SNW: Rupalski 4, Po: nnot.
2. Nazwisko polskie w pełni ustabilizowane. Imiona wystąpiły wyłącznie w polskich wariantach. Nieścisłości pisowni antroponimów wynikają z właściwej w danym okresie chwiejności pisowni i oraz y (Rupalski, Rupalsky), pojawiającej się niekiedy niekonsekwencji w zaznaczaniu joty (Jan, ian) i miękkości głoski n (Antoni, Antony).
Nazwisko męskie jest podstawą formy żeńskiej derywowanej paradygmatycznie (Niebosciczy Sostri naszey Pany Rupalski – gen.)
◊ Rupalski : n. os. z podst. Rup- i suf. -al (: im. Robert, stwniem. też Rubert, Rupert, Ruprecht Fm 892-895, te : germ. hrōth, goc. hrōts ’sława, zwycięstwo Fm 885, stwniem. beraht ’jasny, błyszczący’ Fm 277; por. n. os. typu Rup, Rupa, Rupała AntrP IV, 223), z modelowym suf. -ski na wzór nazwisk odmiejscowych.
Jan Rupalski, złotnik poznański, w 1671 r. miał przystąpić do wykonania sztuk mistrzowskich, rok później starsi cechowi przyjęli wykonane przez niego sztuki, uznając je za dobre. W 1671 r.
najprawdopoodbniej złotnik przyjął obywatelstwo miejskie, brak jednak informacji o mieście jego pochodzenia. W 1673 r. podpisał się pod uchwałami brackimi obowiązującymi wszystkich mistrzów do 1601 r. Rok później po raz pierwszy przyjął ucznia na naukę rzemiosła. Wyszkolił kilku chłopców, zatrudniał też czeladników (jeden z nich, Sebastian Sujkowicz, niechlubnie zapisał się na kartach ksiąg cechu z powodu kradzieży pieczęci swojemu mistrzowi, za co otrzymał surową karę siedemdziesięciu plag). Kilkukrotnie był wybranym na starszego cechowego, doglądał procesu wykonywania sztuk mistrzowskich przez młodych złotników, powierzano mu przechowywanie skrzyni brackiej. Wyrokował w sprawach łamania przepisów cechowych. Jego nazwisko widnieje w zapisach spraw sądu cechowego, w protokołach posiedzeń starszych. W 1677 r. zmarła jego małżonka, wzmiankowana w źródłach jako Pani Rupalska. Sam zaś notowany był w księgach do 1695 r.
Antoni Rupalski był uczniem Gotfrdyd Wernheidego, uczył się 6 lat, zapisany na termin w 1710 r., w 1715 r. został czeladnikiem. Brak kontekstów określających relację rodzinną z Janem Rupalskim.
Rupalski Jan, mistrz 1671. Starszy 1677-81, 1683-84. Pisarz 1692-94. Od r. 1690 nie pracował, zm.
1696 (Noż s. 247 nr 231, Dolcz s. 22 nr 230, WMP(w)).
137 Nazwisko zanotowano w Księgach przyjęć do prawa miejskiego w 1671 r. (1671 Rupalski BandK s. 224).
S
SANFTLEB(EN), ZANFTLEB(EN), SANFLEB(EN), ZANFLEB(EN), SAMFTLEB(EN): Jurga Samphtlaban zpoznania 1600, 482, s. 130; Jurga zemftleben z Poznania 1608, 482, s. 329; Jurga Zanftleb 1618, 477, s. 159; Mistrza Młodego Jurgj Zanfthleba (gen.) 1618, 477, s. 168; Georgio Semftlebem 1618, 481, s. 41; Jurga Sanftleb 1619, 482, s. 174; Jerzj Zanfleb 1620, 477, s. 192; Mlodego Mistrza Jurge Sanftleba (acc.) 1620, 477, s. 192; Jordze Zanflebowy (dat.) 1620, 477, s. 197; Jurgy Sanfleba 1620, 477, s. 198; P Jurgi Sanftleba 1621, 477, s. 206; Jurga Sanfleb 1621, 482, s. 179; Jurga Santfleb 1622, 482, s. 180; z panem Jurgą Zanftlebe 1623, 477, s. 234; Jurga Sanfleb 1623, 477, s. 236; Jurga Sanftleb 1624, 482, s. 346; P Jerzego Sanftleben 1625, 477, s. 254; P. Jurga Sanfleben 1626, 477, s. 255; P. Jerzy Sanfleb 1626, 477, s. 267; przez P. Jurge sanfleba 1627, 477, s. 279; Starszy stolowi Jurga Sanfleb 1628, 477, s. 299; Pana Jerzego Sanfleba brata naszego 1629, 477, s. 306;
