Na poziomie adaptacyjnym wkładem konsumentów w system władzy w or-ganizacji produkcyjnej jest przeniesienie na jej zarządców odpowiedzialno-ści za zaspokojenie swoich potrzeb. Władza właodpowiedzialno-ścicieli korporalnych i
me-nedżerów najemnych nad konsumentami polega na podejmowaniu osta-tecznych decyzji dotyczących obowiązujących wzorów konsumpcji. To od nich w ostatniej instancji zależy, w jaki sposób i w jakim zakresie będą za-spokajane potrzeby nabywców.
Zarządcy organizacji produkcyjnych mogą stosować wobec klientów różnego typu ograniczenia ofertowe. Dla konsumentów stanowią one nega-tywne sankcje sytuacyjne. Podstawowe formy ograniczeń ofertowych sto-sowane przez zarządców organizacji produkcyjnych obejmują:
1) redukcję asortymentu towarów i usług;
2) obniżenie jakości sprzedawanych towarów;
3) ograniczenie zakresu usług;
4) skrócenie okresu ochrony gwarancyjnej i wprowadzenie dodatkowych jej warunków;
5) zamknięcie rynku przed „zewnętrznymi” producentami i oferowa-nymi przez nich innowacjami produkcyjoferowa-nymi;
6) wprowadzanie innowacji bez efektu niskiej ceny.
W stanie równowagi na poziomie adaptacyjnym stosunku kontraktowego obniżkom cenowym nie towarzyszą ograniczenia ofertowe. Konsumenci zwiększają możliwości zaspokojenia swoich potrzeb zarówno w wymiarze ilościowym, jak i jakościowym. Przykładem jest wprowadzenie innowacji produkcyjnych zgodnie z modelem Josepha Schumpetera. Podnoszą one standard życiowy mas i zwiększają siłę nabywczą płacy roboczej. Ich zasto-sowanie wymusza konkurencję cenową i ofertową.
Powiązanie obniżek cenowych ze współzawodnictwem ofertowym zwiększa możliwości realizacji strategii reprodukcji siły roboczej. Wrażliwi cenowo konsumenci uzyskują dostęp do dóbr i usług dotychczas zarezer-wowanych dla klientów z wyższych półek dochodowych. Konkurencja ofer-towa pomiędzy zarządcami organizacji produkcyjnych, obok obniżki cen, może stać się czynnikiem redukującym koszty reprodukcji siły roboczej. Na przykład utrzymanie wysokiej jakości towarów sprzedawanych ze zniżką zwiększa szansę na to, że będą one w długim okresie działać niezawodnie, nie narażając swoich nabywców na dodatkowe koszty naprawy. Oszczędno-ści w budżetach ich gospodarstw domowych może generować utrzymanie długich okresów gwarancji producentów na produkty, gdy są one nabywa-ne z upustem cenowym. Konkurencja ofertowa może również redukować koszty dla konsumentów korzystających z różnego typu usług związanych z koniecznością uiszczania dopłat za ich rozszerzenie.
Dla zarządców organizacji produkcyjnych innowacje stwarzają szanse, ale i zagrożenie, zwłaszcza w przypadku, w którym nie są oni ich inicjato-rami. Ich wprowadzenie wywołuje proces, który Schumpeter określa twór-czym niszczeniem. Producenci, którzy nie zdołają dostosować się do zmian,
wypadają z rynku nawet wtedy, gdy korzystają z różnych form monopoli-zacji swojej pozycji. Brak właściwej reakcji na innowacje może uniemożliwić im dalszą realizację strategii maksymalizacji dochodów ze sprzedaży.
Z drugiej strony dostosowanie się do zmian otwiera dla niej nowe możliwo-ści. Wymaga to jednak od zarządców podjęcia ryzyka dotyczącego zmiany procesu produkcji i poniesienia, przynajmniej w początkowej fazie, związa-nych z tym kosztów. Możliwość nieskrępowanego wprowadzania innowacji przełamuje dominację rynkową poszczególnych organizacji produkcyjnych.
Inflacją władzy zarządców organizacji produkcyjnych nad konsumen-tami można określić mnożenie przez nich różnego typu ograniczeń oferto-wych. Często towarzyszą one gwałtownym obniżkom cenowym. Przykła-dem jest oferta minimalistyczna. Z jednej strony, towary są znacząco tańsze w porównaniu z dotychczasowymi cenami danego rodzaju produktów.
