Uprawnienia i obowi¹zki prze³o¿onego prowincji

Œw. Wincenty a` Paulo, powo³uj¹c na urz¹d wizytatora by³ wewnêtrznie przeko-nany, ¿e wybrany przez niego konfrater wype³ni swoj¹ funkcjê i bêdzie wykonywa³ przekazan¹ w³adzê zgodnie z postanowieniami prawa powszechnego Koœcio³a122 i przyjêtych regu³ oraz konstytucji Zgromadzenia Misji. Zachowany w Rêkopisie Sa-rzana zbiór szczegó³owych regu³ dla wizytatora wymownie œwiadczy o tym, ¿e Wincenty chcia³ przekazaæ wybranym cz³onkom Zgromadzenia szczegó³owe wska-zówki dotycz¹ce sprawowania urzêdu i owocnego wykonywania przyjêtych zadañ apostolskich123. Zawartoœæ szczegó³owa omawianego zbioru REGULAE VISITATORIS¹²⁴

zostanie zaprezentowana zgodnie z porz¹dkiem metodologicznym, przy czym zo-stanie zachowany dotychczasowy styl merytorycznych odniesieñ do wspó³czeœnie obowi¹zuj¹cych dokumentów prawa w³asnego Zgromadzenia Misji. Chodzi bowiem

120 W Konstytucjach z 1954 roku urzêdowymi wspó³pracownikami wizytatora byli cz³onkowie rady wizy-tatora i ekonom prowincji, mianowani na szeœæ lat przez prze³o¿onego generalnego, za zgod¹ jego rady i po wys³uchaniu zdania wizytatora. Por. KiRZM, 114 § 1-3; 115 § 1-2. Ich obowi¹zki zosta³y œciœle okreœlone w prawie w³asnym Zgromadzenia. Por. TAM¯E, 116.1-3; 117 § 1-2. Obecnie wizytator powinien mieæ asystenta, który bêd¹c równoczeœnie radc¹ prowincji pomaga w jej zarz¹dzie, radê i ekonoma prowincji. Por. KZM, 126-128. Obowi¹zek ustanowienia ekonoma postuluje prawo po-wszechne. Por. KPK, KAN. 636 §1. Szczegó³owe uprawnienia wymienionych urzêdów dok³adnie podaj¹ statuty. Asystenta wybieraj¹ cz³onkowie rady i wizytator, posiada on pe³niê jego w³adzy z wyj¹tkiem spraw, które zosta³y wyraŸnie zastrze¿one, a w okolicznoœciach niemo¿noœci urzêdowania wizytatora, zastêpuje go, zachowuj¹c pe³niê w³adzy a¿ do momentu ustania przeszkody. Por. SZM, 73 § 1-3; 74 § 1-4; 75-77; NPPZM, 140.

121 Por. KPK, KAN. 619; Por. NPPZM, 134. 122 Por. KPK, KAN. 617.

123 Oprócz regu³ dla prze³o¿onego generalnego, wizytatora i superiora w dokumentacji wincentyñskiej mo¿na spotkaæ ró¿ne regulaminy np. dotycz¹ce pracy misjonarzy wœród galerników, o pos³udze duchowej i materialnej wœród niewolników chrzeœcijañskich. Pierwszy artyku³ regulaminu pracy misjonarzy wœród galerników brzmia³: „Zatroszcz¹ siê, aby na galerach odprawiano modlitwy poran-ne i wieczorporan-ne, i aby wszyscy uczestniczyli w nich w nale¿ytym skupieniu”. SAINT VINCENTDE PAUL, t. X, s.376; Por. M. PEREZ FLORES, Regu³y, s.219-220.

o dok³adne ukazanie jawi¹cego siê problemu, na ile pierwotna struktura sprawowa-nia w³adzy w ujêciu œw. Wincentego a` Paulo ewoluowa³a we wspó³czesnym modelu rz¹dzenia we wspólnocie Zgromadzenia Misji?