Stołowi starszy Jerzy Sanfleb 1630, 477, s. 321; Jurga Sanfleb 1631, 482, s. 190; pana Jerzego Sanfleba 1631, 477, s. 333; Z panem Gerzim Sanflebem 1631, 477, s. 335; pana Jerzego Sanfleba 1631, 482, s. 190; Jerzi Sanfleb 1632, 477, s. 336; Jerzy Sanflebem 1633, 478, s. 2; P. Jurgi Sanfleba 1633, 478, s. 3; Jerzy Sanfleb Stolowy starszy 1634, 478, s. 15; Jurgi Sanfleba 1634, 482, s. 194; Pan Jerzy Sanfleb 1635, 478, s. 25; Pan Jerzy Sanfleb 1636, 478, s. 31; Pan Jerzy Sanf lieban 1636, 478, s. 42; Pan Jerzy Zanftleb 1636, 482, s. 198; Pan Gerzy Zaftleb 1637, 478, s. 49; Pan Zanftleb 1638, 478, s. 71; Panem Jerzem Zanftlebem 1638, 478, s. 78; hłopca Jerzego Zanftleba 1638, 482, s. 198; Pan Jerzy Sanftleb 1639, 482, s. 199; Pan Jerzy Zanftleber 1640, 478, s. 86;
Pan Jerzy Samfleb 1640, 478, s. 92; Pana Jerzego Zanftleba 1640, 478, s. 93; Pan Jerzy Zanftleb 1641, 478, s. 103, 104; Pana Jerzego Zanftleba 1642, 478, s. 115; Drugy Stołowy Pan Jerzy Zanftleb 1642, 478, s. 125; Pana Jerzego Zanftleba 1643, 478, s. 134; Jerzy Zanftleb 1643, 482, s. 356; Pana Jerzego Zanftleba 1644, 478, s. 153;
Pana Jerzego Zanftleba 1645, 478, s. 175; Pan Jerzi Zanftleb 1645, 478, s. 176;
P. Jerzy Zanftleben 1645, 478, s. 182; P. Jerzego Zenftleba 1646, 478, s. 183; Pana Jerzego Zanftleba nieboszczyka Małzonka pozostała 1647, 482, s. 361; chłopca swego Jana Zanftleba 1655, 482, s. 216; Panem Wociechem Zantflebem 1662, 478, s. 307; Pan Wociech Zanflleber 1662, 478, s. 308; młody Mistrz Pan Albrycht Zanfleben 1662, 478, s. 309; Panem Albrychtem Zenflebenem 1662, 478, s. 309; Pan Zenfleber 1664, 478, s. 330; Wociech Samffleben 1664, 481, s. 48; Pan Woyciech Zantfleben 1664, 482, s. 223; pan Woyciech Samftleben 1668, 482, s. 224; pan Wociech Samftleben 1669, 478, s. 344; p: Wociech Samftleben 1671, 478, s. 351; pani woyciechowy zaftlebowy wdowy (gen. fem. ) 1673, 482, s. 370.
1. SSNO: nnot; AntrP: nnot;
138 SNW: nnot.
2. Nazwisko nieustabilizowane, wszyscy jego nosiciele identyfikowani są za pomocą rozmaitych wariantów graficznych – obok dominujących nazwisk Sanftleb i Zanftleb wystąpiły również liczne formy z zachowaniem genetycznie niem. końcówki -en (Sanftleben, Zanftleben) lub z niem. suf. -er (Zantfleber, Zanflleber, Zenfleber).
W niektórych wariantach uproszczono grupę spółgłoskową -ftl- (Sanfleb, Zanfleb, Zanfleben), inne zaś upodobniły artykulacyjnie spółgłoskę nosową do głoski f (Samfleb, Samftleben, Semftleben), a nawet spółgłoskę wygłosową do występującej przed nią spółgłoski b (Semftlebem). Dominacja form z redukcją -en (lub -er) jest przejawem adaptacji antroponimu do polskiego systemu. Warianty te poddawane są bez trudu polskiemu paradygmatowi odmiany – pana Jerzego Sanfleba (gen.), Z panem Gerzim Sanflebem (instr.), Jordze Zanflebowy (dat.) – w przeciwieństwie do form dłuższych, w mniejszym stopniu odmienianych przez przypadki – P. Jerzego Sanftleben (acc.), z panem Jurgą Zanftlebe (instr.). Imiona Jerzy i Jurga współwystępują ze sobą, z czasem wyraźnie dominujący jest pol. wariant Jerzy (niekiedy z pisownią G- w miejsce nagłosowej joty: Gerzy Zaftleb), jednostkowo poświadczono zlatynizowaną pisownię imienia (Georgio).Warianty imion Wojciech i Albrycht również stosowane są zamiennie, ale wyraźnie częstsze jest imię polskie. Imię i nazwisko męskie stanowią podstawę identyfikacji żeńskiej z podwójnym wykładnikiem marytonimiczności w postaci suf. -owa (pani woyciechowy zaftlebowy wdowy – relacja rodzinna dodatkowo potwierdzona kontekstem).
