SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI POWIATOWEGO ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1 W PSZCZYNIE NA ROK SZKOLNY 2015/2016

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

POWIATOWEGO ZESPOŁU SZKÓŁ NR 1

W PSZCZYNIE

NA ROK SZKOLNY 2015/2016

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

I. ROLA SZKOŁY W PODJĘCIU DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH

Szkolny program profilaktyki ma uzupełniać program wychowawczy szkoły, powinien odpowiadać na realne problemy oraz zagrożenia pojawiające się w szkole i w środowisku.

Szkolna profilaktyka uzależnień wymaga rozpoznania czynników ryzyka w danym środowisku, przygotowania kadry specjalistów do podjęcia działania celowych i zorganizowanych działań profilaktycznych.

W szkole może być realizowana profilaktyka pierwszorzędowa, której zadaniem jest przeciwdziałanie zagrożeniom, wspieranie procesu wychowania oraz identyfikacja osób będących w grupie podwyższonego ryzyka. Zadaniem szkoły jest również nawiązanie współpracy ze specjalistycznymi placówkami (m. in. poradnią psychologiczno-pedagogiczną, ośrodkami socjoterapii i poradnią zdrowia psychicznego, itp.), które oferują pomoc osobom zagrożonym i uzależnionym.

Prócz działań profilaktycznych należy wprowadzić również oddziaływanie w kierunku tzw. redukcji szkód.

II. ZADANIA SZKOŁY W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA UZALEŻNIENIOM

(określone w Rozporządzeniu Ministra Oświaty i Wychowania z dn. 29 marca 1986 r. z późniejszymi zmianami Dz. U.

1986 Nr 19 poz. 100) obejmują:

1. Prowadzenie edukacji uczniów w zakresie profilaktyki uzależnień.

2. Informowanie rodziców o przyczynach, objawach, skutkach używania środków uzależniających. Ważne jest uświadamianie rodzicom ich roli w zapobieganiu zaburzeniom rozwoju psychospołecznego ich dzieci. Jedną z form zaburzeń tego rozwoju jest nieprzystosowanie społeczne, w tym również picie alkoholu i używanie innych środków uzależniających.

3. Tworzenie w szkole atmosfery i środowiska społecznego:

1. które sprzyjałyby:

- bezpieczeństwu uczniów i nauczycieli;

- kształtowaniu umiejętności rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych;

- kształtowaniu szacunku i akceptacji innych;

- rozwojowi zainteresowań i indywidualnych uzdolnień uczniów;

- atrakcyjnemu spędzaniu czasu wolnego;

- kształtowaniu w uczniach umiejętności radzenia sobie ze stresem;

- kształtowaniu zachowań asertywnych w sytuacjach agresji i przemocy;

- współpracy z rodzicami i społecznością lokalną.

2. w którym:

- nauczyciele respektowaliby prawa ucznia;

- uczeń potrafi sprzeciwić się korzystaniu ze środków uzależniających.

4. Udzielanie indywidualnej pomocy uczniom zagrożonym uzależnieniom, uczniom z problemem alkoholowym w rodzinie.

5. Realizacja programu:

CELE - Przeciwdziałanie zjawiskom niedostosowania społecznego i patologii.

- Promocja zdrowego trybu życia.

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA

- Sięganie do przyczyn używania środków uzależniających.

- Uświadomienie skutków ich używania.

SPODZIEWANE EFEKTY

- Umiejętność odmawiania.

- Poczucie własnej wartości.

- Uporządkowanie systemu wartości.

- Umiejętności społeczne.

- Wiedza o uzależnieniach.

FORMA

ODDZIAŁYWAŃ

- Dialog i aktywne uczestnictwo.

- Prelekcje, pogadanki, burza mózgów.

CZAS I ZAKRES ODDZIAŁYWAŃ

- Systematyczne działania wśród młodzieży.

- Projekty międzyprzedmiotowe.

REALIZATORZY - Nauczyciele, członkowie Samorządu Uczniowskiego, liderzy młodzieżowi.

- Prelegenci, specjaliści.

- Pedagog szkolny.

DZIAŁANIA:

1.Postawnie diagnozy:

- Poznajemy opinię uczniów, nauczycieli i rodziców na ten temat. Formy realizacji: rozmowy, wywiady, ankiety.

- Dostosowujemy rodzaj profilaktyki do rozpoznanego zagrożenia.

