmin-gham oraz Dublina (po zawieszeniu połączenia przez Centralwings). Dodatkowo, nowy polski przewoźnik regionalny Jet Air wybrał na swoją bazę Bydgoszcz i za-czął oferować połączenia małymi samolotami do Wiednia, Berlina, Kopenhagi, Krakowa i Łodzi. Łącznie w sezonie letnim 2008 w rozkładzie były aż 33 połącze-nia międzynarodowe w tygodniu, z czego 18 oferowanych przez Ryanair.

W roku 2009 liczba połączeń międzynarodowych zmalała w sezonie letnim do 17 tygodniowo w wyniku drastycznego zmniejszenia operacji linii Jet Air (linia ta pozostawiła wyłącznie 5 rejsów tygodniowo do Warszawy) oraz zmniejszenia ilości połączeń oferowanych przez Ryanair. Oprócz połączeń regularnych w latach 2006–2009 były oferowane również połączenia czarterowe, głównie do państw ba-senu Morza Śródziemnego (Tunezji, Egiptu i Turcji).

7.2.1.4. Wielkość przewozów pasażerskich

Od 1996 r., a więc od ponownego przywrócenia na lotnisku w Bydgoszczy połączeń rozkładowych, ruch pasażerski powoli wzrastał. Wyjątkiem był rok 2001, kiedy liczba obsłużonych pasażerów zmniejszyła się o ponad połowę (w 2000 r.

wynosiła ponad 14 tysięcy pasażerów, natomiast w 2001 r. 6821 osób). Gwałtowny wzrost zanotowano dopiero w roku 2006, kiedy to liczba pasażerów wzrosła ponad trzykrotnie w stosunku do roku poprzedniego i osiągnęła wartość ponad 133 tysiące.

Rekordową liczbę pasażerów w omawianym okresie obsłużono w roku 2008 (ryc. 20). Liczba operacji lotniczych w analizowanym okresie podlegała dużym wahaniom. Najwięcej startów i lądowań miało miejsce w 2008 r. Fakt ten był zwią-zany zarówno ze zwiększeniem połączeń przez przewoźnika Ryanair oraz wyborem Bydgoszczy na bazę przewoźnika Jet Air, oferującego połączenia małymi samolo-tami, ale z dużą częstotliwością.

Ryc. 19. Rozwój sieci połączeń rozkładowych w porcie lotniczym w Bydgoszczy.

Źródło: opracowanie własne na podstawie rozkładów lotów.

7.2.1.5. Rozpoczęte i planowane inwestycje infrastrukturalne

W oparciu o fundusze pozyskane z programu Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego do końca 2013 r.

planowane jest wydłużenie pasa startowego do 3000 metrów długości oraz jego

Ryc. 20. Wielkość ruchu pasażerskiego w porcie lotniczym w Bydgoszczy w latach 1996–2009.

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Lotnictwa Cywilnego oraz strony internetowej portu lotniczego.

modernizacja wraz z systemami oświetlenia (Stefanek 2008). Planowana jest rów-nież modernizacja i rozbudowa płyt postojowych wraz z miejscem do odladzania samolotów.

W dalszej perspektywie ma zostać wybudowany drugi terminal, który doce-lowo obsługiwać miałby loty międzynarodowe poza strefę Schengen (Koziarski 2010). Istniejący terminal (jako Terminal 1) będzie w przyszłości przeznaczony do obsługi lotów krajowych i do portów lotniczych położonych w obrębie strefy Schengen. W planach jest również wybudowanie w pobliżu lotniska centrum bizne-sowo-hotelowego. Powiększony ma być parking lotniskowy oraz rozbudowane bu-dynki do obsługi technicznej portu (informacje na podstawie stron internetowych portu www.plb.pl).