◊ Sanftleb(en) i warianty : niem. n. os. Samtleben, Sandleben, Senftleben, Senfleben : niem. n. m. Sambleben w Dolnej Saksonii DFN 520, Gott 501 (Gott wywodzi człony Sanft, Sempft, Senft, Sanftl od śrwniem. senfte ’musztarda, gorczyca’).
Jerzy Sanftleben (I), złotnik pochodzący z Poznania, był uczniem Krzysztofa Leszkorneta, uczył się 6 lat. Termin rozpoczął w 1598 r. (wpis w 1600 r.). W 1607 r. został czeladnikiem (wypis z 1608 r.).
W 1618 r. wykonał sztuki mistrzowskie i uzyskał tytuł mistrza, podpisał się również pod zezwoleniem brackim z 3.06.1601 r. regulującym zasady pracy członków cechu. Od 1619 r. przyjmował uczniów na naukę rzemiosła, był poświadczony w licznych formułach wpisów i wypisów chłopców, wyszkolił łącznie ok. 10 czeladników. Pełnił funkcję starszego cechowego, był także poświadczony w księgach rejestrujących posiedzenia sądu cechowego (jako strona sporu) oraz protokoły z posiedzeń kwartalnych i towarzyszące im listy nieobecnych, listy powierzania członkom cechu określonych funkcji i obowiązków (np. młodszego stołowego, starszego stołowego), listy składek cechowych, nakazy płatności kar i w wielu innych regularnie prowadzonych zapisach cechowych. W 1647 r. wymieniany jako zmarły.
Jerzy Sanftleben (II), syn Jerzego (I), odbył naukę u Łukasza Hentza, termin rozpoczął w 1638 r., a w 1643 r. został czeladnikiem.
Wojciech Sanftleben w 1662 r. wykonywał sztukę mistrzowską u Jana Brożka („kubek z chrztem”, pierścień i pieczęć, Czł 478, s. 308) i uzyskał tytuł mistrza złotniczego. W 1664 r. podpisał się pod obszernym zezwoleniem brackim, obowiązującym wszystkich członków cechu od 1601 r. W 1664 r.
poświadczony był również po raz pierwszy jako mistrz przyjmujący uczniów na naukę rzemiosła. Pełnił funkcję stołowego. W 1673 r. już nie żył, w jego imieniu występowała małżonka wdowa identyfikowana jako Wojciechowa Zantflebowa.
Jan Sanftleb był uczniem Dawida Hitfelda, miał się uczyć 5 lat (wpis). Termin rozpoczął w 1655 r. Brak dalszych poświadczeń.
139 Santfleben Jerzy z Poznania, ucz. Krzysztofa Leszkorneta, czel, 1608, mistrz 1618, starszy cechu 1644, zm. w lipcu 1643; posiadał warsztat przy ul. Wielkiej, zapisuje w testamencie warsztat złotniczy synowi Jerzemu z zastrzeżeniem podziału, gdyby i brat jego Łukasz „toż samo rzemiosło złotnicze robieł”;
Santfleben Wojciech, mistrz 1622, zm. 1673 (Noż s. 247 nr 233-234, Dolcz s. 23 nr 232-233, EckhJ s. 211-212, WMP(w)).
SANKLIK: cf. ZA(N)KLIK(A) SCHALLER: cf. S(Z)AL(L)ER SCHEM(M)EL: cf. SZEMEL
SCHILLING, SCHILLINCK: cf. SZYLING SCHMID(T), SCHMIT(T): cf. S(Z)MID(T) SCHOLCZ, SCHOLTZ(E): cf. S(Z)ULC(Z) SCHULCZ, SCHULTZ(E): cf. S(Z)ULC(Z) SCHWAINTALLER: cf. SZWAINTAL(L)ER SCHWARC(Z), SCHWARTZ: cf. S(Z)WARC(Z)
SEBASTIAN, SEBEST(I)AN: Sebestyan galt smit 1496, 480, s. 71; H Sebestan goltsmed 1498, 480, s. 2; Sebastian goltsmid 1499, 480, s. 7; Sebastian Goltsmid 1507, 480, s. 72.