Z drugiej strony, oferta minimalistyczna częściowo lub całkowicie redukuje dodatkowe korzyści. Oferowane produkty i usługi podlegają ścisłej standa-ryzacji. Ograniczona zostaje możliwość wyboru, czerpania zwyczajowo oferowanych korzyści i świadczeń. Serwis produktów ogranicza się do mi-nimum. Na klientów przenosi się szereg czynności związanych z zamówie-niem i odbiorem, przygotowazamówie-niem towaru do użycia. Ograniczenia oferto-we są kosztem, jaki ponosi konsument w zamian za znaczącą obniżkę cenową.
W 1908 roku ofertę minimalistyczną zastosował Henry Ford, wprowa-dzając model samochodu sprzedawany w jednej wersji i w jednym kolorze.
Na tym sposobie sprzedaży opiera swoje działanie koncern meblowy Ikea.
Minimalizm cechuje funkcjonowanie barów McDonald’s. Wdrażają go dys-kontowe sieci handlowe Lidl, Aldi, Biedronka. Minimalistyczne oferty stały się podstawą sukcesu rynkowego tanich linii lotniczych Ryanair [Mierze-jewski, Przybył 2005].
Inflacja władzy zarządców prowadzi do narzucenia konsumentom zre-dukowanych i ujednoliconych wzorów konsumpcji. Przykładem jest proces określony przez George’a Ritzera jako macdonaldyzacja społeczeństwa. Może on prowadzić do zaniku nabytych wcześniej umiejętności i kompetencji konsumenckich [Bylok 2013: 177–178].
Inflacja władzy zarządców zwiększa, przynajmniej w krótkim okresie, możliwości realizacji przez nich strategii maksymalizacji dochodów ze sprzedaży. Ograniczenia ofertowe przekładają się na obniżenie kosztów produkcji, których redukcja dzięki ekonomii skali może osiągnąć znaczące rozmiary. Z drugiej strony, prowadzą one do wzrostu kosztów reprodukcji własności siły roboczej. Konsumenci o wysokiej wrażliwości cenowej pono-szą wymierne straty pieniężne wynikające z obniżenia jakości towarów, trwałości, walorów użytkowych i estetycznych. Są narażeni na ponoszenie
kosztów ich wielokrotnych napraw, ponownego zakupu, konieczności do-płat czy strat wynikających z ich wadliwego funkcjonowania i zapóźnienia technologicznego.
Inflacja władzy zarządców organizacji produkcyjnych może ograniczyć możliwości realizacji strategii reprodukcji siły roboczej. Jej ostateczne koszty wcale nie muszą spaść na skutek obniżki cenowej. Stosowane ograniczenia ofertowe mogą powodować ich wzrost, którego nie zrównoważy bieżący upust cenowy. Na przykład produkty żywnościowe o niskiej jakości mogą wywoływać konsekwencje zdrowotne, których leczenie będzie stanowiło wydatek w budżecie gospodarstwa domowego. W krótkim i długim okresie dodatkowe koszty dla konsumentów mogą generować produkty masowe o niskiej trwałości, użyteczności, wykonane ze szkodliwych materiałów czy usługi o zredukowanym zakresie.
Koszty w procesie reprodukcji siły roboczej tworzy również ogranicze-nie suwerenności nabywców na rynku masowej konsumpcji. Zostają oni pozbawieni wielu atrybutów, które przypisuje się władzy konsumenckiej.
Składają się na nią m.in. możliwość wywierania wpływu na rodzaj oferty i jej jakość, unikanie towarów produkowanych w sposób nieakceptowany przez odbiorcę, dostęp do produktów i usług, które w pełnym zakresie spełniają jego potrzeby [Bylok 2013: 85]. Konsument o niskim stopniu suwe-renności ponosi koszty związane z koniecznością dopasowania zakupionych towarów do swoich wymagań czy też szukania alternatywnych źródeł zao-patrzenia w dobra wytwarzane innymi sposobami niż w przypadku pro-dukcji masowej.
Deflacją władzy zarządców można określić zniesienie różnego typu ograniczeń ofertowych dla klientów. Umożliwia ono nie tylko szeroki wy-bór, ale również dostosowanie dóbr i usług do indywidualnych wymagań konsumenta. Zarządcy nie szukają oszczędności w obniżaniu jakości pro-duktów i przerzucaniu na klienta czynności związanych z ich kupnem i użytkowaniem. Kosztem dla nabywców jest utrzymywanie ich wysokich cen. W największym stopniu deflacja władzy zarządców występuje na ryn-ku konsumpcji luksusowej.
Zwiększa ona możliwości realizacji strategii reprodukcji prywatnej wła-sności kapitału przez konsumentów o niskiej wrażliwości cenowej. Deflacja władzy zarządców stanowi kolejny przejaw przysługującego im superaddi-tum z bogactwa. Jak stwierdza Georg Simmel [1997: 187]: „bogaty cieszy się korzyściami wykraczającymi poza konsumpcję tego, co może konkretnie nabyć za swoje pieniądze”. Przysługuje mu solidniejsza obsługa i różne formy uprzywilejowania wykraczające poza ofertę i ustalenia kontraktowe.
