P
L
A
N
Y
I
S
P
R
A
W
O
Z
D
A
N
I
A
S P R A W O Z D A N I E Z D Z I A Ł A L N O Ś C I K O M I T E T U H IS T O R II N A U K I ■I T E C H N I K I P A N W R O K U 1968
W 1968 r. od by ły się d w a posiedzenia p len arn e K o m itetu H istorii N a u k i i T ech niki P A N , sześć zebrań P rezy d iu m i jedn o zebranie K o m is ji K o pern ik ań sk iej.
Przedm iotem obrad p le n a rn y c h1 i zebrań P rezy d iu m b y ła analiza bieżących p rac Kom itetu, d ysk usja n a d polskim udziałem w X I I M ięd zy n aro d o w y m K o n gresie H is torii N a u k i oraz p rzygo tow an ie w spólnie z Z ak ład em H istorii N a u k i i Techniki P A N sesji n a u k o w e j dla uczczenia d w usetn ej rocznicy urodzin Jędrzeja Ś n ia d e c k ie g o l . Działalność bieżąca K om itetu b y ła skoncentrowana w o k ó ł trzech zagadnień: k o o rd y nacji bad ań w zakresie historii nauki i techniki, ożyw ienia poczynań badaw czych, zw iązanych z obchodam i pięćsetnej (rocznicy urodzin M ik o ła ja K o p e rn ik a, oraz w spółpracy z S ek cją H istorii N a u k i M ięd zy n aro d o w ej U n ii H istorii i Filozofii N au k i.
Prognoza rozw oju historii nauki i historii techniki w Polsce do 1985 r., opraco w a n a przez K om itet w 1967 r.3, w yty cz y ła głó w n e k ieru n k i bad aw cze, d la których realizo w an ia niezbędne b y ło uzyskanie in fo rm acji o p ro w ad zo n ych aktualnie i p ro jektow anych pracach n au k o w y ch w tej dziedzinie. M a te ria ł tak i zebrano od uni w ersytetów , politechnik, akadem ii medycznych, p laców ek W y d z ia łu N a u k Społecz nych P A N oraz regionalnych to w a rzy s tw n au kow ych. A n a liz a tego m ateriału oraz p oró w n an ie z plan em b a d a ń Z a k ła d u H isto rii N a u k i i Techniki P A N w y k azały, że:
1) ogrom na w iększość prac dotyczy d ziejów nauki i techniki p olsk iej; 2) n iew ielk a tylko liczba p rac m a -charakter kom pleksow y, a b ra k jest opracow ań syntetycznych; 3) tem atyka koncentruje się w o k ó ł biografistyki, historii in stytucji n au kow ych, his torii n au ki określonego regionu oraz w y b ra n y c h zagadnień z d ziejów poszczególnych dyscyplin n a u k o w y c h 4. W n io sk i te m a ją charakter jedynie w stępny, gdyż an k ieta objęła 'tylko część polskich placów ek i to w arzy stw n au kow ych, uznano zatem za celow e uzupełnienie jej w 1969 r.
P rzygotow an iem n au k o w ego p rogram u obchodów pięćsetlecia urodzin M ik o ła ja K o p e rn ik a za jm u je się K om itet H istorii N a u k i i Techniki P A N od -chwili swego utw orzenia w 1963 r.6. W 1968 r. K om itet w sp ó łp ra c o w a ł n ad tym zagadnieniem za ró w n o z instytucjam i k ra jo w y m i, jak zagranicznym i.
Działalność n a terenie k r a ju dotyczyła realizo w an ia p ro gram u ustalonego uch w ałą R a d y M in istró w z 23 Uli 1967 6 oraz zaleceniami szczegółowym i K o m isji B a d a ń i W y d a w n ic tw N a u k o w y c h K om itetu Przygoto w aw czego O bch o d ó w Pięćsetlecia U r o dzin M ik o ła ja K o pern ik a, p ow ołan ego w 1968 r. przez Ogólnopolski K o m itet Front-u Jedności N a r o d u 7. O b ję c ie stan ow iska przew odniczącego tej kom isji przez p rze w o d niczącego Kom itetu H isto rii N au k i i Techniki P A N , pr-of. J. B u k ow sk iego , pozw o liło n a sp raw n e k o o rd y n o w an ie w szelk ich poczynań n au k ow ych w k r a ju w tym zak re
1 P o r. spraw ozd an ia z tych posiedzeń, -które odby ły się w dniach 24 V I i 7 X I I , w nrze 1/1969 „ K w a rta ln ik a ”, ss. 191— 195.
2 Por. spraw ozdanie z te j sesji w niniejszym num erze, ss. 417— 421.
3 Por. m ateriały te j prognozy w nrze 4/1967 „ K w a rta ln ik a ”, ss. 741— 747.
4 Por. -dyskusję o tej ankiecie na posiedzeniu K om itetu w dniu 24 V I (patrz przypis 1).
5 Por. np. spraw ozd an ia z p ra c K om itetu za la ta 1964 i 1967 w n rach 3/1965 (ss. 493— 495) i 2/1968 (ss. 529— 526) „ K w a rta ln ik a ”.
