się ze względów tradycjonalnych. A le czyż to je st racja dla której mamy się g o wiecznie trzymać.
Sprzęt techniczny w leczeniu urazów i złamań.
K O Ń C Z Y N A D O L N A .
(c i ą g d a ls z y ).
K L A M R Y I D R U T D O W Y C I Ą G U .
W pro w ad zen iu złam ań, zw łaszcza k. u d ow ej, u ży w a m y k la m er do n a p in an ia drutu. M a m y d w a ty p y klam er) (r y s . 1 i 2) : w ięk sza — do w y c ią g u zai udo, m n ie js za — do w y c ią g u z a g u zow atość k.
piszczelow ej.
ze śrubam i. N a z e w n ą trz od tych nasadek n akłada
m y na w y s te rc z a ją c e d ru ty szczęk i k lam er, d ok rę
ca ją c j e siln ie śrubą. T e r a z n ap in am y drut, p ok rę
c a ją c śrubę g łó w n ą klam ry; w kierunku ro zsu w a
-Rys. 2. Rys. 3.
—
^0
---Rys. 1.K la m r y te p osia d a ją ram ion a rozsu w a ln e za pom ocą śruby. P ok ręca n ie śru by odpow iedn im kluczem w je d n y m kierunku rozsu w a ram iona, w p rzeciw n ym z b liż a ; p o zw a la to na u ży w a n ie k la m ry do różn ych długości d ru tó w i różn ych r o zm ia ró w koń czyn y. Z ałożen ie k la m ry na d ru t od b y w a się w n a stęp u ją cy sposób: n a końce d ru tu p rzep row a d zon eg o p rzez kość n a k ład am y ochronne ta rc zk i m eta lo w e p rz y le g a ją c e bezpo
średnio do o p atru n k u ; w celu zapobieżen ia zesu
n ięciu się ta rczek n a kład am y dodatkow o nasadki
ją c y m ra m io n a ; n apięcie dru tu m usi b yć zn aczne, b y n a w e t p r z y du żym obciążeniu (15 k g ) d ru t n ie w y g in a ł się i nie n iszczy ł tkan ek m iękkich. T a k założon ą k la m rę za o p a tru je m y w sznu r p rz y c ze p io n y b ezpośrednio do k la m ry , lub za pom ocą 2. h a czyk ów i obciążony po uprzedn im p rzerzu cen iu sznu ra p rz ez system bloczków . K la m rę , zw łaszcza m n iejszą, u ży w a m y do w y c ią g u bezpośredniego za w y ro s te k ło k c io w y i kość piętow ą.
In n ą k lam rę, ty p u S tille g o (r y s . 3 ), u ż y w a m y do czasow ego w y cią g u , d zia ła ją c e g o k rótko z du
żą siłą, np. d o n a sta w ia n ia ciężkich złam ań w ob
ręb ie staw u skokow ego, lub złam ań kości p ię to w e j, do o p e r a c y j szw u kostn ego piszczeli, je ż e li m u sim y zastosow ać w y c ią g na stole opatrun ko- w o -w y c ią g o w y m . K la m rę tę za k ład am y b ąd ź w
II/3. S p rzęt techniczny. 147
znieczu len iu m iejscow ym , bąd ź w uśpieniu o g ó l
nym , w k lu w a ją c ostrza po rozcią g n ięciu obu r a m ion w kość p iętow ą , z w r a c a ją c p rz y tern u w agę, b y n ie uszkodzić n a czyń k rw ionośnych , p rzeb ie
g a ją c y c h p o za kostk ą p rzyśrod k ow ą. Sam o w k łu cie o s tr z y i siła sp ręży n u ją ca ram io n n ie w y s ta r cza ją , n a leży w b ić ostrza m łotk iem w kość. Do sta łego w y c ią g u k la m ra ta nie n a d a je się, po
n ie w a ż o strza w b ite w kość u s ta w ia ją się sk o
śnie, i p r z y dłuższym działan iu w y c ią g u pow odu
j ą o d le ży n y n a p in a ją c e j się sk óry i tk an ek m ięk kich, m o g ą w ię c stan ow ić ła tw o w r o ta zak ażen ia w tó rn ego .
W I E R T N I K .
D o p rzep ro w a d zen ia d ru tów p rzez kość u ży w a m y w ie r tn ik a o napędzie elek try czn y m (r y s . 4 ).
(sk óra, m ięśn ie, okostn a) z obu stron kończyny.
M o n tu jem y p row ad n icę w r a z z d ru tem i p rz y k ła dam y d ru t do m iejsca zn ieczulonego. Jednym pchnięciem w k łu w a m y d ru t w y s te rc z a ją c y z ra m k i p o p rze z tk an k i m ięk k ie aż do kości, i w ów czas w łą c za m y p rą d p rz e z p rzyciśn ięcie sp ręży n y w y łączn ik a na płaszczu w ie rtn ik a . S zybk ie ruchy o brotow e dru tu p r z e w ie r c a ją kość i w d w ie -tr z y sekundy d ru t w y s te rc za po d ru g ie j stron ie koń
czyn y. R a m a słu ży je d y n ie ja k o p odpórczy p r z y rząd dru tu i zab ezp iecza p rzed w y g in a n ie m się g o w czasie p ra cy.
