r
8a Kolekto N° 1 A l d o n o ; LA JUNA A T A L A N T O = = = = = = = = JANDARO 1927
Redaktejo kaj Adm rnistracio: ELBERFELD ( Germ. )
K U N R E D A K T O R O J : P ro f. C A R O LF I, OFM, Ita ln jo ; K a s p a r M A Y R , A nglujo ; P re la to A . D O M B R O V S K I, L ito vu jo ; P a stro M A K A R A , P olu jo; P ro f. P . M U F F A N G , F ra n cu jo ; IV SO L Z B A C IIE R , Gernianujo.
O ni sendu m anuskriptojn kaj pagojn n u r al Elberfeld.
Aperas Monate - Fondita 1921
A B O N O : eg a lv a io ro d e i , 2 ĵ sv. f r . k va ro n ja re. O ni nten- du ĉe la C efadn tin i tr a tio aŭ ĉe ia Postojicejo
R E K L A M O : Po n n u cen titn etra koionoro cg a lv a lo ro de i ,6 o sv. f r . - A N O N C E T O J Po entpreso, (gis 15 verto j) o,T5 sv. f r . (a n ta itp a g e).
P O Ŝ T C E K A J K O N T O J : B u d d p e st 5 9 1 6 9 . B ru x e lles i# 5 7 3 J ‘ - P a ris S o o 6 i. - P ra h a 17396. - Rotna ij2 6 o o .
IVarssatva 190911 - KiiJn 16105. - lVieu 1 9 2 ./IJ .
A teista dangero, kaj devo de Katolikoj
*• D e p r e la to A . D o m b r o v sk i, K a ŭ n a s
P u b lik ig a n te la su b a n a rtik o lo n de P re la to D o m b ro v sk i el l^atinas ni d isk u tig a s liajn tre riin a rk in d a jn p ro p ro n o jn . P r e la to D o m b ro v sk i estas u n u el la plej e m in e n ta j p io n iro j de la K atolika E s p e ra n to -m o v a d o . L ia ĉefverko «M al- g ra n d a j P e n so j p ri G ra n d a j D ein an d o j », eldo- n ita 1908 e n K ovno ( K a ŭ n a s ), e sta s an k o raŭ n u n u n u el la p le j, le g in d aj b b ro j d e la K ato lik a E s p e ra n to -lite ra tu ro . D o ni forte ĝoitjs, se la p ro p o n o j d e n ia a ltŝ a ta ta k u n la b o ra n to t tovos la a te n to n d e nia le g a n ta ro .' K ed.
N i vivas en teru raj t ^ r p n o i , I.a m al- bono kaj la m alvero sen b rid iĝ as sen ia h o n to . L a u n u a neruĝiĝante sin nom as bono, la d u a vero.
E n religia sfero la m alvero elantikve havas la nom on de herezo. K un la evo- luo de l ’hom aro evoluis ankaŭ la here- zoj. E n la kom enco de 1’kristanism o ili estis kristologiaj, en la XVI centjaro ili fariĝis ekleziologiaĵ, en la nuna tem po ili atingis sian lastan lim on kaj libere disvastiĝas en form o de la plej sen- h o n ta ateisnio. L a ateism o estas ĉefhe- rezo de niaj tem p o j. Oi forĵetos ne sole sakram en to jn .d o g m o jn .ek lezio n , sed an-
kaŭ neaseĉ D ion m em kaj hom an anim on.
T ia m a n ie re estas forĵetataj ĉiuj fun- dam entoj de ia ajn religio, tiu ĉi lasta estas p ro k lam ata kiel « opium o de po- poloj » kaj m okata kiel la plej m alsaĝa rid in d aĵo en kontraŭreligiaj paroladoj kaj en kontraŭreligia literatu ro .
E n M oskvo estas eĉ )<reita kontraŭ- religia A kadem io kun g ran d a nom bro d a kontraŭreligiaj profesoroj.
Ĉu tiu a te ista propagando ne estas d an ĝ era al la katolikaro ? Je sa respondo ne ŝajnas al mi ĝusta. jĉar kvankam klerajn katolikojn tiuj kontraŭreligiaj paroladoj kaj broŝuroj ne sukcesas for- tiri de la religio, tam ei) en ten ataj en ili ateistaj sofismoj povas tu rn i la kapon al m ultaj stu d en to j, gim ijaziistoj kaj des pli al neklera vilaĝana ju n u la ro .
T iu ateista danĝero g ran d iĝ as anko- raŭ pro tio, ke la ateiŝta propagando lastatem p e kom encis uzi por siaj m alpiaj celoj ankaŭ nian k aran lingvon E spe- ran to . Jam antaŭ la m ilĵto ( i g n ) e s t a s esp era n tig ita blasfem a broŝuraĉo de S.
F a u re « L a krim oj de D io». Antaŭ ne
longe kom encis ap erad i la tu ta serio-da sim ilaj verkctaĉoj («K ontraŭ D io»,«M al- g ran d a T e rb ib lio » k. a. )
S ciante tion ni katolikoj ne povas si- len ti. N i devas zorgi pri konvena aniti- dozo kontraŭ tiu tre m alavare d issem ata ateista veneno en la form o de konvena ap ologetika literatu ro . . /
P r c f c s o r c MlJflANG
n ia k u n red ak to ro , p aro lad o s la 3o*an de Ja n u a ro en E lb er- teld. Oni a te n tu la sciigojn d e ta la jn en la ru b rik o
« N ia M ovado » kaj en la an o p ca p a rto .
