Anna KOTASOWA
Przegląd
flory
karbońskiejz otworów wiertniczych Sosnowiec IG 1 i
GoczałkowiceIG 1
WSTĘP
Otwór struktui-a1no-parametryczny Sosnowiec IG 1 odwiercony zo-
stał w· północno-wschod.niej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
na kopule Rozdzienia, należącej do elewacji ~odła głównego. Dzięki głębieniu otworu do podłoża młodszego paleozoiku (A. Kotas, 1973) uzyskano materiał florystyczny z utworów najni7Dycb ogniw karbonu, dotychczas w polskiej częLIci GZW zbadanych Diedostatecznie. Szczątki
flory pochodzą głównie z utworów terygenicznych warstw malinowic- kich (wizen górny i najniższa część namuru A - K . Bojkowski, 1959;
A. Kotas, 1972). Z osadów węglanowych. karbonu dolnego wypreparo- wano tylko dwa bliżej nleozDaczalne okazy roślinne, VI osadach węgla
nowych środkowego l górnego dewonu oraz osadach klastycznych dewO- nu dolnego nie znaleziono żadnych szczątków roślinnych.
Otwór Sosnowiec IG 1 rdzeniowany był odcinkowo, dlatego materiał
florystyczny nie reprezentuje całego przewierconego profilu. Znalezione ::fragmenty roślinne' są jednak bardzo ciekawe zarówno z punktu widzenia paleobotanicznego, jak i stratygraficznego.
Otwór strukturalno-parametryczny Goczałkowice IG 1 odwiercony
został w' południowYm skrzydle niecki głównej GZW. '
Materiał florystyczny pochodzi z dolnej części serii paralicznej (A. Ko- tas, W. Ma1czyk, 1972)· oraz z serii morskich utworów terygenicznych kulmu, reprezentowanej przez warstwy 'malinowickie. Seria paraliczna w tym otworze została wydzielona prawie wyłącznie na podstawie badań karotażowych (A. Kotas, A. Różkowski, 1973) i tylko jej część spągową
uchwycono w odcinkach rdzeniowych.' Utwory serii terygenicznej kulmu z niewie~ wyjątkami miały pełne rdzeniowanie. :
Karbońska flora kopalna, wypreparowana z rdzeni obydwu otwor6w, to bardzo silnie rozdrobnione, wymacerowane i zniszczone fragmenty listeczków, piórek, łodyg i innych organów wegetatywnych. Nosi ,ona
ślady długotrwałego transportu i zdeponowana została, daleko od miejsca
:KWanaInłk GeolollCZD1'. ł. 11. Dr to 1I'rI r.
Fig. l. szkic lokalizacyjny otworów wiertniczych Sosnowiec IG 1 i Go-
czałkowice IG 1
Location sketch of boreholes So- snowiec IG and GoczałkQwice . IG· l
wegetacji. Rzadko występują· tu $Zozątki roślinne in "8;itu." Z .bogatej liczby oznaczonych szczątków roślinnych w otworze Sosnowiec IG 1 wydzie- lono 14 gatunków, w otworze Goczałkowice IG 1 - 30 gatunków. Na-
leżą one do dwóch charakterystycznych grup roślin karbońskich, a mia- nowicie do roślin o zarodnikowym systemie rozmnażania - Pteridophyta i o nagonasiennym systemie rozmnażania - Pteridospermatophyta. Grupy te reprezentowa,ne są przez rodziny: Lycopsida,Sphenopsida, Polypodio- psida i Lyginodendropsida; dwie ostatnie rodziny z uwagi na brak zna-
jomości owocowań u wielu gatunków łączone są w j~ą sztucznie wyróż
nioną rodzinę - PteridophyUa - łączącą rośliny o podobnym wyglą
dzie zewnętrznym liści.'
OPIS FlORY KARBO:&SKIEJ
. LYCOPSIDA
EleutherophyUum mirabile (S t e r n b.) S t u r
Oznaczono 4 fragmenty podziemnej części tej rośliny z otworu So- snowiec· IG· 1. Najlepiej zachowany szczątek, ilustrowany na tab!. I, fig. 6, pochodzi z głębokości 1085,00 m, tj. z warstw malinowickich gór- nych.Warstwy mallnowickie górne odpowiadają górnej części warstw kijowickich według· podziału południowo-zachodniej części Górrtośląskie
go Zagłębia Węglowego (dla czechosłowackiej części Zagłębia).
Trzy następne fragmenty, niezbyt dobrze zachowane, występują już
w warstwach malinowickich dolnych wykształconych 'jako typowo morskie
iłowce i mułowce (na głębokości 1625,70 m, 1628,40 m i 1630,30 m). Ich
pozycję stratygraficzną określają dokładniej goniatyty (Ł. Musiał, 1973), na podstawie których sądzić moina, że znajdują się one prawdopodob- nie' już w obrębie poziomu Gott W otworze Goczałkowice IG: l dobrze zachowany fragment tej rośliny oznaczo;Qo na głębokości 1637,00 m (tab!. I, fig. l) w warstwach malinowickich dolnych, odpowiadających
wizenowi górnemu.
Eleutherophyll'!lffl mi'rab,le (8 t e r n b.) S t u r zalicza się do zespołu
Flora karbońska w otworach Sosnowiec i Goczałk:owice 84 7 typowej flory ,węglotwórczej. Uważany jest dotychczas za sk,amien1a-
łość przewodnią, upoważniającą do oddzielenia dolnego namuru A od wizenu (W. Gothan, 1952; W. Remy, V. Havlena, 1962). W Górnośląskim.
Zagłębiu Węglowym gatunek: EleutherophylZum 'mirabile (S t e r n b.) S t u r znajdowany był stratygraficznie najwyżej w warstwach gruszow- skich (V. Havlena, 1969) oraz w warstwach pietrzkowickich i kijowickich, (dolnypodpoziom fitostratygraficzny namuru A· - E. Purk:yD.ova, 1970)'
a
taltie w warstwach malinowickich górnych (T. Migier, 1971). Najniżejnatomiast w wizenie górnym (W. Hartung, K. Patteisky, 1960).
LepidostrobophyZlum la?ićeolattl.m (L i D d l. e t • H u t t.) B o u r e a u Dobrze zachow~ny listeczek z szyszld zarod:i:likonośnej LepidQdendron (tabl I, fig. 5, 5a) znaleziony został w Qtworze Sosnowiec IG 'l w war- stwach malinowickich dolnych (1420,25 ml. Gatunek znany z całego
karbonu górnego Górnego Sląska (A. Kotasowa, 1968; E. Purkyt'iova, 1970; T. Migier, 1972).
Stigmaria ficoides S t e r n b.
Gatunek barQ.zo charakterystyczny. WystępUje Vi otworie Sosnowiec IG l w dużym nagromadzeniu na głębokości 394~80-4.00,80 m (warstWy' florowskie) w postaci dobrze zachowanych, dułychfragment6w, niekiedy z apendyksami. Znaleziony został również na głębokości 1648,90 m (tabl.
