Struktura organizacyjna

W skład systemu transportowego w Zielonej Górze wchodzą następujące podsystemy transportowe: drogowy, kolejowy, autobusowy komunikacji miejskiej, autobusowy regional-ny, rowerowy oraz pieszy. Systemy te są zintegrowane poprzez węzły przesiadkowe zlokali-zowane w rejonie stacji kolejowej Zielona Góra Główna. Dodatkowo w skład systemu wcho-dzą w coraz szerszym przedsiębiorstwa oferujące usługi współdzielenia pojazdów, również elektrycznych w ramach carsharingu, scooter-sharingu, elektrycznych hulajnóg oraz roweru miejskiego i cargo bike sharingu.

Gmina Miasto Zielona Góra jest, zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o ptz, organizato-rem publicznego transportu zbiorowego na obszarze miasta Zielonej Góry. Miasto Zielona Góra jest także organizatorem publicznego transportu zbiorowego na obszarze gminy Zabór w powiecie zielonogórskim, w zakresie określonym w zawartym porozumieniu międzygmin-nym.

Organizatorem zielonogórskiej komunikacji miejskiej jest Prezydent Miasta Zielona Gó-ra. Zadania organizatora wypełniają: zakład budżetowy Miasta – Miejski Zakład Komunikacji, ul. Chemiczna 8, 65-713 Zielona Góra oraz Departament Przedsiębiorczości i Gospodarki Ko-munalnej Urzędu Miasta Zielona Góra, podlegający II Zastępcy Prezydenta ds. gospodar-czych i komunalnych.

Zakład Komunikacji Miejskiej w Zielonej Górze rozpoczął funkcjonowanie w 1954 r. ja-ko część Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej. Dwa lata później uchwałą Miejskiej Rady Narodowej powołano, już jako samodzielną jednostkę, Miejskie Przedsiębior-stwo Komunikacyjne, które funkcjonowało do 1991 r. W dniu 25 kwietnia 1991 r., w wyniku podjęcia uchwały nr XII/140/91 Rady Miejskiej w Zielonej Górze, nastąpiło przekształcenie Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego w zakład budżetowy – pod nazwą Miejski Za-kład Komunikacji.

Aktualny Statut MZK został przyjęty uchwałą nr XXXVI/492/08 Rady Miasta Zielona Gó-ra z dnia 16 grudnia 2008 r. w spGó-rawie statutu Miejskiego Zakładu Komunikacji w Zielonej Górze, zmieniony uchwałą nr LI/673/09 Rady Miasta Zielona Góra z dnia 25 sierpnia 2009 r.

w sprawie zmiany statutu Miejskiego Zakładu Komunikacji w Zielonej Górze.

Zgodnie ze statutem przedmiotem działalności MZK jest zaspokajanie potrzeb w zakre-sie lokalnego transportu zbiorowego na obszarze Miasta oraz gmin, które z Miastem zawarły porozumienia komunalne, w sprawie funkcjonowania komunikacji miejskiej. Zakład

budżeto-wy nie posiada osobowości prawnej, jest jednostką organizacyjną Miasta – ograniczoną sa-modzielność w ustalaniu własnego budżetu.

Prezydent Miasta Zielona Góra wydał w 2009 r. zarządzenie nr 1318/09 w sprawie szczegółowego określenia zakresu obowiązków świadczenia usług publicznych przez MZK.

Dokument ten był od tego czasu wielokrotnie zmieniany, a jego aktualna treść została wpro-wadzona zarządzeniem nr 786.2017 z dnia 27 czerwca 2017 r., z późniejszymi drobnymi zmianami.

Do zadań Departamentu Przedsiębiorczości i Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Zielona Góra należą natomiast sprawy cen i opłat za przewóz osób, uzgadniania tras linii ko-munikacyjnych, uzgadniania i zasad korzystania z przystanków koko-munikacyjnych, w tym nali-czania opłat, wydawania i zmian zaświadczeń, opracowania i zmian planu transportowego, wynikające z ustawy o transporcie drogowym. Ponadto, w przewidzianym dla Departamentu zakresie działań, zawarto zarządzanie transportem zbiorowym oraz nadzór na działalnością MZK.

Wg stanu na dzień 31 maja 2020 r. Miasto samodzielnie wykonywało usługi przewozo-we, przekazując zadania do jednego operatora – MZK – będącego zakładem budżetowym.

Miasto planuje na przełomie 2020 oraz 2021 r. przeniesienie całości działalności prze-wozowej MZK do nowoutworzonej, w wyniku przekształcenia obecnego zakładu, spółki ko-munalnej – jako podmiotu wewnętrznego Miasta. Czynności organizatora, które obecnie wy-konuje jeszcze zakład budżetowy MZK, zostaną przejęte przez Departament.

