kopami ponad 9675 t cihliOiru, 30 1t jodlu, 76 t bromu i innyoh ważnyc!h skłiad'Illi!ków.
Wiedług informa:qjii Milllisterstwa Hal1:1.dllu Za-gra.DJiczn.ego nie,k,tóre rz. wyntienionyiah pier-wiastków Czechosłowacja importuje za dewizy,
gdy
te
same pierwila.IS'tki 1ginąw
od!Padkachnieuży.tecmych. :
Do D..iedaiWIIlla1 s01e ZaJWialrte w wodZie
mar-skliej ~owyW;a'OO ~ooz destyll.aic!ję.
Rów-nici w k!apallni "GottwaLd" wodę jiOidiowiCHbro-mawą jpOOW'ilrorJ71czniJe iOd!palrowuje się w
otwar-tYJah baeena•dh. Dzd.enny ueysk sdli jest stoslun~
loowo mlaiły. Ten ISpOSÓ!b IO!tr'zymywmtru SOili j.e~.t
kosztJOIWny i kiłopotftiwy. ·~talb. III).
Tabela ID KOSZTY INWESTYCYJNE I PRODUKCJI W KORONACH NA PRODUKCJĘ DZIKNNĄ
Koszty inwestycyjne w. Kc
l
Koszty produkcji w Kc5,1-7,10 w l dniu pro- 3,3-7,6 uzyskują po
odparo-dukcji waniu w USA
1,0-2,30 w l dniu pro- 1,0-1,9 metodą
elektrodiali-dukcji tycz,n:ą
25,70 2,6-16,0 uzyskano po· od-parowaniu w Czechosło-wacji
Osta1truo szeTJ:Iej ~ruczęto sbo.::>nw:ać me.todę elektrodialityczną, którą wypróbowano
labora-toryjnie
w
Brnie (Czechosłowacka Akademia Nauk, IooyrtJut Hydrodlymmiki). W wrządzianiu Siłużącym elek1Jnodilalme między d'wi.em~a el.ck-trodami umieszozmro błlony półlplr'zle.pUSZ!czrulne kruteksow•e d .aneksowe, umoilliw1ające pr2lepłyWllllli:e IXliZtwariu .pliziez wielostOpniowy dia!l±za-tm. Memibll'>any.' w IPOisltaci :OOlid są· wiłlaśnie rwy-J:I'lliantaicrzJrurni pl"ZZąpUSre2la.jącymi j1ony odwrot-nego Łrudunlku.
Pr:ze!:zJ elekibrodi:aliiz1rutor przepiywaj·ą cztery
IXJIZjtwo\ry: an~odtowy, ka:tlotd•owy, !l.ronoen tra t
i •roztwór pr.zoeznruCIOOny dio dlettnimeraliza:cji. S•mie ISklanoenJtrtolw.a:ny ro2"ń:wór od!IIDowtad?Jany jeiSit do :belrmootaltu, rw którym .go silę odparo-wuje w 'Pl'IÓ:hnili. W pll'IZY!Prudlku dlużej !7Jdidlności ,kiry~E~truli:zacji sikonoon1trowanego 1roztwlo1J:iu
iS11lo-suje ·się kryL"'talilzlaicję próżni:IOW!ą, , cabk!owide z;a1u tlorha ty210W1a1ną, przy rzJa.stJosoWia:niu thixo-11r1Qpii prey;Ś\p!;.'eiszaó:ąooj pr1ooes · ikryLstaJli!za,cji
i tlranslpo1rt za pomocą przenośnika śl~ilmako
wego.
DI'Io.gą sz·azegół>OWyich 1baidań · •us1la!1ono qpty-rnJaJne war-unki dlla tOpisa:ni~giO rwyrej pr>ooosu or.ruz podda!IlłO ooa.lilzdie jego ekloniOimi!c:zme pa.-rameltry · (Creoh10słiowaMa Akadie!mi.a• Nallik,
inlż. FmtajrzJl) - 1tab. IV.