Ĉar la ateism o b atalas precipe kontraŭ la fundam entoi de la kredo, do n ia devo estas kom ence eldoni alm enaŭ tre m al- karajn kaj tre kom preneble verkitajn m alg ran d ajn broŝgretojn : 1) P ri D ia ekzisto. 2) Pri ekzisto de hom a anim o.
3) Pri senm orteco de hom a anim o.
L a aŭtoroj de tiuj hroŝuroj devus ne- pre aten ti la argum entojn u zatajn de ateistoj cn iliaj broŝuraĉoj. ĉ a r ili ĉefajn siajn sofismojn kontraŭ D io ĉerpas el la ekzisto de la m albono kaj de infero, do tiu dem ando devas esti precipe a te n ta ta en la unua broŝuro.
L a d u a broŝuro pri la hom a anim o devus nepre enhavi la fifuzon de l ’m ate- rialism o, Car sian neon de hom a anim o la ateistoj ordinare fondas sur la aserto, ke en la m ondo ekzistas n u r la m aterio.
r 9 - t r +
Ĉar la argum entoj de la ateism o estas z ĉie la sam aj, do a n k a ŭ la katolika res- pondo je tiuj argum entoj taŭgas ankaŭ
por ĉiuj katolikoj de la tu ta m ondo, kaj e sp eran tig itaj, povus sukcese helpi . la tu ta n katolikaron en ĝia batalo kon-
traŭ ateism o.
P o r akceli aŭtorojn al verkado de tiu j 1 kontraŭateistoj broŝuroj, tr e .u tilu s in- temacia konkurso kun difinitaj prem ioj.
A1 konkurso devus esti allasataj ankaŭ la aŭtoroj verkantaj nacilingve ( en ĉefaj lingvoj de Eŭropo). C a rp li facile estos la~prcm n',ad 'LubŝinW esp ciu n S g i, ol ĝin esperantlingve verkitan ricevi.
Mi estus tre feliĉa, se la leg an taro de « K atolika M ondo » m lan proponon rekonu ak ceptebla kaj urĝa.
’ , P ro A. D om brovski.
K aŭnas (L itovujo) i4-X II-2Ĉ.
Vivu Kristo !
L a p asin ta ja ro estis trium fo dc Kris- to. K ion ni elp etis kaj deziregis kun pacsoifantaj koroj dum la m ilitaj kaj p o stm ilitaj ja ro j, almenaft p a rte reali- ĝis. L a am o venkis la m alam on ; K risto revelaciis sian ĉiam venkan (brton kaj ekiris kiel su n b rila pacheroo el la m al-
lum a nokto de m apaco kaj m alam o ...
H u m ile ni surgenuu kaj adoru D ion la etern an pacreĝon kaj dariku al li el tu ta n ia anim o !
D ankon, dankegon ankaŭ al vi 'Ciuj, fratoj kaj kunhclpantoj cl ĉiuj landoj kaj lin gvoj, kiuj tiom a d m irin d e kaj konfidplene kunlaboris por progresigi nian in tcrfrataran m ovadon. C erte ni estas m a lm u ltaj, tam en ne m alfo rtaj.
N e la nom bro venkos ; la sp irita forto akiris la finan trium fon ! Do estu ni kuraĝaj kiel laboristoj, de la P le ja lta S injoro ! K onfidem aj kiel infanoj de nia unusam a P a tro ĉiela, kiu donas sian superfluan gracoforton al ĉiuj m alriĉaj e n .s p irito al ĉiuj pacem aj, al ĉiuj hu- m ilaj, al ĉiuj m alam ataj kaj persckuti- ta j...
L a diablo tam en ne dorm as, karaj
IK A - R E V U O E L B E R F E L D
8 K o lek to N ° i K A T O L IK A M O N D O J a n u a ro 1927 am ikoj, la sp irito de d isu n u iĝ o , de m a-
lam o, de m alk red em o , de avareco, de m ultokoloraj egoism oj kaj pasioj : per- sone, nacie, in te rn a c ie . Ĉiam ankoraŭ la sa n k ta korpo de K risto , la u n iv ersala k rista n a eklezio estas d ism e m b rig a ta , d isu n u eca ; eĉ la fratoj de n ia san k ta ro m a eklezio ne ankoraŭ sufiĉe ekvekiĝis al ĉi tiu viva, ĉio n k o n v ertig a D ioforto,
’ kiu estas signo de la vera san k tig a ekle- zio ; ili ne ankoraŭ unuiĝis al tiu sen- n o m b ra pacarm eo, kiu sekvante la kru- co p o rta n ta n S avinton alportos al la ho- m aro la pacoregnon d e K risto, kie ne p lu estos m ilitoj kaj m alam oj, kie ĉiuj em os, soifos servi la frataro n de la
S a n k tu lo j !
Do iru ni an taŭ en , karaj gefratoj, sub la sta n d a rd o de K risto ! M arŝu ni kura- ĝe kiel m ilitisto j de la P le ja lta ! E stiĝ u ni pli kaj pli in te rfra ta ra fam ilio, u n u i- gitaj p er unu sam a lingvo kaj unu ĉion- pova am o ! K lopodu ni konverti la aliajn p er n ia ekzem plo, per nia ag ad o ! N e
laeiĝu ! K risto estas kun ni.
