Przedsiębiorstwa

14 Batorski D., (2011), Diagnoza Społeczna 2011. Korzystanie z technologii informacyjno-komunikacyjnych, Contemporary Economics, 5(3).

15 Bartoszewicz G., (2007), Projektowanie wdrożenia modułów logistycznych zintegrowanych systemów klasy ERP. Podejście procesowe, Wyd. AE, Poznań, s. 100.

16 Pastuszek Z., (2007), Implementacja zaawansowanych rozwiązań biznesu elektronicznego w przedsiębiorstwie, Placet, Warszawa, s. 12.

a podmioty usługowe – nowe lub istotnie ulepszone metody wspierające procesy w przedsiębiorstwie (6,3%)¹⁷.

Przewaga przedsiębiorstwa wynika z wielu różnych czynników, które przedsiębiorstwo realizuje w procesach projektowania, produkowania, dys-trybucji i wspierania posprzedażowego. Technologie zależą od wielu elemen-tów jak i mechanizmów wewnętrznych i zewnętrznych. Firma nie posiada dużego wpływu na czynniki zewnętrzne, ponieważ są one zdeterminowane przez otoczenie. Czynniki i mechanizmy wewnętrzne natomiast leżą w gestii przedsiębiorstwa. Mechanizmy te powinny być wykorzystywane do zdoby-wania i umacniania pozycji rynkowej poprzez odpowiednie zarządzanie ni-mi¹⁸. Dzięki temu wyróżnić możemy podstawowe warunki poprawności metodologicznej ujęcia przedsiębiorstwa:

 jednorodność ujęcia wizji technologii,

 wyodrębnienie następujących po sobie poziomów tworzenia technologii,

 kompleksowe ujęcie źródeł technologii,

 spójność w powiązanych poszczególnych poziomów, jak i wewnętrzna spójność¹⁹.

Jedność ujęcia wizji oznacza przyjęcie jednej teorii na danym poziomie, lub także przyjęcia różnych teorii, ale niewykluczających się wzajemnie.

Kluczowe znaczenie maja kompetencje, które są rozwinięciem zdolności działalności efektywnej do zdolności stwarzającej przesłanki do celowego zaangażowania i aktywnego wykorzystania zasobów w realizacji oczekiwa-nego efektu. Determinują to przesłanki źródeł odpowiedniej przewagi:

 architektura – czyli wewnętrzne i zewnętrzne powiązania firmy określa-jące stosunki z dostawcami, pracownikami, konkurentami i klientami,

 reputacja – czyli sposoby postrzegania firmy przez klientów,

 innowacja – czyli tworzenie przez przedsiębiorstwo nowych produktów, technologii i sposobów zarządzania,

 zasoby strategiczne²⁰.

Technologia to jeden z czynników jaki decyduje o konkurencyjności przedsiębiorstwa w mechanizmie tworzenia przewago konkurencyjnej. Moż-liwy jest również podział technologii ze względu na zakres jej

17 [stat.gov.pl].

18 Faulkner D., Bosman C., (1996), Strategie konkurencji, Gobether i S-ka, Warszawa 1996, s. 44.

19 Białoń L. (2010), Zarządzanie działalnością innowacyjną, Placet, Warszawa, s. 18-20.

20 Kwiecień A., Żak K., (2013), Relacje z klientami w tworzeniu przewagi konkurencyjnej przed-siębiorstwa, Wydział Zarządzania Uniwersytet Gdański, s. 265-268.

wania w przedsiębiorstwie. Z tego punktu widzenia można wyróżnić cztery rodzaje technologii²¹:

 technologie podstawowe – szeroko stosowane w danej firmie, stosowane w wszystkich firmach i nie przynoszące korzyści konkurencyjnych,

 technologie kluczowe – takie technologie, które obecnie przynoszą korzy-ści konkurencyjne (zdobycie i eksploatowanie takiej technologii kluczo-wej, zmniejszającej koszty i zwiększającej elastyczność procesu wytwór-czego powinno być celem strategii i technologii),

 technologie rozwojowe – technologie w stanie rozwoju, których stosowa-nie w bieżącej produkcji jest ograniczone, lecz perspektywy ich skutecz-nego udziału w walce konkurencyjnej są obiecujące,

 technologie wyłaniające – technologie, które dopiero pojawiają się, są na etapie badań naukowych i prób²².

Tabela 3. Przedsiębiorstwa aktywne innowacyjne według pozio-mu techniki w latach 2014-2016 w Polsce

Przedsiębiorstwa aktywne innowacyjne

Źródło: Opracowanie własne na podstawie [stav.gov.pl].

21 Pawłowski J., (2014), Kompetencje w zasobach przedsiębiorstwa, Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa, s. 264-266.

22 Charucka O., (2014), Kluczowe czynniki konkurencyjności MSP i ich wpływ na rozwój gospo-darki, Zeszyty-naukowe-35_2014.45-67.pdf, s. 46.

