Udział w życiu społecznym - wskaźnik zdrowia

Wyniki dla zmiennej udział w życiu społecznym obrazuje tabela 13. Wyniki świadczą o aktywnym udziale badanych w życiu społecznym - ponad połowa osób ocenia, że uczestniczy w życiu społecznym na średnim i wysokim poziomie. Niepokojący wydaje się fakt, że ponad 1/3 badanych jest bierna w zakresie podejmowania aktywności społecznej.

Tabela 13. Rozkład wyników dla zmiennej udział w życiu społecznym wskaźnika ogólnej Poziom wyniku Steny Procent badanych Procent badanych

Niski 1-4 37% 36%

Analiza jakościowa wypowiedzi uzasadniających dokonanie danego wyboru na skali szacunkowej została zamieszczona poniżej.

Badani, którzy oceniali siebie jako osoby aktywnie uczestniczące w życiu społecznym wypowiadali się następująco: "Staram się spędzać czas z rodziną i znajomymi, to ważne dla mnie. Jest to trudne, bo aktualnie mam dużo obowiązków zawodowych i rodzinnych.

Natomiast kontakt z ludźmi to dla mnie źródło radości i odprężenia (10)", "Bo jestem aktywna - właściwie ciągle między ludźmi w domu i pracy. Lubię rozmawiać z ludźmi i ich słuchać. Jestem ich ciekawa i wydarzeń społecznych. To daje mi siłę, która chroni mnie przed załamaniem i pozwala działać (9)", "Lubię wychodzić z domu i spędzać czas w miejscach publicznych, zawsze to było dla mnie istotne. Mówią, że mnie wszędzie pełno i coś w tym jest. Cieszę się, kiedy mogę wyjść, to mnie odrywa od trudnych spraw i pozwala zmienić patrzenie na nie (8)", "Szczególnie teraz, kiedy mama jest chora kontakt z innymi i wyjście dużo mi daje i pozwala nabrać nadziei (7)".

Powyższe wypowiedzi ujawniają, że udział w życiu społecznym to źródło pozytywnych emocji takich jak radość i nadzieja, jak również okazja do relaksu

i możliwości zdystansowania się do problemu. Aktywność społeczna wiązana jest z poczuciem wewnętrznej siły, która pozwala zachować optymizm i mobilizuje do

podejmowania działań zaradczych. Udział w życiu społecznym rozumiany jest jako nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z innymi ludźmi. Zwraca uwagę fakt, że osoby, które oceniają udział w życiu społecznym jako wysoki postrzegają go jako wynik świadomej decyzji o inicjowaniu i utrzymywaniu aktywnej postawy w tej sferze swojego życia.

Wypowiedzi powyższe ujawniają, że udział w życiu społecznym stanowi dla badanych wysoko cenioną wartość życiową.

Na średni poziom zmiennej udział w życiu społecznym wskazują wypowiedzi typu:

"Raczej jestem aktywna społecznie. Chociaż od czasu choroby męża znacznie ograniczyłam kontakty z ludźmi - brakuje mi czasu (6)", "Bo tak średnio teraz u mnie ze spotkaniami i wyjściami z domu. Życie w biegu, sporo obowiązków w pracy i trudno to wszystko pogodzić. Żałuję, że brak mi czasu, bo zawsze było przyjemnie, gdzieś pójść czy spotkać się z kimś (6)", "Od kiedy jeżdżę do kliniki do taty to średnio angażuję się w życie społeczne.

Szkoda, bo to dawało mi radość i rozluźnienie. Teraz bardziej napięty jestem (5)", "Rzadko wychodzę gdzieś, bo wszyscy dziś zabiegani, każdy nie ma czasu. Dawniej to było jakoś inaczej, często spotykaliśmy się ze znajomymi i rodziną. Teraz kiedy żona chora to więcej czasu spędzam tylko z nią (5)".

Średni udział w życiu społecznym w ocenie badanych to wynik braku czasu i nadmiaru obowiązków. Większość osób badanych ograniczenie aktywności społecznej wiąże z chorobą osoby bliskiej i wynikających z tej sytuacji ograniczeniem czasowym, a być może i emocjonalnym. Stąd też większa koncentracja na życiu rodzinnym i zawodowym niż na czynnym udziale w życiu społecznym.

O niskim poziomie udziału w życiu społecznym świadczą następujące wypowiedzi:

"Raczej jestem osobą, która unika innych ludzi. Wolę spędzać czas w domu z rodziną.

Szczególnie teraz kiedy mąż jest chory, to mam jakieś poczucie winy jak pomyślę, że on jest sam a ja gdzieś wychodzę (4)", "Nie mam czasu, dom, dzieci, obowiązki, chora mama.

Głównie zajmuję się domem po pracy. Źle się czuje poza domem (3)", "Bardzo przeżywam każdą chwilę, kiedy nie mogę być blisko syna. Martwię się, bo nie wiem co będzie dalej. Nie myślę nawet o tym, żeby być aktywna społecznie (2)", "Czuję się winna, kiedy nie mogę być i pomagać mężowi. Dlatego każdą chwilę staram się poświęcić jemu i dzieciom, to się pogłębiło odkąd mąż zachorował. Przeraża mnie, że mogłoby go nie być (1)".

Dla wypowiedzi osób, które swój udział w życiu społecznym oceniają jako niski charakterystyczne jest przeżywanie podejmowania aktywności społecznej w kategoriach poczucia winy w stosunku do bliskiej chorej osoby. Wydaje się, że stała obecność przy chorym jest rozumiana jako swego rodzaju zobowiązanie, poświęcenie, a wszelka zmiana czy próba jej podjęcia w tym obszarze jest traktowana jako zagrożenie dla relacji rodzinnej.

Z powodu pełnego zaangażowania we wsparcie osoby chorej badani rezygnują z aktywności społecznej. Przeciwnie do osób oceniających swój udział w życiu społecznym jako wysoki,

osoby bierne kontakt społeczny postrzegają jako źródło negatywnych emocji i dyskomfortu psychicznego.

Podsumowując przedstawiona analiza otrzymanych wyników ujawniła, że 2/3 osób ocenia swoje zdrowie na wysokim lub średnim poziomie. Analiza jakościowa ukazała, że 1/2 osób swój aktualny stan zdrowia ocenia jako nie dający satysfakcji, 1/3 osób wskazała, że zainteresowanie ich zdrowiem wzrosło od momentu diagnozy choroby u osoby bliskiej, dla większości badanych deklaracja ta oznacza bardziej intensywne myślenie o swoim zdrowiu, czy korzystanie z farmakoterapii. Również 1/3 osób podała, że ich zdrowie stanowi dla nich ogromną wartość. Część osób badanych deklarujących dobre lub bardzo dobre zdrowie doświadcza często zmęczenia oraz różnych symptomów somatycznych i psychicznych w sytuacji zmęczenia. Wydaje się, że osoby badane nie postrzegają doświadczanych objawów jako sygnału występujących problemów w obszarze ich zdrowia.