I, fig. 4) w warstwach malinowickich dolnych jako oddarty od całości,
silnie przemacerowany fragment, z dobrze widocznymi 'bliznami' po apen- dyksach. W otworze Goczti.kowice IG ,l gatunek ten ob;ficie występuje
w całym profilu (1785,35-1052,10 m).
Stigmaria ficoides S t e r n b. jest gatunkiem bardzo popularnym w karbonie dolnymi górnym wszystkich zagłębi węglowych świata.
Stigmaria rugwosa G o t h a n
Dosyć duży, charakterystyCznie urzeźbiony fragment pochodzi z warstw ,malinowickich dolnych~ W otworze Sosnowiec IG l znaleziony został
pa głębokości 1678, 30 m (tabl. I, fig. 3), w otworze, Goczałkowice IG 1 - 1791,00 m. Gatunek ten żnany jest z karbonu dolnego {W. Gothan, 1949)
oraz dolnej części karbonu górnego (A. Kotasowa. 1968; E. Purkyt'iova, 1970).
Stigmaria Btellata G o e p p.
Ten przewodni d18 namuruA gatunek, o charakterystycznym gwiaz- dowatym urzeźbieniu powierzchni wokół blizn po apendyksach, wystę
puje kilkakrotnie w otworze GoCzałkOwice IG 1 - na głęb. 1l05,0():;..,- 1053,60 m"1053,50 m w warstwach malinowickich górnych oraz na głęb.
1828,40 m w warstwach malinowickich dolnych, '
W otworze Sosnowiec IG 1-8ti'gmariasteZlata G' o e p p. została zna- leziona w warstwach malinowicldch dolnych (1584~00' m). Gatunek: ten
jest uważany za charakterystyczną skamieniałość przewodnią namuru A (W. Gothan,· 1952; W. Remy, V. Havlena, 1962), ważną przy rozgrani- czeniu karbonu dolnego od górnego.
Stigmaria abnonnłs G o t h a n
Dwa fragmenty tego gatunku znaleziono w otworze Goczałkowice
IG 1 (1420,00 m i 1725,70 m) w warstwach malinowickich górnych i dolnych - wizen górny i dolna część namuru A. Stigmaria abnonnis G o t h a n znana jest ·również z warstw florowskich p6łnocno-wschod
niej części · Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (A. Kotasowa, 1968).
Jest to gatunek wizeński oznaczony po raz pierwszy w wizenie Dobrilugk (W. Gothan, 1949), znajdowany coraz częściej w warstwach ostrawskich karbonu górnego· (namur A) Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
StłgmGriasp.
Duży fragment tego gatunku znaleziono w otworze Goczałkowice IG 1 na głęb. 1202,10 m. Ma powierzchnię pokrytą grubymi, głęboko wciętymi
bruzdami oraz nieregulainie, ale już mniej więcej równolegle powy- ginanymi grzbiecikami, na których J;'zadko porozmieszczane są drobne blizny - prawdopodobnieś1ady po apendyksach.
Bothrodendron sp.
Niewielki tragment pnia Bothrodendron sp., pokryty bardzo drobnynii bliznami i zbliżony sWyin wyglądem do Bot"#l,rodendron dobrilugkianum G o t h a n, pochodzi z otworu Goczałkowice IG 1 (1230,80 m - warstwy
malinowickie górne). .
SPHENOPSIDA
Archeocalamites scrobiculatus (S c h lot h.) S t u r
. Gatunek. ten występuje bardzo obficie w rdzeniu z otworu Sosnowiec 10 1 (1419,60-1630,30 m -:- warstwy malinowickie dolne) jako odciski·
ośródek pni (tabl. II, fig. 2; tabl.
n,
fig. 4, 4a; tab!. II, 5, 5a) oraz odciskigałązek lub pni z dobrze widocznym. urzeźbieniem powierzchni kory i występująeej.:na niej fauny ma.łiowej,. prawdopodobnie słodkowodnej
(tabl. III, fig. 1, la, 3). Wśród okazów · Archeocalamites scrobiculatus (S c h lot h.) S t u r obserwuje się również wYizolowane uHstniel}ie na-
leżące do tego gatunku, omączone jako odrębny gatunek Astf~rophyllites
furcatus G e i n i t z. Ulistnienie to jest zachowane w postaci strzępia
stych listeczków, kilk~tnie podzielonych dichotomicznie, ink~owa-
nych .pirytem. .. .
Archeocalamices scrobicuZatus. (Sc h o l t h.) St Jl r Darazo ODnCle występuje również prawie w· całym. badanym odcinkU otworu Goczałko
wice IG 1 (1829,90 m-13l5,OO m)~ Są to różne zachowane fragIIlenty
Flora karbońska w otworach Sosnowiec i Goczałkowice 849 w postaci odlewów ośródek oraz szczątków pni z ulistnieniem typu ABterophylliteB !U,.cawB G o ep p. (tabl. II, :fig. 1, 3). Omawiany gatunek jest skamieniałością przewodnią karbonu dolnego, a jego pierwsze po- jawienie wyznacza fitostratygraficzną granicę między dewonem a kar- bonem. Występuje również jako relikt we florze naj niższej części kar- bonu górnego (dolna część namuru A). Oznaczany jest także jako A,.cheo- calamiteB ,.adiatus B r o n g n. i ABterocalamites BCf'obiculatus (S c h lo t h.) S t u r (W. Remy, V. Havlena, 1962). Gatunek ten w polskiej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego znaleźć można jeszcze na pogra-·
nieżu warstw gruszowskich i jaklowieckich· (A. Kotasowa, 1968). E. Pur~
kyilova (1970) po rewizji okazów i prac dawnych autorów podaje, że
gatunek ten w czechosłowackiej części Górnośląskiego Zagłębia Węglo
wego występuje nie wyżej jak w warstwach pietrzkoWickich ...
Sphenophyllum tenenimum E łt i n g
s
h.. W otworze Sosnowiec IG 1 występuje bardzo często na głębokości
394,80 m-953,00 m (tabl. IV, fig. 4),. gdzie stwierdzono dolne warstwy
brzeżne oraz szczytową część warstw malinowickich górnych. . SphenophyZlum tenemmum pojawia się kilkakrotnie w profilu otwo- ru Goczałkowice. O ile fragmenty okółków i łodyg z głęb. 1638,80 m czy 1053,20 m można uznać za odpowiadające diagnozie tego· gatunku, to wątpliwości budzi okółek liściowy z głęb. 1850,60 m (tabl. III, fig. 2), który może również przypominać swym. wyglądem niezbyt dobrze roz-
winięty listeczek SphenophyZlum. pachycaule D a ·b e r z wizenu Dober.:.
lug-Kirchhain (R. Daber, 1959). Niewystarczająca Uość materiału porów- nawczego nie może jednak definitywnie przesądzić tego stwierdzenia.
Zarówno jednak wielkość, jak i ilość rozwidleń w listeczkach przemawia za zaliczeniem tego fragmentu do Sphenophyllum tenemmum E t- tingsh.
