GRUPY SZTURMOWE DZIAŁAJĄ WZDŁUŻ ULIC, WYKRYWAJĄC I NEUTRALIZUJĄC PUNKTY OPORU.
ISTOTNE JEST ZORGANIZOWANE WSPÓŁDZIAŁANIE MIĘDZY GRUPAMI WYKONUJĄCYMI ZADANIA NA
JEDNYM KIERUNKU,
CO WYKLUCZY MOŻLIWOŚĆ
PRZENIKNIĘCIA SIŁ PRZECIWNIKA DO UGRUPOWANIA LUB
POZOSTAWIENIA JEGO SIŁ W TYM UGRUPOWANIU.
KONKURS – NAJLEPSZY ARTYKUŁ
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 5 / 2020
53
Podstawowe znaczenie ma przede wszystkim roz-poznanie kierunków podejścia przeciwnika do bro-nionego rejonu oraz w późniejszym etapie walki skuteczne wykrywanie jego sił i kierunków prze-mieszczania się po wejściu w teren zurbanizowany.
Znajomość położenia przeciwnika pozwoli skutecz-nie razić go ogskutecz-niem artylerii oraz utrudniać i bloko-wać jego działania. Istotną rolę będą odgrybloko-wać pod-oddziały wsparcia wyposażone w moździerze, gdyż
zapewnią obrońcy możliwość rażenia przeciwnika w niedużej odległości.
Przykładem efektywnego wykorzystania podod-działów moździerzy mogą być takie zadania tak-tyczne, jak rażenie:
– wykrytych posterunków obserwacyjnych prze-ciwnika;
– nacierającej piechoty podczas próby opanowa-nia obiektu (budynków);
– wykrytych stanowisk ogniowych przeciwnika na dachach budynków;
– odwodów przeciwnika znajdujących się w za-sięgu ognia.
Duży nacisk należy położyć na zabezpieczenie logistyczne zgrupowań przeznaczonych do prowa-dzenia działań w środowisku miejskim. Istnieje du-że prawdopodobieństwo, potwierdzone doświadcze-niami, że w wyniku prowadzonych walk niektóre elementy ugrupowania bojowego zostaną czasowo odcięte od sił głównych lub pozbawione możliwości pozyskiwania zaopatrzenia. Aby zminimalizować skutki takiej sytuacji, należy zgromadzić odpowied-nią ilość środków materiałowych, które zapewodpowied-nią tym elementom jak największą autonomiczność.
Kolejnym zasobem ułatwiającym organizację obrony w tym środowisku są pododdziały wojsk obrony terytorialnej, które stanowią element wspie-rający działania wojsk operacyjnych. Znajomość terenu przez żołnierzy WOT ma duży wpływ za-równo na mobilność elementów ugrupowania bojo-wego, jak i jakość współdziałania w poszczegól-nych etapach walki obronnej. Wojska obrony terytorialnej mogą współdziałać z siłami przecho-dzącymi do obrony miasta lub realizować inne działania jako niezależne elementy utworzonego systemu.
NATARCIE
To forma działania, którą najtrudniej jest realizo-wać w środowisku miejskim. Wymaga ona zaangażo-wania dużych sił i środków, nie dając przy tym gwa-rancji powodzenia. Zarówno w literaturze angielsko-, jak i rosyjskojęzycznej zakłada się dwa sposoby pro-wadzenia działań ofensywnych w mieście.
Pierwszym z nich jest opanowanie obiektu przez natarcie z marszu. Niesie to ze sobą ryzyko wejścia w uprzednio przygotowane rejony miasta, gdzie obrońcy są przygotowani do ich zniszczenia, a efek-tem będą ogromne straty i duże prawdopodobień-stwo utraty inicjatywy przez nacierającego. Drugi sposób zakłada izolację rejonów zurbanizowanych i utworzenie zgrupowań przeznaczonych do jego opanowania. Może on być realizowany w następu-jących fazach: rozpoznanie obiektu, podejście w je-go rejon, izolacja, zabezpieczenie bezpośrednieje-go podejścia, oczyszczenie obiektu, reorganizacja sił i przygotowanie się do dalszego działania.