Vivu K risto !
Kion diras niaj legantoj
... « ini re sta s kaj ĉiam restos. sin c e ra favora al via ŝ a ta ta « K ato lik a M ondo », k iu lau m ia o p in io , b o n e kaj p ru d e n te se rv a s al k o m u n a a f e r o — de l’k ato lik a k re d o kaj de la E s p e ra n to .
S in c e re via
K aiin as P r o . A. D o m b ro v sk i.
El Rusujo
(O rig in a la le te ro al K . M .)
...V |.a g a z e to jn « K eto lik a M o n d o » uk aj> « L a J u n a B a ta la n to » m i ne ricev is a n k o ra ŭ ĝis h o d ia ŭ , kaj k re d e b le mi ilin n e ricevos, ĉar oni la re lig ia jn g a z e to jn k o n fisk a s...
A n ta ŭ d u -u n u ja ro j oni o fte a ra n ĝ is k o n tra ŭ - re lig ia jn le k cio jn . Ka p a s tro j, c e rte , Ĉeestis ilin kiel a p o lo g eto j d e sia k re d o kaj E k le z io . La /\
p a ro h a n o j d u m tiaj d iŝp u to j ĉiam sim p a tia s at . la p a s tro j, eĉ se ili n e ĉiam v e n k is sian a te ista n k o n tra ŭ u lo n . L a re lig ia se n to estas a n k o ra ŭ fo rta en niaj p a ro h a n o j. L a k o n tra ŭ re lig ia agi- ta d o n e m a lfo rtig is tiu n ĉi s e n to n , sed, k o n tra ŭ e , ĝ in eĉ p lifo rtig is. E n la n u n a ja ro u rb o n U fa v iz itis fam a predijcisto M e tro p o lito A. L i tra le - gis tie tri le k c io jn -d isp u to jn kaj ĉiam tro v is g ra n d a n su k c e so n . G ra n d a h a lo de te a tro ( p o r
1500 h o m o j ) estis p le n p le n a . L a p u b lik o , kiu a v id e m a estis p o r lib e ra v o rto , kiam la v o rto
«d isp u to » estis io n e o rd in a ra , to re n te iris al la te a tr o . L a im p re so e stis n e p ris k rib e b la . K un tia ta le n to de o ra to ra d o , k iu n h a v as la m etro- p o lito , k u n sia k le rec o im p o n a n ta al ĉ iu , li ŝa jn a s esti g e n iu lo k o m p a re k u n tiu j o p o n a n to j,
— plej in s tru ita j kaj k leraj p e rso n o j el p a rtiu - lo j, kiuj (estis se n d ita j al la d isp u to de tieaj U f a ’aj ĉefu lo j. O k azis tie l, ke la o p o n a n tc j — tro v ig is en plej rid in d a sta to p ro sia m alp rav o . T ie l scias la m e tro p o lito d ire k ti la esen co n d e la d is p u to . Ĉ a rm a tra jto de tiu o ra to ro estas a n k a ŭ se n a rtifik e c o kaj « la ik e c o » de lia p a ro - lo . O ni facile a ŭ sk u lta s lin, kv azaŭ ne ĉe serioz- tern a d is p u to , sed en g a jh u m o ra te a tro ĉe varia sp e k ta k lo sid a s la v e n in to . Kaj kiam e k so n o ris la i-a p o st la n o k to m e z c , la d is p u to finiĝis laŭ fik sita re g u la ro . O n i se n tis sin v ig la j, n e laci- g ita j, p re ta j, kiom a jn lo n g e a ŭ s k u lti lian p aro - lo n ... L a re z u lto e stis negativa. p o r ...
O ni b e d a ŭ ris , ke la lekcioj estis p e rm e sita j p e r c irk u le ro el M oskvo. Ĉ a r la p u b lik o ĉika- n a s p ri je n a j ek ze m p lo j : L a b o ris to , k iu aŭ sk u l- tis la le k cio n d e la m e tro p o lito A le k sa n d ro , ve- n in te h e jm e n , o rd o n a s al siaj fam ilian o j : — E d z in o , k ie estas n ia j ikonoj ( sa n k tu ls ta tu o j ) ? M etu ilin e n la ĝ u s ta n lo k o n , m o rg a ŭ v e n ig u p a s tro n p o r b a p ti la in fa n o jn . ... C ar n u n mi
k o n v in k ig is, ke D io e k z is ta s ... k tp . T ia re zu lto , eĉ se ĝi estu s o sc e p ta o k azo , c e rte n e ak celas la te n d e n c o jn d e ti u j , k ies task o e sta s, ĉiel kul- tu ri o ficialan a te is m o n ...