Na głębokości 1637,00 m (A. Kotasowa, 1973) oznaczono łodyżki ga~ A~erocaJamłteB. ap~hyJloideB ""7" "?l~ definicji W. Got- harui. (1949) = SphenophylJum pachycaule D a b e r - które po głębszej
analizie wydają się być łodyżkami Sphenophyllum tenemmum E t- . t i n g s h. (cięńsze, o dłuższych odległościach między węzłami r6żnią się
od dr.obnosegmentowych łodyg SphenbphylZum paehycaUle D a b er).
Oznaczone szczątki Sphenophyllum tenenimum występują w pro.- filu" wQl'Stw malinowickich dolnych i górnych, co odpowiada wizenowi górnemu i dolnej części namuru A. Gatuheł ~n.t\ci_"ej i ·czecho-
słowackiej części Górnośląskiego Zagłębia· W ęglowegp Cytowany był, jak
dotąd, z warstw kijowickich, Pletrzkowickich, gruszo~ch, jaklowiec- kich i porębskich, a więc w utworach odpowiadającYch całemu namu- rowi A.
Sphenophyllum tenenimum E t t i n g s h. należy do gatunków prze- wodnich, charaktery~jących namur A i może 'służyć przy rozgranicza- niu wizenu od namurU (W. Gothan, 1952). Gatunek ten w czechosłowac
kiej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego znany jest z warstw kijowickich i ostrawskich· namuru A (E. PurkyD.ova, ·1970). Niektórzy autorzy cytują SphenophyłJum tene-rrimum E t t i n g s h. z wizenu -
R. Remy, W. Remy (1960) z Niemiec, F. Zimmermann (l~58)· z Dolnego
Śląska, a F.· Stockmans i
:r.
Williere (1952) z Belgii. Wpols~ejczęści Górnośląskiego Zagłębia Węglowego znany jest również z warstw mali- nowickich dolnych należących do wizenu górnego (otwór GoczałkowiceIG 1 - A. Kotasowa, 1973).
BphenophyZlum sp.
NagromadzeJlie bliżej nieoznaczalnych nie ulistnionych' łodyg, naie-
żących prawdopodobnie do rodzaju SphenophyUum, napotkano ~w otworze Sosnowiec lO 1 na głębokości 915,00-915,20 m - warstwy malinowickie górne. Być może,.łodygi te należą do gatunku SphenophylZu.m .tene1'rimum E t t i n g s h ponieważ powyżej i .poniżej tej głębokoki w rdzeniu wy-
stępuje ten gatup,ek.
LYGINODENDROPSIDA I POL YPODIOPSIDA(PTERIDOPHYLLA) .
Sphenopteridium bifidum (L i n d 1. et H u t t.) B ell s o n
Źle uchowane fragmenty pUn-ek tego charaktetyStycznegó"
gatunku
Występują w otworze Goczałkowice lO· 1 ·dwukrotnie _ . 1582,50 m i. 1582,60 m (warstwy malinowiclde dolne). W otworze Somowiec IG1 Sphenopteridiu.m bifid'Um oznaczono na głębokości 1645,00 m i 951,00 m - warstWY malitiowickie dolne i górne. Jest to typowy gatunek zespołu flory wyStępującej w śląsko-morawskim kulmie. Spotyka się go również
VI dolnej części w.arstw ostr&wskich (warstwy pietrzkowickie i gruszow- skie), . nie wyżej niż do spągu morskiego poziomu Enila (E. PurkYi'\.ova, 1970).
Sphenopteridium pachyrrhachis (G o e p p.) K i d s t ..
Niewielki szczątek piórka z lJ,steczkarrP, Ostatniego rzędu oznaczono VI otwOrze Ooczałkowice lO 1
na
głęb. 1578,60 In (warstwy malinowlckie dolne). Ten typowo .dolnokarboński gatunek znany jest w polskiEij części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego; z warstw pietrzkowickich i gruązowskich (T.· Migier, 197J), w czechosłowackiej części Górnośląskiego Zagłę
bi.a Węglowego - 'z warstw pietrzkowickich i gruszowskich (E: Pilrky-.
i'tova, 1970). .
Sphenopteridium Bilesiacum P a t t.
Stosunkowo dobrze zachowany fragment oznaczono w otworze 00-
czałkowice lO 1 na głębokości 1666,00 m (tab!. V, fig .. 4) w warstwach :m.~owickich dolnych, znacznie gorzej zachowane szczątki występują . ~a· głębokości 1578,30 m i 1828,40 m również w· warstwach malinowickich
d~lnych. Jest to typowy gatunek. dla wizenu i dolnej części nam·uru A
<warstwy ldjowiclde, pietrzkowickie, gruszowskie) w czechosłowackiej
czeŚl!i .G6rnośląskiego 'Zagłębia Węglowego .(E. PurkyD.ova, ·1970);
Flora karbońska iN ot.worach Sosnowiec i Goczałkowice 851 Sphenopterldium dissectum (G O e p p.) S c h i m p.
Fragment tej rośliny znaleziony został w otworze Goczałkowice IG 1 na głębokości 1857,70 m i w oWIorze Sosnowiec IG 1 na głębokości
1649,10 m w warstwach malinowickich dolnych. Holotyp pochodzi' z dol- nego karbonu Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego. Sphenopteridium di8- sectum jest typowym gatunkiem górnowizeńskim, znanym również
z warstw pietrzkowickich i gruszowskich rejonu ostrawskiego Górno-
~ląskiego Zagłębia Węglowego (E. PUrkyDova, 1970).
Rhode~teridium moravicum (E t t i n g s h.) P u r k
y n
o va
Niewielki fragment listeczka o charakterystycznej, luźnej budowie znaleziony został w otworze Goczałkowice IG l na głęb. 1832,50 m w war- stwach malinoWickich dolnych. Jest to. gatunek wizeński, obficie wy-
stępujący w warstwach kijowickich, mniej częsty w warstwach pietrzko- wicld.ch, nie przechodzący powyżej poziomu morskiego Nanetta (E. Pur- kynova, 1970). W polskiej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
znaleziony został ,w otworze Maczki IG l 'w warstwach malinowickich górnych (T. Migier, 1971). '
',Oiplotmema (Heterangium) diBsectum (B r o n g n.) S t u r
Fragment rośliny należącej do tego gatunku pochodzi z otworu Go-
czałkowice IG l (1577,00 m, - warstwy malinowickie dolne). Jest to gatunek dolnonamurski omaczany często w warstwach kijowickich, pietrz- kowickich i gruszowskich czechosłowackiej części Górnośląskiego, Zagłę-
bia Węglowego (E. PurkyiiovA. 1970). .
,Oiplotmema (Hetef'angium) 'ddiantoide, (S c h lot h.) G o t h a n Gatunek ten pochodii z otworu Goczałkowice IG 1 (1626,00 ni warstwy ma1inowickie dolne). Jest on przewodni dla namuru'A (W. Got- han, 1952; W. Remy, V. Havlena, 1962). W Górnośląskim Zagłębiu Węglo
wym znany jest z warstw kijowickich, pietrzkowickich, gruszowskich, jaklowickich i porębskich (E. Purkyiiova, 1970).
LyginodEmdron fragile (8 c h lot h.)
