Sprawozdanie z czynności Izby
153 Ustawa o obniżaniu komornego oraz o zmianie ustawy
o ochronie lokatorów.
Urząd W ojewódzki Śląski po ogłoszeniu dekretu Prezy
denta R. P. z dnia 14, XI. 1935 r. o obniżaniu komornego oraz o zmianie ustawy o ochronie lokatorów (Dz. U, R. P. Nr. 82/35, poz. 504) wniósł do Sejmu Śląskiego projekt ustawy, przysto
sowującej komorne oraz ochronę lokatorów na Śląsku do prze
pisów dekretu.
Izba Przemysłowo-Handlowa w Katowicach, otrzymawszy projekt ustawy śląskiej, zaopinjowała go w sposób następujący:
I. W sprawie obniżenia komornego.
Zastosowanie na Śląsku obniżenia komornego z ogólnopań- stwowego dekretu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 14. XI.
1935 r. (Dz. U. R. P. Nr. 82, poz. 504) bez uwzględnienia sp e cyficznych różnic, zachodzących w dziedzinie komornego mię
dzy Śląskiem a resztą Polski, nie wydaje się ani konieczne ani uzasadnione.
Komorne na Śląsku dwoma momentami różni się od ko
mornego w reszcie Polski na niekorzyść śląskich właścicieli nieruchomości, a mianowicie: 1. obecną jego wysokością, ustalo
ną na podstawie dotychczasowych przepisów śląskiej ustawy o ochronie lokatorów, 2. obciążeniem jego na rzecz Śląskiego Funduszu Gospodarczego z ustawowym zakazem przerzucania tego ciężaru w całości lub części na lokatorów.
Czynsze mieszkaniowe, ustanowione na podstawie śląskiej ustawy o ochronie lokatorów, są absolutnie o przeszło 50 % niższe od czynszów np. w Zagłębiu Dąbrowskiem i Krakowskiem, choć odnoszą się do mieszkań, które mieszczą się z reguły w domach, włączonych do sieci kanalizacyjnej, wodociągowej, elektrycznej i gazowej, podczas gdy mieszkania w Zagłębiu Dąbrowskiem i Krakowskiem zasadniczo jeszcze nie są wyposa
żone w te dobrodziejstwa użytkowe.
I tak czynsze mieszkaniowe w Katowicach i Chorzowie w domach podpadających pod ochronę lokatorów wynoszą obecnie:
za 1 pokój 8— 12 zł, za 1 pokój z kuchnią 15— 20 zł, za 2 pokoje z kuchnią 25— 30 zł, za 3 pokoje z kuchnią 50— 65 zł.
W innych miejscowościach śląskich czynsze te są jeszcze o 20— 30% niższe.
154
W Sosnowcu, Będzinie i Oświęcimiu wynoszą one tym
czasem obecnie: za 1 pokój 20— 25 zł, za 1 pokój z kuchnią 30 do 40 zł, za 2 pokoje z kuchnią 60— 70 zł, za 3 pokoje z ku
chnią 100— 120 zł. Komorne mieszkań śląskich, podpadających pod ochronę lokatorów, jest absolutnie i relatywnie najniższem komornem w Polsce.
Ponadto ciążą na niem jeszcze nieproporcjonalnie wyso
kie opłaty Śląskiego Funduszu Gospodarczego, które wyłącznie obciążają właścicieli domów i które są ściągane rygorystycznie na podstawie rozporządzeń wykonawczych, nieraz sprzecznych z samą ustawą o Śląskim Funduszu Gospodarczym z dnia 8. II.
1928 r. (Dz. U. Śl. Nr. 4, poz. 7).
Omawiany wojewódzki projekt w swym art. 1 przyjmuje mimo to dosłowny tekst przepisu o obniżeniu komornego z de
kretu Prezydenta z dnia 14. XI. 1935 r., a w swym art. 5 stano
wi, że obniżenie komornego nie powoduje zmiany podstawy wymiaru opłat na rzecz Śląskiego Funduszu Gospodarczego na rok 1935.
