View of Wiesław Łuszczki, Pilgrim from Sokołów.

Informacje o ksi kach i recenzje

117

Andrzej Chodubski z Gda ska przedstawił badania na Poloni na Kaukazie. Ks. Ro-man Nir z Chicago poinformował o dokumentacji ródłowej do dziejów parafii polonij-nych w archiwach ameryka skich archidiecezjalpolonij-nych i diecezjalpolonij-nych. Daniel Kiper z Lu-blina przybli ył stanowisko polsko-ameryka skiego czasopisma „Zgoda” wobec postaw ugodowych w drugiej połowie XIX wieku. Jacek Knopek z Torunia omówił specyfik bada i dokonania rodowisk naukowych na niwie refleksji nad społeczno ciami polskimi i polonijnymi w Afryce. Jerzy Kuzicki z Rzeszowa ukazał specyfik bada nad ducho-wie stwem Wielkiej Emigracji (1831-1863). O. Marian Brudzisz CSsR z Lublina przed-stawił stan bada nad dziejami Polskiej Misji Katolickiej we Francji. Artykuł ks. Stani-sława Piecha z Krakowa dotyczy formacji ksi y polskich w wiede skich instytutach teologicznych i na stołecznym uniwersytecie oraz ich posługi duszpasterskiej w ród tam-tejszej Polonii w okresie niewoli narodowej. Irena Wodzianowska z Lublina opracowała

ródła do dziejów Rzymskokatolickiej Akademii Duchownej w Petersburgu. Stanisław Ty-lus SAC z Ołtarzewa udokumentował zasługi pallotynów na rzecz Polonii i Polaków na Wschodzie. Waldemar W. urek z Lublina zaj ł si tematem Salezjanie na terenach byłego ZSRR po 1945 roku. Kwerenda naukowa i warsztat badawczy. Ostatni tekst, dotycz cy statusu prawnego biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Gawliny i jego relacji z wła-dzami RP na uchod stwie, przygotował Robert Zapart z Rzeszowa.

Ewa Kłeczek-Walicka Towarzystwo Miło ników Ziemi Sokołowskiej Sokołów Małopolski e-mail: walickae@wp.pl

W

Ł

, Pielgrzym z Sokołowa. ycie i działalno ojca dr. Łucjana

Łuszczki (1910-1991), Rzeszów: Wydawnictwo i Drukarnia Diecezji

Rzeszows-kiej „Bonus Liber” 2015, ss. 193. ISBN 978-83-64519-56-7.

DOI: http://dx.doi.org/10.18290/sp.2016.7

W 2015 r. opublikowana została biografia zasłu onego, cho mo e niewystarczaj co znanego duszpasterza polonijnego, bernardyna Łucjana Łuszczkiego pt. Pielgrzym z Soko-łowa. ycie i działalno ojca dr. Łucjana Łuszczki (1910-1991). Szersze opracowanie biograficzne uzupełnia luk , która nie pozwalała do tej pory na odpowiednie spopularyzo-wanie zasłu onego sokołowianina.

Autorem ksi ki jest wywodz cy si z Sokołowa Małopolskiego Wiesław Łuszczki, absolwent Wydziału Socjologiczno-Historycznego Wy szej Szkoły Pedagogicznej w Rze-szowie, nauczyciel historii i wicedyrektor w Miejskim Zespole Szkół w Strzy owie.

Informacje o ksi kach i recenzje

118

Ksi k wydrukowano w Wydawnictwie i Drukarni Diecezji Rzeszowskiej „Bonus Liber”. Na pierwszej stronie okładki zamieszczono zdj cie przedstawiaj ce o. Łucjana Łuszczkiego. W publikacji wykorzystano ilustracje ze zbiorów: Archiwum Prowincji Ojców Bernardynów w Krakowie, Archiwum Ojców Bernardynów (Franciszkanów) w Martin Coronado w Argentynie, Biblioteki Polskiej im. Ignacego Domeyki w Buenos Aires w Argentynie, Archiwum Parafialnego w Sokołowie Małopolskim, Archiwum Pol-skiej Parafii pw. Matki Bo ej OstrobramPol-skiej w Bristolu, Archiwum PolPol-skiej Parafii pw. Biskupa M czennika Stanisława w Rzymie, Instytutu im. Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, Instytutu Polskiego i Muzeum im. Gen. Sikorskiego w Londynie, a tak e: sokoło-wian Józefa Łuszczkiego i Bartosza Walickiego oraz Wiesława Łuszczkiego ze Strzy owa. Ksi ka składa si z czterech rozdziałów oraz zbioru aneksów. Poprzedzaj je: wykaz skrótów, bibliografia, przedmowa i wst p. Przedmow przygotował delegat ds. duszpa-sterstwa emigracji polskiej w latach 1980-2003 arcybiskup dr Szczepan Wesoły, który napisał: „O. Łucjan Łuszczki był postaci , która wybitnie zasłu yła si dla duszpasterstwa polonijnego, m.in. poprzez sw ofiarn prac w Anglii i Argentynie. My l , e dzisiaj, przy okazji powstania tej ksi ki, opisuj cej pracowite ycie i dokonania o. Łucjana, war-to przybli y i zapami ta osob tego skromnego kapłana, który przeszedłszy łagry sowieckie, nie zaniedbał gorliwo ci kapła skiej i jednocze nie pozostał wielkim patriot . Jego dzieła s ci gle aktualne i słu polskim emigrantom”.