~'ragment piórka z' niezbyt dobrze zachowanymi listeczkami' znąle
dany został w otworze Sosnowiec IG 1 na głęb. 868,00 m w warstwach nalinowickich górnych. Skamieniałość ta kilkakrotnie pojawia się rów-
flież 'w otworze Goczałkowice IG ·1 na głęb. 1724,40 m, 1638,80 m, L598,05 m, 1315,00 m· (tabl. V, fig. I, 2, 3j 5, 6). Występuje zarówno w warstwach malinowickich dolnych jak: i górnych. W czechosłowackiej ::zęści Górnoś1ąsldego Zagłębia Węglowego Lyginodendron fragile. znany
Je~t z warstw kijowickich, pietrzkowickich i gruszowskich; wyi;ej, jak
dotąd, nie występował. Gatunek ten Jest typowy dla flory węglotwórczej
namuru A i jest jednym z gatunków przewodnich pograniczakarb9nu
górnego i dolnego. ' '
Lyginod.end:ron d. dicksonioides (G O e p p.)
Bardzo źle zachowany fragment rośliny zaliczony do tego gatunku pochodzi z otworu Goczałkowice IG 1 (1314,20 m - warstwy malino- wiclde górne). Lyginodend,.on cf. dicksonioides jest typowym gatunkiem karbonu dolnego występującym również w dolnej części karbonu górne- go, w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym nie przekracza poziomu mor- skiego Enna. Znany jest w czechosłowackiej części Górnośląskiego Za-
'wizeńskiej kulmu, występującym również w warstw.ach kijowickich, pietrzkowicldch i gruszowsldch (E. Purkyiiovś, 1970).
Lyginodend1'on falkenhainii (S t u r)
'złe zachowany fragment Lyginodend,.on falketz.hainii (S t u r) pocho- dzi z' otworu Goczałkowice IG 1 (1314,20 m - warstwy malinowiclde górne). Gatunek ten jest zbliżony do gatunku' Lyginodend1'on tragile i był ·z nim długo utożsamiany. Jest typowym przedstawicielem flory
wizeńsldej kulmu występującym r6wnież w warstwach kijowickich, pietrzkowicldch i gruszowskich czechosłowacldej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (E. Purkyiiova, 1970).
Neu:ropteris antecedens S t u r
Fragment ulistnionej gałązki tęgo gatunku omaczono na głęb~
1422,00 m w otworze Sosnowiec IG l (tabl VI, fig. 3, 4) w· w~rstw~ch
malinowickich górnych. Jest to reliktowa forma dolnokarbońska, prze-
chodząca do dolnej części namuru A. Znana jest z warstw ldjowicldcht pietrzkowickich i gruszowskich czechosłowackiej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (E. Purkyiiova, 1970), w polskiej części Górnoślą
sldego Zagłębia Węglowego - z warstw malinowicld.ch dolnych (T. Mi- gier, 19728)
Alethopteris sp.
Gatunek zachowany bardzo fragmentarycznie (tabl VI, fig. 1) i zbli-
żony do Alethopteris willibeł P u r k y ii o v a, znanego z warstw gruszo w- sldch (E. Purkyiiova, 1970). W otworze Sosnowiec IG l pochodzi z głęb.
1423,00 m - warstwy malinowickie g6rne. Wśród pozostałego materiału
florystycznego ,w otworze tym najliczniej . znajdowane są fragmenty
łodyg roślin paprociolistnych, często z dobrze zachowanym urzeźbieniem
kory. Oznaczono tu gatunek Aulacopteris vulgaris G r a n d -E u r y zwią
zany z rośUD8mi należącymi do rodziny WhittZeseyłneae H a 11 e. Na tabl!
IV, fig. 6 przedstawiony jest fragment łodygi Sph.enopteridium sp. W otwo-
. rze Goczałkowice IG 1 wśród pozostałych bardzo licznie występujących
skamieniałości roślin paprociollstnych ~ajczęstsze są również r6żnie za- chowane fragmenty kory Aulacopteris Vulgaris' G r a' n d - E u r y (tab!.
IV, fjg. 2, 3). Występują tli także łodygi z korą typu dictyoksylon, na-
leżące do Lyginodend,.aceae (tab!. IV, ::fig. 8) oraż Heteł'angiaceae z. cha- rakterystycznym prążkowaniem poprzecznym (tabl IV, fig. 5). " '
Na tab!. VII, fig. 1-3 przedstawiono nasiona znalezione w rdzeniu
Flora karbońska w otworach Sosnowiec i Goczałkowice 853;
otworu Goczałkowice IG 1, O nie sprecyzowanej bliżej przynależności
(Ca9'pUs sp.), związane prawdopodobnie z paprociami nasiennymi nale-
żąc'ym.i do -rodzaju Cardiopteris. Nasiono p~edstawione na tab!. VII,.
fig. 2 jest prawie identyczne z okazem, jaki podaje R. Daber (1959,.
tabl VII, fig. 3), jako nasiono gatunku Cardiopteridium spetsbergense Nathorst.
CORDAlTOPSIDA Cordaites princłpalis G e r m ar
W otworze Goczałkowice IG 1 na głęb. 1360,00 m oznaczono fragment:
liścia gatunku Cordaites principali. G e r m a r (warstwy malinowickie- górne). Na głęb. 1791,00 m natomiast widoczne jest wichrowate ułożenie
różnych szczątków roślinnych, świadczące o długim transporcie i ich.
depozycji w środowisku morskim.
Carpus sp.
Kilka fragmentów nasion bardzo zbliżonych do nasion Cordaicar- pw cordai G e i n i t z oznaczono na głęb. 1423,00 m - warstwy mali- nowickie dolne. Okazy te występują w asocjacji z fragmentem gałązki
aletopterysa.
SZCZEGóŁOWY SPIS FLORY KARBO~SKIEJ W OMAWIANYCH OTWORACH WIERTNICZYCH
OTWÓR SOSNOWIEC IG 1
Eleufhe1'opht/ZZum m~rabile (S c h lot h.) S t u
r .:.-
1085,00; 625,70; 1628,40; 1630,30 m~Lepid08trobopht/Uum lanceolatum (L i n d. et H u t t.) - 1420,a5 Dl.
S«gmaria :Ncołdes S t e r n b. - 394,80 - 400,80; 1648,90 m.
Stigmaria rugulosa G o t h a n - 1578,30 m.
Stigmaria Btellata G o e p p. - 1884,00 Dl.
AppeRdices sp. - 684,60; 1420,00 m.
ArchaeocaIamites SC7'obkulatua (5 c h lot 11.) 5 t u r - 1419,6; 1419,70; 1419,78;
1420,20; 1420,30; 1421,00; 1487,00; 11560,5; 11560,6; 1617,30; 1624,60; 1624,85; 1624,90;
1624,95; 1625,00; 1630,30 m ..
Asterocalamłtes ;furcatus G e i n i t z -- 1420,00 m.
Sphenophll11um tenenimum E tt i n g s h. 394,80 - 400,80; 868,00; 925,0(1: 952,1&
(nagromadzenie); 952,30; 952,50; 952,68; 953,00 m.
Sphenoph'Ullum sp. 915,20 (fragmenty łodyg); 1573,60 m.