Przedsiębiorstwo jest motywowane do zmian technologicznych poprzez czynniki wewnętrzne (powstałe w organizacji) oraz zewnętrzne (powstałe pod naciskiem otoczenia). Biorąc po uwagę pierwszy rodzaj czynników sza-cuje się szanse przedsiębiorstwa na sukces i możliwość podejmowania wła-snej inicjatywy, co stanowi niewątpliwie atut przedsiębiorcy. Szanse są zawsze postrzegane przez pryzmat indywidualnych korzyści ekonomicznych w postaci dochodów i zysków zwiększonych lub utrzymanych na dotychcza-sowym poziomie. Czynniki zewnętrzne mogą również wpłynąć na zmianę technologii, najistotniejsze źródła zmian mają charakter prawny, ekono-miczny oraz społeczny²³. Często czynniki te zachęcają lub nawet zmuszają przedsiębiorstwo do odpowiedniej liczby wprowadzania zmian. Z punktu widzenia przedsiębiorców zmiany te muszą się odbywać, ze względu na zmianę warunków otoczenia, co prezentuje tabela 3.

W badanym okresie, spośród wymienionych rodzajów innowacji według poziomu techniki, przedsiębiorstwa przemysłowe najczęściej wprowadzały nowe metody wysokiej techniki oraz średnio-wysokiej techniki. Podmioty usługowe aktywnie innowacyjnie wprowadzały techniczny element w wyso-kiej fazie oraz opartej na wiedzy. Przedsiębiorstwa produkcyjne ICT ogółem aktywne innowacje według poziomu techniki to 41,6% a usługowe ICT to 25,9%.

Według zaprezentowanych danych możemy przyjąć wyodrębnia trzech następujące rodzaje innowacji organizacyjnych²⁴: nowe metody w zakresie przyjętych przez przedsiębiorstwo zasad działania, np. zarządzanie dosta-wami, gruntowne przekształcenie procesów w przedsiębiorstwie (business reengineering), systemy „odchudzonej produkcji” (lean production) i syste-my zarządzania jakością; nowe metody podziału zadań i uprawnień decy-zyjnych wśród pracowników, np. wprowadzenie po raz pierwszy nowego systemu odpowiedzialności pracowników, pracy zespołowej, decentralizacji, integracja lub dezintegracja wydziałów, systemy szkoleniowe itp.; nowe me-tody organizacyjne w zakresie stosunków z otoczeniem – innymi przedsię-biorstwami lub instytucjami publicznymi, np. wykorzystanie po raz pierw-szy takich form, jak związki (alianse), spółki, tzw. outsourcing (przejęcie wykonywania pewnych zadań przez wyspecjalizowane firmy zewnętrzne lub podwykonawstwo itp.)

P

Polskie przedsiębiorstwa, które chcą przetrwać na rynku, powinny skoncentrować się na poszukiwaniu nowych, bardziej zaawansowanych oraz efektywnych rozwiązań. Osiągnięcie przewagi konkurencyjnej jest moż-liwe jedynie poprzez dostosowanie się do zmian zachodzących w firmie, a także w jej otoczeniu. Należy jednak pamiętać, że wdrażanie innowacji

23 Urbanek P., Walińska E., (2016), Ekonomia i nauki o zarządzaniu w warunkach integracji gospodarczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 156-160.

24 Podręcznik Oslo, (2006), Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczących innowacji, Wydanie Trzecie, Wspólna publikacja OECD i Eurostatu.

w każdej firmie wymaga czasu oraz nakładów finansowych. Innowacyjność jest możliwa przy jednoczesnym zrównoważonym rozwoju finansowym przedsiębiorstwa, dzięki czemu firma będzie dysponować odpowiednimi środkami finansowymi, które poświęcone będą na realizację nowych, nie-zbędnych inwestycji technologicznych. Przedsiębiorstwa powinny uświado-mić sobie, że działania innowacyjne i ciągłe doskonalenie przedsiębiorstwa są obecnie kluczem do pokonywania konkurencji.

L

:

[1] Batorski D., (2011), Diagnoza Społeczna 2011. Korzystanie z technologii in-formacyjno-komunikacyjnych, Contemporary Economics, 5(3).

[2] Bartoszewicz G., (2007), Projektowanie wdrożenia modułów logistycznych zintegrowanych systemów klasy ERP. Podejście procesowe, Wyd. AE, Poznań, s. 100.

[3] Baruk J., (2006), Zarządzanie wiedzą i innowacjami, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń, s. 94.

[4] Białoń L. (2010), Zarządzanie działalnością innowacyjną, Placet, Warszawa, s. 18-20.

[5] Charucka O., (2014), Kluczowe czynniki konkurencyjności MSP i ich wpływ na rozwój gospodarki, Zeszyty-naukowe-35_2014.45-67.pdf, s. 46.

[6] Czeczka M., Szpitter A., (red.). (2010), Koncepcje zarządzania: podręcznik akademicki. Warszawa, s. 41.