L a « V iv a n ta E k le z io o p re sk a ŭ tu te p e re is T io n ja m n e c e sig a s ĝiaj ĉefuloj. L a k re d a n ta ro eĉ n e d e z ira s a ŭ d i p ri ĝia re p re z e n ta n ta ro . Vi p o v as k o n k lu d i p ri la in d eco d e giaj a d e p to j laŭ tiu ĉi b ild o : « E p isk o p o » K uĉinskij el silka • p a s tra su rp lisb fa ris p o r si ĉem izo jn kaj ej ve- lu raj n ig ra j * o rn a to j k u d ris p o r si p a n ta lo n o jn kaj s u ta n o n __ P a s tro M. O rlo v d u m likvido d e m o n a h in e jo h a v ig is al si k e lk ajn sanktves- to jn kaj ta p iŝo jn ; el la sankta-j vestoj li k u d ris ne n u r p o r si s u ta n o n , sed eĉ p o r sia e d zin o ju p o jn kaj p a n to lo n o jn .... La tap iso j li lo tu m is. L a k re- 1 d a n ta ro tiam in d ig n is. P r i lia m a lm o ra le c o kaj m a lĉ a ste c o m i ja m ne sk rib a s, p e r tio mi tim a s m a lp u rig i m ia jn m a n o jn . — Mi p re z e n ta s al vi n u r d u p e rs o n o jn , sed mi c e rte p o v u s m u ltcen -
tigi tiu n ĉi k v a n to n j , K. K.
• • « • • 9 • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
La Unuigo Universala
por forigi tiun krimon: La Miiito
Gia k arak tero ju r a kaj ek sterp o litik a.
Ĝia disvolviĝo.
L a unuiĝo u n iv e rsa la : «zP o r forigi tiu n kriinon : la rnilito» estas nun sufiĉe'
konata, por ke ne estu necese red iri ĝian devenon, ĝ ian disvolviĝon, ĝian p rinci- pon kaj ĝian g ra n d a n im a n celon.
P ris tu d in d a p u n k to restas : ĝia ju ra
k araktero. a
ĉ iu j hom oj deziras la pacon kaj neniu kuraĝus p ersiste diri rig a rd a n te kunpa- ro lan to n : m i deziras kaj mi ŝatas la m i- lito n . N en iu eĉ la p arlam en tan o j plej p a trio ta j kiuj preferis voĉdoni favore p or la k o n trak to de L o carn o pli ol ŝajni ne pacem aj.
• Tam en>depoy!jO < >921 0^^414 francaj.^
p a rlam en tan o j kfiijiĝis>en grupoj p or doni al la paco fortan ju ra n fundam en- to n .
K io estas nova en k o m p ren m an iero de tiu j p arlam en tan o j kaj de la univer- sala unuiĝo su p re n o m ita ?
Ili o p in ias, ke se oni ne havus kodon p u n a n , se oni ne havus trib u n a lo jn , se oni ne havus ĝ en d arm o jn kaj p u n o jn , oni devus n un ankoraŭ tim i su r la vojoj la atak o jn de aliaj hom oj, tu ie kiel d u m la p rate m p o j. Ili o p in ias, ke la liomoj de- z ira n ta j m o rtig i n ajb aro n ne h ezitus fari tiu n krim on, se ili ne tim u s p u n o jn . L eĝo estas protekto de h o n estu lo j. E stas sam e in te r nacioj, kiel in te r hom oj. T ie l longe ĝis la ŝtatg v id an to j scios ke ili povos ek m iliti sen g ra n d a risko, oni ne povos forigi la m ilito n .
N ecesa estas su p era ju ĝ ista ro , antaŭ kiu estos d enuncitaj la ŝtatg v id an to j kaj tiu j, kiuj estos m a lh elp in taj la pacon p e r skribaĵoj, p e r p aro lo j, p er agadoj. T iu j krim uloj devas esti ju ĝ o taj kaj p u notaj de in te rn a c ia k ortum o, kiel la m o rtig an - to j. S cian taj ke antaŭ tiu su p era juĝista- ro ili riskus vivon, liberecon, honoron, ili p rip cn su s kaj ne in stigus al tiaj krim oj
uro irtternacia, ju ĝ ista ro in te rn a c ia , polico in tern acia, estas la rim edoj kon- sid e ra ta j de 414 francaj p a rla m e n ta n o j p o r starig i daŭreblar. pacon.
M alkonsentoj povas okazi in te r du g ran d aj kom ercistoj aŭ in d u striisto j. ĉ u ilis in tu rn o s alperforto? Ĉu la fam ilio aŭ la oficistoj de la u n u a iros en densaj vicoj gvidataj de laborestroj al la m aga- zenoj au fakrikejoj de la d u a . O ni ne perm esas tio n in te r la in d iv id u o j en la civilizitaj lan d o j. K ial oni perm esas tio n in te r la nacioj ? Ĉu oni ne povus ankaŭ ju ĝ ig i la m alk o n sen to jn in te rn a c ia jn de
in te rn a c ia k o rtu m o ?
L a respondo estas tio m k larv id eb la, ke la p ro jek to ju ra rek o m en d ata de Ia
U n u iĝ o u n iv ersala « P o r forigi tiu n k ri- m on : la m ilito » p ro g re s a s .'
L a asocio kalk u las e m in e n ta jn hom ojn d e ĉiuj o pinioj filozofiaj, religiaj aŭ po- litik a j.
I n te r i l i L ia K a rd in a la M oŝto D ubois, ĉefepiskopo de P a ris , estas H onor-K o- m ita ta n o .
K iu volas favore h e lp i laŭ d in d ajn klo- p o d o jn , tiu aliĝu a lU x io x U n iv e r se i . le
« P o u r su p p rim e r ce crim e : la g u erre » i3 o , rue de R ennes, P a ris, 6, kiu sendos p ro p a g a n d a n presaĵon.
