Projekty aksjologiczne

Praca nad poznawaniem i urzeczywistnianiem poszczególnych wartości inspi-rowała do realizacji projektów typu aksjologicznego.

Oto przykład projektów zrealizowanych w Gimnazjum im. Solidarności w Ko-rycinie¹⁴⁴.

Na spotkaniu Samorządu Szkolnego przedyskutowano problem znajomości przez uczniów przysługujących im praw i wskazano prawo według nich najczęściej ła-mane w szkole. Uczniowie uznali, że jest to prawo do wolności.

144 Przytaczam oryginalny opis nadesłany przez dyrekcję szkoły.

Nauczycielka języka polskiego p. Małgorzata Glińska zaproponowała uczniom realizację ciekawego, nowatorskiego projektu: „Wolność w kontekście praw ucznia”.

Wolność jest trudną sztuką spełniania siebie w kontekście społecznym, więc uczniowie mieli przed sobą trudne zadanie i wyzwanie.

Realizując projekt, nauczycielka wraz z uczniami chciała spróbować znaleźć od-powiedzi na pytania:

● Czym jest wolność? W czym wyraża się jej istota?

● Jakie można wyróżnić jej kategorie?

● Czy i jakie istnieją granice wolności?

● Co to znaczy być człowiekiem wolnym?

● Czy prawo do wolności jest respektowane w szkole?

● Czy w imię swej wolności nie krzywdzimy innych?

Dlaczego wolność?

Uczniowie uważają, że szkoła ogranicza im wolność, dlatego projekt był propo-zycją podjęcia partnerskiej dyskusji na temat tych zależności. Przeprowadzone an-kiety wykazały, że wielu uczniów nie wie, jakie ma prawa, nie interesuje się nimi. Aby móc z młodzieżą podjąć konstruktywną dyskusję na ten temat, w pierwszej kolejności pani Małgorzata Glińska przygotowała materiały, które służyły jako baza informacyj-na informacyj-na temat praw ucznia. Następnym krokiem było zbadanie, czy prawo do wolności jest respektowane w  szkole. Praca przy realizacji projektu miała na celu wyzwolenie w uczniach potrzeby określenia swojej postawy wobec wolności. Działania miały po-budzić uczniów do myślenia, prowokować do zajęcia określonego stanowiska, uświa-domić, jak ważną wartością w życiu jest wolność i umiejętność mądrego nią rozporzą-dzania.

Do realizacji projektu zgłosili się chętni uczniowie z różnych klas, którzy dobrali się w 3 zespoły.

– I zespół – uczniowie klas pierwszych przygotowali adaptację sceniczną bajki pt.

„Paweł i Gaweł” A. Fredry, czyli wolność w krzywym zwierciadle, opracowali sce-nografi ę, przygotowali dekoracje i rekwizyty.

– II zespół – uczniowie klas drugich zgromadzili materiał informacyjny dotyczący praw ucznia, obowiązujących przepisów prawnych itp. A następnie opracowali go w formie prezentacji multimedialnej pt. „Prawa ucznia w szkole”.

– III zespół – uczniowie klas trzecich zredagowali pytania, a  następnie przepro-wadzili wywiady z  różnymi osobami (dyrektor szkoły, nauczyciele, rodzice, uczniowie) na temat wartości, jaką jest wolność oraz prawo do wolności w szko-le. Wywiady zostały zarejestrowane kamerą cyfrową, a następnie opracowane w formie fi lmu pt. „Prawo do wolności w szkole”.

Podsumowanie projektu:

Wszystkie zespoły zaprezentowały swoje prace na forum publicznym szkoły dnia 4 maja 2009 r. podczas podsumowania projektu. Publiczna prezentacja wypra-cowanych materiałów była punktem wyjścia do dalszych dyskusji na temat

wolno-ści. Uczniowie mogli wyrażać swoje opinie na łamach gazetki szkolnej. Realizacja projektu była ciekawym doświadczeniem zarówno dla uczniów, jak i rodziców oraz nauczycieli. Uświadomiła uczniom, że w ciekawy, różnorodny sposób, z wykorzysta-niem Internetu, komputera, kamery oraz wielu programów komputerowych mogą wypowiadać się na tematy nurtujące młodzież. Wielu uczniów wykazało się nieujaw-nionymi dotychczas talentami, kreatywnością, umiejętnościami organizacyjnymi.