3 STOPNIE ZAGROŻENIA

 Grupa niskiego ryzyka – należą do niej osoby, które nie podejmują zachowań ryzykownych – są przed inicjacją.

 Grupa podwyższonego ryzyka – należą do niej osoby, które podjęły choć jedno zachowanie ryzykowne – są po inicjacji – u których ponadto obserwujemy liczne czynniki ryzyka(eksperymentatorzy).

 Grupa wysokiego ryzyka – osoby, które odczuwają poważne negatywne konsekwencje swoich zachowań ryzykownych (alkoholicy, narkomanii, przestępcy)- terenem działań dla tej grupy jest placówka lecznicza.

Profilaktyka I stopnia (grupa niskiego ryzyka).

CEL DZIAŁAŃ:

 Promocja zdrowego stylu życia.

 Opóźnienie wieku inicjacji.

 Zmiana niekorzystnych norm.

 Kształtowanie umiejętności społecznych.

 Rozbicie mitów, błędnych przekonań dotyczących środków odurzających.

FORMY ODDZIAŁYWAŃ:

 Prowadzenie w trakcie lekcji wychowawczych elementów programów: „Jak żyć z ludźmi”, „Środowiskowy program wychowania zdrowotnego w szkole”, „Mówię – nie”, „Siedem kroków”, „Zanim spróbujesz”.

 Spotkania informacyjne z rodzicami.

 Grupy edukacyjno – rozwojowe.

 Działania edukacyjne.

 Pogadanki, prelekcje.

 Konkursy.

 Zajęcia ze szkolną pielęgniarką.

 Oglądanie filmów związanych z problematyką uzależnień.

 Gazetka dotycząca tego problemu, z adresami różnych instytucji, które mogą udzielić specjalistycznej pomocy.

Profilaktyka II stopnia

CEL DZIAŁAŃ:

 Rzetelna informacja o skutkach przyjmowania środków psychoaktywnych.

 Pomoc w nauce.

 Zapobieganie pogłębianiu się problemów.

 Umożliwienie wycofania się z zachowań ryzykownych.

FORMY ODDZIAŁYWAŃ:

 Terapia indywidualna.

 Współpraca z placówkami zdrowotnymi.

 Kierowanie do specjalistów.

 Pomoc psychologiczna i socjoterapeutyczna.

OCZEKIWANIA WOBEC WYCHOWAWCÓW:

Wychowawcy potrafią:

- rozwijać kompetencje wychowawcze i profilaktyczne;

- dzielić się doświadczeniami;

- dbać o rozwój uczniów;

- rozmawiać o problemach;

- szanować ucznia;

- poszukiwać lepszych metod nauczania;

- określać cele wychowawcze;

- mieć poczucie odpowiedzialności za przyszłość wychowanków;

- działać w sposób konkretny i tolerancyjny.

PROWADZĄC ZAJĘCIA DLA MŁODZIEŻY, NALEŻY POŁOŻYĆ NACISK, NA TO, ABY:

- rosło poczucie własnej wartości;

- młodzież potrafiła rozmawiać o uczuciach, potrafiła przezwyciężać nieśmiałość;

- młodzież z rodzin z problemem alkoholowym nie czuła się winna ani gorsza;

- burzyć mity dotyczące uzależnień (np. że marihuana jest miękkim narkotykiem);

- przedstawiać negatywne skutki zażywania amfetaminy;

- przedstawić zagrożenia związane z używaniem komputera i korzystania z Internetu;

- wykazać związek między narkotykami a AIDS;

- uczyć skutecznych sposobów odmawiania;

- informować, gdzie mogą znaleźć pomoc osoby uzależnione.

Dyrektor powinien zachęcić nauczycieli, aby prowadzili zajęcia profilaktyczne w swojej klasie. Wychowawca najlepiej zna swoich uczniów i on najłatwiej rozpozna zagrożenia.