R avmond L e L A N D A IS
A d v o k ato ĉe la A p elac ia K o rtu m o d e P a ris , h o n o rm e m b ro d e U n iv e rs ita ta R o n d o
d e S tu d o j F ra n c a j en V arso v io .
Noio de la tradukinto. — T re la ŭ d in d a j e sta s al k lo p o d o j p rip a ro lita j en la s u p ra a rtik o lo . K iu p o v a s, tiu d ev as h e lp i tiu n u n u iĝ o n . S ed la h o m a j n m e d o j p o r sta rig i la p a c o n ne estas sufiĉaj. L a leg an to j d e « Katolika Mondo n d e v as a te n ti la g ra v e c o n d e « Internacio katolika » p o r k u n ig i la k a to lik a jn fo rto jn , kiuj estas necesaj p o r starig i la p aco n p e r re g n o d e K risto . P . M.
Argentinanoj, cu estas vere ?
E n A rg en tin a E sp e ra n tisto (julio 1926) Jako V ilaseka ra p o rta s p ri vojaĝo, kiun li faris tra vilaĝoj ap u d P a ran a-riv ero . L i rak o n tas :
«K iu n en iam forlasis B uenos A ires, ne im agas kian vivon vivadas en la provin- coj la m iloj d a nigraj loĝantoj a p a rte - n an taj al la p a ra z ita klaso. — N i itmagu te n d a ro n faritan fel kano, in fan o jjh n u - d ajn , bufojn kiuj sa lta s kiel personoj, virojn trin k a n ta jn , v irin o jn kiuj fum as ĉe la ten d o la trid e k a n pipon de la tago, kaj d iru al mi Ĉu tio estas te rito rio apar- te n a n ta al la resp u b lik o aŭ estas angulo deTa. unu.aj loĝantoj d e la tero,ikvankam la lastaj ne fum is nek d rin k is.
N en iam m i forgesos la « ĝ en tileco n » de unu el la tie a j in d iĝ e n in o j, re sp e k tin d a p a trin o de ses in fan o j, kiam ŝi in v itis nin
«kiel gastoj» en sian ten d o n . U n u e ŝi pos- tu lis m onon por aĉeti «ion» M ia am iko
P erv esi, g ra n d a n im a kaj b o n k o ra, dona- cis al ŝi du p ia stro jn , ĉar li kredis ke la m alfeliĉa fam ilio ne v esp erm an g is pro m anko de kelkaj m o neretoj. P o st m o- m ento knabo revenas kun botelo p le n a de vino. E n la te n d o antaŭ ligna k ap eleto e n h a v a n ta la san k tan V irgulinon de Ita ti staras fera po to m a lp u ra kaj m albonodo- ra ( kiel la p ip o ). N i, tre resp ek tem e, sciigas ŝin ke ni ne soifas en ĉi tiu m o- m en to . L a in d iĝ en in o koleras sed p leni- gas la poton d o n a n te ĝin al siaj infanoj kaj m em trin k a s la re sta n ta n vinon p er la botelo.
L a re sp e k tin d a p a trin o p o stu las de m i ta b a k o n , b ru lig as la pipon kaj kom encas rak o n ti sian h isto rio n : « L a p a tro de la plej aĝa estas b razilian o , la p atro de ĉi tiu knabo estas p arag v ajan o , la p a tro d e ... »
L aŭ signo farita de la p a trin o la infa- noj foriras de la ten d o , ŝi m em ankaŭ.
R estas n u r k n ab in o , filineto de la brazi- lian o , kaj alia k n ab in o ĵus a lv e n in ta el a lia te n d o . E n ĉi tiu m o m en to m i m iras.
ke la san k ta V irgulino de I ta ti restas senm ova. M i sen tas naŭzon kontraŭ ĉi tiu j hom oj, kontraŭ la hom aro kaj pre- cipe kontraŭ la ŝ ta td ire k tisto j, kiuj per- m esas tia jn k rim o jn .
L a k n abinoj v id an te ke ni in ten cas foriri, d em an d as ĉu ni estas tim em u lo j.
O ni v idas en iliaj okuloj sig n alo jn ned u -
b eb lajn de te ru ra m alsan o . N i resp o n d as
n en io n , sed ni eliras k aresan te la revol-
veron, ĉar ni tim a s ke iu el la m u ltn o m -
braj p atro j de tiu fam ilio p rep a ra s em -
buskon ».
8a K olekto N ° 1 K A T O L IK A M O N D O J a n u a ro 1927
La Probleino de la katolika instruo en Hinujo
• • • •
E n la B u lte n o d e la K ato lik a I f in a J u n u la r o ju n a k a to lik a h in o ra p o rta s p ri in te rp a ro la d o , k iu n li h av is en R o n io k u n M gr. T c h a o , u n u el la ses nove k o n sa k rita j h in a j e p isk o p o j, kies bil- d o jn ni p u b lik ig a s ĉ ia p u d e . D e m ald ek s- tre d e k s tre n :M g r. T s u , M gr. H o u , M g r. Ĉ e n , M g r. C a o , M gr. Ĉ e n g , M g r. S o u e n .
