pra-cy. Przymusowy tzw. home office, początkowo postrzegany jako ogrom-ne wyzwanie, z czasem stał się atrakcyjną alternatywą dla standardowe-go modelu pracy. Nic więc dziwnestandardowe-go, że pracownicy zaczęli się zastana-wiać nad możliwością zamiany aktualnego miejsca pobytu – zarówno na inne miasto w Polsce, jak i za granicą. Czy taka zmiana jest możliwa?
M
AGDALENAW
ŁASTOWSKAmiejsca wykonywania pracy nie jest w Ustawie definiowane, określa jedynie, że pracownik, któremu zostanie powierzona praca w formie zdalnej, powinien posiadać odpowiednie wa-runki lokalowe oraz techniczne do jej wykonywania.
Bezpieczne i ergonomiczne miejsce pracy
Niezależnie od miejsca, z którego wykonywane są obowiązki służbowe, pracownik powinien mieć zagwarantowane
R EKRUTACJA I PRACA
bezpieczne i ergonomiczne stanowisko pracy. Istotny jest swobodny dostęp do biurka, jego odpowiednia wysokość, faktura, regulacja fotela biurowego, oświetlenie, stan tech-niczny przewodów elektrycznych, gniazdek itp. Warto, aby pracodawca wymagał od pracownika oświadczenia o tym, że stanowisko, przy którym będzie wykonywał swoją pracę poza lokalizacją biura, spełnia te wymogi. Taka informacja podczas ewentualnego przeprowadzania postępowania powypadkowego może pomóc w określeniu np. przyczyn wypadku w pracy.
W aktualnie dostępnych przepisach nie ma natomiast doprecyzowanej kwestii dotyczącej obowiązku informowania pracodawcy o miejscu wykonywania pracy. Należy jednak pamiętać o tym, że poza Rozporządzeniami i Ustawami pracownika obowiązuje również wewnętrzny regulamin i procedury firmy.
Zgodnie z Ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy, art. 100 – pracownik jest obowiązany wykonywać pracę
sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przeło-żonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę. W związku z tym, jeżeli pracownik bez wiedzy pracodawcy zmieni miejsce swojego pobytu na czas wykonywania pracy, a w tym czasie otrzyma polecenie np. spotkania w siedzibie firmy, to zgod-nie z przepisami Kodeksu Pracy zgod-nie zostaje wykonane pole-cenie wydane przez przełożonego, co może powodować przyznanie jednej z kar porządkowych.
Wytyczne i procedury
Jeżeli pracodawca chce mieć świadomość i kontrolę nad tym, gdzie pracownik wykonuje powierzone obowiązki, powinien to jasno zaznaczyć w regulaminie wewnętrznym lub aneksie do umowy. Dodatkową, dobrą praktyką mogą być wprowadzone wytyczne i procedury w wewnętrznych regulacjach firmy, dotyczące konieczności poinformowania
R EKRUTACJA I PRACA
pracodawcy o jakiejkolwiek zmianie miejsca pobytu podczas wykonywanej pracy, dłuższej niż np. 1 tydzień.
Dodatkowe obawy pracodawców związane z wykonywaniem przez podległych pracowników zadań poza granicami kraju, mogą być związane z bezpieczeństwem danych. Korzystanie z wewnętrznych serwerów firmy będąc podłączonym do nieznanych sieci, może stwarzać ryzyko dostępu do danych wrażliwych przez osoby niepowołane.
Co więcej, przy zmianie miejsca wykonywania pracy poza obszarem kraju, należy szczegółowo zapoznać z zagadnie-niami takimi jak różnice w warunkach zatrudnienia, czy zapisy dotyczące ubezpieczeń społecznych i rezydencji podatkowej.
Pracodawca powinien wziąć także pod uwagę fakt, że świadczenie przez pracownika pracy z zagranicy może wią-zać się z zagwarantowaniem mu warunków zatrudnienia zgodnych z prawem państwa aktualnego pobytu. Przestrze-ganie zapisów z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w spra-wie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I), jest uważane przez kraj jako istotny element ochrony jego interesów.