W klasach można zorganizować zebranie z rodzicami z udziałem psychologa, pedagoga lub specjalisty do spraw uzależnień:

- zainteresować ich programem edukacyjnym, wychowawczym i profilaktycznym;

- wyjaśnić, dlaczego bez ich pomocy i współuczestnictwa profilaktyka nie przyniesie efektów;

- przedstawić fakty dotyczące zagrożeń, podać wyniki badań i statystyk;

- przedstawić rodzicom podstawowe informacje o narkotykach, przyczynach sięgania po nie, jakie sygnały powinny zaniepokoić rodziców, działań które należy podjąć w razie podejrzeń o zażywanie przez dziecko środków

odurzających;

- rozdać ulotki o narkotykach;

- rozdać ulotki z numerami telefonów i adresami organizacji, które mogą pomóc osobom uzależnionym;

- zachęcać młodzież do organizowania i uczestnictwa w zajęciach pozaszkolnych.

PLAN DZIAŁAŃ

PLAN DZIAŁAŃ CEL

1. Przeprowadzenie ankiety dla uczniów kl. I dotyczących uzależnień

- zdiagnozowanie uczniów;

- dostosowanie rodzaju profilaktyki do rozpoznania stopnia zagrożenia;

2. Prowadzenie w klasach I lekcji środowiskowego programu wychowania zdrowotnego.

- ukazanie uczniom wartości zdrowia jako potencjału jakim dysponuje;

- zapoznanie ucznia ze sposobami zachowania i umacniania, a także poprawy zdrowia;

- przekazanie i utrwalenie zasad zdrowego stylu życia;

- informowanie o różnych rodzajach zagrożeń zdrowia człowieka i możliwości ich minimalizowania lub eliminowania;

- wyrabianie postawy odpowiedzialności za swoje zdrowie wraz z umiejętnością przewidywań skutków własnych zachowań dla zdrowia swego i innych;

3. Zajęcia integracyjne dla uczniów klas pierwszych.

- poznanie się wzajemne uczniów;

- zaobserwowanie pierwszych relacji między młodzieżą;

4. Prowadzenie lekcji

wychowawczych z elementami programów profilaktycznych:

„Jak żyć z ludźmi”

„Zanim spróbujesz”

„Siedem kroków”

„Mówię – nie”

- ćwiczenie umiejętności interpersonalnych;

- budowanie empatii;

- ćwiczenie w komunikowaniu się;

- praca nad poczuciem własnej wartości;

- rozwijanie umiejętności asertywnych;

- ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem;

5. Wykorzystanie wideoteki na lekcjach wychowawczych.

- Naświetlenie młodzieży jakie mogą być skutki sięgania po środki odurzające.

6. Spotkania z rodzicami w czasie wywiadówek. Prelekcje, pogadanki dotyczące problemów uczniów, zaburzeń w komunikowaniu się w relacjach rodzic – dziecko.

Rozdanie ulotek dotyczących uzależnień oraz form pomocy.

- wyjaśnienie, że bez współpracy z rodzicami profilaktyka nie przyniesie efektów;

- przedstawienie zaburzeń komunikacyjnych;

- przedstawienie faktów dotyczących zagrożeń;

- przedstawienie informacji o narkotykach, przyczynach sięgania po nie;

7. Spotkania z fachowcami

specjalizującymi się w dziedzinie profilaktyki.

- rzetelna wiedza o problemie uzależnień;

- jak zapobiegać zjawisku;

- co robić, by być dla dziecka oparciem.

8. Organizacja konkursów dotyczących problematyki

uzależnień oraz wiedzy o AIDS.

- zaangażowanie uczniów w działalność profilaktyczną;

- możliwość wypowiedzenia się w formie mówionej, pisemnej lub plastycznej.

9. Przeprowadzanie indywidualnych rozmów z uczniami wynikających z ich własnej inicjatywy.

- bezpośrednia pomoc uczniom z problemem uzależnień.

10. Uczestnictwo w przedstawieniach profilaktycznych poruszających problematykę uzależnień oraz zdrowego trybu życia.

- ukazywanie zachowań sprzyjających i zagrażających zdrowiu i podejmowanie odpowiedzialnych wyborów;

- przekazywanie wiedzy dotyczącej przyczyn, działania i skutków zażywania środków uzależniających;

- ukazywanie wpływu używania substancji uzależniających na rozwój osobowości.

11. Stworzenie gazetki ściennej

dotyczącej problemu uzależnień. - ukazanie wiedzy dotyczącej skutków brania narkotyków, nadużywania alkoholu, - uzależnienia od komputera i netoholizmu,

- przedstawienie adresów placówek oferujących pomoc osobom uzależnionym i ich rodzinom;

- propagowanie zdrowego stylu życia.