[7] Drucker P., (1992), Innowacja i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady, PWN, Warszawa, s. 29-31.

[8] Faulkner D., Bosman C., (1996), Strategie konkurencji, Gobether i Spółka, Warszawa 1996, s. 44.

[9] Kiełtyka L. (red.), (2008), Technologie i systemy komunikacji oraz zarządzania informacją i wiedzą, Difin, Warszawa, s. 17.

[10] Koźmiński A.K., Piotrowski W., (2006), Zarządzanie. Teoria i praktyka., Wy-dawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 62-67.

[11] Kwiecień A., Żak K., (2013), Relacje z klientami w tworzeniu przewagi konku-rencyjnej przedsiębiorstwa, Wydział Zarządzania Uniwersytet Gdański, s. 265-268.

[12] Milecki A., (2004), Innowacyjność – kluczowy czynnik sukcesu polskich firm na globalnym rynku [w:] Społeczne problemy zarządzania. Studia i przypadki na Jubileusz Profesora Kazimierza Dobrzańskiego, Red. K. Zieniewicz, AE, Poznań, s. 84-85.

[13] Nowicki A., Sitarska M., (2010), Procesy informacyjne w zarządzaniu, UE, Wrocław, s. 28-29.

[14] Oniszczuk-Jastrząbek A., (2010), Wybrane aspekty innowacji we współcze-snym przedsiębiorstwie, Contemporary Economy Electronic Scientific Jour-nal, s. 39-40.

[15] Pastuszek Z., (2007), Implementacja zaawansowanych rozwiązań biznesu elektronicznego w przedsiębiorstwie, Placet, Warszawa, s. 12.

[16] Pawełoszek-Korek I., (2009), Technologie mobilne w dostarczaniu wiedzy, WPCz, Częstochowa, s. 122.

[17] Pawłowski J., (2014), Kompetencje w zasobach przedsiębiorstwa, Prace Nau-kowe Akademii im. Jana Długosza, Częstochowa, s. 264-266.

[18] Podręcznik Oslo, (2006), Zasady gromadzenia i interpretacji danych dotyczą-cych innowacji, Wydanie Trzecie, Wspólna publikacja OECD i Eurostatu.

[19] Stawasz E., (1999), Innowacje, a mała firma, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 36-41.

[20] Szcześniak A., (2009), Praktyczna użyteczność nauki [w:] Przedsiębiorczy Uniwersytet. Praktyczna użyteczność badań naukowych i prac badawczo rozwojowych. Projektowanie i prowadzenie badań naukowych we współpracy z gospodarką, Red. M. Bąk, P. Kulawczuk, Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym, Warszawa, s. 15-26.

[21] [stat.gov.pl].

[22] Urbanek P., Walińska E., (2016), Ekonomia i nauki o zarządzaniu w warun-kach integracji gospodarczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 156-160.

S

Zarządzanie technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi w przedsiębiorstwie

Współczesna gospodarka charakteryzuje się rosnącą konkurencją na rynku dóbr i usług. Powoduje to krótszy czas życia produktów oraz coraz szybsze tempo zachodzących zmian w przedsiębiorstwie, wymusza to na organizacjach poszukiwanie nowych rozwiązań w wielu kluczowych obsza-rach. Znaczenie innowacji w rozwoju przedsiębiorstw jest bardzo ważną cechą, która pozwala rozwijać i unowocześniać działalność firmy również pod względem logistycznym. Wykorzystywanie nowoczesnych narzędzi in-formacyjnych przyspiesza proces rozwoju przedsiębiorstwa w każdym sek-torze. Celem artykułu jest przedstawienie roli działalności innowacyjnej oraz funkcjonowania przedsiębiorstw w kontekście technologii

informacyj-nych i komunikacyjinformacyj-nych. W artykule dokonano analizy przedsiębiorstw aktywnych innowacyjnie w latach 2014-2016 roku w przemyśle, sektorze usług oraz w sektorze ICT. Przeprowadzone analizy pozwoliły ocenić inno-wacyjność przedsiębiorstw sektora technologii informacyjnych i komunika-cyjnych przedsiębiorstwa.

S

Information and communication technology management in the en-terprise

Contemporary economy is characterized by growing competition on the market of goods and services. This results in shorter product lifetimes and faster and faster pace of changes in the enterprise, which forces organiza-tions to search for new soluorganiza-tions in many key areas. The importance of innovation in the development of enterprises is a very important feature that allows you to develop and modernize the company's operations also in terms of logistics. The use of modern information tools speeds up the pro-cess of enterprise development in each sector. The purpose of the article is to present the role of innovative activity and the functioning of enterprises in the context of information and communication technologies. Article pre-sents an analysis of innovation-active enterprises in 2014-2016 in indus-try, the service sector and in the ICT sector. The conducted analyzes al-lowed to assess the innovativeness of enterprises in the information and communication technologies sector of the enterprise.

Mariusz Kędzior