Opracowanie własne.
dzy opanowanej w czasie funkcjonowania w wojskach chemicznych, a także wykonywania zadań reagowa-nia kryzysowego w układzie pozamilitarnym. Przy-kładem właściwego funkcjonowania wojsk chemicz-nych we współdziałaniu z wojskami inżynieryjnymi była realizacja zadania związanego ze znalezieniem przedmiotów, co do których istniało podejrzenie o to, że zawierają substancje chemiczne. Wykonywano je w rejonie poradzieckiego poligonu w Świętoszowie oraz w forcie Chrzanów na terenie Bornego Sulinowa.
Oprócz kursów ratownictwa chemicznego oraz eks-ploatacyjno-operatorskich dla użytkowników po-szczególnych jednostek sprzętu przeznaczonego dla zespołu CBRN EOD pożądane jest, by każdy jego członek odbył specjalistyczne szkolenie związane z poprawną identyfikacją zagrożeń pochodzących od substancji chemicznych, amunicji konwencjonalnej lub improwizowanych urządzeń wybuchowych oraz z prawidłowym funkcjonowaniem zespołu podczas prowadzenia tych działań.
Przewidując potrzebę gruntownej zmiany systemu szkolenia specjalistycznych zespołów rozminowania (Explosive Ordnance Disposal – EOD) oraz CBRN EOD, dzięki wsparciu komendanta Centrum Szkole-nia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych, w zespole rozminowania powstało wiele autorskich rozwiązań, których efektem było wprowadzenie do systemu szko-lenia doskonalącego kadry następujących kursów:
podstawowego kursu przeciwdziałania improwizowa-nym urządzeniom wybuchowym (Basic C-IED), kur-su doskonalącego w zakresie rozpoznawania przed-miotów wybuchowych i niebezpiecznych w różnym
otoczeniu (EOR), kursu doskonalącego na temat roz-minowania przedmiotów wybuchowych i niebez-piecznych w różnym otoczeniu (CMD – EOD) oraz kursu doskonalącego żołnierzy pododdziałów rozmi-nowania (IEDD).
Centrum odpowiada także za kurs ratownictwa che-micznego, którego celem jest przygotowanie żołnie-rzy – ratowników chemicznych do zespołowego dzia-łania podczas wykonywania zadań ratowniczych w środowisku skażonym toksycznymi środkami prze-mysłowymi.
Gradacja kursów jest wyraźnie określona. Aby zo-stać słuchaczem IEDD, należy ukończyć EOD i EOR.
Takie uporządkowanie pozwala na przekazanie pełnej wiedzy ich uczestnikom. W ten sposób unika się nie-porozumień między sekcjami w trakcie realizacji za-dania. Krótko mówiąc, technik EOD będzie wiedział, jak współpracować z EOR, natomiast żołnierze z wojsk chemicznych będą rozumieć, co w danym momencie robią specjaliści z wojsk inżynieryjnych.
Zasadniczym etapem szkolenia żołnierzy zespołu CBRN EOD jest kurs doskonalący zakończony ćwi-czeniami taktyczno-specjalnymi.
WNIOSKI
Zasady funkcjonowania zespołów CBRN EOD określono w Rozkazie Nr 312 Dowódcy Wojsk Lądo-wych z dnia 22 lipca 2013 r. w sprawie utworzenia w Wojskach Lądowych nieetatowych zespołów CBRN EOD zdolnych do rozpoznania i niszczenia materia-łów wybuchowych i niebezpiecznych oraz improwizo-wanych urządzeń wybuchowych posiadających
możli-PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2016
48
wość elaborowania bronią masowego rażenia i tok-sycznymi środkami przemysłowymi, a także w Regulaminie działania Zespołu CBRN EOD1, we-wnętrznym wydaniu Dowództwa Generalnego Ro-dzajów Sił Zbrojnych.
Szkolenie i wykorzystanie pododdziału CBNR EOD są zgodne z unormowaniami zawartymi w przedstawionych aktach. Dowodem na to są
wyso-kie wyniki, które osiągnęły zespoły w ćwiczeniach
„Anakonda-14”, „Trident Jucture-15”, „Dragon-15”.