a) Relacje z prze³o¿onym generalnym i innymi osobami

Potrzeba powo³ywania wizytatora objawia³a siê stopniowo, w zale¿noœci od rozwoju Zgromadzenia Misji, zwiêkszania siê liczby cz³onków, erygowania nowych domów i przyjmowania nowych dzie³ apostolsko-ewangelizacyjnych. W pierwszych dziesiêcioleciach istnienia Zgromadzenia Misji praktycznie o wszystkim decydo-wa³ osobiœcie œw. Wincenty a` Paulo, jako do¿ywotni prze³o¿ony generalny misjo-narskiego stowarzyszenia. W chwili erygowania prowincji prze³o¿ony generalny praw-nie wyznacza³ wizytatora, powierzaj¹c mu odpowiedzialnoœæ za wspólnotê i pe³praw-nie- pe³nie-nie w pe³nie-niej przyjêtych dzie³. Prze³o¿ony prowincji pozostawa³ przez ca³y czas w urzêdowych relacjach i kanonicznej zale¿noœci wobec osoby i urzêdu prze³o¿one-go generalneprze³o¿one-go. Dlateprze³o¿one-go równie¿ obecnie nie dziwi badaczy fakt, ¿e w przekaza-nych nam regu³ach szczegó³owych prawodawca zobowi¹zywa³ wizytatora do oka-zywania superiorowi generalnemu pos³uszeñstwa, szacunku i postawy wiernoœci. W okazywaniu tej postawy wizytator zawsze powinien byæ przyk³adem dla innych oraz specjalnie zabiegaæ o to, by inni konfratrzy przejawiali wobec osoby genera³a uczucie szczególnego oddania. Taki styl postêpowania prze³o¿onego na pewno mia³ znacz¹cy wp³yw na zachowanie przez wszystkich we wspólnocie pozytyw-nych relacji i odczuæ wobec swoich prze³o¿opozytyw-nych125.

Zale¿noœæ kanoniczna wizytatora od prze³o¿onego generalnego nie rodzi³a ni-gdy nieuzasadnionych w¹tpliwoœci, ani te¿ prawne zobowi¹zanie prze³o¿onego pro-wincji do okazywania genera³owi nale¿nej czci, pos³uszeñstwa i wiernoœci. St¹d nadal po kilku stuleciach konsekwentnie przyjmuje siê w prawie w³asnym Zgroma-dzenia, ¿e wizytator jako prze³o¿ony wy¿szy kieruje prowincj¹ wed³ug konstytucji i regu³, pozostaj¹c w prawnej zale¿noœci od kanonicznych dzia³añ prze³o¿onego ge-neralnego126. Wczeœniej, za zgod¹ swej rady, prze³o¿ony generalny mianuje go i powierza mu ten urz¹d na szeœæ lat, z mo¿liwoœci¹ przed³u¿enia o nastêpne

sze-124 W prezentowanym tekœcie rêkopisu zachowano nastêpuj¹c¹ kolejnoœæ omawianych spraw szczegó-³owych: Caput 4 – De admittendis, s.60-61; Caput 5 – De dimittendis, s.61-62; Caput 6 – De litterarum studiis, s.62-63; Caput 7 – De promovendis ad ordines et admittendis ad vota et ad tertium probationis annum, s.63-64; Caput 8 – De rebus domorum provinciae, s.64-66; Caput 9 – De iis qui bonis suis nondum se abdicarunt, s.66-67; Caput 10 – De modo quo cum generali et aliis provinciis ac externis se habere debeat, s.67-68; Caput 11 – De communi ratione iuvandi proximos, s.69-70; Caput 12 – De missionibus et mutationibus nostrorum, s.70-71; Caput 13 – De visitatione, s.71-77; Caput 14 – Instructio de iis, quae in visitatione interroganda sunt, s.77-82.

125 „Obedientiam, reverentiam et fidelitatem Superiori Generali exhibebit et exemplo erit in hoc caeteris curabitque ut in eum singulari submissionis affectu ferantur, et propterea omnes de suis superioribus bene sentiant”. RV, s.67.