M gr. T c h a o p ren is n ian m an o n kaj in v itis n in , sidiĝi en lia ĉelo por m alg ra n d a m o- m en to . E n la m allo n g a in te r- p aro lad o , kiu sekvis, ni ĉefe p a ro lis pri jen aj aferoj :
— D o d ep o st n u n , Via M oŝ- to , la konverto de n ia lan d o ra p id e progresos !
— H o je s ! D io estu b e n a ta p ro ĝi, kaj b e n a ta estu ankaŭ N ia S a n k ta P a tro , kiu rig a rd a s la m a lp ro k sim a n Ĥ inujon p e r tiom p a tre c a okulo ! Ln la m o -
m en to , kiam la p o litikaj fortoj o b stin e volas m eti nian p atro - lan d o n sub la influon de la ci- vilizitaj nacioj, sola L ia 1’apa M oŝto m etas Ĥ inujon eneg aleco ap u d la aliajn n acio jn . E vi- d e n te tiu ago forte im presos tiu jn el niaj sa m la n d a n o j, kiuj
akuzas la k ato lik ism o n , ke ĝi estas ins- tru m e n to dc fre m d la n d a influo, kaj tiel faligos unu el la plej b ed aŭ rin d aj an- taŭ ju ĝ o j.
— O n i d ira s, ke la ĥinaj katolikoj je la p lim u lto e sta s bonaj vilaĝanoj ne ko- n a n ta j ĉiun m o d ern an in stru o n ; ĉu tio estas vera ?
— Jes, m iaj karaj in fa n o j,/b e d a ŭ rin d e ĝ en erale tio estas m alfeliĉa realeco. Kaj ĝi estas u n u el tiu j p u n k to j, kiujn la konscia m isiisto de la esto n to tu te ko- m ence devos kuraci. D o pen su , ke ni katolikoj estis la u n u a j, tu te la u n u a j, kiuj evoluigis la in stru a d o n en Ĥinujo, kiuj m alferm is lern ejo jn , eĉ lern ejo jn p o r k n ab in o j, kiam la m a n d a rin a ro for-
m is la ekskluzivan cen tro n de la idola- naj in te le k tu lo j, kiam la virinoj ne de- vis scii nek sk rib i nek legi.
Ilo d ia ŭ , kiam la laikaj lernejoj pros- p eras en tu ta Ĥirtujo, kiam la nivelo de la ĝ en a re la k u ltu ro kaj de la scienca in stru a d o leviĝas kaj g ig an tp aŝe pro- gresas, ni ankoraŭ estas preskaŭ en la iam a stato ; ekzistas ankoraŭ lern ejo j, kies sola in stru a d o konsistas el kate
hism o, el vesper kaj m ateno-preĝoj ! S erio za klopodo devas esti d ire k ta ta , por p lib o n ig i tiu n situ acio n , se oni vo- las, ke la infanoj de la katolikaj fam i- lioj ne estu devigataj ricevi edukon en la a te ista j aŭ m a te ria n sta j lern ejo j, kiuj jam minac.as akiri la in stru m o n o p o lo n . A m iko — li estis idolano — d iris al mi iu tag e en tu ta sincereco, ke la m em - broj de n ia relig io estas plej « plendin- daj». «Vi ne havas hom ojn,’ li d iris al m i, vi havas n en iu n por defendi vian d o k trin o n kaj viajn san k tajn rajto jn en ĉiuj lab o rk am p o j. R igardu la p ro te sta n - to jn , ili havas ĉie siajn h o m o jn , kaj hom ojn, kies inftuo estas n e d isk u te b la . E kzem ple im ag u , ke k laslib ro estu pre- z e n ta ta p o i\ aprobo al la M inistro de
P u b lik a In s tru o ; la p ro testan to j povos tuj forigi la p u n k to jn , kiuj ne plaĉas al
ili, ĉar ili tie havas hom ojn ; kaj vi, vi lasas to n d i vin kiel ŝafoj ! R im ark u bone, ke la lib ro un u fo je a p ro b ita devos esti uzata ankaŭ en viaj k ristan aj ler- nejoj, eĉ se ĝi enh av u s sak rileg ajn era- roj kontraŭ la E k lezio de D io I S ed vi nen iam havos in flu h a v a jn hom ojn, kiom longe vi ne faros serio zajn klopodojn
por in stru i la kato lik o jn ».
T iu viro estis tu te p ra v a ....
D o depo«t la kom enco de sia pastreco M gr. T ch ao fiksis sian aten to n su r la konfesan in stru - on. L i kom encis in stru i ves- perk u rso jn , kiujn li baldaŭ tran sŝan ĝ is en tag lern ejo n vizi- ta ta n de 25o le rn a n to j. Ŝ arĝite je aliaj m isioj, M gr. - T ch ao ne povis rep ren i sian ag ad p la- non ĝis antaŭ tu te m ŭllonga tcm p o , kiam al li estas konfi- d ita la d ire k ta d o de k ato lik a kolegio en P e k in , kiun li tree- ge p ro sp erig is. — C etere M gr.
