Budowa nowego szpitala w Białej Podlaskiej była odpowiedzią na zapotrzebowania społecznome
dyczne województwa. Według pierwotnych zamie
rzeń szpital miał dysponować 536 łóżkami. Zapla
nowano całkowitą powierzchnię obiektu na 7,5 ha, natomiast kubaturę na 130 tys. m3. Zmiany admi
nistracyjnopolityczne w kraju przyczyniły się do modyfikacji projektu. Obecnie w pierwszym etapie budowy, która rozpoczęła się w 1974 r. planowa
no utworzyć pomieszczenia szpitalne na 610 łóżek, przychodnie specjalistyczne, stację pogotowia ra
tunkowego, pralnię oraz kotłownię. Podawano kil
ka terminów zakończenia budowy, począwszy od 1979 r., 1983 czy 1984 r.12.
W roku 1982 roboty na budowie szpitala znacz
nie zintensyfikowano. Powstającą konstrukcję obejrzeli m.in. minister zdrowia i opieki społecz
nej Tadeusz Szelachowski, a także wiceminister Ryszard Brzozowski. Wśród pracowników oprócz zespołu Bialskiego Przedsiębiorstwa Budowlane
go były zatrudnione grupy 23 podwykonawców, junacy z OHP oraz uczniowie szkół budowlanych.
W październiku 1983 r., jako pierwszą ukończono przychodnię lekarską, jednak brak połączenia te
lefonicznego oraz dróg dojazdowych sprawił, że na
stąpiło opóźnienie w użytkowaniu jednostki.
Wyjątkową datą w dziejach bialskiego szpital
nictwa okazał się być rok 1986, w którym po 12 la
tach budowy oddano do użytku Wojewódzki Szpital Zespolony. Kompleks leczniczy stał się najbardziej reprezentacyjnym obiektem w Białej Podlaskiej.
W lipcu, miesiącu przekazania zamkniętego zespo
łu leczniczego, szpital posiadał 530 łóżek i 10 od
działów. Z opóźnieniem otwarto oddział dziecięcy.
Swoistym novum na skalę wojewódzką były działy ortopedii, kardiologii, urologii, intensywnej terapii, a także stacja dializ. Dyrekcja wśród potrzeb szpitala wymieniała zatrudnienie większej liczby pielęgnia
rek, salowych, techników laboratoryjnych, wybu
dowanie hotelu i bloku mieszkalnego. W funkcjo
nowaniu szpitala następowały liczne zmiany, część jednostek usamodzielniło się i odłączyło od szpitala,
m.in. Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy (1997), Dział Pomocy Doraźnej (1996) i Ośrodek Podsta
wowej Opieki Zdrowotnej (1997). Dnia 1 kwiet
nia 1998 r., na mocy zarządzenia wojewody, Wo
jewódzki Szpital Zespolony staje się Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej.
Obecnie Wojewódzki Szpital Specjalistycz
ny w Białej Podlaskiej to centrum medycznodia
gnostyczne północnego sektora regionu, liczące
go ok. 380 tysięcy mieszkańców. Jest to szpital drugiego stopnia referencji. Za swoją misję przy
jął motto: „Dobro pacjenta naszym celem nadrzęd
nym”. Jednostka udziela świadczeń zdrowotnych na trzech poziomach: hospitalizacji, opieki ambu
latoryjnej oraz doraźnej, na oddziale ratunkowym, który w stanach zagrożenia życia może przewozić chorych zarówno karetkami, jak i helikopterem, dzięki zbudowanemu specjalnemu lądowisku nie
daleko obiektu. Kompetentny personel medycz
ny sprawuje opiekę nad pacjentami 20 oddziałów, które łącznie z Zakładem OpiekuńczoLeczniczym posiadają 643 łóżka. Są to: Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Chirurgiczny Ogólny, Cho
rób Wewnętrznych, Dziecięcy, Ftyzjopulmono
logii i Onkologii Pulmonologicznej, Chorób We
wnętrznych i Geriatrii, GinekologicznoPołożniczy, Kardiologiczny, Neonatologiczny, Neurologiczny, Obserwacyjnozakaźny, Okulistyczny, Onkologii Klinicznej i Hematologii, Opieki Paliatywnej, Otola
ryngologiczny, Rehabilitacji, UrazowoOrtopedycz
ny, Urologiczny. Ważnym miejscem obiektu jest kompleks poradni specjalistycznych oraz blok chi
rurgiczny.13 Szpital rocznie przyjmuje ponad 27 ty
sięcy pacjentów oraz udziela ok. 110 tysięcy specja
listycznych porad.