W pierwszym rozdziale nakre lone zostało rodowisko rodzinne, dzieci stwo i mło-do o. Łucjana, podzielone na wczesne lata ycia oraz wybór formacji zakonnej i pocz t-ki pracy duszpasterst-kiej. W rozdziale drugim omówiono jego posług kapła sk w latach 1939-1960 – aresztowanie i zsyłk na Syberi , słu b w Armii Polskiej gen. Władysława Andersa oraz działalno duszpastersk w Wielkiej Brytanii i we Włoszech w latach 1948-1960. Nast pny rozdział ukazuje prac o. Łucjana na stanowisku rektora Polskiej Misji Katolickiej w Argentynie w latach 1960-1972. Autor skupił si tu kolejno na: pow-staniu i pierwszych latach działalno ci Polskiej Misji Katolickiej w Argentynie, działal-no ci duszpasterskiej, społecznej i politycznej bernardyna, jego aktywdziałal-no ci na niwie pisarskiej i redakcyjnej, członkostwu w Prezydium Komitetu Obchodów Tysi clecia Powstania Pa stwa Polskiego w Argentynie, jak równie wizycie biskupa Władysława Rubina w Argentynie jesieni 1968 r. Rozdział czwarty stanowi prezentacj posługi dusz-pasterskiej zakonnika sokołowskiego w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej w latach 1972-1991: w klasztorze Lake Genewa w stanie Visconsin i w parafii pw. w. Salomei i w. Brunona w Chicago.

Do bogaty, gdy obj to ciowo stanowi cy niemal trzeci cz ksi ki, jest zbiór aneksów. Najpierw zamieszczono teksty archiwalne: fragment Wspomnie z Syberii Zofii Bandurskiej, urywek wspomnie o. Łucjana Łuszczkiego dotycz cy jego pobytu na Syberii oraz słowo wygłoszone przez proboszcza ks. Michała G dka podczas Mszy w. celebrowanej przez zakonnika w Sokołowie Małopolskim w roku 1972. Nast pnie znajduje si materiał ikonograficzny: zdj cia rodzinne o. Łuszczkiego, zdj cia z okresu II wojny wiatowej i posługi kapła skiej w Wielkiej Brytanii i we Włoszech, zdj cia

Informacje o ksi kach i recenzje

119

z okresuġ pracy w Argentynie i posługi w Stanach Zjednoczonych oraz skany doku-mentów archiwalnych. Tom zamyka Epilog i posłowie.

Ksi ka ta powinna zainteresowa nie tylko czytelników z regionu sokołowskiego czy sympatyków rodowisk bernardy skich, ale wszystkich, którym bliska jest tema-tyka polonijna.

Dr Bartosz Walicki Miejska i Gminna Biblioteka Publiczna w Sokołowie Małopolskim e-mail: podfajczy@op.pl

Biskup Józef Gawlina w Zwi zku Sowieckim, edycja dokumentów i wprowadzenie

Jerzy Myszor, Warszawa: Wydawnictwo DiG 2013, ss. 399 (il.). ISBN 978-83-71

81-820-2.

DOI: http://dx.doi.org/10.18290/sp.2016.8

Ksi ka zatytułowana Biskup Józef Gawlina w Zwi zku Sowieckim jest drug pozycj wydan w ramach serii wydawniczej ródła do dziejów Ko cioła katolickiego na Górnym

l sku, pod redakcj ks. Jerzego Myszora. Seria ta ukazuje si od 2013 r. i stanowi nawi -zanie Wydziału Teologicznego Uniwersytetu l skiego w Katowicach oraz Polskiego Towarzystwa Historycznego do mi dzywojennej działalno ci wydawniczej Towarzystwa Przyjaciół Nauk na l sku (6 tomów „Roczników Towarzystwa Przyjaciół Nauk na l s-ku” oraz 5 tomów wydawnictw ródłowych w serii Fontes, wydawanych od 1927 r.)1.

Publikacja ta została poprzedzona obszernym Wykazem skrótów, a zamkni ta Indek-sem geograficznym i Indeksem nazwisk. Słowem wst pnym opatrzył j arcybiskup Szcze-pan Wesoły. Prezentowany materiał wydawcy podzielili na dwie główne cz ci. Pierwsza z nich obj ła Wprowadzenie, w którym zaprezentowano sylwetk biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Gawliny, sytuacj Polaków, którzy zostali deportowani w gł b Zwi zku Sowieckiego po agresji 17 wrze nia 1939 r. na Polsk , organizacj duszpa-sterstwa na terenie ZSRR i wyjazd biskupa Gawliny na wizytacj oddziałów Armii Pols-kiej (kwiecie –wrzesie 1942 r.; południe Rosji, Uzbekistan, Kirgizja), wraz z opisem trudno ci i przeszkód w realizacji tego przedsi wzi cia, a tak e krótki zarys dalszych

1

Wi cej na temat serii wydawniczej na stronach Uniwersytetu l skiego, http://www.wtl. us.edu.pl/page.php?515 oraz http://www.silesia.edu.pl/slask/index.php?title=%C5%B9r%C3%B3d %C5%82a_do_dziej%C3%B3w_Ko%C5%9Bcio%C5%82a_katolickiego_na_G%C3%B3rnym_%C5 %9Al%C4%85sku [dost p: 09.05.2016].