Rozdział 4. Ewolucja rynku kongresów w Polsce
4.8. Od roku 2016. Wyzwania i szanse
W najnowszym okresie Polska jest lokowana na coraz wyższych miejscach w rankingach ICCA, obecnie znajduje się w pierwszej piętnastce państw świata z największą
178
liczbą spotkań międzynarodowych, wyprzedzając Czechy i Węgry (wcześniej przez wiele lat była za nimi). W rankingu miast za rok 2017 [ICCA, 2018] Warszawa zajmuje 23 miejsce, Kraków 54 miejsce, Poznań 133 miejsce, Gdańsk 165 miejsce, Wrocław 193 oraz Lublin 325 miejsce.
W „Wizji Przemysłu Spotkań w Polsce 2020” R. Davidson, światowej klasy ekspert meeting industry, zwrócił uwagę na kilka tendencji sprzyjających rozwojowi branży spotkań w Polsce [PCB, 2014]. Z racji rozszerzania na Wschód współpracy krajów Unii Europejskiej, Polska może zyskiwać na znaczeniu jako centralne miejsce spotkań. Relatywnie niski wskaźnik liczby miejsc hotelowych odzwierciedla istniejące możliwości dla nowych inwestycji w tym zakresie. Ponadto kluczowy dla spotkań międzynarodowych ruch lotniczy ma wzrastać według prognoz średnio 6,4% przez następnych 10 lat. Szczególnych szans upatrywać należy w pozyskiwaniu wydarzeń międzynarodowych. Wyzwaniem zatem staje się skuteczność w warunkach ostrej konkurencji o przyciągnięcie imprez biznesowych do Polski. Globalizacja spraw profesjonalnych praktycznie każdej specjalności tworzy potrzebę i konieczność wymiany międzynarodowej. Zatem w dużym stopniu od profesjonalnego przygotowania specjalistycznych kadr zależy czy Polska pozyska stosowną część z międzynarodowego rynku spotkań biznesowych, w tym kongresów.Kolejnym wyzwaniem przed którym stanie polski przemysł spotkań, a zatem i rynek kongresów, to umacnianie popytu i utrzymanie przychodów od zleceniodawców wobec ogólnej tendencji w gospodarce do oszczędności i możliwości alternatywnych do spotkań face-to-face rozwiązań oferowanych przez internet. Wspólnym zadaniem jest więc wypracowanie narzędzi mierzenia marketingowego znaczenia spotkań konferencyjnych oraz zwiększania ich efektywności.
W celu odzwierciedlenia ogólnej skali zjawiska dokonano zestawienia w Tabeli 23 danych dotyczących najistotniejszych kategorii infrastrukturalnych i podażowych. Wykorzystano dwa źródła: 1. publikację „Stowarzyszenia profesjonalne w tworzeniu przemysłu spotkań w Polsce” [Wróblewski, 2014], w której zgromadzono dane przekazywane przez przedstawicieli stowarzyszeń praktyków branżowych; oraz 2. publikacje przygotowane z wiodącym udziałem Poland Convention Bureau: „Rynek Spotkań i Wydarzeń” [2016, 2017] oraz „Poland Meetings Impact 2015” [2017]. Dodatkowo w aneksie niniejszej pracy zamieszczono przykłady infografik odzwierciedlających dane ujęte w poniższej tabeli. Dane umieszczone w Tabeli 24, niezależnie od pewnych różnic wynikających z odmiennego sposobu ich gromadzenia, wskazują na duży potencjał i znaczenie rynku spotkań biznesowych, w tym kongresów.
179 Tabela 24. Oszacowanie rynku spotkań biznesowych w Polsce
Kategoria Źródło:
Stowarzyszenia profesjonalne
Źródło:
Poland Convention Bureau
Obiekty konferencyjno-eventowe (łącznie)
1500 Liczby łącznej nie podano
Hotele biznesowe 1300 1500, w tym kilkanaście ma sale
mogące pomieścić ponad 1000 uczestników
Centra targowo-kongresowe 25 Ponad 20
Areny sportowe wielofunkcyjne 15 Kategoria zaliczona do „Centra
kongresowo-konferencyjne”
Centra kongresowo-konferencyjne Kategorii nie wydzielano 50
Biurowce i uczelnie Kategorii nie wydzielano Obiekty o charakterze biurowym
(ponad 400); uczelnie wyższe (415)
Obiekty unikatowe Kategorii nie wydzielano Zamki i pałace (ponad 500), teatry,
opery, filharmonie, centra koncertowe (ok. 180), muzea (ponad 900), obiekty postindustrialne (liczba trudna do określenia)
Restauracje i kluby Kategorii nie wydzielano Ponad 18 000
Liczba spotkań biznesowych w Polsce rocznie
200 000 do 300 000 Nie podano
Liczba targów w Polsce rocznie od 220 do 680 (dot. 2013 r.) 672 (2014 r.), 802 (2015 r.)