Art. 5 projektu jest wzorowany na art. 6 dekretu, mimo, że podatek od lokali z art. 6 dekretu ciąży na lokatorach, p od czas gdy opłaty na rzecz Śląskiego Funduszu Gospodarczego ciążą wyłącznie na właścicielach domów po myśli ust. 2 art. 4 ustawy o Śl. Funduszu Gospodarczym,
Izba w imię słuszności i sprawiedliwości uważa, że nale
żałoby w wojewódzkim projekcie uwzględnić powyższe istotne różnice, zachodzące w położeniu właścicieli domów śląskich w stosunku do właścicieli domów pozaśląskich na niekorzyść pierwszych, przez wprowadzenie następujących poprawek:
1) albo wogóie nie obniżać obecnego komornego na Ślą
sku albo, przejmując zasadę obniżenia z dekretu, obniżyć jej stopę procentową na 7 -s/'a % i 5% miast 15% i 10% i wyłączyć z pod obniżenia komorne, którego wysokość została ustalona nietylko w umowie, zawartej w myśl art. 3 ustawy w sprawie ochrony lokatorów, lecz również pozaumownie w myśl art. 6 tejże ustawy;
2) a równocześnie w odniesieniu do Śląskiego Funduszu Gospodarczego w art. 5 projektu: a) uzależnić obowiązek opłat na rzecz tego Funduszu od faktu zapłaty czynszu przez lokato
ra, b) zwolnić od opłat na rzecz tego Funduszu wszystkie bu
155 dynki i ich części nowowybudowane po 1, I. 1919 bez względu na ich przeznaczenie, c) podwyższyć minimum czynszu, wolne
go od opłat na rzecz tego Funduszu z 15 zł na 30 zł miesięcznie i zmienić stawki w ten sposób, żeby opłata ta wynosiła przy czynszach: ponad 30 do 100 zł — 5 %, ponad 100— 200 zł 7,5%, ponad 200— 500 zł 10%, ponad 500— 1000 zł 15%, ponad 1000 zł 20% ; d) postanowić, że do ustalenia wartości czynszowej w ol
nej od opłaty na rzecz tego Funduszu, t. j. do 125 zł, nie doli
cza się wartości mieszkania i lokalu, zajmowanych przez samego właściciela wzgl. współwłaściciela domu.
II. W sprawie zmiany śląskiej ustawy o ochronie lokatorów.
Dekret Prezydenta z dnia 14. XI, 1935 r. w przedmiocie zmiany ogólno-polskiej ustawy o ochronie lokatorów idzie po linji rozluźnienia przepisów ochrony lokatorów zgodnie z zapo
wiedziami Pana Wicepremjera Kwiatkowskiego.
Również odnośny projekt noweli śląskiej ustawy o ochro
nie lokatorów winien uwzględnić w pełni tę zupełnie jasną tendencję rządową, znajdującą zresztą pełne uzasadnienie w obecnie panujących stosunkach na rynku mieszkaniowym.
Wyraźne odchylenie od tej tendencji zawiera projekt w o
jewódzki w swych zmianach do art. 26 śląskiej ustawy o ochro
nie lokatorów.
Zmiany te nietylko zatrzymują zasadę dystrybucji przez urzędy gminne opróżnionych mieszkań, lecz ponadto ob
ostrzają tę zasadę tem, że stanowią, iż w odwołaniu od decyzji urzędu gminnego orzeka ostatecznie nie Sąd Okręgowy, jak było dotychczas, a właściwa władza nadzorcza urzędu gminnego.
Izba, zdając sobie sprawę z ważkości momentów, które przemawiają za utrzymaniem tej dystrybucji, zastrzec się musi przeciwko powierzaniu ostatecznej decyzji w tych sprawach czynnikom niesądowym.
Izba proponowałaby tutaj taki tok postępowania: Od od mownej decyzji zarządu gminnego służy osobom zainteresowa
nym sprzeciw w ciągu dni 3 do właściwej władzy nadzorczej, a od orzeczenia nieprzychylnego władzy nadzorczej służy im odwołanie w ciągu dni 14 do Sądu Okręgowego, który orzeka ostatecznie.
156
Projekt ustawy o środkach leczniczych.
Ministerstwo Opieki Społecznej wystąpiło z projektem ustawy o upoważnieniu Ministra Opieki Społecznej do wyda
wania przepisów o środkach leczniczych i truciznach.
Projekt ten Izba Przemysłowo-Handlowa w Katowicach zaopinjowała jak następuje:
Projektowana ustawa ma upoważnić Ministra Opieki Społecznej do wydania przepisów, normujących: I. wyrób, II. obrót, III, badanie następujących środków leczniczych i tru
cizn: a) surowic, szczepionek i produktów bakteryjnych, uży
wanych w praktyce lekarskiej, b) preparatów organoterapeu
tycznych, c) środków homoopatycznych, d) specyfików farma
ceutycznych, e) pochodnych arsenobenzolu, f) środków promie
niotwórczych, g) naturalnych i sztucznych wód mineralnych, n) środków opatrunkowych, i) trucizn.