W północnej części śródmieścia Zielonej Góry zlokalizowany jest dworzec kolejowy sta-cji Zielona Góra Główna. W Zielonej Górze znajdują się także trzy przystanki kolejowe. Dwa zlokalizowane są na trasie w kierunku Głogowa: Zielona Góra Stary Kisielin oraz Zielona Góra Nowy Kisielin, a trzeci – Zielona Góra Przylep – obsługuje ruch w kierunku Czerwieńska.

Ze wszystkich wymienionych przystanków korzystają jedynie pociągi regionalne. Przewozy koleją uczestniczą w ruchu wewnętrznym w mieście jedynie w marginalnym zakresie.

Organizatorem regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich we wszystkich kie-runkach jest Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego. Poszczególne relacje obsługi-wane są przez Polregio sp. z o.o. – na podstawie umów zawartych z organizatorem.

Właścicielem dworca kolejowego oraz przystanków, a także podmiotem odpowiedzial-nym za infrastrukturę kolejową na terenie miasta oraz koordynację rozkładów jazdy pocią-gów, jest firma PKP Polskie Linie Kolejowe SA. Dworzec, poza osobowymi pasażerskimi przewozami regionalnymi, obsługuje także przewozy o znaczeniu krajowym, w relacjach do Gliwic, Katowic, Krakowa, Lublina, Opola, Poznania, Przemyśla, Rzeszowa, Wrocławia i Szczecina, wykonywane przez PKP Intercity SA.

W okresie opracowywania niniejszej Strategii, z powodu epidemii koronawirusa, część połączeń funkcjonowała w ograniczonym zakresie.

W bezpośrednim sąsiedztwie dworca kolejowego Zielona Góra Główna zlokalizowane jest Centrum Przesiadkowe MZK – z przystankiem komunikacji miejskiej Dworzec Główny.

Połączenie dworca kolejowego z pozostałymi częściami miasta zapewnia aż 20 linii dziennych i 3 (wszystkie) linie nocne zielonogórskiej komunikacji miejskiej.

Regularne przewozy pasażerów autobusami w publicznym transporcie zbiorowym reali-zowane są także przez przewoźników komercyjnych. Na podstawie zezwoleń, wydanych przez Prezydenta Miasta Zielona Góra, umożliwiających wykonywanie przewozów pomiędzy Zieloną Górą a miejscowościami powiatu zielonogórskiego, uruchamiane są linie obsługiwane przez: Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe Wrzos Mariusz Wrzosek z Kożuchowa, Przed-siębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Gorzowie Wielkopolskim sp. z o.o., Przedsiębior-stwo Komunikacji Samochodowej Zielona Góra sp. z o.o., PrzedsiębiorPrzedsiębior-stwo Wielobranżowe DA-MI Władysław Dąbski z Pierzwina, Zielonogórska Komunikacja Powiatowa sp. z o.o. ze Świdnicy.

Z przystanków autobusowych w mieście korzystają także przewoźnicy, oferujący prze-wozy wykraczające poza obszar powiatu zielonogórskiego. Uruchamiane przez nich linie re-gionalne, międzywojewódzkie oraz międzynarodowe funkcjonują na podstawie zezwoleń wy-dawanych przez marszałków województw.

W drugim kwartale 2020 r., z uwagi na stan epidemii koronawirusa, wiele przewozów krajowych i międzynarodowych zostało zawieszonych.

Podstawowym przewoźnikiem wykonującym przewozy podmiejskie i w pewnej części wewnątrzmiejskie jest PKS Zielona Góra sp. z o.o. Firma ta zarządza dworcem autobusowym zlokalizowanym przy ul. Dworcowej w sąsiedztwie głównego dworca kolejowego. Z dworca autobusowego realizowane są kursy podmiejskie i dalekobieżne, wykonywane także przez innych przewoźników. Niektórzy z nich nie korzystają jednak z dworca autobusowego, za-trzymując się na innych przystankach w jego sąsiedztwie.

Funkcję zarządcy dróg publicznych w granicach administracyjnych Zielonej Góry (z wy-łączeniem autostrad i dróg ekspresowych) pełni Urząd Miasta Zielona Góra – Departament Zarządzania Drogami.

Zespół dworców kolejowego i autobusowego, wraz z Centrum Przesiadkowym oraz przystankami i parkingami przy ulicy Dworcowej i Sulechowskiej, stanowi ważny węzeł inte-gracji różnych środków transportu.

Na obszarze Zielonej Góry funkcjonują sieciowe i lokalne wypożyczalnie samochodów osobowych. Oferują one także możliwość użytkowania samochodów elektrycznych. Usługi

carsharingu od 2020 r. oferuje w Zielone Górze firma Panek, ale nie ma w tym mieście w ofercie samochodów elektrycznych (posiada natomiast hybrydowe). Trwający aktualnie trend elektryfikacji samochodów wykorzystywanych do carsharingu każe przypuszczać, że w najbliższych latach udział pojazdów elektrycznych i hybrydowych będzie dynamicznie rósł.

3.2. Publiczny transport zbiorowy a transport komunalny oraz prywatny