Tabela IV OPTYMALNE WARUNKI ODSALANIA
Zasolenie wody
l
W oda przygotowa-l na do dal~zych Zużycie k Whfm8 procesow l 1,5 gfl 0,3-0,5 g/l 1,0- 1,8 3,0 g/l 0,4-0,5 gfl 2,9--4,0 9-10 g/l 0,5 g/l 10,5-13,2 20 gfl 0,5 gfl 26,40 35 gfl 0,5 gfl. 47,00 "'NaJibaindlZiej •elronom.:,azn•2 •okazały się WIOdy o zasoleniu 10 do 15 g/l. Przy wyższym wzrasta
ZUIŻJ11c'ie enelngii. Inny fWOLSIÓib ajpli!kacj•i polega na dlzlliel1elrui,u j-onów o tym samym ood!zialju ła
dur.lku, ~ęki 'C7J€1mlU moiŻnla ueys:kać ·ce\I1Ilie
za-Wa!I'Itlośoi z ll'IOIZtWioll'u wodn~go.
W wielu przypadkach mcloda ta jest li€!PSm
w
pclliównan~uz
kJaS!Yicmymi meo•todami !klry-sta1iizlruoji (od\paJI'IDiW'y'Wianilla crułego IJ:'IOZJtwlolru).Inną rwYJgiOidn.ą meitodą uzyski'Wia:Il1ia jiCJdlu
sta-nawi ozonizalcj.a. Jod z ~.aDie,go
TOZitwo-:ru gromad!zi. się za polmiOicą filtr:ów.
LADISLAV PEXA
UhelnY pruzkum, Ostra.va
PIASKOWO-ŻWIROWE
USZCZELNIANE FILTRY STUDZIENNE
WGOSP.ODARCE WODNEJ, inżynieri1
sa-nH;amej i praoacll .gooJ.Qgicz:no-posZJuki-wawczych UlŻywiSI się ll"ÓŻinych ll">>dmjów :łii:ltrów wmarubowanJ11ch pionowo J:ub pOIZJildmd. Naj•ozę ściej s1JooawlainJe są fjjl'tlry met~dWe (z
pel'!fo-mcją iklolis!tą iliub IOIWiallną) w żw:i.rawie o
·Oha!l"ak-~ niasypdWym (jedniO- LUib wielbwaa:'Stwow'e). RzadrLiej stosuje się fd!ltry z tłucznia., ~~
WJO-<oemen:towe, dlrewn!ialnle, z mas plastylczn)'1Ch
Ji.rf;p. .
Za n.ajl~ pod WZiględ1€1m Wlłaściwolścil
hy-dlr.aUIHaznyah mażnlai dlotyahc2la1S · UIWrumć filtry pi.aslrowio-żwirowe naiSYIPywante, odpp!Wii.ednio lrombin!Owane rz: pe!I'!f·orowanymli rur.ami
płasz-crowymi. Maij•ą one :zJa~Stosawla:nie dlo studni .o mndejsooj rglębollrości.
Brzy budowlie wi>el!Qwar~o filtru oo-sypowetgo porwstlaiją Tóżnego II'IOid!z:aJj:u t\rtuda:llości,
lroSZity znaJczrui.e wzralStalją, a rmczyw.iste wła ściW\oŚici hyd:rauil'ilcz:ne nie odpoWiiadiad1ą upr7Jed-nio poozyn;ilanym wyl>iiCI7Jeillik:ml.
W niektórych iPań.sltwiruoh, prmd!e IWISzysttk:i.m
zaś w Niemieckiej Repuillloilcie Fedieratlnej CIOil'az
częśctej stosuje się zaklejane (scementowane) mtJry· piaslrowlo-żwilro, rwyk.a~zującle batrdzo
dure
7Jale1ly meolmmdlozne i hyid!rauilicme. Wy-piera'ją one OO!l"aaJ balrd'Ziej filtcy kiorl:wencjo-nalne ty\pu nasypowego. DoświiladcrzJEmd.a,.
fJ 12 łf fi ł 8 7 6g
I ~•
~e
3...
:::1...
;.,'
~ ~,
~l
l
j
l
l
l
l
.. l
_łj _...
"
i/
~v
l
-~V
.•• ;'!
/
...
~
"''
Ił./l IY'
"'
V
V
l
,,
'-/
,.