Sphenopteridłum dłssectum (G o e p p.). 5 c h i m p. - 1649,10 m.
Sphenopteridłum d. bifidum (L i n d l. et H u t t.) B e n s o n 951,00; 1645,00 DL Rhodeopterłd'um sp. 1755,80 m.
Lt/gm.odend1'oo tragtle (5 c h lot h) - 868,00 m.
N eU1'opteris antecedens 5 t u r - 1422,00 m.
Alethopteris sp. 1423,00 m.
AulacoPteris ",ulgan. G r a n d- E u r y - 685,60; 1247,00; 1419,50; 1420,00; 1420,20;
1421,00; 1579,00; 1584,00; 1587,30 nt,
Fragmenty bliżej nieoznaczalnych roślin paprocIOlistnych i paprotników, oraz
de-
trytus roślinny złożony bezładnie w 'skale - 909,00; in5,OO; ~422,50; 1516,S; 1578,10;
1578,30; 1579,00; 1585,30; 1587,10; 1640,50; 1755,80 m.
CIITPU' sp. - 952,6; 1423,00 m.
OTWOR GOCZAŁKOWICE 'IG 1 Eleutheroph'lllZum mirabile (S t e r n b~) S t u r - 1637,20 m.
Knoria sp. - 1470,00 m.
Stigmaria fiCoides S t e r nb. - 1052,10; 1052,20; 1053,60; 1055,00; 1055,20; 1100,70;
1101,70 nagromadz.; 11102,70; 1104,00 nagromadz., 1104,20: 1202,10; 1202,70; 131~,50;
1447,10; 1481,00; 1499,00; 1578,00; 1578,40; 1579,20; 1624,20; 1625,00; 1627;60; 1670,00;
1723,70; 1785,30; 1789,40 m.
Stigmaria ruguZosaG o t h a n 1791,80 m.
Stigmaria 8teUata G o e p p. - 1053,50; (2x); 1053,60; 1105,00; 1828,40 m.
Stigmarja abnormiB G o t h a n - 1W,00; 1725,70 m.
Stigmaria sp. - 1202,10; 1661,00 m.
Bothrooendron sp. - 1238,00 m.
Archeocalamite. ,crobiculat", (S c h l o t h.) S t u r - 1315,00 (2x); 1481,00; 1499,60;
1534,00; 1534,10; 1576,60; 1577,00; iS78,00; 1584,00; 1593,50; ~ 1W,OO; 1656,00; 1656,10;
1658,00; 1666,60; 1713,00; nagromadz. 1825,80; 1829,90 m.
ABteroph'llZZite. furcatm G e i n ł t z - 1315,00~ 1534,00; 1534,10.
Sphenoph'llUum sp. - 1626,90; 1631,60: 1640,40; 1721,30; 1781,70 nagromadz. 1823,50 m.
Sph~h'llUum t~ernmum E t t i n g s h. 1053,20; 1638,80; 1850,60 m~
Sphenopteridium sp. - 1665,90; 1826,40 m.
Sphenoptendium 8ilesiacum p a t t e i s k y - 1666,00 m.
Sphenopteridium pach1lt'hachia (GoeppJ Kidst. - 1578,60 m.
Sphenopteridium lńfidum (L i n d L et H u t t.) B e n s o n - 1582,50; 1582,60 m . . Archeopteridium sp. - 1637,70 m.'
Rhodeopterłdium mora'Vicum (E t t i n g s h.) P u r k y i\. o v a - , 1832,50 m.
DipZotmena (Heterangium) adiantotdes (S c h lot h.) G o t h,a n - ' 1626,00 m.
LlIginodendron fragile (S c h lot h.) - 1315,00; 1593,20; 1598,05;, 1638,80; 1714,80 m.
LlIginodendron cf. trauile (S c h lot h.) - 1724,40 m. J Lwinodendron d. dłcksonioide8 (G o e p p.) - 1314,20; 1829,80 m.
L1IginodeMr07& fa~kenhainii <.Stur) - 1314,20 m.
Sphenopteris sp. - 1826,20; 1829,85 m.
AUlacoptens vulgans G r a n d - E U r y - 1053,10; 1053,60; 1202,10; 14'70,00; 1499,60;
1580,40; 11180,70; 1637,30; l1ł38,2; f641,20; 1641,80; 1643,10; 1703,00; 1723,7; 1781,50:
1785,40; 1789,60 m.
Łodygi z korą typu Heterangium - 1637,10; 1640,80; 1-665,00; 1666,60; 1789,60 m.
Łodygi z korą typu DictyoX'/llon - 1481,00; 1531,00; 1581,00; 1580,40; 17.25,70 m. : U>dygi bliżej nieoznaczalnych roślin paprociolistnych, detrytus roślinny - 1053,10;
1053,20; 1105,70; 1314,50; 1315,00; 1529,00; 1546,20; 1576,50; 1582,50 m.
Carpus sp. - 1626,90; 1781,110 m.
Cordatte8 sp. - 1481,00 m.
Cordaites principaliB G e r m a r - 1360,00 m.
Glony? ' -1709,30 m.
Flora karbońska w otworach Sosnowiec i 'Goczałkowlce 855
WNIOSKI
.W omawianym odcinku profilu; otworu Sosnowiec IG. 1 wydzielono
naStępujące warstwy (A. Kotąs, .1973; A. Kotas, A. Różkowski, 1973):
florowskie(232,00-:-617,00 m), sarnowskie (617,00-820,00 m). i malino- wickie (820,00-1690,00 m). Granicę między warstwami malinowickimi dolnymi .i. górnymi ustalono
na
głębokości 1393,00 m. Poniżej dolnych warstw malinowickich . występują utwory węglanowe karbonu dolnego.Warstwy florowskie . i sarIiowskie należą do utworów produktywnych warstw brzeżnych, warstwy malinowickie natomiast reprezentują mor-
ąkie utwory terygeniczne kulmu .. ' .
Mimo uzyskania materiału fiorystycznegoze znacznego przedziału głębokościowego (394,80-1755,80 m), obejmującego cztery ogniwa lito- stratygraficzne, wśród opracowanych skamieniałości roślinnych 'gatunki
,występują zasadniczo tylko w dwóch piętrach karbonu - w wizenie i namurze. Ze skamieniałości o' znaczeniu stratygraficznym można wy-
dzielić dwie grupy roślin. Do pierwszej. należą gatunki występujące
w całym wizenie oraz· dolnej części namuru A, sięgające do stropu po- ziomu morskiego Enna w warstwach brzeżnych: Sphenopteridium bifi-, dium (L i n d 1. e t H u t t.) B e n
s
o n, Sphenopteridium di8Bectum (G o e p p.) S c h i m p., :NeuropteriB antecedens S t u r. a także. Archeo- calamiteB BCt'obicu~atU8 (S c h 10th.) S t u r pojawiający się jw: na po- graniczu dewonu i karbonu. '"Drugą grupę reprezentują gatunki namuru A. Są·· to: Eleutherophyllum mirabile (S t e r n b.) S t u r oraz Lygino- dendron fragile (S c h lot h.), występujące w dolnej części namuru A ---:do poziomu morskiego Enna, a także Sphenophyllum tenerrimum E t- t i n gs h., i Stigmaria. BteZlata G o e p p., charakterystyczne dla całego
mmuru.A.: ; . .