Liczba spotkań międzynarodowych w Polsce rocznie (z uwzględnieniem różnych definicji)
od 100 do 200 2016 (ICCA za rok 2017)
Uczestnicy spotkań biznesowych w Polsce rocznie
4,5 mln – 5,5 mln 6 102 342 w roku 2015 (raport PCB,
2016); 12 401 600 w roku 2015 (Poland Meetings Impact, 2017) Liczba planistów konferencji (meeting
planners) w firmach i stowarzyszeniach
3000 Podano podstawę do oszacowania
liczby potencjalnych klientów: korporacje – 746 000, stowarzyszenia – 60 000, instytucje publiczne – 100 000
Stowarzyszenia skupiające
profesjonalistów przemysłu spotkań 4 skupiające łącznie kilkuset członków indywidualnych i firm
5 uwzględniając Klub Agencji Eventowych przy Stowarzyszeniu Komunikacji Marketingowej Rekomendowani Profesjonalni
Organizatorzy Kongresów i Imprez Motywacyjnych
22 (w 2014 r.) 18 (w 2018 r.)
Wskaźnik zwrotu z inwestycji (ROI) 1:7 – 1:12,5 Nie był objęty badaniem
Ambasadorowie Kongresów Polskich 251 (włącznie z rokiem 2018 r.)
Convention Bureaus w Polsce 13 (w 2017 r.)
Miejsce Polski w świecie wg rankingu ICCA
Miejsce zmienne: 23 w 2013 r., 18 w 2017 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie: BECA [2013]; GUS [2014–2018]; Horwath [2014]; ICCA [2014–2018]; Meetings in Poland [2012–2014]; PIPT [2012], Przemysł Spotkań i Wydarzeń w Polsce
[2013–2017]; UFI [2012-2017]; UIA [2012–2018]; www.forbes.pl; www.iccaworld.com;
www.meetingplanner.pl; www.meetingspoland.pl; www.mojekonferencje.pl; www.mpiweb.pl;
www.poland-convention.pl; www.polfair.pl; www.propertynews.pl; www.salekonferencyjne.pl; www.sbe.org.pl;
180
Próba syntetycznego ujęcia aktualnej sytuacji na rynku spotkań biznesowych w Polsce oraz predykcji dalszego rozwoju nie jest łatwym zadaniem z uwagi na wielowątkowość tego zjawiska, znaczne różnice danych z różnych źródeł oraz dynamicznie zmieniające się uwarunkowania, w tym o charakterze społecznym i politycznym.
Obserwując aspekt badań w Polsce odnotować należy brak wyspecjalizowanego instytutu badawczego, który systematycznie dostarczałby wiarygodnych danych o rynku spotkań biznesowych. Brak kontynuacji prac Instytutu Turystyki, który z perspektywy gospodarki turystycznej monitorował zjawiska meeting industry. Niepokojącym zjawiskiem są kontrowersje dotyczące sposobu zarządzania zagadnieniami szeroko rozumianej turystyki na szczeblu centralnym. Przykładem takim jest komentarz prasowy pod znamiennym tytułem „Turystyka na aucie” [Markowska, 2018]: „Zlikwidowanie funkcji podsekretarza stanu odpowiedzialnego za turystykę pokazuje, że w Polsce rząd nie przywiązuje żadnej wagi do tej dziedziny gospodarki. Turystyka nigdy nie miała silnej pozycji w Ministerstwie Sportu i Turystyki, teraz jednak nie ma już żadnej. Znalazła się po prostu poza boiskiem”. Z racji ulokowania całości zagadnień turystyki, w tym turystyki biznesowej, w tym resorcie, zagadnienie bezpośrednio dotyczy także rynku kongresów. Przytoczona publikacja odnosiła się do sytuacji w marcu 2018 r., ale wcześniej (wrzesień 2017 r.) podobna kontrowersja zaistniała odnośnie próby zlikwidowania Poland Convention Bureau. W innej publikacji wskazywano na brak zrozumienia ówczesnego kierownictwa POT dla znaczenia turystyki biznesowej i niedostateczne uznanie podmiotowości branży: „Przedstawiciele turystyki biznesowej chcieliby współrządzić a nie tylko być rządzeni i posiadać prawdziwy głos jako branża. W związku z tym są zaniepokojeni marginalizowaniem działalności PCB” [Rada POT: Brońmy Poland Convention Bureau, 2017]. Ten ostatni aspekt – podmiotowej roli branży i regionów – podejmowany jest w trwającej (czerwiec 2018 r.) debacie medialnej dotyczącej nowelizacji Ustawy o Polskiej Organizacji Turystycznej („Jak wypaczono ideę POT” [MM, 2018]). Wśród wniosków znalazło się zalecenie, aby przy tworzeniu nowych rozwiązań wykorzystać Ustawę z 24.04.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz Ustawę z 19.12.2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym, a także aby zapewnić finasowanie systemu, co gwarantowałoby jego stabilność. Biorąc pod uwagę chroniczny stan niewystarczającego finansowania turystyki jako działu gospodarki narodowej, wydaje się zasadne zalecenie wiązania działalności kongresowej w innymi resortami – przede wszystkim nauki i gospodarki.
181