9 Por. in form ację o tej u c h w ale w nrze 2/1967 ,.K w a rta ln ik a ” , s. 465.
7 P o r. in fo rm ację o p ow o łan iu i ukonstytuow aniu się -tego kom itetu w nrach 2/1968 (ss. 501— 502) i 3/1968 (s 725) „ K w a rta ln ik a ”.
P lany i sprawozdania
sie. Pro w ad zo n e w Z ak ład zie H istorii N a u k i i Tech niki P A N prace nad w ydaniem O p era omnia K o p e r n ik a8 by ły om ówione n a zebraniu K om isji K o p e m ik a ń sk ie j K o m itetu w dniu 2 X I I 9.
W d niach 17— 18 I V o d by ło się zorganizow ane przez K om itet H istorii N a u k i i Techniki P A N iposiiedzenie K om itetu K opern ikow skiego Sekcji H istorii N a u k i M ię d zy n arod o w ej U n ii Historii i Filozofii N au k i, pośw ięcone w ym ian ie inform acji o b a d an iach kopem ikański-ch w różnych k ra ja c h oraz planom obchodów rocznicy k o p ern ik o w sk iej w 1073 r.10.
W sp ó łp ra c a z M ięd zy n aro d o w ą U n ią H istorii i Filozofii N a u k i koncentrow ała się poza tym na przygotow aniach d o X I I M ięd zy n arodo w ego K on gresu Historii N a u k i o raz n a -udziale w tym Kongresie, kltóry odbył się w dniach 26— 31 VH'II w P a ryżu , a także n a udziale w posiedzeniach Z gro m ad zen ia Ogólnego i licznych kom isji Sekcji H istorii N a u k i tej U n ii u .
D ziałalność K o m itetu spełniającego ro lę polskiej grup y n arod ow ej Sekcji Historii N a u k i o ra z udział 17 polskich historyków nauki i techniki w K o n gresie zostały p o zytyw n ie ocenione n a terenie m iędzyn arodow ym , czego dow odem stało się m.in. p o w o ła n ie p ro f. B. Suchodolskiego n a stanowisko w iceprzew odniczącego M ięd zyn aro d ow e j A k a d e m ii H istorii N a u k i, a prof. E. O lszew sk iego n a członka R ad y Sekcji H istorii N au k i. N a stanowisko przew odniczącego K om itetu K opernikow skiego, opróż nione przez śm ierć p rof. A . Birk-emmajera, p o w o ła n y został prof. J. B u k ow sk i, dzięki czem u g łó w n y ośrodek d yspozycyjny m iędzyn arodow ych obchodów kopernikańskich pozostał w polskiej gestii. Pró cz tego p rof. O lszew ski o b ją ł fu n k cje przewodniczącego K om itetu W sp ó łp ra c y M ięd zyn aro dow ej w Z ak resie H istorii Techniki *J, a polscy historycy nauki są członkami 7 k o m isji Sekcji Hi-storii N auki.
P rzed staw ion a tu działalność K om itetu w 1968 r. p ozw ala n a stwierdzenie, że p race jego p o su w a ją się kilk om a torami, a potrzeby ro z w ija ją c e j się dyscypliny n au ko w ej, jak ą jest historia nauki i techniki, n a k ła d a ją na Kom itet coraz w ięcej obo w ią z k ó w i w y m a g a ją elastycznych fo rm jego w sp ó łp racy z instytucjam i k ra jo w y m i i zagranicznymi.
Zofia Skubała-Tokarska
S P R A W O Z D A N I E Z D Z I A Ł A L N O Ś C I Z A K Ł A D U H IS T O R II N A U K I I T E C H N I K I P A N W R O K U 1968 *
W ś r ó d w ieloletnich p ra c Z a k ła d u n a czoło w y s u w a ły się n ad al p race nad Historią nauki polskiej w za ry siel.
W p oło w ie ro k u przekazano Z a k ła d o w i N a ro d o w e m u im. O ssolińskich m ateriał odnoszący się-do 'Okresu od początku istnienia P a ń s tw a Polskiego do końca X V I I I w., p rzy czym z u w a g i n a dużą objętość postanowiono m ateriał ten podzielić n a d w a -tomy. P ierw sz y z ni-oh obejm ie średniowiecze i odrodzenie, d rugi — W ieki X V I I
8 P o r. niżej .sprawozdanie z prac tego zakładu.
9 P o r. spraw ozdanie z tego zebrania w nrze 1/1969 „ K w a rta ln ik a ”, ss. 195— 196.
10 Por. spraw ozdanie z tego posiedzenia w n rze 3/1968 .K w a rt a ln ik a ”, s. 732.
11 P o r. sp raw o zd an ie z K o n gresu i o brad S e k cji H istorii N a u k i w nrze 1/1969 „ K w a rta ln ik a ” , ss. 173— 191 i 213— 217.
12 P o r. in form ację o p ow o łan iu tego kom itetu w nrze 1/1969 .K w a rt a ln ik a ” , ss. 217—^218.
* Sp ra w ozd a n ie to o b e jm u je rów nież oso bo w ą w ym ian ę zagraniczną, realizow aną przez K om itet H istorii N a u k i i Techniki P A N .
1 Por. m.in. spraw ozdanie z działalności Z a k ła d u w 1967 r. w nrae 2/1968 „ K w a r taln ika”, ss. 526— 527.