Mogą one stać się czynnikami, które zwiększają możliwości realizacji tezau-ryzacyjnej funkcji związanej z nabywaniem dóbr luksusowych.
Konsumentom o niskiej wrażliwości cenowej przysługuje znacznie więk-szy stopień suwerenności w porównaniu z pozostałymi nabywcami. Z czy-sto ekonomicznego punktu widzenia są oni w stanie zapewnić sobie alterna-tywne źródła podaży dóbr i usług. Zdolność do mobilności na rynku zmusza zarządców organizacji produkcyjnych do ich szczególnego trakto-wania.
Przysługujące im superadditum z bogactwa stwarza takim konsumentom szansę czerpania dodatkowego dochodu, dzięki różnego typu przywilejom ofertowym. Pierwszeństwo w dostępie do ofert, dzięki czemu konsumenci uzyskują możliwość wyboru tych najbardziej atrakcyjnych, może wydatnie przyczyniać się do uzyskania wysokiej ceny przy dalszej sprzedaży naby-wanych dóbr luksusowych. Przykładem jest rynek nieruchomości. Możli-wość wyboru najatrakcyjniej położonej działki, rezydencji, domu czy miesz-kania jest czynnikiem, który już z chwilą zakupu podnosi ich wartość w stosunku do pozostałych ofert w danej kategorii.
Tezauryzacyjne właściwości dóbr luksusowych trwałego użytkowania opierają się również na ich unikatowości. W największym stopniu jest ona wpisana w dzieła sztuki. Przysługuje również innym przedmiotom luksu-sowym. W warunkach umasowienia produkcji unikatowość oferowanych towarów polegająca na tym, że są one jedyne w swoim rodzaju, zastępuje znaczenie, jakie wcześniej dla kształtowania wartości ekonomicznej miała ich rzadkość. Wiele dóbr i usług luksusowych ma bowiem swoje tanie sub-stytuty. W tym większym stopniu unikatowość przedmiotu nabiera wartości ekonomicznej. Na rynku nasyconym ofertami takie cechy wystawionych na sprzedaż nieruchomości, jak oryginalna architektura, wystrój wnętrza, wy-soka jakość wykończenia mogą stać się czynnikami zwiększającymi siłę przetargową ich posiadaczy w negocjacjach z potencjalnymi nabywcami.
Tezauryzacyjne właściwości dóbr luksusowych trwałego użytkowania wzmacniają przywileje ofertowe, które przekraczają granice wyznaczone przez standaryzację produkcji danego dobra. Ich rodzajem są również prefe-rencje kontraktowe, dzięki czemu konsumenci o niskiej wrażliwości cenowej uzyskują lepsze od pozostałych klientów czy obowiązujących standardów warunki umowy i związane z nią gwarancje.
Przywileje ofertowe mogą stać się czynnikiem, który podnosi cenę dóbr luksusowych ponad bieżącą wartość rynkową. Unikatowość takich dóbr może wpływać na ich atrakcyjność, przyciągając nabywców i stając się ele-mentem, który ostatecznie decyduje o zawarciu transakcji. W ten sposób ich dotychczasowy właściciel wykorzystuje ich tezauryzacyjne właściwości, czyniąc je przedmiotem sprzedaży, wynajmu, wymiany, zastawu.
Dla realizacji strategii reprodukcji prywatnej własności kapitału znacze-nie ma rówznacze-nież forma superadditum z bogactwa, jaką stanowi możliwość
korzystania ze świadczeń, które swoim zakresem znacznie przekraczają oferowane pozostałym klientom. Pozwalają one nie tylko oszczędzać czas, ale również przynoszą wymierne ekonomiczne korzyści odbiorcy. Przykła-dem jest bankowość prywatna. Klienci banku o odpowiednio wysokich do-chodach uzyskują dostęp do świadczeń, których celem jest całościowa ochrona posiadanego majątku. Obejmują one kompleksowe zarządzanie aktywami finansowymi i rzeczowymi, np. nieruchomościami. Ich zakres to również doradztwo podatkowe, prawne, majątkowe i spadkowe. Optymali-zacja podatkowa i planowanie finansowe pozwalają zminimalizować obcią-żenia podatkowe. Oferowane klientom rozwiązania łączą zarządzanie aktywami prywatnymi i majątkiem firmy. Uzyskują oni dostęp do ofert in-westycyjnych zamkniętych dla innych.