Znajomość środowiska przyszłych działań pomoże dowódcy określić kolejność (sekwencję)
wprowa-MICHAŁ NIWICZ
KONKURS – NAJLEPSZY ARTYKUŁ
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 5 / 2020
54
dzania sił do walki oraz skład grupy (grup) szturmo-wej przeznaczonej do działania w wyznaczonym rejonie.
Natarcie (szturm) w tym środowisku walki, po-dobnie jak obrona, wymaga tworzenia na bazie eta-towych pododdziałów zgrupowań, do których zo-staną przydzielone dodatkowe siły i środki. Zgru-powania te to znane z naszej literatury grupy szturmowe, które mogą być organizowane na bazie batalionów lub kompanii piechoty. Ich skład będzie zależał zarówno od otrzymanego zadania, jak i cha-rakterystyki obiektu, który ma ona opanować.
Grupy szturmowe działają wzdłuż ulic, wykry-wając i neutralizując wykryte punkty oporu. Istotne jest zorganizowane współdziałanie między grupami wykonującymi zadania na jednym kierunku, co wy-kluczy możliwość przeniknięcia przeciwnika do ugrupowania bojowego lub pozostawienia jego sił w tym ugrupowaniu. Niedocenienie tego zagroże-nia może być przyczyną zniszczezagroże-nia elementów grupy szturmowej, a nawet całej grupy.
Grupa szturmowa może otrzymać zadanie opano-wania budynku lub kwartału miasta. Odosobnione punkty oporu oraz małe grupy przeciwnika neutra-lizowane są przez pododdziały WOT, które działają jako grupa osłonowa lub siły będące w odwodzie grupy szturmowej. Ze względu na ryzyko wystąpie-nia dużych strat w stanie osobowym oraz duże zu-życie środków bojowych szturm na obiekt jest pro-wadzony tylko w ostateczności. Może on być po-przedzony blokowaniem obiektu, co wiąże się z tworzeniem wewnętrznego i zewnętrznego kordo-nu (pierścienia) blokującego.
Grupę szturmową może wspierać artyleria lub lotnictwo wojsk lądowych (LWL), jednak doświad-czenia wskazują, że działania te nie przynoszą po-żądanego efektu w terenie zurbanizowanym, w któ-rym występują wysokie budynki czy podziemna sieć komunikacyjna sprzyjająca obrońcy.
Wskazane jest wykorzystywanie zasłon dymnych w czasie podejścia do obiektu, aby dodatkowo ochraniać szturmujących przed ogniem przeciwni-ka. Nie muszą to być tylko środki, którymi może dysponować piechota, lecz również artyleryjskie.
Zabezpieczenie logistyczne musi stworzyć grupom szturmowym odpowiedni stopień niezależności, który zapewni powodzenie prowadzonych przez nich walk.
OPÓŹNIANIE
Będzie prowadzone w postaci zasadzek i pozycji opóźniania. Szerokość pasa (rejonu), w którym bę-dą one wykonywane, będzie zależeć od ilości sił przeznaczonych do tego zadania, charakteru bu-dynków i przeszkód, które można wykorzystać, oraz czasu, w jakim przeciwnik ma być opóźniany.
Zasadzki powinny być organizowane w pobliżu przeszkód zmniejszających lub ograniczających ruch przeciwnika. Rozmieszczenie sił i środków
będzie ograniczone do ważnych skrzyżowań. Za-sadzki można łączyć z atakami na skrzydła zgrupo-wania uderzeniowego przeciwnika. Zazwyczaj będą one skuteczne na otwartych przestrzeniach, takich jak parki czy szerokie ulice. Powinny je wy-konywać czołgi i transportery opancerzone, współ-działając z piechotą.
Pozycje opóźniania należy rozmieszczać w miej-scach, w których środki walki, takie jak czołgi, transportery opancerzone, środki przeciwpancerne i karabiny maszynowe, będą miały największy za-sięg. Powinny one być starannie przygotowane, po-wiązane z przeszkodami (zburzonymi budynkami, zawałami czy barykadami) oraz wspierane przez artylerię i moździerze. Zadaniem ich będzie zmu-szenie przeciwnika do zatrzymania się lub rozpo-częcia szturmu na broniony obiekt. Dynamika dzia-łań będzie wymagać współdziałania między siłami broniącymi wyznaczonych obiektów a tymi, które przekraczają ich ugrupowanie po wykonaniu za-sadzki ogniowej. Wymiana informacji zapewni bezpieczeństwo poszczególnym elementom ugru-powania bojowego, pozwoli także efektywniej wza-jemnie wspierać się ogniem oraz da aktualny obraz działania przeciwnika.