œciolecie127. Wizytator, wœród w³asnych praw i zobowi¹zañ przyjmuje konstytucyj-ny styl dzia³ania, staje siê stra¿nikiem i gwarantem przestrzegania prawa w³asnego Zgromadzenia Misji dla dobra prowincji, wype³niaj¹c równoczeœnie dok³adnie szcze-gó³owe zlecenia, otrzymane od prze³o¿onego generalnego, o czym powinien powia-domiæ, przesy³aj¹c wierne sprawozdania128. Wizytator, podejmuj¹c szczegó³owo okreœlone dzia³ania prawne wiêkszej rangi, potrzebowa³ zgody prze³o¿onego gene-ralnego, warunkuj¹cej wa¿noœæ jego decyzji129. W najnowszych konstytucjach Zgro-madzenia Misji powtórzono zapis o w³adzy zwyczajnej w³asnej wizytatora jako prze-³o¿onego wy¿szego i ordynariusza, który stoi na czele prowincji i kieruje ni¹ zgod-nie z prawem powszechnym i w³asnym wincentyñskiego stowarzyszenia ¿ycia apostolskiego130. Obecnie prze³o¿onego prowincji mianuje prze³o¿ony generalny za zgod¹ swej rady na szeœæ lat, ale ten akt musi poprzedziæ konsultacja z prowincj¹, przynajmniej z konfratrami, którzy maj¹ g³os czynny. W taki sam sposób mo¿na prolongowaæ jego kadencjê na nastêpne trzy lata131. Istnieje te¿ mo¿liwoœæ, ¿e wizytatora wybieraj¹ konfratrzy danej prowincji, a prze³o¿ony generalny w taki spo-sób wybranego kandydata zatwierdza132. W³aœnie takie rozwi¹zanie zosta³o przyjê-te w Polskiej Prowincji Zgromadzenia Misji, gdzie wizytator mo¿e pe³niæ swój urz¹d przez 3 kolejne trzyletnie kadencje133. Statuty Zgromadzenia zobowi¹zuj¹ wizyta-tora, aby regularnie kontaktowa³ siê z prze³o¿onym generalnym, przesy³a³ mu rela-cje dotycz¹ce aktualnych spraw prowincji oraz sprawozdania z przeprowadzonych urzêdowo wizytacji podleg³ych mu domów i wspólnot, jak równie¿ informowa³ o z³o¿eniu przez konfratrów œlubów œwiêtych, inkorporacji cz³onków do Zgromadze-nia i o przyjêciu przez nich œwiêceñ134. W pozosta³ych sprawach wizytator zacho-wuje autonomiê okreœlon¹ prawem w³asnym Zgromadzenia Misji oraz kanoniczn¹ dyscyplin¹ Koœcio³a, zgodnie z któr¹ zawsze prze³o¿eni wy¿si zachowuj¹ w³adzê w zakresie podejmowania wa¿niejszych decyzji i wydawania poleceñ, staj¹c siê dla wspólnoty przyk³adem pielêgnowania cnót oraz gorliwego zachowania

przepi-127 Por. TAM¯E, 108.

128 Por. TAM¯E, 110 § 1.10.12-13.

129 Zgoda prze³o¿onego generalnego i jego rady by³a potrzebna: - przy dopuszczaniu do pierwszych œlubów i œlubów wieczystych; - przy dopuszczaniu do œwiêceñ prezbiteratu; - przy zawieraniu umów o sumê zastrze¿on¹ prze³o¿onemu generalnemu lub Stolicy Apostolskiej. Por. TAM¯E, 110 § 2. 130 Por. KZM, 123 § 1.

131 Por. SZM, 68 § 1.

132 Por. KZM, 124. Konwent Prowincjalny mo¿e przedstawiæ prze³o¿onemu generalnemu do zatwier-dzenia w³asny sposób wybierania wizytatora. Musz¹ byæ jednak spe³nione 4 warunki: 1 – kadencja mo¿e trwaæ od 3 do 6 lat; 2 – wizytator nie mo¿e sprawowaæ urzêdu ponad 9 lat; 3 – wybieraæ kandydata przynajmniej wiêkszoœci¹ bezwzglêdn¹; 4 – podaæ rozwi¹zanie w przypadku równej iloœci g³osów. Warunkiem objêcia urzêdowania jest zatwierdzenie wyboru przez prze³o¿onego ge-neralnego i jego rady. Por. SZM, 68 § 3-4.

