Ruch naturalny i wędrówkowy ludności

Na przyrost naturalny ludności składają się zmiany w jej liczbie powodowane przez urodzenia i zgony.

Charakteryzujące go wartości określają nie tylko strukturę populacji według płci i wieku, ale także liczbę zawartych małżeństw, osób w wieku rozrodczym oraz zgonów. Wartości charakteryzujące ruch naturalny gminy Głuchołazy w 2016 roku, jak i w latach poprzednich, rozkładają się mniej korzystnie od powiatu nyskiego oraz województwa opolskiego, które w skali całego kraju i tak notują jedne z najgorszych wyników. Wpływ na to ma przede wszystkim niższy wskaźnik urodzin oraz wyższy wskaźnik zgonów. Jednak z drugiej strony należy wziąć pod uwagę fakt stosunkowo niskiej populacji gminy Głuchołazy powodującej, że nawet jednostkowe przypadki mogą wpłynąć na końcowy wynik poszczególnych wskaźników statystycznych. Przeciętna stopa przyrostu naturalnego w gminach wiejskich i miejsko – wiejskich bywa często wyższa niż w dużych aglomeracjach. Ta tendencja nie utrzymuje się jednak w gminie Głuchołazy. Współczynnik przyrostu naturalnego w 2016 roku wyniósł tutaj –4,01 ‰ (w mieście –4,84 ‰) i był niższy od średnich dla powiatu nyskiego (–2,53 ‰) i całego województwa opolskiego (–1,38 ‰).

TABELA 75: Gmina Głuchołazy – ruch naturalny i wędrówkowy ludności w 2016 roku.

Gmina Głuchołazy – wartości bezwzględne Ruch naturalny ludności

ogółem miasto

1 2 3

Małżeństwa 120 68

Urodzenia żywe / Zgony 172 / 269 83 / 150

Przyrost naturalny –97 –67

Saldo migracji ogółem –64 –45

Saldo migracji wewnętrznych / zagranicznych –59 / –5 –39 / –6 0

20 40 60 80 100 120 140 160

WSKAŹNIK NA 100 MIESZKAŃCÓW

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 LATA

ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym

Id: 9B6E8016-8A2E-46C3-808E-BA39F29BE06A. Projekt Strona 155

1 2 3

Przyrost rzeczywisty –161 –112

Źródło: GUS 2018.

Współczynnik małżeństw, to jest liczba zawartych małżeństw na 1000 ludności ogółem, w 2016 roku w gminie Głuchołazy wyniósł 4,97 i był równy wskaźnikowi dla powiatu (4,97) oraz wyższy od średniej dla województwa (4,85). Współczynnik rodności, określający liczbę urodzeń żywych badanego okresu na 1000 ludności ogółem, wyniósł w 2016 roku w gminie 7,12 i był niższy od średnich dla powiatu (8,03) oraz województwa (8,68).

Natomiast umieralność społeczeństwa, mierzona współczynnikiem zgonów (liczba zgonów na 1000 ludności), wyniosła w gminie 11,13 i była wyższa od wartości charakteryzujących powiat (10,57) oraz województwo (10,06).

TABELA 76: Gmina Głuchołazy – podstawowe współczynniki (na 1000 ludności) określające ruch naturalny i wędrówkowy ludności w 2016 roku.

Gmina Głuchołazy Współczynnik

ogółem miasto

Powiat Nyski

Województwo Opolskie

Małżeństwa 4,97 4,91 4,97 4,85

Urodzenia żywe / Zgony 7,12 / 11,13 5,99 / 10,83 8,03 / 10,57 8,68 / 10,06

Przyrost naturalny –4,01 –4,84 –2,53 –1,38

Saldo migracji wewnętrznych / zagranicznych –2,45 / –0,21 –2,83 / –0,44 –2,41 / –0,26 –0,73 / –0,65

Saldo migracji ogółem –2,66 –3,27 –2,67 –1,38

Przyrost rzeczywisty –6,67 –8,11 –5,20 –2,76

Źródło: GUS 2018.

TABELA 77: Gmina Głuchołazy – ruch naturalny ludności w latach 2000 – 2016.

Rok Urodzenia żywe Zgony ogółem

2000 228 288

2001 236 299

2002 219 267

2003 211 301

2004 208 261

2005 201 287

2006 208 286

2007 222 260

2008 249 292

2009 232 268

2010 205 265

2011 192 281

2012 203 271

2013 155 296

2014 187 318

2015 167 301

2016 172 269

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2018.

Id: 9B6E8016-8A2E-46C3-808E-BA39F29BE06A. Projekt Strona 156

RYCINA 15: Gmina Głuchołazy – ruch naturalny ludności w latach 2000 – 2016.

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2018.

Migracje są drugim, obok przyrostu naturalnego, czynnikiem wpływającym bezpośrednio na liczbę ludności oraz jej rozmieszczenie. Obecna tendencja przemieszczania się, szczególnie młodych mieszkańców, z mniejszych do większych ośrodków osiedleńczych, a także zagranicę powoduje, że saldo migracji wewnętrznych i zagranicznych w wielu gminach wiejskich i miejsko – wiejskich jest ujemne. W przypadku jednostek zlokalizowanych blisko większych miast, odpływ mieszkańców jest niższy i dodatkowo równoważony przez napływ osadników, wybierających podmiejskie rejony jako miejsce zamieszkania. Takie zjawisko, w skali równoważącej saldo migracji, nie zachodzi jednak na terenie gminy Głuchołazy i w 2016 roku jej saldo migracji było ujemne (–64). W samym mieście saldo migracji było również ujemne (–45).