Podsumowanie projektu, prezentacja prac wszystkich zespołów bardzo podobała się uczniom i zaproszonym gościom. Pani dyrektor, doceniając zapał i pomysłowość uczniów, zakupiła do szkoły kamerę cyfrową (przedtem wykorzystywano sprzęt pry-watny), aby kolejni chętni mogli realizować swoje autorskie pomysły. Rodzice byli dumni z pracy swoich dzieci, podkreślali również aspekt wychowawczy zrealizowa-nego pomysłu.

Najważniejszą konkluzją tego przedsięwzięcia są jednak refl eksje uczniów, którzy doszli do następujących wniosków:

● Wolność – tak, ale w parze z odpowiedzialnością;

● Regulaminy ograniczają naszą wolność, ale zapewniają nam bezpieczeństwo;

● W imię swojej wolności i przysługujących nam praw nie możemy nikogo krzyw-dzić (np. wolność słowa nie daje nam prawa do obrażania kogoś słowem, smsem, e-mailem).

Odpowiedzialność w kontekście praw dziecka

Wnioski uczniów po realizacji przedsięwzięcia „Wolność w kontekście praw ucznia” skłoniły nas do kontynuacji i rozszerzenia ww. projektu. W rezultacie wielu działań uczniowie poznali swoje prawa, ale też obowiązki, w związku z czym peda-gog szkolny p. Marta Orzołek zaproponowała im udział w kolejnym innowacyjnym projekcie.

W pierwszym etapie wzięli udział chętni uczniowie klas drugich gimnazjum, któ-rych zadaniem była pisemna odpowiedź na pytania:

– Czym jest odpowiedzialność?

– O jakim człowieku możemy powiedzieć, że jest odpowiedzialny?

– Za co, za kogo, przed kim jestem odpowiedzialny/a?

Drugi etap polegał na przeanalizowaniu wypowiedzi pisemnych przez chętnych kolegów gimnazjalistów i nagranie przez nich krótkometrażowego fi lmu na temat

„Odpowiedzialność w kontekście praw dziecka”. Dwie grupy uczniów nagrały fi lmy, które przedstawiają prawo dziecka do wypoczynku i prawo do prywatności.

Nagrane fi lmy zostały powielone i zaprezentowane wszystkim uczniom gimna-zjum na godzinach wychowawczych. Obejrzenie tych fi lmów stało się punktem wyj-ściowym do dalszych dyskusji na temat odpowiedzialności. Uczniowie biorący udział w projekcie namacalnie mogli odczuć, czym jest poczucie odpowiedzialności, gdyż każdemu z nich przydzielone było inne zadanie. Sukces zespołu zależał więc od zaan-gażowania każdego z osobna, o czym „reżyserzy” i „aktorzy” mogli opowiedzieć swoim kolegom właśnie podczas prezentacji fi lmu. Głównym założeniem w realizacji projektu

było uświadomienie uczniom, iż korzystanie z praw ucznia, z praw dziecka wiąże się ściśle z  odpowiedzialnością za właściwe z  nich korzystanie oraz ogólnie z  odpowie-dzialnością za siebie i własne czyny.

Odpowiedzialni za historię

Od sierpnia 2009 r. do lutego 2010 r. 45 uczniów gGimnazjum i 2 nauczycieli – Bar-bara Szypulska i Celina Baranowska – realizowało projekt edukacyjny polegający na wykonaniu dokumentacji fotografi cznej i  opisowej krzyży i  kapliczek przydrożnych występujących na terenie gminy Korycin. Zebrany materiał posłużył do opracowania publikacji książkowej, którą wydaliśmy drukiem ze środków własnych szkoły. W książce oprócz fotografi i opisywanych obiektów zamieszczone zostały rysunki utalentowanej plastycznie wówczas uczennicy kl. II naszego gimnazjum – Małgorzaty Lengiewicz.

Oryginały prac posłużyły do przygotowania wystawy towarzyszącej X Jubileuszowe-mu Konkursowi Wiedzy Biblijnej. Na potrzeby promocji wystawy i książki wydany zo-stał okolicznościowy folder.

Korzyścią w realizacji tego przedsięwzięcia stało się wzbudzenie poczucia odpo-wiedzialności młodzieży za utrwalanie i przekazywanie historii dotyczącej najbliższej

„małej ojczyzny”¹⁴⁵.