T c h a o rig ard as kiel tu te provi- denca la ag ad o n d e la k ara
P . L e b b e , kiu evoluigas elito n de la ĥina ju n u la ro , kiu poste laboros en ĉiuj kam poj, sam e en la p o litik a kaj a d m in is tra kiel en la eduka kaj in d u stria , oor la gloro de D io, por la disvastigo de
a regno de la E klezio. M gr. T c h a o per- m esos al niankaŭ, rev en an te en la aga- d k am p o n , kiu estos konfidata al li p er la P ro v id en co , organizi centron de kuna- gado kaj recip ro k a h e lp o de la katolikaj in te le k tu lo j, kiu nun estas d issem itaj kaj izolitaj en p lo rin d a sta to .
Kia b e la espero ĉe la horizonto !
J o s e p h C H E N .
Dlmacon 30 an de Januaro 1927
E s p e r a n t o - t a g o en Elbsrfeld
O ni a te n tu sciigojn d e ta la jn en la ru b ri- ko “ N ia M ovado ,, kaj en la an o n ca p a rto , p. 7.
la lasta horo de Sankta Pankracio
L e g e n d o d e E r n s t G o rlic h . ( V ien ) (E1 g e rm a n a lin g v o tra d u k is la a u to ro
Ci tiu le g e n d o e sta s el la lib ro G ottea Jung- vo lk » ( L a ju n a a ro de Dio) de Ernst G drlich.
E ld on ejo : O s te rre ic h is c h e J u g e n d g e m e in s c h a ft V ien, 3, H a in b u rg e rs tra s s e , 20, (A ŭ strio ).
p re z o : 5o a ŭ s tr. g r ., 35 g e rm . P f.
P a n k ra c io e stis k a p tita en la « c a rc e r » de
« C irc u s M a x im u s » . La feraj k aten o j s o n o re g is s u r liaj m a n o j kaj p ie d o j. Li g e n u is su r ŝto n a te ro kaj la vizaĝo estis le v a ta al D io. T ie l li p re ĝ is.
M alh ele e stis en la k a rc e ro . T r a d ik aj ŝto n o j n e p e n e tris ra d io de la su n o . Kaj ta m e n ĝi b ru le g is s u r la c irk e jo n . B lan k aj su n a j veloj estis tira ta j tra la g ra n d e g a k o n s tru a ĵo . R id a n te sid is k a p o n p o st k a p o en d e n sa j aro j la p o p o lo d e R o m o , a te n d a n te la lu d o jn , k iu jn festis la A u g u sto p o te n c a D io k le c ia n o . Ĉ a r d u d e k ja ro j e stis h o d ia ŭ , ke la volo d e la le g io n o j m iz e ra n sk lav id o n ilirik a n ai tro n o d e la C ezaro j lev is.
P a n k ra c io g e n u is en g ra n d a a ro d a a k o m p a- n a n to j : m a lju n e g a j p a stro j k u n a rĝ e n ta j h a ro j, viro j fo rte g a j, s e n a to ro j, idoj d e h e ro o j, kiuj k u n re ĝ is tra c e n tja ro j la h is to rio n d e R o m o , in fa n o j, k iu j p lo ra n te a p o g e tis sin ĉe siaj p a- trin o j, d e lik a ta j k n a b in o j kaj v irin o j, k iu j m o n - tris en siaj vizagoj g ra n d e g a n d o lo ro n , sed p li
g ia n d e g a n ĝ o jo n .
P a n k ra c io p re g is . N e n io n d e ĉio , kio ĉ irk a ŭ li e stis, li v id is. K aj en lia s p irito h o ro m o n - triĝ is, ĉe kies m e m o ro li p lo re tis m a lg o je . L iaj m an o j k a p tita j ŝlo siĝ is u n u en la a lia n : Li a ŭ s k u ltis voĉo n p a ro la n ta n al li : « P a n k ra c io , mi iros al la p a ra d iz o . E s tu vi la k o n so lo d e via p a trin o kaj la ap o g o d e ŝia m a lju n e c o . G ard u vi al D io ĉ iu jn ta g o jn d e via vivo ! »
T ia m li se n tis k ison a m a n s u r sia fru n to . Kaj m a n o k a re sis b e n a n te tra liaj b u k lo j k ris p a j.
E n la c irk e jo k rie g is la h o m o j. S a n g a k a d av ro k uŝis en lia sin o . La p a trin o ĉ e sta ris. Z ovgem e Ŝi su b a k v ig is sian ŝv ito tu k o n en la sa p g o n flu- a n ta n ...
P a n k ra c io p a lp is ĉ e la k o ro n . T ie kuŝis la tre zo - ro .S ia jn m a n o jn li volis e te n d i.N u n la k a ten o j so- n o re g is . Kaj la fa n to m o ced is al la o m b ro j d e m o rto n u n a . N e e stis fa n to m o — la h o ro e stis v e n a n ta !
L a p o rd o j d e la k a rc e ro m a lfe rm iĝ is. L a m o r- to n to j rig a rd is la a re n o n sa b la n . K o n tra ŭ e sid is la cezaro p u r p u r b r ila n ta . N u n li sin e k lev is. L a s c e p tro flu g etis d u m m o m e n to en la aero p o s te , ĝ o jeg is la tru m p e to j tra la c irk e jo : la festo ko- m e n c iĝ is.
La k a rc e re s tro j e n iris . Ili fo rp re n is la k ate- n o jn d e la k a p tito j. T ia m ili p elis la k o n d am - n ito jn p e r b a to j d e sk u rĝ o j en la a re n o n .