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej został wyróżniony wieloma certyfikata
mi oceniającymi jakość usług, bezpieczeństwo pa
cjenta oraz profesjonalizm kadry. Placówka otrzy
mała Akredytację Centrum Monitorowania Jakości
Fotografia 6. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny, 2012 r., fot. Sebastian Zimnicki
w Krakowie, Zintegrowany System Zarządzania ISO 9001: 2008, ISO 14001: 2004, PNN18001: 2004, ISO/IEC 27001: 2013. W rankingu Bezpieczny Szpi
tal jednostka uzyskała dwa wyróżnienia: tytuł naj
lepszego szpitala w województwie lubelskim oraz 2 miejsce w kategorii „Szpitale zabiegowe, wielo
specjalistyczne i onkologiczne”. Obiekt został oce
niony także pod względem tak ważnego wydarzenia w życiu rodziny, jakim są narodziny dziecka. Otrzy
mał wyróżnienie w programie „Rodzić po Ludz
ku” oraz tytułem WHO i UNICEF „Szpital Przyja
zny Dziecku”, przyznawany na 5 lat. Komitet zajął stanowisko w realizacji projektu „10 Kroków do Udanego Karmienia Piersią” oraz wypełnianiu za
łożeń programu „Ochrona, Propagowanie i Wspie
ranie Karmienia Piersią”. Szpital został zgłoszony do udziału w Projekcie Światowej Organizacji Zdro
wia, która czuwa, aby szpitale w krajach członkow
skich WHO właściwie zarządzały opieką medyczną.
Otrzymano: 2017.02.24 · Zaakceptowano: 2017.04.18
Przypisy
1. Zbigniew Góralski zaznacza w swojej monografii Szpitale na Lu-belszczyźnie w okresie przedrozbiorowym jak wielka zmia
na semantyczna dokonała się pomiędzy pierwotną definicją szpi
tala: „Szpital w dawnych wiekach nie był miejscem leczenia chorych (z bardzo nielicznym wyjątkami), lecz spełniał funkcję przytułku, w początkach średniowiecza nawet hotelu, a lecze
niem zajmował się w ramach ogólnej troski o swych pensjona
riuszy. W dużych miastach, szpitale zajmujące się leczeniem, były również traktowane jako instytucja przeznaczona dla ludności ubogiej” a dzisiejszym rozumieniem szpitala jako placówki, któ
rej nadrzędnym celem jest pomoc ludziom chorym, a efektem końcowym wyleczenie dolegliwości i doprowadzenie pacjenta do zadawalającego stanu zdrowia. [Z. Góralski, Szpitale na Lubelsz-czyźnie w okresie porozbiorowym, WarszawaŁódź 1982, s. 14.]
2. Z języka łacińskiego módl się i pracuj. Zasada będąca kwintesencją reguły zakonnej benedyktynów ustanowionej przez św. Benedykta z Nursji, patrona Europy. Istotnym elementem życia mnichów była modlitwa, ale też niemal zrównana z nią przez św. Benedykta praca, najpierw fizyczna, a potem intelektualna. Toteż benedyktynom przy
pisuje się wielkie zasługi wniesione w rozwój szpitali i posługę chorym.