P r z y p rzep ro w a d za n iu d ru tu p rz e z g u zo w a tość piszczeli u w a żać n a leży, b y n ie przech odził on tu ż pod okostną, p on iew a ż nie m ożn a w ó w czas zastosow ać w y cią g u .
O p isan y w ie r tn ik m oże b yć u ż y ty ró w n ież do tre p a n a c ji kości p iszc zelo w ej (d o p ob iera n ia p
rze-Rys. 4.
W ie r tn ik teni posiada p ro w ad n icę drutu w k szta ł
cie ra m k i, w poprzeczn ych przęsłach k tó r e j z n a j
d u ją się o tw o r y d la d ru tu -w iertła . D ru t um oco
w u je m y n a k rętk ą w nasadce połączonej z w ałem ob roto w y m w ie rtn ik a . P rz e d u życiem w y ja ła w ia m y p rz ez g o to w a n ie nasadkę w r a z ze śrubą, ja k r ó w n ież ram k ę i d ru t-w ie rtło . M iejsca , p rzez k tó
re m a przech odzić dru t, zn ieczu lam y now okain ą
szczep ów ) i do za b ie g ó w na staw a ch rzeko m ych : w ty ch razach za s tę p u jem y nasadkę odpow iedn ią p iłą ta rc zo w ą lub św idrem .
Skośne zła m a n ia piszczeli u dorosłych z a ła t
w ia m y o p e ra c y jn ie za pom ocą zespolen ia odłam ków sta lo w ą tasiem ką lub dru tem . D o te g o celu służy pow szechnie zn a n y k om p let n a rzęd zi do ze spolen ia kości.
R y s. 5.
148 S k o rk o: S p r z ę t techniczny. Ch. P .
O P A T R U N K I U N I E R U C H O M I A J Ą C E K O M B I N O W A N E .
Z ak ażon e o tw a rte zła m a n ia i r a n y w y m a g a ją tr w a łe g o un ieruchom ienia, k tó re je s t n a jw a ż n ie j
szy m czynnik iem leczniczym . Z te g o w zg lęd u w y
-rzad ko, r a z na tyd zień , i za m y k a m y k a żd ora zo
w o okno opaską gipso w ą, żeby się zab ezpieczyć p rzed w y s tą p ien ie m n iek o rzy stn eg o dla r a n y obrzęku okien kow atego. W ro zle g ły c h ropieniach w obrębie podudzia (o tw a r te zła m a n ia kostek, po
w ik ła n e rop ow icą m ięd zy m ięśn iow ą ) m on tu jem y
Rys. 6.
Rys. 7.
s iłk i nasze z d ą ża ją do n a kładan ia opatru n ków g ip s o w y c h kom binow anych z p odstaw ką B rau n a
i szyną K ra m e ra .
W p rzyp ad k ach n ie w ie lk ie j r a n y zak ażon ej p rz y o tw a rty m złam an iu o g ra n ic za m y się do w y cięc ia okn a w g ip sie. O p atru n k i w y k o n y w a m y w ów czas
R y s . 8.
op atru n k i gipso w e, u jm u ją ce częściow o udo i sta w k olan ow y ,częściow o stopę, p rzym ocow u ją c całość do p od staw k i B rau n a z a pom ocą opasek g ip s o w ych. W ten sposób osią g a m y ca łk ow ite u n ieru chom ienie, za p e w n ia ją c sobie jednocześnie dostęp do ran. (r y s . 5 ).
II/3. Skrzynka. 149
N ie c o odm iennie postęp u jem y p rz y ro zleg ły ch obrażeniach s to p y : r a n y w y c in a m y p ierw o tn ie, poczem p ro w a d zim y dalsze leczenie bez opatrunku.
U n ieru ch o m ia m y kończynę, kom binu jąc o p a tru nek g ip s o w y z p od staw ką B ra u n a i szyną K r a m era. R ys. 6 p rz ed s ta w ia p rzyp a d ek ro zle g łe g o uszkodzenia stopy (p rz eje c h a n ie p rzez t r a m w a j).
U szkodzen iu u le g ła sk óra ij kości s to p y ; po kilku ty go d n iach leczen ia bezop atru n ko w ego n a stąpiło c a łk o w ite w y g o je n ie ran , pom im o dużych u b ytk ów skóry.
Z ła m a n ia w obrębie śródstopia i palców w y
m a g a ją n iejed n o krotn ie unieruchom ienia z zasto
sow aniem w y cią g u . N a ło żen ie opatrunku g ip so w eg o nie w y s ta r c z a ; p rz e b ija m y w ów czas d ru ci
k am i opuszki p alców celem stosow an ia w y cią g u , lub stosu jem y w y c ią g p la s tro w y za palec. R ys.
7. p rz ed s ta w ia p rzyp a d ek ra n y p o s trza ło w ej ze strzaskan iem staw u śródstopow o-palcow ego p a lucha z w y c ią g ie m drutem za opuszkę.
R ys. 8. p rz ed s ta w ia opatrun ek w p o d g łó w k o w y m złam an iu d ru g ie j kości śródstopia (w y c ią g p la s tr o w y ) .
J. S k ork o .