133 Por. NPPZM, 138-139. 134 Por. SZM, 69.6.10.

sów i tradycji w³asnego instytutu135. Nadal istnieje kanoniczna zale¿noœæ w³adzy prze³o¿onego prowincji od najwy¿szego prze³o¿onego, który na mocy urzêdu otrzy-muje w³adzê nad wszystkimi prowincjami stowarzyszenia, domami i cz³onkami, a prze³o¿eni, np. prowincji zachowuj¹ j¹ w ramach swego urzêdu i zadania. Wszyst-kie relacje prawne opieraj¹ siê nie tylko na dobrowolnym pos³uszeñstwie, lecz tak-¿e zosta³y zharmonizowane przez szczegó³owe zakresy kompetencyjne, okreœlo-ne w aktualnym prawie w³asnym136.

W ramach tej œcis³ej wspó³pracy wizytator powinien szczególnie zatroszczyæ siê o domy misjonarskiej wspólnoty, podlegaj¹ce bezpoœrednio prze³o¿onemu ge-neralnemu. Ich status prawny powinien byæ znany i jasny, a prze³o¿eni tych wspól-not i ich doradcy winni o wszystkim informowaæ prze³o¿onego generalnego, zgod-nie z przyjêtymi zasadami w Zgromadzeniu Misji137. Praktyka i mo¿liwoœæ zak³ada-nia domów i wspólnot bezpoœrednio podleg³ych w³adzy prze³o¿onego generalnego przetrwa³a do dzisiaj. Obecnie dla wa¿nej przyczyny i za zgod¹ swojej rady genera³ mo¿e zak³adaæ domy misjonarskie, nie przynale¿¹ce do ¿adnej prowincji. ¯yciem i prac¹ konfratrów w takich domach kieruj¹ superiorzy mianowani bezpoœrednio przez niego i wprost zale¿ni od prze³o¿onego generalnego138.

Urzêduj¹cy wizytator powinien tak¿e odpowiedzialnie troszczyæ siê i dbaæ o rozwój wspólnego dobra ca³ego Zgromadzenia. Temu mia³ s³u¿yæ zwo³ywany przez niego, zgodnie z prawem w³asnym, konwent prowincjalny. Prze³o¿ony prowincji powinien te¿ strzec dyscypliny kanonicznej w prowincji, dlatego ilekroæ spostrze¿e jakieœ nieprawid³owoœci, dotycz¹ce obowi¹zuj¹cych dekretów i konstytucji, albo znajdzie siê w okolicznoœciach, które wymagaæ bêd¹ zwo³ania konwentu general-nego, wówczas o tym wszystkim powinien powiadomiæ listownie prze³o¿onego ge-neralnego, albo wszystkie te spostrze¿enia przekazaæ prokuratorowi, odwiedzaj¹-cemu co trzy lata jego prowincjê139. Przedstawiony powy¿ej zakres troski i wspó-³dzia³ania wizytatora z prze³o¿onym generalnym dla ogólnego dobra Zgromadzenia Misji zosta³ mocno osadzony w prawie w³asnym. Konstytucje z 1954 roku obligo-wa³y wizytatora do integralnej troski o dobro i rozwój Zgromadzenia, jego dzie³ i prac, czuwania nad zachowaniem konstytucji i regu³, zdecydowanej woli i

ingeren-135 Por. KPK, KAN. 618-619. 136 Por. KPK, KAN. 622.

137 „Magno studio curabit ut status domorum sibi commissarum Generali sit notus et apertus utque superiores domorum suique consultores de eadem re ipsum pariter commoneant iuxta formulam scribendi”. RV, s.67.

138 Por. KZM, 107.8. Czêsto cz³onkami takich wspólnot s¹ konfratrzy z ró¿nych prowincji, a domy maj¹ status wspólnoty miêdzynarodowej, np. w Rosji ze wzglêdu na warunki polityczne i tamtejsze prawo wyznaniowe.