Zdać sobie trzeba sprawę, że obecnie istnieje cały szereg przepisów, które bądź w drodze przejętych i jeszcze nieuchylo- nych rozporządzeń pozaborczych, bądź w drodze ustawodaw
stwa polskiego regulują powyższe sprawy w węższym czy w szerszym zakresie dla całości wzgl. części Rzeczypospolitej.
W sprawie s u r o w i c i t. p. obowiązują: 1. Rozporzą
dzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27. I. 1926 o obowiązku utrzymywania przez apteki niektórych surowic (Dz.
U. R. P. Nr. 18/26 r., poz. 103); 2. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa z dnia 13. VI 1928 r. o kontroli surowic i szczepio
nek dla celów weterynaryjnych oraz preparatów do zapozna
wania zaraźliwych chorób zwierzęcych (Dz. U. R. P. Nr. 75/28, poz. 674); 3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30. VI. 1932 r. o wyrobie, kontroli i sprzedaży surowic i szczepionek leczniczych, zapobiegawczych i diagnostycznych
(Dz. U. R. P. Nr. 64/32 r., poz. 602); 4. Rozporządzenie Mini
stra Skarbu z dnia 7. II. 1934 r. w sprawie przywozu z zagranicy bez cła surowic używanych w lecznictwie (Dz, U, R. P. Nr.
15/34 r., poz. 122),
W sprawie p r e p a r a t ó w o r g a n o t e r a p e u t y c z n y c h obowiązuje: 5, Rozporządzenie Ministra Opieki Spo
łecznej z dnia 10, III. 1933 r. o wyrobie i obrocie preparatów or
ganoterapeutycznych (Dz. U. R. P. Nr. 44/33 r., poz. 344).
157 W sprawie s p e c y f i k ó w f a r m a c e u t y c z n y c h obowiązuje: 6. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 30. VI. 1926 r. o wyrobie i obrocie specyfików farma
ceutycznych (Dz. U. R. P. Nr. 70/26, poz. 406),
W sprawie p o c h o d n y c h a r s e n o b e n z o l u obo
wiązuje: 7. Rozporządzenie Ministra Zdrowia Publicznego z d.
20. VIII. 1920 r. w przedmiocie wyrobu i sprzedaży pochodnych arsenobenzolu, używanych w praktyce lekarskiej (Dz. U. R. P.
Nr. 84/20 r., poz. 560).
W sprawie t r u c i z n obowiązuje: 8. Ustawa z dnia 22. VI. 1923 r. w przedmiocie substancji i przetworów odurza
jących (Dz. U, R. P. Nr. 72/23 r., poz 559). 9. Rozporządzenie wykonawcze do powyższej ustawy, wydane przez Ministra Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrami Skarbu, Przemysłu i Handlu oraz Spraw Wojskowych z dnia 1. III. 1928 r. o substancjach i przetworach odurzających (Dz. U. R. P.
Nr. 52/28, poz. 499). 10. Rozporządzenie Ministra Spraw W e
wnętrznych i Ministra Sprawiedliwości w porozumieniu z Mini
strem Skarbu z dnia 20. I. 1925 r. o trybie postępowania przy przewozie i wywozie substancji i przetworów odurzających (Dz. U. R. P. Nr. 15/25 r., poz. 98). 11. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Ministra Sprawiedliwości z dnia 15. XII.
1931 r. o rozciągnięciu na kodeinę systemu certifikatów przy
wozu lub wywozu (Dz. U. R. P. Nr. 12/31 r., poz. 72). 12. R oz
porządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 20. V. 1929 r. o detalicznej sprzedaży substancji i przetworów odurzają
cych (Dz. U. R. P. Nr. 48/29 r., poz. 402). 13. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu z dnia 15. III. 1930 r. o uznaniu niektórych substancji i przetworów odurzających za wywołujące szkodli
we skutki dla zdrowia (Dz. U. R. P. Nr. 36/30 r., poz. 304).
14. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych w porozu
mieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu z dnia 22. II. 1932 r, w sprawie zmiany rozporządzenia z dnia 15. III. 1930 r. o uzna
niu niektórych substancyj i przetworów odurzających za w y
wołujące szkodliwe skutki dla zdrowia (Dz. U. R. P. Nr. 28/32 r., poz. 276). 15. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 22. II. 1928 r. o uznaniu eteru etylowego i jego miesza
nin za szczególnie niebezpieczne dla zdrowia (Dz. U. R. P, Nr.
