W zespole jednej z najstarszych ulic Siechnic, tj. ulicy Świerczewskiego, jednym z ciekawszych architektonicznie i ważnych dla miasta i gminy obiektów jest poniemiecki bu-dynek dawnego Pruskiego Instytutu Doświadczalnego Hodowli Zwierząt, odbudowanego w 1949 roku. Obecnie mieści się w nim Gminne Gimnazjum Ks. Anny z Przemyślidów. Zloka-lizowany jest on pod nr 40. Budynek został wybudowany w latach 1920–1930177. Po II woj-nie światowej obiekt przejął Uniwersytet Wrocławski, który przeznaczył go na placówkę badawczą, kontynuując tradycje zapoczątkowane w tym obiekcie już w 1923 roku. W 1995 roku Instytut zakończył swoją działalność, a w 1997 roku obiekt został przejęty przez gminę Święta Katarzyna. Bezpośrednio po likwidacji placówki wraz z przynależnymi do niej bu-dynkami i terenem wszystko popadło w ruinę. W latach 2001–2002 nastąpiła gruntowna re-nowacja budynku na potrzeby Gminnego Gimnazjum, cudem odzyskanego po powodzi przez gminę. Najpierw dokonano rewitalizacji budynku, a następnie modernizacji całego komplek-su. Do chwili obecnej trwa modernizacja terenów przylegających do gimnazjum, co przed-stawia poniższa fotografia.
176 Roman G., 2000, Zarys historii elektrowni w Siechnicach, maszynopis, Wrocław [237].
Fot. 112. Rewitalizacja terenu nieopodal gimnazjum gminnego od strony ul. Świerczewskiego
(fot. autorki)
Photo 112. Land rehabilitation near Gimnazjum Gminne (junior secondary school),
Świerczewski Street (photo author)
Przed przejęciem przez gminę był to bardzo zaniedbany teren byłego PGR-u: obory, stajnie, budynki gospodarcze itp. Za Maćków Z. & Erdman J., „…Teren ten, z kompletnie
zaniedbanego, zdegradowanego społecznie i przestrzennie, stał się miejscem spacerów i od-wiedzin…”178. Pomysł adaptacji budynku administracyjnego po instytucie, usytuowanego
nieopodal kompleksu elektrociepłowni, był wynikiem inicjatywy społecznej, pod kierunkiem mieszkańca Siechnic Grzegorza Romana. Gmina Święta Katarzyna rozpisała konkurs na pro-jekt. Zwyciężyła „Maćków Pracownia Projektowa”, z której pan architekt Zbigniew Maćków mieszka w Siechnicach od urodzenia i bardzo dobrze zna i „czuje” tę miejscowość, jej krajo-braz i klimat, jej potrzeby, problemy, plany na przyszłość. Patronką gimnazjum jest księżna Anna – królewna czeska z dynastii Przemyślidów. Po śmierci męża, Henryka Pobożnego, prawdopodobnie sprawowała ona przez jeden rok władzę regencyjną. Sprowadziła na Śląsk szpitalników z Czerwoną Gwiazdą. To właśnie oni według jednej z hipotez w 1253 roku za-łożyli Siechnice. Architektura budynku gimnazjum reprezentuje modernizm neoklasycyzmu i baroku wilhelmińskiego. Po renowacji, z zewnątrz budynek prawie się nie zmienił. Rzec można, iż odzyskał jedynie dawną urodę. Bryła budynku jest potężna, długa, wąska, zwieńczona dwuspadowym czerwonym dachem, z oknami doświetlającymi pomieszczenia poddasza.
178 Maćków Z. & Erdman J., 2005, Kierunki Directions, Nowa architektura w Japonii i Polsce, Materiały semina-rium, Centrum Sztuki i Techniki Japońskiej manggha, Kraków [170].
Fot. 113. Widok na budynek gminnego gimnazjum od frontu (z prawej – fot. autorki)
czyli byłego Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego z lewej (fot. własnością Miejskiej Biblioteki Publicznej w Siechnicach)
Photo 113. Front view of Gimnazjum Gminne (junior secondary school) building
(right – photo author), the former Institute of Experimental Animal Breeding, left (photo collection of Municipal Public Library in Siechnice)
Fot. 114. Widok na budynek gimnazjum gminnego od strony Stawu Gimnazjalnego (fot. autorki) Photo 114. View of Gimnazjum Gminne (junior secondary school) building from Staw Gimnazjalny
Budynek posiada jasny tynk, który na tak dużej płaszczyźnie dodaje mu dostojeństwa i powagi, a jednocześnie stanowi doskonałe, plastyczne wkomponowanie obiektu w otaczającą przestrzeń. Kształt budynku projektanci konsultowali z mieszkańcami miasta. Budynek obec-nego Gimnazjum Gminobec-nego, jego adaptację zaliczyć można do wzorcowych. Dokonana zo-stała z ogromną kulturą i poszanowaniem zabytkowego charakteru. W gimnazjum znajduje się aula, wysoka na dwie kondygnacje. Od 2 września 2002 roku nosi ona imię Profesora Tadeusza Konopińskiego, założyciela i długoletniego dyrektora Zootechnicznego Zakładu Doświadczalnego w Siechnicach. W jej wnętrzu podziwiać można neoklasycystyczne detale architektoniczne.