W unormowaniach tych nie uwzględniono jednak, niezbędnych do prawidłowej realizacji zadań, katalo-gu amunicji konwencjonalnej zawierającej BŚT, kata-logu improwizowanych urządzeń wybuchowych oraz precyzyjnych procedur pozwalających na bezpieczną likwidację zagrożeń. Wdrożenie procedur
bezpiecz-1 Regulamin działania Zespołu CBRN EOD. Dow.Gen., sygn. wewn. 8/2014.
PRZEGLĄD SIŁ ZBROJNYCH nr 3 / 2016
49
nej neutralizacji (Render Safe Procedures – RSP), za-równo amunicji konwencjonalnej, jak i IED, pozwoli na wykorzystanie zespołów CBRN EOD jako wspar-cia dla krajowego systemu patroli rozminowania.
Aby utrzymać wysoki poziom wyszkolenia, istotne jest kierowanie żołnierzy zawodowych na kursy i szko-lenia w ramach systemu doskonaszko-lenia zawodowego.
Proponuje się, by szkolenie doskonalące żołnierzy z tej dziedziny było prowadzone w CSWInżiChem. Ośro-dek ten daje gwarancję, że kadra zostanie
odpowied-nio przygotowana i otrzyma solidne podwaliny pod dalsze kształcenie w ośrodkach zagranicznych. Do-datkowo podjęto kroki zmierzające do zorganizowa-nia kursu doskonalącego w Akademii Obrony Naro-dowej dla dowódców i ich zastępców oraz przedsta-wicieli układu pozamilitarnego na temat organizowania akcji ratunkowych w środowisku cy-wilnym i kierowania nimi. Takie działania przyczy-nią się do zrozumienia problematyki wykorzystania pododdziału CBRN EOD, jak również potrzeb zwią-zanych z jego funkcjonowaniem.
Nie wolno również zapominać o właści-wym wyposażeniu utworzonych zespo-łów. To właśnie sprzęt, oprócz wy-szkolenia, stanowi wyznacznik
jakości wykonania zadań.
Wraz z nowoczesnym sprzę-tem muszą być wprowadza-ne odpowiednie procedury
oraz zapewnione właści-we zaplecze. Przykładem jest zapewnienie zdolno-ści ochrony wojsk (syste-my zagłuszające) przed zagrożeniem ze strony systemów powodujących zdalną detonację improwizo-wanych urządzeń wybucho-wych w środowisku zagrożenia (Radio Controlled IED – RCIED).
Sam sprzęt, nawet najnowocześniejszy, bez odpowiedniego zaplecza badawczo-ana-litycznego, procedur aktualizacji danych oraz zasad wykorzystania nigdy nie zapewni nawet minimalnej ochrony.
Kulminacją dostosowania przemian w dziedzinie funkcjonowania zespołów CBRN EOD będzie po-wołanie etatowych ich struktur w SZRP. Pokonanie tej krętej i wyboistej drogi będzie znaczącym sukce-sem wojsk inżynieryjnych i chemicznych, który jed-nocześnie umożliwi osiągnięcie zdolności Sił Zbroj-nych RP do prowadzenia operacji zwalczania IED w środowisku skażeń CBRN, a tym samym zwięk-szy ochronę wojsk podczas działania w warunkach współczesnych zagrożeń.
W opracowaniu artykułu współpracowali: ppłk ***
Juliusz Sawicki (starszy specjalista w Oddziale Szko-lenia Zarządu OPBMR Inspektoratu Rodzajów Wojsk DGRSZ), mjr Artur Marcinkowski (kierownik Cyklu Obrony przed Bronią Masowego Rażenia w Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych), kpt. Krzysztof Szymczyk (oficer sekcji analiz w Ze-spole Rozminowania Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych), st. chor. Grzegorz Wiwatowski (kierownik sekcji w Zespole Rozmino-wania Centrum Szkolenia Wojsk Inżynieryjnych i Chemicznych). n
+
ARCH. ZESPÓŁ ROZMINOWANIA /CSWINŻICHEMDziałanie sekcji pobierania prób w rejonie wykrycia przedmiotów wybuchowych i niebezpiecznych zawierających broń masowego rażenia.
Autor jest dowódcą 2 Batalionu Chemicznego w 4 Pułku Chemicznym.