W prowadzeniu działań opóźniających najbar-dziej efektywną metodą jest opóźnianie przemienne w ugrupowaniu dwurzutowym. Gdy przeciwnik walczy z siłami pierwszego rzutu i z rozwoju sytu-acji wynika, że utrzymanie obiektu grozi okrąże-niem, rozpoczyna wycofanie na kolejną rubież opóźniania. Wycofując się, przekracza ugrupowa-nie bojowe II rzutu i zajmuje kolejną pozycję opóź-niania. Drugi rzut od tej chwili przejmuje ciężar walki z przeciwnikiem. Odwody będą odpowiadać za utrzymanie spójności ugrupowania oraz są w go-towości do działania, szczególnie w miejscach, w których przeciwnik będzie miał możliwość wej-ścia w luki między elementami ugrupowania, aby je oskrzydlić.
Realizacja przedstawionych zadań będzie pole-gać na:
– powstrzymywaniu (blokowaniu) przeciwnika w rejonie, gdzie wcześniej zaangażowane siły nie były wystarczające;
– wykonaniu kontrataków w celu odciążenia za-angażowanych w walkę sił, by pozwolić im na ode-rwanie się od przeciwnika i przemieszczenie na ko-lejną pozycję opóźniania;
– prowadzeniu działań celem osłony wycofują-cych się sił, by umożliwić im dalsze działanie w głębi pasa (rejonu) opóźniania.
Biorąc pod uwagę rejon (pas), w jakim będą pro-wadzone działania opóźniające, często konieczne będzie stworzenie kilku mniejszych odwodów, które zapewnią szybszą reakcję na zaistniałą sytuację taktyczną.
Aby oderwać się od przeciwnika, można stoso-wać zasłony dymne lub wykorzystać niszczenia
KONKURS – NAJLEPSZY ARTYKUŁ
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 5 / 2020
55
obiektów, które uniemożliwią mu oskrzydlenie obrońcy. Zadaniem artylerii w czasie działań opóź-niających będzie między innymi:
– zwalczanie wykrytej artylerii przeciwnika i in-nych środków wsparcia ogniowego;
– dezorganizacja jego systemu dowodzenia, roz-poznania oraz WRE;
– wzbranianie i dezorganizacja podejścia wojsk;
– kanalizowanie ruchu wojsk przeciwnika;
– rażenie wykrytych jego elementów infrastruktu-ry logistycznej;
– wzbranianie ataku przeciwnika;
– zapewnienie możliwości oderwania się walczą-cych pododdziałów od niego i przejścia na kolejne pozycje opóźniania;
– osłona rozwinięcia i wsparcie ogniem odwodu podczas wykonywania kontrataków;
– osłona luk i skrzydeł ugrupowania bojowego.
Wysiłek pododdziałów wojsk inżynieryjnych po-winien być skierowany na udzielanie wsparcia w przygotowaniu pozycji opóźniania oraz zasadzek.
Kolejnym będzie zapewnienie kontrmobilności dzię-ki ustawianiu zapór minowych i przygotowywaniu niszczeń na kierunkach prawdopodobnego podejścia przeciwnika.
Pododdziały OPL, zapewniając osłonę siłom pro-wadzącym działania opóźniające, umożliwiają im swobodę wykonania manewru na kolejne pozycje.
Manewr pododdziałów OPL powinien zapewnić:
– utrzymanie ciągłości osłony wojsk;
– osłonę najważniejszych elementów ugrupowania bojowego lub obiektów na prawdopodobnych głów-nych kierunkach uderzeń z powietrza;
– warunki przyjęcia nowego ugrupowania podczas wyjścia z walki oraz w toku dalszych działań po ze-rwaniu kontaktu bojowego z przeciwnikiem.