Pracownik może zatem w poszczególnych zagadnieniach podlegać warunkom zatrudnienia kraju, w którym świadczy pracę zdalnie, a pracodawca może być zobowiązany do zapewnienia pracownikowi warunków zatrudnienia narzuco-nych przez prawo państwa, w którym praca zdalna jest wykonywana stacjonarnie. Zmiany mogą dotyczyć np. wymiaru urlopu wypoczynkowego czy minimalnego wy-nagrodzenia za pracę.
Wykonywanie pracy z innego kraju może wiązać się także z konsekwencjami ubezpieczeniowymi i podatkowymi, czyli może wypłynąć na objęcie pracownika systemem ubezpie-czenia w państwie aktualnego pobytu (największe problemy pojawiają się, gdy dojdzie do wypadku przy pracy w czasie pobytu za granicą). Pracownik może także automatycznie nabyć rezydencję podatkową w innym kraju – wtedy praco-dawcę obowiązują inne zasady opłacania składek na ubez-pieczenie czy odprowadzania zaliczek od podatku dochodo-wego i musi się on do tego dostosować.
Miejsce pracy
Co, jeśli pracownik spełni wszystkie wymogi wewnętrzne firmy i uzyska zgodę na pracę zdalną poza granicami kraju?
W przypadku dotrzymania wszystkich niezbędnych zasad ustalonych na wstępie przez pracodawcę i uzyskania zgody na wyjazd, pracownik powinien dodatkowo sprawdzić regu-lacje prawne dotyczące miejsca, do którego się wybiera.
Może się okazać, że na czas wykonywania pracy w innym państwie konieczne będzie np. zarejestrowanie pobytu zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Pracownik przed podróżą powinien więc sprawdzić swoje uprawnienia do wjazdu, pobytu i wykonywania pracy zdal-nej z terytorium innego państwa. O ile w przypadku obywa-teli państw Unii Europejskiej przemieszczających się także w ramach UE, nie ma większych problemów, a standardem jest zazwyczaj jedynie rejestracja pobytu przekraczającego 3 miesiące na terytorium danego państwa, tak więcej kwe-stii w tym zakresie mają do sprawdzenia i uregulowania obywatele państw trzecich.
Przed podjęciem pracy zdalnej z zagranicy przez obywatela państwa trzeciego, konieczne jest zweryfikowanie, czy prze-pisy danego państwa dopuszczają pobyt cudzoziemców w celu pracy i jakie wymogi należy spełnić, by mogła być świadczona legalnie. Działanie wbrew przepisom imigracyj-nym może skutkować wydaleniem pracownika i nałożeniem zakazu wjazdu do strefy Schengen na wyznaczony czas.
Podsumowując, decydując się na pracę za granicą, należy uzgodnić ten fakt z pracodawcą, a pracodawca wyrażając na to zgodę, powinien zweryfikować odpowiednie przepisy mające zastosowanie w danym kraju. Wytyczne i procedury co do zasad świadczenia pracy z zagranicy obowiązujące u pracodawcy, najlepiej opracować w formie jednego z za-gadnień regulaminu pracy zdalnej. Jest to najbezpieczniej-sze rozwiązanie, aby móc z wyprzedzeniem zweryfikować wymagania, jakie należy podjąć w celu spełnienia wszelkich kryteriów prawnych, technicznych i socjalnych do bezpiecz-nego wykonywania pracy. ◼
Autorka: ekspert ds. BHP firmy doradczej W&W Consulting REKLAMA
R EKRUTACJA I PRACA
R EKRUTACJA I PRACA
Praca zdalna i lockdowny spowodowane pandemią korona-wirusa sprawiły, iż wzrosła ilość zwolnień lekarskich z tytułu zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Istnieje duże prawdopodobieństwo, iż w przyszłym roku sytuacja się po-gorszy, ze względu na nowy zapis zezwalający na wystawia-nie zwolwystawia-nień chorobowych na podstawie objawów tzw.
wypalenia zawodowego.
Wypalenie zawodowe
Coraz częściej w mediach oraz naszym najbliższym otocze-niu słyszymy o syndromie wypalenia zawodowego, który stał się ogromnym problemem dla tysięcy osób oraz setek przed-siębiorstw. Mamy tu do czynienia z poważną chorobą cywili-zacyjną, która dotknęła współczesne społeczeństwo, do tego stopnia, że w czerwcu 2019 r. WHO wpisało ją do