TABELA 78: Gmina Głuchołazy – ruch wędrówkowy ludności w 2016 roku.

Napływ Odpływ

w tym w tym

Razem z

miast

ze wsi

z zagranicy

Razem do

miast

na wieś

za granicę

Saldo migracji

232 111 101 20 296 184 87 25 –64

Źródło: GUS 2018.

Saldo migracji liczone na 1000 ludności wyniosło w 2016 roku w całej gminie –2,66 (w mieście –3,27) i było zbliżone do średniej dla powiatu nyskiego (–2,67) oraz niższe od województwa opolskiego (–1,38). Przyrost rzeczywisty dla gminy Głuchołazy, liczony jako suma wartości przyrostu naturalnego oraz salda migracji, był ujemny i wyniósł w 2016 roku w liczbach bezwzględnych –161 (w mieście –112). Należy nadmienić, że przytoczone powyżej oficjalne dane statystycznie nie oddają ostatecznej realnej wartości określającej obecny ruch migracyjny. Dotyczą one ruchu wędrówkowego na pobyt stały i nie obejmują czasowych migracji na tle zarobkowym, zwłaszcza związanych z wyjazdem za granicę.

0 50 100 150 200 250 300 350 400

LICZBA MIESZKAŃCÓW

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2012 2014 2015 2016

LATA

urodzenia żywe zgony ogółem

Id: 9B6E8016-8A2E-46C3-808E-BA39F29BE06A. Projekt Strona 157

TABELA 79: Gmina Głuchołazy – ruch wędrówkowy⁷² ludności w latach 2000 – 2016.

Rok Zameldowania ogółem Wymeldowania ogółem

2000 228 283

2001 249 308

2002 177 310

2003 193 309

2004 120 198

2005 130 227

2006 281 429

2007 244 317

2008 265 391

2009 265 321

2010 214 279

2011 258 375

2012 227 302

2013 237 375

2014 252 381

2015 b.d. b.d.

2016 232 296

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2018.

RYCINA 16: Gmina Głuchołazy – ruch wędrówkowy⁷³ ludności w latach 2000 – 2016.

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2018.

72 Migracje wewnętrzne i zagraniczne.

73 Migracje wewnętrzne i zagraniczne.

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500

ILOŚĆ MIESZKAŃCÓW

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

LATA

zameldowania ogółem wymeldowania ogółem

Id: 9B6E8016-8A2E-46C3-808E-BA39F29BE06A. Projekt Strona 158

TABELA 80: Gmina Głuchołazy – ruch naturalny i wędrówkowy ludności w latach 2000 – 2016.

Wskaźniki na 1000 mieszkańców (‰) Rok

Przyrost naturalny Saldo migracji ogółem Przyrost rzeczywisty

2000 -2,25 -2,06 -4,32

2001 -2,37 -2,22 -4,60

2002 -1,82 -5,04 -6,86

2003 -3,43 -4,42 -7,86

2004 -2,04 -3,00 -5,04

2005 -3,32 -3,75 -7,07

2006 -3,04 -5,77 -8,81

2007 -1,49 -2,85 -4,34

2008 -1,69 -4,95 -6,64

2009 -1,42 -2,21 -3,62

2010 -2,37 -2,57 -4,94

2011 -3,55 -4,66 -8,21

2012 -2,72 -3,00 -5,72

2013 -5,70 -5,58 -11,28

2014 -5,35 -5,27 -10,62

2015 -5,52 b.d. -5,52

2016 -4,03 -2,66 -6,69

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2018.

RYCINA 17: Gmina Głuchołazy – ruch naturalny i wędrówkowy ludności w latach 2000 – 2016.

Źródło: Obliczenia własne na podstawie GUS 2018.

-12,00 -10,00 -8,00 -6,00 -4,00 -2,00 0,00 2,00 4,00 6,00

WSKAŹNIK NA 1000 MIESZKAŃCÓW

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 LATA

przyrost naturalny saldo migracji przyrost rzeczywisty

Id: 9B6E8016-8A2E-46C3-808E-BA39F29BE06A. Projekt Strona 159

Analizując dane demograficzne na przestrzeni ostatnich 15 lat można założyć, że jest to obraz stałych tendencji określanych jako zjawisko depopulacji. Termin ten oznacza zazwyczaj drastyczne zmniejszenie populacji ludzi na jakimś obszarze. W przypadku gminy Głuchołazy czy w ogóle regionu opolskiego spowodowana jest ona zarówno ujemnym przyrostem naturalnym jak ujemnym saldem migracji. Zjawisko depopulacji w województwie opolskim jest przedmiotem troski władz zarówno na szczeblu rządowym jak i samorządowym. Wdrażany jest szereg rozwiązań o charakterze gospodarczym jak i społecznym, mających na celu ograniczenie tego niekorzystnego dla regionu zjawiska.

W dokumencie UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W GŁUCHOŁAZACH. Głuchołazy (Stron 156-161)