Skamieni.ałości . namuru A pojawiają się już' bardzo nisko w profilu
w8rŚtwmalinowickich dolnych - na głębokości 1630,30.m EleutherophyZ-.
lum mirabile oraz 1584:,00 m Stigmaria stellata G o e p p. Nieco niżej
oznaczono pierwsze formy wizeńsko-dolnonamurskie (1649,10 m - Sphe- nopteridium dłsBectum, :1645,00 m - Sphenopteridium bifidium), które
ciągną się do głębokości 951,00' m. Fakty te pozwalają na stwierdzenie,
że według dotychczasowych kryteriów fitostratygraficznych :utwory po-
łożone powYżej 1630,30 m należą już do karbonu górnego i reprezentują aż do głębokości ·394,80 m nam'Ur A, przy czym do 868,00 m sięgają ga- tunld znane wyłączme z dolnej części namuru A (poniżej poziomu Enna
w warstwach brzeżnych). . . .
Ppr6wnując przedstawione wyżej wyniki' badań fitostratygran.cznych z wynikami badań zoostratygraficznych w omawianym otworze. oraz publikowanymi pracami dotyczącymi granicy karbonu dolnego i górnego
uwidaczniają si.ę rozbieżności i niekonsekwencje.
Jak . już . wspomniano, warstwy malinowickie dolne zaliczone są na podstawie występowania fauny głowonogowej do wizenu górnego. W ot- worze Sosnowiec 'IG 1 z głębokości 1419,00-1560,50 m oznaczono go- niatyty ,poziomu Goy, a 1641,10-1675,00 m goniatyty i małże poziomu Goa i niższej części. poziomu Go~ (GotJfa - Ł. Musiał, 1973). Dolna granica na- muru A, Wyznaczona w oparciu o dotychczasowe kryteria fitosp-aty-
graficzne na głęb. 1630,30 In, znajduje się więc najprawdopodobniej już
w obrębie poziomu ~, co potwierdza w pewnym sensie obserwacje K. Patteisky'ego (1935) i E. PurkyD.owej 1970).
Szczątki roślinne wybrane z. rdzenia: otworu Goczałkowice IG 1 po-
chodzą
z
serii pai-alicznej karbonu prOduktywnego i morskich utworów terygenicznych kulmu. Na podstawie analizy. i korelacji regionalnej oraz charakterystycznego pokroju profilu i cech lito- i biostratygraficznych (A. Kotas, A. R6żkowski, 1973) · omawiane serie z otworu· GoczałkowiceIG 1 wykazują podobieństwo do. serii· w rejonie dąbrowskim. Dlatego w serii paralicznej wydzielono tu warstwy grodzieckie, florowskie i sar- nowskie, natomiast serię mor.skich utworów terygenicznych kUlmu repre-
zentują w całości warstwy malinowickie.
Według wydzieleń litostratygraficznych (A. Kotas, A. RÓżkowskir 1973) seria paraliczna - namur A - zaczyna się w otworze Goczałko
wice IG 1 od głębokości 880,80 m i ciągnie się.do 1470,20 m. Do głębo
kości 1040,20 m występują warstwy grodzieckie, do 1366,00 m warstwy. florowskie, a do 1470,20· m warstwy sarnowskie. Warstwy malinowickie
sięgają do głębokOści 1898,50 m. Pod względem litologicznym i stratygra- ficznym seria terygeniczna kulmu w otworze Goczałkowice IG 1 dzieli
się na dwie części. Część stropowa - do 1563,00 m - to warstwy mali- nowickie górne (namur A), część spągowa - do 1898,50 m - to warstwy malinowickie dolne reprezentujące wizen górny (poziomy Goy-Goa;
K .. Bojkówski, 1973). Niżej występuje formacja węglanowa karbonu dol- nego i dewonu. .
Uzyskany materiał florystyczny pOChodzi ze · znacznego przedziału głębokościowego (1052,10-1887,00 m) obejmującego warstwy florowskier
sarnowskie, . malinowickie górne i dolne. Ze stratygraficznego punktu wi- dzenia oznaczone gatunki można ująć, podobnie jak w otworze Sosnowiec IG 1, w dwie grupy. Pierwszą grupę reprezentują gatunki charaktery- styczne i przewodnie dla namuru A. Drugą: grupę stanowią. gatunki wi-
zeńsko-namurskie, występujące od wizenu do dolnej części Iiamuru A - do strQPu poziomu morskiego Enna w warstwach brzeżnych.
Gatunki flory pojawiające się w przedziale 1052,10-1314,20 m to (obok gatunków długowiecznych) gatunki charakterystyczne dla całego
namuru A: Sphenophyllum tenerrimum E t t i n g 8 h., Stigmaria 3tellata G o e p p. Dopiero na głębokości 1314,20 m i 1315,00 m pojawia się
Lyginodendron fragłle (8 c h lot h.) gatuneknamuru A, typowy dla niż
szych poziomów warstw brzeżnYCh i warstw kijowickich, sięgający naj-
wyżej do stropu poziomu morskiego Enna (E. Purky:dova, 1970). Od głę
bokości 1315,00 m do 1850,00 m gatunki namurskie, jak wyżej wymie- niony Lyginodendron fragile {8 c h lot h.) oraz Elautherophyllum młm
bile (8 t e r n b.) 8 t u r, Diplotmema adiantoides (8 c h lot h.) G o t h a n.
Stigmaria stellcita G o e p p. i Sphenophyllum· tenemmum E t t i n g
s
h.współwystępują z gatunkami wizeńsko-domonamurskimi: Archeocalamites scrobiculatus (8 c h lot h.) 8 t ur (w nagromadzeniu), Diplotmema dissec- tum (B r o n g n.) 8 t u r, Sphenopteridium bifidium (L i n d l. et H u t t.) B e n s o n, Sphenopteridi.um BileBiacu1)\ P a t t., Rhocleopteridiu-m mora-
viCtłim (E t t i n g s h.) P u r k y :d o va. W zespole flory otworu Goczałko
wice IG t brak gatunków występujących wyłącznie w wizenie.
Jak już wspomniano, warstwy malinowjckie dolne (od gb:;bokości
Flora karbońska w otworach SosnoWiec i Goczałkowice 857 1563,00 m) zaliczane są na podstawie fauny goniatytowej do Wizenu górnego. K. Bojkowski, 1973 wydziela poziomy. Goar-Goy, natomiast gatunki flory dotychczas uznawane za namurskie występują już w po- ziomie Goy, a nawet w GotJ.tr (Sphenophyllum tenernmum), a więc
w środkowej części wizeliu górnego według obowiązującej definicji usta- lonej na kongresach heerleńskich. Obserwujemy więc tutaj, podobnie
jak w otworze Sosnowiec IG 1, rozbieżności i niekonsekwencje w ogólnie przyjmowanych zasadach dotyczących rozgraniczenia karbonu górnego 00. wizenu na podstawie kryteriów fitostratygraficznych, sygnalizowane
już w poprzednich pracach (A. Kotasowa, -praca w druku). Por6wnanie wyników badań fi.tostratygraficznych z wynikami badań zoostratygra- 'ficznych w podłożu Górnośląskiego Zagłębia' Węglowego zachęca do da1- 'szych badań we wszystkich otworach głębokich ,dla, wyjaśnienia tego problemu i ustalenia nowych kryteriów jednoznacmego stosowania ter-
minologii stratygraficznej. '
<Oddział G6rnomasld '
~tu Geologicznego 'SosnOWiec, ul. Białeco II
'Nadesłano. 4, kw1E$J1a 118-71 r.