139 „Cogitabit de communi bono Congregationis illudque iuvabit, Congregationes provincionales suo tempore iuxta formulam traditam coget; si quid annotaverit circa decreta et constitutiones vel quid aliud quod Congregationem generalem exposcat, Superiori Generali scribet vel Procuratori tertio quoque anno ad eundem venturo tradet”. RV, s.67-68.

cji w usuwaniu nieprawid³owoœci kanonicznych we wspólnotach oraz zwo³ania, prze-wodniczenia i kierowania obradami konwentu prowincjalnego140. Natomiast obecne prawo w³asne postrzega pos³ugê i troskê wizytatora na p³aszczyŸnie s³u¿by ca³ego Koœcio³a, wyraŸniej akcentuj¹c w podjêtym dzia³aniu potrzebê zachowania celu Zgromadzenia Misji. Wizytator powinien popieraæ wszystko co pog³êbia ¿ywotn¹ jednoœæ cz³onków i samego Zgromadzenia, dbaæ o zachowanie konstytucji, statu-tów i norm prowincjalnych, zwo³ywaæ zgodnie z przepisami konwent prowincjalny, na nim przewodniczyæ, za zgod¹ konwentu zamykaæ jego obrady i promulgowaæ normy prowincjalne, byæ inspiratorem prac apostolskich i konstruktorem braterskiej jednoœci w Chrystusie141.

Ewangeliczne prze¿ywanie jednoœci z cz³onkami innych prowincji zobowi¹zu-je do okazywania wzazobowi¹zu-jemnej troski i œwiadczenia wszelkiej pomocy. St¹d wizytator nie powinien zaniechaæ wykonania obowi¹zku mi³osierdzia wobec bêd¹cych w po-trzebie innych wspólnot Zgromadzenia. Skieruje w tej sprawie stosowne listy, za-chowa przyjêt¹ formu³ê postêpowania, tak by œwiadcz¹c pomoc sprzyjaæ wzajem-nej zgodzie i mi³osierdziu142. Obecnie wizytator mo¿e staæ siê inicjatorem pomocy ze strony prowincji dla wspólnot misyjnych, wspieraj¹c je personalnie i materialnie, jak równie¿ na mocy umów miêdzy prowincjami mo¿e kierowaæ konfratrów do po-szczególnych domów i dzie³ apostolskich143.

Konstytucyjne dzia³ania wizytatora powinny dotyczyæ tak¿e budowania odpo-wiednich relacji wobec fundatorów i dobrodziejów Zgromadzenia Misji. St¹d prze³o-¿ony prowincji winien celowo zabiegaæ, aby cz³onkowie jego wspólnot domowych okazywali wdziêcznoœæ wobec wspomnianych darczyñców. Równolegle przedmio-tem jego starañ i zabiegów powinno byæ to, aby osobom negatywnie nastawionym do Zgromadzenia Misji udzieliæ pe³niejszej i koniecznej informacji, co mo¿e dopo-móc im w osi¹gniêciu pozytywnych zwi¹zków z misjonarsk¹ wspólnot¹144. Wydaje siê, ¿e Ÿród³em takiego wskazania dla wizytatora by³a osobista postawa œw. Win-centego i jego przekonanie, ¿e wdziêcznoœæ jest obowi¹zkiem wynikaj¹cym ze sprawiedliwoœci, a jej brak bardzo ciê¿kim przestêpstwem145. Wincenty wyra¿a³

140 Por. KiRZM, 110 § 1.10.12-13.15.

141 Por. KZM, 123 § 2, 125.1.7; „Pos³annictwo prze³o¿onego nie ma charakteru jedynie funkcji admini-stracyjnej; ma on byæ inspiratorem prac apostolskich oraz dok³adaæ wszelkich starañ, by budowaæ w Chrystusie bratersk¹ wspólnotê, która szuka Boga i kocha Go nade wszystko. W ten sposób prze³o¿o-ny przyczyni siê do sta³ego rozwoju duchowego konfratrów”. NPPZM, 135.

142 „Si occasio se obtulerit iuvandi alias Provincias non deerit charitatis officio et literarum communi-catione iuxta formulam scribendi mutuam concordiam et charitatem fovebit”. RV, s.68.