3. Szpitale przyparafialne dzieliły się na dwie główne grupy różniące się kwestiami natury formalnoadministracyjnymi. Pierwsza instytucja – prepozytura, to swoiste „probostwo szpitalne”. W jej skład wcho
dził zespół szpitalny, kościół prowadzony przez proboszcza, a pod
legał bezpośrednio władzy biskupiej. Natomiast szpitale parafialne to organizacje, którymi w każdym aspekcie zarządzały parafie. [Za:
Z. Góralski, Szpitale na Lubelszczyźnie w okresie porozbiorowym, WarszawaŁódź 1982, s. 1415.]
4. J. Warmiński, Miasto Biała na Podlasiu i jej burmistrzowie w latach 1816-66, „Studia Podlaskie” 1999, t. IX, s. 1415.
5. „Szarytki, zwane też „Pannami Charitatis”, czyli Zgromadzenie Sióstr Miłosierdzia, powstały jako zakon żeński w 1633 r. w Paryżu, a jego założycielami byli św. Wincenty a Paulo i św. Ludwika de Marillac.
Do Polski szarytki zostały sprowadzone w 1652 r. z inicjatywy kró
lowej Marii Ludwiki Gonzagi, żony króla Jana Kazimierza.” [Za: J. Fli
siński, Biała na Podlasiu : Dzieje miasta i okolic do 1795 roku, Bia
ła Podlaska 2009, s. 279.]
6. Por. „W roku 1716 Karol Stanisław Radziwiłł wybudował sierociniec i sprowadził do miasta siostry Miłosierdzia (szarytki), które opie
kowały się sierotami i starcami.” [Za: P. Tarkowski, Biała Podlaska w latach 1944–1989, Biała Podlaska 2011, s. 114.] Natomiast Jerzy Flisiński neguje tę tezę: „W dotychczasowej literaturze powszechnie uważano, że zakon szarytek został sprowadzony do Białej w 1716 r.
Pogląd ten jako pierwszy zrewidował Andrzej Rachuba. Badacz ten sądzi, że szarytki były w Białej już pod koniec XVII wieku. […] W ar
chiwach nie zachowały się żadne dokumenty, które dowodnie świad
czyłyby, kiedy szarytki przybyły do Białej. List A. J. Jeziornickiego jest
właściwie jedynym, ale konkretnym dowodem, aby osadzenie sza
rytek w Białej łączyć z nieznaną bliżej fundacją księcia Michała Kazi
mierza i jego żony Katarzyny z Sobieskich. Informacja zawarta w li
ście Jeziornickiego, iż rozebrał stary i już w znacznej części zbutwiały klasztor, sugeruje, że mógł on być budowany dla potrzeb zakonnic na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XVII w.” [Za:
Ibidem, s. 280.]
7. Henryk Mierzwiński dopowiada, że budynek został pobudowany ok.
1740 r. Natomiast jego rozbudowa o skrzydło zachodnie nastąpiła na przełomie XVIII/XIX w. Szpital wraz z zabudowaniami wielkością obszaru dorównywał zamkowi, a tworzyły go: klasztor, cmentarz, ochronki, trupiarnie, piwnice, stodoły, obory, owczarnie, spichle
rze itp. [Za: H. Mierzwiński, Biała Podlaska w latach 1918–1939, Biała Podlaska 2010, s. 668669.]
8. S. Jadczak, Biała Podlaska : Dzieje miasta i jego zabytki, Lublin 1993, s. 137.
9. Dyrektor Szpitala św. Karola Boromeusza za największą troskę zakła
du lecznictwa zamkniętego uznał ograniczoną liczbę miejsc w nie
wielkich pomieszczeniach, dzięki czemu narastały trudności w przyj
mowaniu chorych. Zarządzający postulowali budowę pawilonów, aby powiększyć oddział chirurgiczny, zakaźny oraz położniczy. „Szpital w 1918 r. posiadał zaledwie 18 miejsc. Stan ten z biegiem lat popra
wiał się i już w 1929 r. szpital posiadał 66 łóżek, a w 1938 r. 76 łó
żek, z czego na poszczególne oddziały przypadało: chirurgiczny – 25 łóżek, wewnętrzny – 29, położniczy – 6 i zakaźny – 16 łóżek. […]
Z powodu braku pomieszczeń i niewielkiego personelu wynoszącego tylko 3 lekarzy, 6 pielęgniarek, 1 położnej oraz 17 osób służby admi
nistracyjnej, gospodarczej i salowych szpital nie był w stanie hospi
talizować większej liczby pacjentów.” [Za: H. Mierzwiński, op.cit., s. 670. Por. B. Górny, Monografia Powiatu Bialskiego Województwa Lubelskiego, Biała Podlaska 2000, s. 173174; S. Jadczak, Biała Pod-laska: Dzieje miasta i jego zabytki, Lublin 1993, s. 137138.]