PI9MIBNNICTWO
BOJKOWSKI K. (19159) - Pozycja stratygraficzna utworów nawierconych w Wier- ceniu strukturalnym Gołon6g. Kwart. goo1" 3, p. 847-<855, nr 4. Warszawa.
:BOJKOWSKI K. (1973) - Stratygrafia utworów klastycznych z wiercenia Goczał
kowice IG 1 na podst~wie makrofauny. Kwart. geQL, 17, p. 623-624, nr 3.
Warszawa. •
DABER K. (1959) - Die Mitte! -:-JV1~ - Flora der Tiefbohrungen von Doberlug - Kirchhain. Geologie, Jg. 8; p. 1-łl3, nr 26. ,Berlin.
GOTHAN W. (1949) - Dle UnterkBrbon' Flora der Dobrilugker Tiefbohrungen. Abh.
Geol L.-A., N. F. Berlin ..
GOTHAN W. (1952) - Unterscbeidung·' des (oberen) Unterkarbons von (unteren) Oberkarbon auf Grund der P:fanZenfUhrung. Paleobot., 1, p. 189-206. Luck- now (India).
HARTUNG W., PATTEISKY ~ (1960) - Die flora der Goniatiten - Zonen im Vi7J6 und Narour des Ostsudetischen Karbons. C. R. :E\T Congr. Strat. Carb., 1, p. 247-262. Heerlen.
;aA.VLENA V. (1969) - Nove nalezj zastupcoft rodu Eleuterophyllum, Stur w na- muru Ostrav.-Karv. Reviru (O.K.K.), Ves,tnik U.U.G. 4ł, cz. 2,' p. 12~125.
Praha. '
KOTAS. A. (1i1'12) - Os~dy morskie k~bonu górnego 1 ieli. pr:tejAcie w utwory prOduktywne Górnośląskiego Zagłębia' Węglowego. Pr. Inst. Geol~, 51, '
p.279-328. WarszaWa. .
XOTAS A. (1973) - Profil utworów paleozoicznych w otworach wiertniczych So- snowiec IG l 1 Goczałkowice IG l. Kwart. geol, 17;, p. 826--627, nr 3. War-
szawa. .
XOTAS A., ROZKOWSKI A. (1973) -.:. DOkumentacja geolOgiczno-wynikowa otworu
strukturalno-parametrycznego SosM·wiec IG· 1. Arch. Oddz. Górnośl. · Inirt.
Geol. (maszynopis). Sosnowiec.
KOTAS A., MALCZYK W. (1972) - Seria paraliczna piętra namuru dolnego Górno-
śląskiego Zagłębia Węglowego. Pr. Inst. Geol., 61, p .• 329-412.· Warszawa;
KOTASOWA A. (1988) - Flora karbonu produktywnego· w p6łnocnrrwschodniej części Zagłębia. Górnośląskiego (rejon dąbrowski).· Pr. Inst. Geol..·· 52. War- szawa.
KOTASOWA A. (1973) - Wstępne wyniki badań megaflory w·'otwora-ch . Sosnowiec ,. IG l i Gpezałkowice IG 1. Kwart. geol, 17, p. 631, nr 3. Warszawa: .
KOTASOWA A. (1974) - Uwagi o pozycji stratygraficznej gatunku EleutherciphllZ:' lum mn-abile (S t e r n b.) S t u r w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym·. Kwart.
geol., 18, p. 586--594, nr 3: Warszawa, :
KOTASOWA A. (praca w druku) - Remarks on the Phytostratigi'afical Boundary bełween the Lower and the Upper Carboniferous in the Substratum of the Upper SUesian Coal Basin.
MIGIER T; (1971) - Nowe dane o florze górnego wizenu i namuru A z wierceń Maczki IG 1 i Wełnowiec IG 1. Kwart. geol., 15, p. 310-316, nr 2. Warszawa.
MIGIER T. (1m) - Cbarakterystyka florystyczna karbonu produktywnego Górno.
śląskfego Zagłębia Węglowego. Pr. Inst. Geol., 62, p. 136-182 .• Warsz.wa.
MUSIAŁ Ł. (1973) - Wstępna stratygrafia serii terygenicznej wiercenia Sosnowiec IG 1 na podstawie makrofauny. Kwart. geol., 11, p. 627-628, nr 3. Warszawa . . PATTEISKY K. (1935) - Das VerhaItniss der Zonen von Diplotmema adiantoides und der Lyginopteris Arten zu den Gon.iatiten - Zones des ostsudetischen Karbons - C. R. II Congr. strat. Cai'b. Heerlen.
PURKYŃOV A E. (1970) - Die Unternamurflora des Beckens . von Horni Slesko (CSSR). PaUiont., Abh., Abt. B, 3, nr 2. Berlin.
REMY W.,. REMY R. (1960) - EleuterOP~lInum mt,.abile (S t u r) Z i rn m e r m a n n.
. Mber. Deutscb. Akad Wiss., Ż, nr 1. Berlin.
REMY W., HA VLENA V. (1962) - Zur floristischen Abgrenzung von Devon Kar- bon und Perm mi terrestriscb - limnisch entwickelten Raum· des euameri-
schenFloręn - beteicbes In Europa. Fortsch. Geol. Reinld.· u. ,Westf., 3.
cz. 2, p. 735-751. Krefeld .
. STOCKMANS F., WILLIl'lRE J. (19112-1953) -Wgtlltaux namuriens de la Belgique.
Atlas et Text ·Assoc. lttud Pal. Strat. Houill. Publ.; 13. Bruxelles.
ZIMMERMANN. F. (1958>. - Die floristischen Beziebungen zwischen Kulm . und Namur im Wa:1denburger Karbon und Beurteilung der Diskordanz zwIschen ihnen. Kwart. geol., !, p. 592~08, nr 3. ~arszawa.
Alma KOTACOBA
OOOlPEBIłE KAMEIIIIOVI'OJlLBOA ~JIOPLI Hl JWPOBIdX CKBAmIH COCHOBEQ Hr' 1 H rOąAJJI(OBJłQE Hr' 1 (BEPXIIECIfJIE1 KAME'ElHOYI'OJILHL~ SACCEAII)
Pe3IOMe
Cuamma CocIIOBeJl Hr 1 Dp06ypcsa B CCBepo-BOCTO'DIojł 'lllCTH BepxBeCłlJIC3Cl:oro DMeBHo·
yrom.Boro 6accc:lłsa. Bo (mOp~H3Y1JeHBOM orpe:Be p83pc3& ~ miacrw: (mo--
Streszczenie
pOJlCDC (232,00-617,00,1'4), capBOBCme·(617,OO-820,OOM) .·MaJIHBOBCUC (820,OO~1690.00 M) • . f'Pa,mIQa Mt:rl£I1Y JIBXBIIMB H BCpxBHMH MaJIlDfO:ac:mMH lrnacTaMH DpOBC,IleHa Ha rny6HBc 1393,00 M.