143 Por. SZM, 69.3.7. Istotne kompetencje zachowuje prze³o¿ony generalny za zgod¹ swej rady. Por. KZM, 107.3.6-8.

144 „Curabit ut quisque se gratum exhibeat erga fundatores et benefactores, si qui autem a Congrega-tione sint alieni pro viribus nitetur ut melius informati reconcilientur”. RV, s.68.

przekonanie, ¿e fundatorzy i dobrodzieje uczestnicz¹ w zas³ugach i owocach pracy misjonarza, a postawa wdziêcznoœci to odwzajemnienie ¿yczliwoœci od nich otrzy-manej. W okolicznoœciach kiedy znajd¹ siê w potrzebie, nale¿y im pomóc korzy-staj¹c z dóbr Zgromadzenia. Do takiej postawy Wincenty zachêca³ wszystkich misjonarzy146.

Wizytator móg³ tak¿e zleciæ prze³o¿onym œwiadczenie pomocy dla potrzebu-j¹cych w postaci ja³mu¿ny zwyczajnej i nadzwyczajnej, które powinno byæ zreali-zowane stosownie do mo¿liwoœci materialnych i wczeœniejszych zobowi¹zañ po-szczególnych wspólnot. Z dóbr Zgromadzenia mo¿e równie¿ nakazaæ u¿yczenie wiêkszej ja³mu¿ny, szczególnie kiedy w danym miejscu pojawi siê taka potrze-ba147. W praktyce Zgromadzenia Misji zawsze istnia³a mo¿liwoœæ, aby dla s³usznej przyczyny i za pozwoleniem prze³o¿onego przekazaæ na potrzebuj¹cych okreœlone konieczne œrodki148. W obecnym prawie w³asnym zapisano, ¿e Zgromadzenie Mi-sji, unikaj¹c gromadzenia dóbr materialnych, bêdzie siê staraæ przeznaczaæ je na potrzeby ubogich, staj¹c siê dla wspó³czesnego œwiata ewangelicznym œwiadec-twem149. Zadeklarowano równie¿, ¿e dobra w³asne Zgromadzenia Misji, zgodnie z wol¹ prze³o¿onych i Statutem Podstawowym150 o ubóstwie w wincentyñskiej wspól-nocie, bêd¹ u¿ywane m.in. na dzie³a mi³osierdzia151. Obecnie równie¿ prze³o¿ony prowincji z rad¹ oraz prze³o¿eni domowi po konsultacji z cz³onkami domu powinni corocznie rozeznaæ i postanowiæ, czy bêd¹ w stanie i w jakiej formie, poœwiêciæ coœ ze wspólnego dobra na cele spo³eczne i charytatywne. Podobnie poszczególni mi-sjonarze maj¹ rozwa¿yæ przed Bogiem, czy s¹ w stanie poœwiêciæ czêœæ osobi-stych dóbr na te same cele152. Z tego jasno wynika, ¿e zalecenie Wincentego a` Paulo sprzed kilkuset lat zachowa³o sw¹ aktualnoœæ równie¿ w podejmowanej przez prze³o¿onych i innych konfratrów troski o prawdziwie potrzebuj¹cych oraz jest wy-znacznikiem misjonarskiej wra¿liwoœci na rzeczywiste potrzeby ubogich.

Relacje wizytatora z prze³o¿onym generalnym mia³y na celu troskê o rozwój dzie³ apostolskich powierzonych Zgromadzeniu Misji, pielêgnowanie harmonijnej wspó³pracy i wspó³odpowiedzialnoœci za charyzmat ¿ycia wspólnego oraz zacho-wanie dziedzictwa misjonarskiego. St¹d w powy¿szych regu³ach szczegó³owych

146 Por. TAM¯E, t. V, s.21.52.154.371; Por. Q. PENA, Wdziêcznoœæ, s.420.

147 „Superioribus praescribet eleemosinas ordinarias et extraordinarias quae possunt fieri iuxta faculta-tes et obligationes domus quas ab eiusdem domus consultoribus audierit, bonorum vero ecclesia-sticorum ampliores largiri faciet maxime in locis ubi percipientur”. RV, s.68.