V
l
/V
'
7
j,\';,
V
/
/ /
o/
V
l
V
/V
V
,\\~
V
,y
/
/
V
~
~
~
~-~
~
... ~t:::-
~..
8
~ • 6 • " łl ,. " " 20Przepustowość fUtru w lfsek.
R11c. 1. Zależność ilości pTzepł'Jiwa;ące; wod11 w 1/sek.
pTzez powieTzchnię 1 m• ;tiltTu od. wieikoki
wlewo-wego oponL ;filtru
zały, że zaklejane fUlbry piask:lawo-żwi.rowe
mo-gil mieć ścilanę
siled:mio-
i oaśm~ sł"b!Dą mż normailne fi111ry nasypywane, dając te same właści'WiaŚci. hydrauliczne.
Z ·ile,go ~o wymka, że ozaldejo&llle filld:ry są
wygod:n.ieylze,
mama
rnlikl!8deć do nidl sondęo stxJsunamwlo nm'ilejszym przekroju, 1eCI'lJ o tej
samej po.jeptncid fiłbrów czy wydajności
stludni. R11c. 2. DwuwaTst-WO'IDJI zo.k1ejanv filtT płaakowo-twiTotD11; wielkość lriaTn 0,75-1 mm na 3-4 mm
Naj'wiiększą zalletą
qo
rodmju fill:trów jest,paza dużłl parowaiKlścią d! milnimalnym oparze
wyl]ewru, moiŻli'WIOŚć preys1loeowania :fliltru .do
paziamu zwdlelreiatdila: wody. Wed11ug analizy
ziarnistości gruntu
na.
IPOziiam:ie wody dbliczasi~ę zialrnisbaść filtru ('WEICU~ klrytetibw Truel-sena i Belj:aćeskiego). .
· Mecballliczne właściwości: ~janych
fil-.11rów pi~ch wykatiJały
sbosunko-wo W'ie]k4 wyrbrzymalbość na ~ (40
:kg/.drnJ) i~ (140 lk,g/un1).
z
uwagi nadlolbre właści'W'<8ci hydraul!Jame m grantcą
qllsane
filitry staNje Się 11'16w.nież ja1Gokollek-332
dlory paziJamte. Ptrzy sbosunlkowo małym obni. -żemu ·zwi~ wody ~gają one dtużą
wy-da!jna9ć, co zapdbiega zużywaniu się studni.
W "Ubelnym pr6zkumie''
w
Osbralwieprze-~ próby nad hydra!U&znymi właści
'W!oLiai8mi zaklejanych ~iO.tJrów p~ro
wyeh. Stwieo:dzoo.o, że mad:ą one wWciwości
podobne !tym, jakie podaje
:.mttma
Ha!gus11ai Willemina (ey<:. 1). Dwuwarstwowy fi'l:tr
o ziamjs1Ja§ci: 0,75 - 1 m.m/3-4 mm
iW'ykazy-wał :przy i\Vydajmik'li Q = 1 O
11/sek
wlewowyopór
6.
łl = 6,11dm (ryc. 2). Na wyklrelie {cyc.1) jest zaznaczony wlewowy opór .óh = 5,9 cm,
oo praktycznie 'IL811eży uznać za wyntilki
jecW.o-maazne. Rówmaż pod&.wa1110 próbcnn dllość
spcn"'we przy ~ 1-2 mm maz
3-4 mm. Ja:kio ~wa ~
epoksydo-we żywke w
sbosunlru
8-15°/o ikBCi wa;gowej.Rvc.
3. Piaskowv ;filtT zo.kle;anv s2ltuczną ż'Jiwicq.PTod.ukcjt& Zclkład.ów WilleTBin we Fl'a'Rkfurcie n/M
(NRF). Wielkość dam 1,5-2,0 mm. Pow. 2,5 :.:
R11c. 4. CeTamiczna plvtka. PTod.ukc;a.