IToA II1ImhIMH MBJJHHOIICDMH IIJUlCTIlMH 3IUICI'8eT npOOHaTBi.lc ~oyroJJLllJ.le" OTJIo- ZCBIPI. ITcpJll:olC ~ :memL OTBOCJITCJI :&: DpO~ nopo,ltlLM :a:paeJlLIX IL1IIlCTOB, M8JIBllOBCDre JI1I8C1'W _ . DpC.llCTlUlJIJlIOT cOOoA MO]XZIIClrym.MOBHC 'OTJIOZCBlDl. .
~ paCTHTCJII>HIiIX OCTaTKOB ~ 14 Bll,ttOB; IIpeACTaJIJIClI LyCoPsida. Sphenopsi- dIl, Pterldophylla (Polypodiopsilla H Lygiilodendropsida). OnMmCnOCTIl, H*IO~ cTparilrpa4lH- 1IeCI:OC 3Ba'leBlle MOlKIlO 06t.e,u;m0rn.-. B ;lQIC rpynm,r. ITep~ Co,lle~ BIWoI, 38JleI'IIIOm;a:c B JIB3Ce H mDme:t 1JIlCTH HaMIOpa A: Sphenopteridlum bl{idium, Sphenopteridlum dissectum, Neuro- pterl3 atlJecedens H Archeocalamites scroblcu/otll£ Bropu rpyniJa lWiIO'I8CT BlI,D;I.I, OTH~
JC BaMIOPY A: Eklltherophyllum mirabile. LYlinodertdrohfrOllile. SD~nOphylbun tenurinium ii· Stig- maria sleUata.·
0a.MeBe.n0CTH mu.iIopa A noJlJlJlJlIOTCll 0'ICBJ0 lDI310 B· BJDIDIJIX MBmmOBQBX DJIIlCT8x.
(1630,30 M .~. Eleutherophyllum mirabile),·l1.o rny6Bm.i: 1649,m M ~ BiI3C1tc.a:o-Jlllmre-
B8MIOpaE:KC 4IopMl:ol .. 'I'lmImu.lx JIII3C1tc!aD:. 4IoPM B pa3pe3C 3TOA C!!'B8X11'AJ,T BC o6Hap~o.
CorJUlCllO C ~YJOID;IlMR 41HTOCTpIl~pa4.JJl'fCCDMH :a:pHTCPIUMII (D.
rOTaH.
1952; B. PeMI:ol~B. raBJIeBll, 1962) nopo~, 38JIeraIOID;HC
m.mre
1630;30 M, OTHOCRTCJI:&: BCpXIJCMY npOOiI:y H npc,!l_.C'I'8BJJBBI,I HllMIOpoM A. . .
Cna'A'RHll r01f8JD:OB.IIUC Hr 1" npo6ypeBa Ha IODOM ItpLIJIC rJlBBllOA BDB,l1IJRbI BepXBCCH- JIe3CKoro KllMCIIIB.oyTom.uoro 6accelBa. Cl»JIOPHC'lH'leCkidI: MaTCPH8JI OTHOCIITCJI JC HBlIIJIe1t 1JIlCTH.
napaJIll'lCCKOA cepJIH H ~ OCPHH MOpc.a::HX TCPPJIl'CBiIIIIX EYm.MOBJ.IX OTJIoDBH$l. B naplUDl'leCJ:oA cepHH :BIoQCJICBW ~cn.I: rpO,ll3CQme (1040,20 M), clmopOscme (1366,00 M), caPHOBCUe (1470,20 M),.
OTHOCsprorear ][ BBMlopy A. B TCppJtte:lmoJt ocpJDi EYllhMll ~ BCpXllJle M8JDU1OllClllC IL1IIl- CTl:ol, OTHOCIIll\IICCJI It BBMIOpy A(1563,OO M) H JiBmmC MlUIHIIOBCIaIe IIIIaC'I'H, OTHOClIlIJ;HCal B BCP- XBCMY BH3CIO (1898,50 M).
41J1opHC'l'll'IeCJ:ld NllTePJIIUI D.OJIY'ICll C rny6Hm.l (1052,10-1887,00 M).Onpc,ll,CJlCBBl:olC BII,Znol MOZBO
06Le.znuum.
B ~ rpym:n.r. ITcPB8JI rpymm co"ACPZBT ~, .IIBJJJJIO~ xaparrepJICTH_·1ICCDIMH H PYJ:OBO~· ,llJlJl BaMIOpa A. BTopYlO rpyuny COC'l'IlBIIUOT mi3eaCi:o-HaMlo]XZlle:
~, 38JICI'8IOm;a:C OT BIl3CJI AO xpoBJIII Mopc.a:oI'O ropH30BTa 3Jma Ii :&:paeBHX.JIJIaCTaX.
·BB~, DOJIBJJJIIOlJJ;HC Ha rny6Jme 1052,10~ 1314,20 M, X8puTepBloI ,IXJIJI BOCI'O HIlMIOpa A
(Splrenopliyl/um tenerrimum, Stigmoria 6tellatll). Tom.:a:o Ha rny6HBC 1315,00 IlOJIBJIJIIOTCJ Lygino- dendron fragile, TIIJIR'DII.dt ,IlJIJI BH3IDBX JCpaeBHlt IIJI8CTOB H ~ IL1IIlCTOB B 'leXOCJIO~ojt 1JIlCTH BcpXBeCKJIC3C:ltoro KllMCHHoyroJIbBorO 6a.cce1bIa, HIIZIIC.lI: ~ pa.cnpoCTp~ :&:0- TOporO JIBlDICTCJI JCpOBJU MOpcKOro ropJi30BTa 3Jma. C 131S,OO P.O 1850,00 M BaMIOpCKHC BlI,ZIIoI
(Lyglnodendron frll6lie, EkutMrophyUum mirabile, Dlp1o.tmema ~toides, Sligmoria steUata
H Sphenoplryllum tenorlmuin 38JIm'81OT COBlilCCTllO C B1DCII:Ito-HH*HeIIIl.MIO]XZIIMH BlIP.8MII-
Archeocalamites scrobicllllltus, Diplotmema dissectum, SphenopteridJurn hifidlum, SphenopteridJum slleslacum, Rhodeopteridium moraviclITT!.
Anna KOTASOWA
REVIEW OF THE CARBONIFEROUS FLORA FROM THE SOSNOWIEC IG 1 AND GOCZAI.KOwiCE IG 1 BOREBOLES (upPER Sn.ESIAN COAL BASIN).
Summary
The Sosnowiec IG 1 borehole is situated in the north-eastern part of the·
Upper Sllesian Coal Basin. The portion of the drilling core sampled for florlstic- examinations represents the Flora beds (232.00 ~ 617.00 m), the Sarnow beds.