10. Por. „Zgodnie z ogólnokrajowymi dyrektywami w 1823 r. został spo
rządzony projekt odosobnienia Żydów od chrześcijan w Białej. Wg tego projektu Żydom nie wolno było mieszkać na rynku głównym oraz przy ulicach: Warszawskiej, Lubelskiej, Reformackiej, Długiej, Międzyrzeckiej, Janowskiej, Brzeskiej oraz przy wszystkich ulicach poprzecznych pomiędzy Janowską, Brzeską i Długą. Wszyscy Ży
dzi mieli przenieść się do końca 1825 r. na część ul. Grabanowskiej i Prostej oraz całą Jerozolimską, Nową, Rynkową, Daleką i Dzielną.
W przypadku niedostosowania się ich do tegoż rozporządzenia po w/w terminie mieli być eksmitowani drogą policyjną i ponosić karę pieniężną. […] W 1833 r. pozwolono Żydom mieszkać przy ulicach zabronionych im sprzed dziesięciu laty.” [Za: J. Warmiński, Miasto Biała na Podlasiu i jej burmistrzowie w latach 1816–66, „Studia Podlaskie” 1999, t. IX, s. 2425.]
11. A. Jodłowski, Najważniejsze obiekty zabytkowe Białej Podlaskiej, Biała Podlaska 2004, s. 59.
12. Por. „Przedłużająca się budowa szpitala przy ul. Terebelskiej, wie
lokrotne odkładanie terminu oddania do użytku, wywołało nie
zadowolenie mieszkańców i władz. Tylko optymiści przewidywali zakończenie prac budowlanych w 1979 roku. W celu przyspiesze
nia budowy poprzez społeczny udział w kontroli przebiegu prac oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów związanych z budową, 15.08.1981 roku powołano Społeczną Radę Budowy Szpitala. […]
Główne przyczyny w opóźnieniu prac przy budowie szpitala upa
trywano w problemach wykonawcy Bialskiego Przedsiębiorstwa Bu
dowlanego, które cierpiało na brak fachowej kadry oraz było obar
czane innymi zadaniami.” [Za: P. Tarkowski, Biała Podlaska w latach 1944–1989, Biała Podlaska 2011, s. 292293.]
13. Poradnie są przeznaczone zarówno dla pacjentów hospitalizowanych, którzy po wyjściu ze szpitala przyjeżdżają tutaj na wizyty kontrolne i konsultacje, jak i dla osób szukających fachowej porady medycznej.
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny dysponuje 22 poradniami: Aler
gologiczną, Chirurgii Ogólnej, Chorób Zakaźnych, Diabetologiczną, Endokrynologiczną, Gastroenterologiczną, Ginekologicznopołożni
czą, Gruźlicy i Chorób Płuc, Hematologiczną, Kardiologiczną, Kardio
logiczną dla Dzieci, Neonatologiczną, Neurologiczną, Neurologiczną dla Dzieci i Młodzieży, Okulistyczną, Onkologiczną, Opieki Paliatyw
nej, Otolaryngologiczną, Pulmonologiczną dla Dzieci, Rehabilitacyj
ną, Urazowoortopedyczną oraz Urologiczną. [Za: http://www.szpi
talbp.pl/ (dostęp: 22.06.2016)]
Bibliografia
1. BorysiukFronc K.: Bialski szpital zbiera laury: Pierwszy w woje
wództwie, czternasty w kraju, Słowo Podlasia 2008, 45: 21.
2. Dąbska Z.: 100 lat szpitala w Białej Podlaskiej, Słowo Podlasia 1984, 50: 7, 8, 10.
H I S T O R I A FA R M A C J I
3. Denicka E.: Geneza powstania szpitala w Białej Podlaskiej, Biuletyn In
formacyjny Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych 1992, 4: 37–38.
4. Flisiński J.: Biała na Podlasiu: Dzieje miasta i okolic do 1795 roku, Bia
ła Podlaska 2009.