Wojska aeromobilne mogą być użyte jako odwód przygotowany do realizacji zadań wynikłych w cza-sie walki. Dzięki zdolnościom do szybkiego prze-mieszczania się mogą zostać wykorzystane do za-bezpieczenia skrzydeł. Możliwe użycie lotnictwa wojsk lądowych będzie dezorganizowało podejście przeciwnika do miasta oraz wykonywanie zasadzek.
Jednak podstawowym warunkiem będzie posiadanie korzystnej sytuacji w powietrzu, która pozwoli na użycie lotnictwa wojsk lądowych.
WNIOSKI
Doświadczenia z walk w terenie zurbanizowanym są dzisiaj podstawowym źródłem wiedzy na temat rozwoju sposobów prowadzenia działań w tym śro-dowisku. Należy pamiętać, że podczas II wojny światowej wojska radzieckie wyzwoliły ponad 1200 miast. Zdobyły w związku z tym ogromne do-świadczenie w prowadzeniu działań w tym środo-wisku, czego nie należy lekceważyć. Trzeba jednak stwierdzić, że:
– teren zurbanizowany nie stwarza dobrych wa-runków do prowadzenia natarcia, dlatego też
po-winno się je ograniczać do niezbędnego minimum.
Jest za to doskonałym obszarem do prowadzenia działań asymetrycznych i hybrydowych;
– prowadzenie w nim działań jest bardzo trudnym przedsięwzięciem, które wymaga przygotowania sił i środków do toczenia wyczerpującej walki w nie-sprzyjających warunkach;
– intensywność działań w mieście wiąże się z po-trzebą angażowania znacznie większych sił niż w wypadku innych działań;
– w tym środowisku ogromną rolę odgrywa współdziałanie, które zapewnia wzajemne wsparcie oraz swobodę manewru;
– tworzenie pododdziałów (grup bojowych), zdol-nych do samodzielnego wykonywania zadań, zwięk-sza ich możliwości w tym środowisku;
– prowadzenie działań wymaga zcentralizowane-go dowodzenia, które zapewni właściwe użycie sił i środków, natomiast decentralizacja musi być za-pewniona na poziomie wykonawców, dając im swo-bodę wykorzystania przydzielonych sił i środków;
– występują korzystne warunki dla działań obron-nych oraz opóźniających, przez co do ich realizacji można zaangażować znacznie mniejsze siły niż do zadań ofensywnych;
– w tym środowisku walki istnieje duże prawdo-podobieństwo pośredniego oddziaływania na lud-ność cywilną, należy zatem dążyć do zmniejszenia prawdopodobnych strat;
– trzeba się zastanowić nad wykorzystaniem wojsk obrony terytorialnej oraz sił i środków z układu pozamilitarnego jako wsparcia dla działań pododdziałów wykonujących zadania w środowi-sku miejskim;
– stosując nowoczesne środki rozpoznania, po-winno się umożliwić dowódcom dostęp do infor-macji, co pozwoli im dysponować aktualnym obra-zem sytuacji w czasie działań;
– należy zaktualizować potrzeby szkoleniowe od-noszące się do przygotowania pododdziałów do prowadzenia działań w tym środowisku;
– w naszych siłach zbrojnych nie ma dokumen-tów, które wskazywałyby kierunek oraz ramy szko-lenia pododdziałów na potrzeby prowadzenia dzia-łań w terenie zurbanizowanym.
Gruntowna przemiana struktur miejskich oraz przestrzeni publicznych znacząco wpływa na od-mienny obraz tego środowiska od pozostałych spe-cyficznych środowisk walki. Teren zurbanizowany rozwija się i ewoluuje bardzo dynamicznie, stale powiększając swój obszar i zagęszczając infra-strukturę. Zmieniają się także odległości dzielące miasta, co w przyszłości może doprowadzić do sy-tuacji, w której żadne działania na polu walki nie będą mogły się toczyć bez włączenia w nie terenu zurbanizowanego. W tym wypadku należy się za-stanowić, czy nie stanie się on wkrótce podstawo-wym środowiskiem działań bojowych, tracąc miano specyficznego środowiska walki. n
KONKURS – NAJLEPSZY ARTYKUŁ
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 5 / 2020