158
45/28 r., poz, 443). 16. Rozporządzenie Ministra Spraw W e
wnętrznych i Ministra Sprawiedliwości w porozumieniu z Mi
nistrem Przemysłu i Handlu i Ministrem Skarbu z dnia 22. II.
1928 r. o wyrobie, obrocie i przechowywaniu eteru etylowego (Dz. U. R. P. Nr. 30/28 r., poz. 281). 17. Rozporządzenie Ministra Zdrowia Publicznego i Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 19. V. 1923 r. w przedmiocie sprzedaży węglanu borowego oraz wszelkich przetworów, zawierających ten związek, a przezna
czonych do tępienia gryzoniów (Dz, U. R. P. Nr. 57/23 r., poz.
410), które obowiązuje tylko w zaborze rosyjskim i austrjac- kim. 18. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Mi
nistra Przemysłu i Handlu z dnia 16. XI. 1924 r. o wyrobie i sprzedaży środków przeznaczonych do trucia szczurów, myszy, owadów, pasorzytów zwierzęcych i t. p. (Dz. U. R. P. Nr.
105/24 r.).
Poza tem mają jeszcze zastosowanie w przedmiocie pro
jektowanej ustawy bądź w całości, bądź częściowo: 19. Dekret 0 nadzorze nad wyrobem i sprzedażą artykułów zastępczych surogatów produktów spożywczych i przedmiotów użytku pu
blicznego z dnia 7. VII. 1919 r. (Dz, U. R. P. Nr. 14/19 r., poz.
161). 20. Rozporządzenie Ministra Zdrowia Publicznego z dnia 15. I. 1920 r. w przedmiocie handlu hurtownego środkami lecz- niczemi (Dz. U, R. P. Nr. 5/20 r,, poz. 36). 21. Rozporządzenie Ministra Zdrowia Publicznego z dnia 20. I. 1921 r. w przedmio
cie kontroli nad produkcją i sprzedażą środków leczniczych 1 opatrunkowych, wód mineralnych i trucizn oraz nad produkcją kosmetyków (Dz. U. R. P. Nr. 10/21 r,, poz. 63), które obowią
zuje tylko w zaborze rosyjskim i austrjackim i powierza tę kontrolę inspektorom farmaceutycznym przy urzędach w oje
wódzkich. 22. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 5. VII. 1926 r. o rewizji aptek (Dz. U. R. P. Nr. 70/26 r,, poz. 405). 23. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 10. VI. 1927 r. o Państwowym Zakładzie Higjeny (Dz. U.
R. P. Nr. 54/27 r., poz, 477), znowelizowane rozp. Prez, R. P.
z dnia 28. XII. 1934 r. o złączeniu Państwowych Zakładów Ba
dania Żywności i Przedmiotów Użytku z Państwowym Zakładem Higjeny (Dz. U. R. P. Nr. 110/34 r., poz. 977). 24. Rozporzą
dzenie Prezydenta R. P. z dnia 7. X. 1927 r. o sztucznych środ
kach słodzących (Dz. U. R. P. Nr. 89/27 r., poz. 797), znowelizo
159 wane ustawą z dnia 25. II. 1932 r. (Dz. U. R. P. Nr. 29/32 r., poz. 286) oraz art. 3 rozp. Prez. R. P. z dnia 23. VIII. 1932 r.
(Dz. U. R. P. Nr. 72/32 r., poz. 657) i art. 43 rozp. Prez. R. P.
z dnia 28. XII. 1934 r. (Dz. U. R. P. Nr. 110/34 r., poz. 976).
25. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21. XII. 1927 r. o oznaczaniu pochodzenia niektórych towarów krajowych w wew
nętrznym handlu detalicznym (Dz. U. R. P. Nr. 7/28 r., poz.
43), znowelizowane rozp. Rady Ministrów z dnia 24. VI. 1929 r. (Dz. U. R. P. Nr. 50/29 r., poz. 409) z uwagi na § 2, mówiący 0 preparatach leczniczych, wodach mineralnych i środkach ko
smetycznych. 26. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 1. VI. 1929 r. o organizacji dozoru nad artykułami żyw ności i przedmiotami użytku (Dz. U. R. P. Nr. 64/29 r., poz.
495) z uwagi na § 10, który mówi o oddziałach toksyłogicznych.
27. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 12.
XI. 1929 r. o opłatach za badanie artykułów żywności i przed
miotów użytku w Państwowych Zakładach Badania Żywności 1 Przedmiotów Użytku (Dz, U. R. P. Nr. 78/29 r., poz. 584) z uwagi na pozycję D l a . taryfy, która mówi o lekach. 28. R oz
porządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28. VIII.
1930 r. o wydawaniu z aptek środków lekarskich (Dz. U. R. P, Nr. 6/31 r., poz. 30), znowelizowane rozp. z dnia 19. V. 1931 r.
(Dz. U. R. P. Nr. 60/31 r., poz. 486). 29. Rozporządzenie Mi
nistra Opieki Społecznej z dnia 28, XII. 1933 r. o sposobie wy- dawania leków przez ubezpieczałnie społeczne poza aptekami (Dz. U. R. P. Nr. 103/33 r., poz. 814). 30. Rozporządzenie M i
nistra Opieki Społecznej z dnia 29. III. 1934 r. o określeniu cen aptecznych (Dz. U. R. P. Nr, 62/34 r.. poz. 522).
Niezależnie od powyższych aktów ustawodawstwa pol
skiego obowiązują częściowo zamiast nich, a częściowo obok nich przepisy pozaborcze.
W W o j . Ś l ą s k i e m obowiązuje w części g ó r n o ś l ą s k i e j : 31. pruska ordynacja przemysłowa z dnia 22. VI. 1861 w przedmiocie handlu truciznami poza aptekami, 32. ministe- rjalne rozp. z dnia 22, VI, 1896 r. w sprawie obrotu silnie działających środków leczniczych, 33. rozporządzenie cesarskie z dnia 22. X. 1901 r. w sprawie obrotu środków leczniczych, 34.
ministerjalne rozporządzenie z dnia 18. II. 1902 r., zawierające ordynację aptekarską, 35, ministerjalne rozporządzenie poli
160
cyjne z dnia 22. II. 1906 r. o handlu truciznami, 36. ministerjalne rozporządzenie z dnia 17. X. 1912 r. o obrocie środkami leczni- czemi poza aptekami,
a w części c i e s z y ń s k i e j W ojew. Śląskiego obowią
zują: 37. austrjackie rozporządzenie Ministra Spraw W e
wnętrznych z dnia 21. IV. 1876 r, o obrocie truciznami, 38. au- strjacka ustawa aptekarska z dnia 18. XII. 1906 r., 39. au
strjackie rozp. Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 27. V.
1911 r. o prowadzeniu aptek publicznych i zakładowych.
W tym stanie ustawodawczym Izba Przemysłowo-Han
dlowa w Katowicach nie widzi uzasadnionej potrzeby wydania projektowanej ustawy ramowej, upoważniającej Ministra O pie
ki Społecznej do wydawania przepisów o środkach leczniczych i truciznach.
Uznając potrzebę uregulowania wyrobu, obrotu i badania środków leczniczych i trucizn, Izba uważa, że uregulowanie to winno iść przedewszystkiem w kierunku uporządkowania i uje
dnolicenia na obszarze całego Państwa istniejących już obecnie przepisów prawnych, które stanowią gąszcz, utrudniający życie tak przemysłowi i handlowi, jak kontrolującym władzom pań
stwowym.
Należałoby zatem, zdaniem Izby, wydać w drodze dekre
tu Prezydenta Rzeczypospolitej akt ustawodawczy, któryby:
I. skomasował wszystkie dotychczas wydane przepisy polskie i pozaborcze, przystosowując je do wymogów chwili obecnej,
II. uregulował sprawy przepisami dotychczasowemi nie
objęte, np. sprzedaż środków promieniotwórczych,
III. uchylił wszystkie dotychczas istniejące przepisy pol
skie i pozaborcze.
Wydanie ustawy ramowej w rodzaju projektowanej, która ma upoważnić Ministra Opieki Społecznej do wydania nowych przepisów, przyczyni się tylko do dalszego spotęgowania obec
nego nieprzejrzystego stanu prawnego.
W ypowiadając się zasadniczo przeciwko wydaniu projek
towanej ustawy, Izba co do treści poszczególnych przepisów projektu ma poza tem wątpliwości następujące:
a) Izba kwestjonuje z r ó w n a n i e z art. 1 projektu na
turalnych i sztucznych wód mineralnych oraz środków opa
trunkowych z środkami łeczniczemi i truciznami,
161