148 Por. KiRZM, 143. 149 Por. KZM, 33.

150 Por. ALEKSANDER VII, Breve Alias nos supplicationibus z 12 sierpnia 1659 r., w: AACM, s.23-24. 151 Por. KZM, 35.

znalaz³o siê zlecenie, aby podj¹æ siê budowania jednoœci braterskiej ze wszystkimi konfratrami i ubogimi, co zawsze nadawa³o specjalny koloryt wincentyñskiemu po-s³annictwu.

b) Przyjmowanie i usuwanie ze Zgromadzenia

Wizytator ju¿ wczeœniej zosta³ zobowi¹zany do odpowiedzialnej troski o roz-wój prowincji153, zarówno w zakresie materialnym, jak i przede wszystkim osobo-wym. Jemu zosta³a przekazana sprawa zorganizowania nale¿ytej formacji nowych kandydatów do Zgromadzenia Misji. Dlatego prze³o¿ony prowincji, osobiœcie lub przez ustanowionych do tego konfratrów, móg³ przyjmowaæ do nowicjatu Zgroma-dzenia postulantów, których w sumieniu uzna³ za odpowiednich do ¿ycia w stowa-rzyszeniu. Powinien zatroszczyæ siê, by kandydatów do ¿ycia wspólnego pozyski-wano nie na zasadzie ludzkiej agitacji, lecz dziêki œrodkom nadprzyrodzonym, a wiêc posiadanym cnotom i blaskowi szlachetnego ¿ycia. Nie chodzi bowiem o to, by Zgromadzenie zape³niali ludzie niew³aœciwi i zupe³nie nie nadaj¹cy siê do wspól-noty ¿ycia. Wizytator osobiœcie zatroszczy siê, aby w tej materii przestrzegano zasad przewidzianego egzaminu154. Nale¿y wskazaæ, ¿e Wincenty a` Paulo by³ przeciwny podjêciu ludzkich zabiegów o nowe powo³ania, a wiêc i wówczas zna-nych klasyczzna-nych dzia³añ propagandowych. Nie zaleca³ nawet specjalnej modlitwy w intencji nowych powo³añ, choæ w 1637 roku podj¹³ decyzjê o powstaniu Semina-rium Internum czyli nowicjatu. Do œmierci œw. Wincentego z 425 przyjêtych kandy-datów w Zgromadzeniu Misji pozosta³o 250 konfratrów155. W postawie Wincentego o wiele istotniejszym by³a sprawa zdolnoœci kandydata do wspólnotowoœci ¿ycia i kierowanie siê duchem braterskiej mi³oœci, modlitwy i pracy, który mia³ o¿ywiaæ kandydatów, podejmuj¹cych w przysz³oœci troskê o dobro duchowe i materialne ludzi ubogich. Œw. Wincenty z przekonaniem mówi³ o bezgranicznym zawierzeniu w tej sprawie Opatrznoœci Bo¿ej156.

Troska o dzie³o powo³añ w danej prowincji nale¿a³a bezpoœrednio do kompe-tencji wizytatora. Tylko on za zgod¹ swojej rady móg³ podj¹æ decyzjê o przyjêciu

153 Por. RV, s.55-56.

154 „Ad probationem in Congregatione per se vel per alium a se deputatum admittere poterit postulan-tes quos ad Institutum nostrum idoneos in Domino iudicaverit, efficiet tamen, ut non mediis huma-nis sed virtutibus et bonae vitae odoribus alliciantur, utque Congregatio persohuma-nis ineptis et minime idoneis non repleatur, et curabit, ut in hoc regulae examinationis diligenter observentur”. RV, s.60. 155 Por. J.M. ROMAN, Zgromadzenie Misji, s.556.

156 „Nie do nas nale¿y narzucanie komukolwiek woli pójœcia w nasze œlady”. SAINT VINCENTDE PAUL, t. VIII, s.285; „Powinniœmy wspomagaæ tych, którzy chc¹ postêpowaæ za Chrystusem, aby mogli odkryæ drogê, jak¹ pragnie prowadziæ ich Bóg. Pozwólmy dzia³aæ Bogu. Cieszmy siê, ¿e mo¿emy z nim wspó³dzia³aæ. Je¿eli nasze Zgromadzenie bêdzie tak postêpowaæ, zas³u¿y na Bo¿e b³ogos³awieñ-stwo. My z radoœci¹ przyjmujemy tych, których posy³a nam Bóg”. TAM¯E, t. XI, s.301-302; „Jeœli ktoœ nie jest przys³any przez Boga, jego powo³anie nie jest prawdziwe, choæby uzasadnia³ to najlepszy-mi argumentanajlepszy-mi i choæby zachowywa³ siê bardzo poprawnie”. TAM¯E, t. VI, s.149; Por. A. ORCAJO, Powo³anie – duszpasterstwo powo³añ, s.140-141.