5. Flisiński J., Mierzwiński H.: Biała Podlaska w latach 1939–1944, Bia
ła Podlaska 2012.
6. Góralski Z.: Szpitale na Lubelszczyźnie w okresie przedrozbiorowym, Warszawa–Łódź 1982.
7. Górny B.: Monografia Powiatu Bialskiego Województwa Lubelskiego, Biała Podlaska 2000.
8. Jadczak S.: Biała Podlaska: Dzieje miasta i jego zabytki, Lublin 1993.
9. Jodłowski A.: Najważniejsze obiekty zabytkowe Białej Podlaskiej, Bia
ła Podlaska 2004.
10. Klinger K.: Kurowska Aleksandra, Ranking zdrowia Polski, Dziennik Gazeta Prawna 2016, 34: I–II.
11. Kozłowiec J.: Szpital zarządzany według normy ISO, Gościniec Bial
ski 2007, 11–12: 1213.
12. Mierzwiński H.: Biała Podlaska w latach 1918–1939, Biała Podlaska 2010.
13. Pietrzela M.: Szpital jak spod igły, Dziennik Wschodni 2011, 233: 2.
14. Sawecka Z.: Z poślizgu w poślizg?, Słowo Podlasia 1981, 22: 1, 5.
15. Sawecka Z.: Zmagania słabych z gigantami, Słowo Podlasia 1981, 9: 1,5.
16. Świąder J.: Dzień dzisiejszy Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Białej Podlaskiej, Sztandar Ludu 1981, 228: 4.
17. Świąder J.: Leczyć w szpitalu… prowincjonalnym, Sztandar Ludu 1984: 32.
18. Świąder J.: Opóźnienia na budowie szpitala w Białej Podlaskiej nie maleją, Sztandar Ludu 1982, 101: 4.
19. Tarkowski P.: Biała Podlaska w latach 1944–1989, Biała Podlaska 2011.
20. Warmiński J.: Miasto Biała na Podlasiu i jej burmistrzowie w latach 1816–1866, Studia Podlaskie 1999, IX: 13–30.
21. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Białej Podlaskiej, wstęp Da
riusz Oleński, Biała Podlaska 2007.
22. 25 lat Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Białej Podlaskiej, art. Red., Gościniec Bialski 2011, 9: 10–11.
23. http://www.szpitalbp.pl/ [dostęp: 22.06.2016].
24. http://www.podlasie24.pl/wiadomosci/bialapodlaska/szpital
wbialejpodlaskiejnajlepszywpolscec2b4.html [dostęp:
22.06.2016].
25. Fotograficzne Archiwum Regionalne Wojewódzkiej Biblioteki Pu
blicznej w Białej Podlaskiej, sygn. FA/I422+[N127129].
chorego do przerwania leczenia. Nieprzestrzeganie wytycznych i stosowanie niewłaściwego postępo
wania przeciwwymiotnego zmniejsza szanse opa
nowania nudności i wymiotów oraz znacząco upo
śledza codzienną aktywność pacjentów [5]. Istotny klinicznie problem stanowi kontrola dolegliwości występujących u pacjentów w kilka dni po otrzyma
niu chemioterapii, a więc w sytuacji, kiedy pacjent nie jest hospitalizowany i nie ma bezpośredniego kontaktu z lekarzem (nieprzestrzeganie zaleceń).
Współczesna farmakologia pozwala na zastosowa
nie bardzo skutecznej profilaktyki przeciwwymiot
nej, której kluczowym zadaniem jest kontrola wy
miotów i nudności indukowanych chemioterapią.
Prawidłowe leczenie wspomagające i ordynowanie leków zgodnie z aktualnymi zaleceniami prowadzi do ograniczenia występowania nudności i wymiotów, a zatem istotnie poprawia komfort życia pacjentów.
Ponadto pozwala optymalizować cały proces leczenia choroby nowotworowej i minimalizuje koszty lecze
nia groźnych powikłań. Prawidłowe postępowanie przeciwwymiotne wywołuje całkowitą lub częścio
wą odpowiedź u przynajmniej 70% chorych pod
dawanych wysokoemetogennej chemioterapii [5].