Zachod.nio-czeskich Zclkład6w CeTa.mtcmvch Błasv. Wielkość
Rvc. 5. Piaakowv ;filtr zaklejanv. Perforowana rura
jest zabezpieczona przed koroz;q warstwq farbv
Czeclh.aliłowac.kl.:.e wyniki uzyiSikaiile w skaili
laobOII'altaryjnej . i pólteclhnteznej iZIOIS'tały ~a
z,SIIle zachodln!j~:i!rn fabryklam
,ceramicz-nym, Plv.edsięmetrstwru PaństwlowemlU Bfasy
w P1lźnie, w kii;Jórym właśnie czymone są
pm.y-~otowania do produkcji zaklejanych filtrów.
W 19-60 11". ma być wyprodrulrowana pjlerwsza
semia eksperymentailna, !ki1óra l'lJOIStaJnie następnie
· poddrma. próbom
w
Uatelnym priizkurniew Ostilralwie.
Fall:lryka
w
P.i!lźn.ie prowadZi dbecniebada-nia nad śnodlkami !k:lej;ą.cymi (żywice
fenolawo-furmaddehydowe) z ·jednoczesnym ek~n
tmwniem: ll"ÓŻD.ydh stxamków 'WialłPWYoh przy
m:mzamu ich IZ pł.aiwdionym '1'7JeCZilym pilask:em
ik:wa~ oraz z piailldem porlJOIS'tałym po
pł.alwiJeniu kaolinu.
PodK;bne właści'WIClŚci mechanktm.e jak miltry
z Niemieckiej Re{pulblitki FedE!ralbnej mają
trów-Illileż eenml'ilaznle płytki do .iniraJr.ulialbarów,
któ-re produkuje się pod względem
technologicz-Rvc. 6. Wpuszczanie filtru piaskowo-otwirowego
uzbrojonego rurą perforowaną. Łqczenła wvkonane
bandatami . pertonowvmł
nym w inny sp<a)b. Jeśli można· będtziie
w
pro-dl\lkocji zastOSIOWae w1Dme surowoe OElramiczne
aillbo odpadowy
pasek
kwarcowy, . kltlJrtegow
Hornd B~l.ze jest pod dostatkiem, ~łow.acb produkcja rr.aB1nsnlje odpady i w
nie-dO!ugittn czasie będZie .jRlż prtadulrować ·b~
dlogodne w
zastlosowamu
zak1ejane fil11~pia-....",~- .:...
.
..:---l:lftiUWV""".t. W'.IU'UIWit:'.
OTAN ZDYCHYNEC
ROZWOJ WSPOŁZAWODNICTWA SOCJALISTYCZNEGO W PRACACH GEOLOGICZNO-POSZUKIWAWCzyCH
C
HiOCIĄZ STRUKTURĘ służby .geologicznej-w .
Czedhas-łowacji ujEdnolioonD stanmk.oWioniEdawno, bo dopiero
w
1958 r., socjalistycrmewEp{)łza'WICYdmatwo :pracy
w
cb:iechiniegeolo-~w.aJWIC:'IJe;j ma już !!pll'le sukcesy.
Poddmie jeik kalżda reargand1Zi81cja, również
i ta przysparzała służbie geologicznej początko
WI() spore fbr.ud:na9ci:, głównie w ~
kmn-pleksowego prowadzenia prac
geologiczno-po-szti:k'iwawc:zych. Znala'Zło to ll'ÓW!niież SWIOje
od-bicie
w
!l'OZWIOj-u socjtaJ:istyc.znego w~niotwlaa pracy.
Poazątlrowo WEpÓIZaWIOCinddWIO pra·cy było
Ol'1gall}imwane
w
skalli ogQlnokrajowej. Z po-S!7JCZeg6lny.ch prrzedsiębiarstw ibrały w ndmudział: kolektyw wierltalczy, brygady
prowa-<bląoe obudldwę, klapacze itd. Zakładom ueyslm..;
ją;cym najlEpSZe wynliki prey.znarw8inl0
sZitalnda-ry prrzechodnde Centram~o Urzędu
Goollogioez-nego i Ce:rutr.adnej Rad!y Związku Zawodowego
Górników. Od! 1959 r. zmoienii.ono zasaldty
arga-niiZacyjne ~clwa. rocjaliStyczne~
w dziedzinie prac geol~iczno-poszukiwaw
czych,. opieraij"ąc się na dośw:iadozeniaoh w tej