zg³oszonego kandydata do Seminarium Internum i nastêpnie troskliwie czuwaæ nad jego formacj¹ duchow¹, intelektualn¹ i duszpastersko-apostolsk¹157. Bezpoœrednio nad kandydatami mia³ czuwaæ mianowany przez prze³o¿onego generalnego dyrek-tor Seminarium Internum, jednak¿e on bez pozwolenia wizytadyrek-tora nie móg³ wprowa-dzaæ ¿adnej niezwyk³ej praktyki lub nowoœci. Dyrektor by³ równie¿ zobowi¹zany co pó³ roku sk³adaæ wizytatorowi sprawozdanie ze stanu seminarium i z ca³ego sposo-bu ¿ycia ka¿dego kandydata do Zgromadzenia Misji, zw³aszcza powinien tego do-konaæ pod koniec pierwszego i drugiego roku seminarium, kiedy kandydaci mieli sk³adaæ we wspólnocie wincentyñskiej pierwsze zobowi¹zania i œluby158. Warunki przyjêcia kandydatów do seminarium szczegó³owo opisano w prawie w³asnym Zgro-madzenia Misji, uwzglêdniono dok³adnie tradycjê wincentyñsk¹, przepisy prawa powszechnego i prawa w³asnego159. W najnowszych dokumentach prawa w³asne-go wspólnoty wincentyñskiej zachowano istotne przepisy w tej materii, dostosowu-j¹c je do wymagañ kanonicznych i teologicznych. Wizytator jako prze³o¿ony wy-¿szy, a wiêc ordynariusz z w³adz¹ zwyczajn¹ w³asn¹, ma prawo podjêcia decyzji o przyjêciu kandydatów do Seminarium Internum swojej prowincji, dopuszcza ich do z³o¿enia pierwszych przyrzeczeñ i œlubów œwiêtych, zachowuj¹c przy tym wszyst-kie wymagania konstytucji i statutów Zgromadzenia Misji160. Prze³o¿ony prowincji czuwa równie¿ nad odpowiedni¹ formacj¹ kandydatów, troszcz¹c siê konstytucyj-nie o Seminarium Internum161, seminarium wy¿sze162 i formacjê braci163 i uwzglêd-niaj¹c wszystko, co stanowi o charakterze misjonarskiego powo³ania, równie¿ w ¿yciu wszystkich cz³onków danej prowincji, przedstawiaj¹c i realizuj¹c program formacji ci¹g³ej164. Tylko w taki sposób œwiadectwo w³asnej to¿samoœci mo¿e wzmoc-niæ decyzjê kandydata, by pójœæ za Chrystusem i podj¹æ siê dzie³a ewangelizowa-nia ubogich w duchu œw. Wincentego a` Paulo165. Zatem wizytator winien zwróciæ baczn¹ uwagê, by dla formowanych kandydatów istotnym by³o œwiadectwo modli-twy, gorliwej pracy, wzajemnej mi³oœci i zachowanie to¿samoœci wincentyñskiej.

157 Por. KiRZM,110 § 1.3.4-6. 158 Por. TAM¯E, 154 § 1-2. 159 Por. TAM¯E, 145-151. 160 Por. KZM, 125.8. 161 Por. NPPZM, 30-36; Por. SZM, 69.4. 162 Por. NPPZM, 37-46. 163 Por. TAM¯E, 47-49. 164 Por. TAM¯E, 50-53.

165 Por. A. ORCAJO, Powo³anie – duszpasterstwo powo³añ, s.144. W tym samym duchu utrzymane s¹ wypowiedzi Koœcio³a: „Cz³owiek wspó³czesny chêtnie s³ucha ludzi daj¹cych œwiadectwo. Je¿eli przyjmuje ich naukê, to tylko dlatego, ¿e potwierdzaj¹ j¹ ¿yciem”. PAWE£ VI, Adhortacja apostolska