Fot. 115. Neoklasycystyczne detale architektoniczne w Auli im. Prof. T. Konopińskiego gimnazjum
gminnego (fot. Maćków Pracownia Projektowa)
Photo 115. Neo-classicist architectural details in the assembly Hall after Prof. T. Konopiński
of Gimnazjum Gminne (junior secondary school) (photo Maćków Design Bureau)
Fot. 116. Wnętrze Auli im. Prof. T. Konopińskiego (fot. Maćków Pracownia Projektowa) Photo 116. Interior of the assembly Hall after Prof. T. Konopiński (photo Maćków Design Bureau)
We wnętrzu budynku szkoły wyróżniono trzy trakty. W ciągach bocznych znajdują się pomieszczenia klasowe, z przeszklonymi drzwiami. Za Majewskim J. S. „...Tym, co szkołę
różni od większości współczesnych obiektów, jest swoista surowość wnętrz i podporządkowa-nie ich wystroju autentycznemu nastrojowi budynku. Projektanci świadomie zrezygnowali z powszechnych w szkołach kolorowych wykładzin na posadzkach i gipsowych stropów. Podło-gi są takie, jakie były tu przez lata – z wytartego przez czas lastryka. Na klatce schodowej zachowano stare balustrady…”179.
Fot. 117. Wejście do Auli im. Prof. T. Konopińskiego w gimnazjum gminnym
(fot. Maćków Pracownia Projektowa)
Photo 117. Entrance to the assembly hall (photo Maćków Design Bureau)
W budynku gimnazjum zaadaptowano nieużywane dotąd poddasze, na którym oprócz sal lekcyjnych znajduje się duża biblioteka z efektowną, odkrytą więźbą dachową.
179 Majewski J. S, 2004, Gimnazjum w Siechnicach, „Architektura” 12/2004, Wydawnictwo Murator, s. 40 [172].
Fot. 118. Klatka schodowa gimnazjum gminnego – zachowane stare balustrady
(fot. Maćków Pracownia Projektowa)
Photo 118. Staircase in Gimnazjum Gminne (junior secondary school) – old railings
(photo Maćków Design Bureau)
Fot. 119. Wnętrze biblioteki gimnazjum gminnego (fot. Maćków Pracownia Projektowa) Photo 119. Interior of Gimnazjum Gminne (junior secondary school) library
Od 2 września 2002 roku biblioteka nosi imię Profesora Wilhelma Zorna, który kiero-wał w latach 1923–45 działalnością Zakładu Doświadczalnego i Badawczego Hodowli Zwie-rząt. Projektanci gimnazjum zaproponowali również kompleksową rewitalizację całego ob-szaru wokół niego (10 ha). Przy budynku głównym w latach 2003–2004, z inicjatywy miesz-kańców Siechnic, a zwłaszcza Grzegorza Romana, wybudowano wolno stojącą halę sportową (pow. zabudowy 1962 m², pow. użytkowa 1849 m², pow. całkowita 2035 m², kubatura 16 595 m³), wraz z zespołem boisk, bieżnią, placem zabaw (wg projektu Z. Maćków, P. Sulisz, M. Major opracowywanego w latach 2001–2002), co stanowiło zalążek, początek programu sportowo-rekreacyjnego, uzupełniającego funkcję oświatową180.
Fot. 120. Hala sportowa przy gimnazjum gminnym, w głębi obiekty Elektrociepłowni (fot. autorki) Photo 120. Gym at Gimnazjum Gminne (junior secondary school), Power Station buildings
in the background (photo author)
Hala sportowa to obiekt o dużej kubaturze. Ważnym było umiejętne połączenie dwóch, jakże różniących się architektonicznie obiektów (modernizm neoklasycyzmu i baroku wilhelmińskiego z współczesną lekką konstrukcją), w kontekście różnych wielkości, formy, funkcji, charakteru. Projektanci zadbali o to, by zachować dotychczasowy układ ciężkości ich obu, by nie zdominować bryłą hali, bryłę gimnazjum. Dlatego też zasadnicza część hali zosta-ła odsunięta w głąb działki, natomiast w segmencie niższym, blisko bryły gimnazjum znajdu-ją się sale do rozgrzewki, siłownia, obustronnie przeszklony hol wejściowy i zespół sanitar-no-szatniowy. Przeszklony łącznik w bardzo harmonijny sposób zespala obie bryły. Łącznik hali posiada formę prostą, elewację ceglaną. Hala formą nawiązuje do położonych nieopodal
180 Maćków Z., 2004, Gimnazjum w Siechnicach, Założenia autorskie, „Architektura” 12/2004, Wydawnictwo Murator, s. 42 [172].
budynków elektrociepłowni „Czechnica”. Za Zbigniewem Maćków „...Zewnętrzną formę
dostosowano do obecnej w mieście architektury przemysłowej…”181. Konstrukcja hali, to
prosty szkielet metalowy, wypełniony bloczkami Ytong.
Fot. 121. Łącznik pomiędzy gimnazjum gminnym a halą sportową (fot. autorki) Photo 121. Connection between Gimnazjum Gminne (junior secondary school) and the gym
(photo author)
Hala posiada dobrze uchwycone proporcje i przemyślany detal architektoniczny. Co-kół licowany jest żółtym klinkierem. Halę zwieńczono metalowym fryzem z czytelnym oka-pem. Środki na ww. budowę, rewitalizację pozyskiwano również z totalizatorów sportowych, UKFiT-ów i innych tego typu instytucji. Istnieje duże prawdopodobieństwo budowy kolejnej hali z basenem i komercyjnym zapleczem oraz małego stadionu z trybunami. Cały ten kom-pleks użyteczności publicznej – zespół rekreacyjno-sportowy, zespolony z dydaktyką i wpi-sany w dynamiczny rozwój całej miejscowości, stabilizujący jej kształt i wypełniający struk-turalny szkielet, już obecnie dla mieszkańców Siechnic stanowi dumę i chlubę.