P a n k ra c io e k sta ris lib e re . L i sin tu rn is al aliaj. J a m li p ie d p re m is s u r sa b lo , m o rto n te . S u b ite li se n tis m a n o n s u r sia ŝ u ltro . Li sin re tu rn is .
A n ta ŭ e sta ris la p re fe k to d e la p re to ria n o j.
L ia o ra k ira so sk v am a b rile g a s kiel in fe ra v erv o . E n la m a n o li p o rtis la k a sk o n . N ig ra j b u k lo j e stis e n lia m a lh e la fru n to .
Kaj li k o m e n c is : « S id ig u , k n a b o . Mi v e n a s en la n o m o d e la C ezaro , »
P a n k ra c io o b e is. L a alia e k sid is ĉe li p le j p ro k sim e . *
< L a c ez a ro n m a lĝ o jig a s via in a lfo rta ju n e c o . L i volas v ian feliĉo n . Vi refu zis ĝin kaj vi n u n e sta s k o n d a m n ita . K aj ta m e n m in se n d a s D io - k le c ia n o al v i. A n k o ra ŭ u n u fo je li a lp o rto s al vi sia n fa v o ro n . »
P a n k ra c io sin c e re rig a rd is la p re fe k to n :
« Mi d a n k a s C e z a ro n p ro Iia fav o ro . Li zo rg is pli m u lte p ri m ia feliĉo ol m i. T a m e n m i n e a k c e p to s lia n fa v o ro n , a n k a ŭ n u n n e ! »
, L a p re fe k to sile n tis d u m m o m e n to .
« D io k le c ia n o e sp e ris, ke la tu rm e n to d e la k a rc e ro kaj la tim o d e la m o rto ro m p o s la rig i- d e c o n d e k n a b o . »
, « A n k o ra ŭ pli g ra n d e g a ol tim o m o rta estas tim o p ek a ». P a n k ra c io e k v id is al cielo.
L a alia p re n is la m a n o n d e la k n a b o en sian :
« K aj ta m e n la C ez aro v o las d o n i al ĉio n ,
8a K olekto N° i KATOLIKA MONDO Ja n u a ro 1927
L A D E Z I R O
D E L A J A R C E N T O J
« L ’O sse rv ato i e R o m a n o » la d u o n o - liciala o rg a n o d e la V a tik a n o , sa lu tis la k o n s a k ro n d e ses ĥ in aj e p isk o p o j p e r je n a
a rtik o lo : . ,
L a novaj ĥinaj episkopoj estas in te r ni, en tiu Romo « L ouo-M a-fu » tiom ofte n o m ita p er ili kun p ro fu n d a respek- to kiel la sid ejo de la S an k ta P a tro , de la « K iao-hoa-koang », kiu en la okuloj de la ĥinaj k ristan o j kaj p astro j estas vere io D ia su r la tero. Ili estas in ter ni, kaj oni povas im agi la en tu ziasm o n , la scivolem on, kun kiu m iloj kaj m iloj, m ilionoj d a ĥinaj buŝoj kristan aj kaj eĉ idolanaj nun rip e ta s kun ev id en ta ple- zuro tiu jn du nom ojn : L ouo-M a-fu,
K iao-hoa-koang.
T io estas okazaĵo u n ik a kaj eksterordi- n a ra por Ĥ inujo, tio estas okazaĵo por la tu ta E klezio dc K risto.
H o d iaŭ p li ol i^im, estas certe oportu- ne, an taŭ ĉi tiu j evid en taj efikoj de la p ro v id en cia E n cik lik o « R erum Eccle- siae », rem em ori en g ran d aj linioj, kion la S a n k ta Seĝo faris en la p asin teco por la evoluo de la katolika kredo en H in u - j°-
K var ja ro jn n u r post la fondo de la S a n k ta K ongregacio p o r la P ro p a g a n d o de l ’K redo (P ro p a g a n d a F id e i), oni tro- vas, en la ja ro 1626, letero n d a tita n de la 11 novem bro, a d re sita n al la episkopo de J a p a n u jo , re z id a n ta en M acao ; ĝi a d m o n is lin, akcepti e n o rd e n o jn kaj pas- trecon la ja p a n o jn , kiujn li trovus nece- saj kaj k a p a b la j.
E n i6 3 o , D 28 novem bro, la S .C .P .F . rip e ta s la sam an adm onon por H in d u jo kaj citas la sam ajn kaŭzojn, k iu jn alpo- rtis B en ed ik to XV-a kaj P io X V I-a : ĉar tiel faris se n d u b e la A postoloj kaj la
E piskopoj de la P riin ita v ia E klezio ; Car la indiĝenoj ĝuas p li ĉar ili konas pli bone ilia jn lingvon, k u tim o jn sen-' toj n .
E n i65g, kun v o lita sin g ard em o , la sa m a sa n k ta K ongregacio m anifestis sian ap ro b o n por la ebleco, ke iu in te r la indiĝenaji pastroj estu konsi- d e ra ta in d a de la episkopeeo.
E n i678, la 7 aŭgusto, la S. K on-
gregacio resp o n d is al la A postola Vi- kario d e T o n k in , p e rm e sa n te al la in d iĝ en aj episkopoj la uzon d e la pontificaj kaj aliaj prerogativoj ( privi- leg io j). Kaj m allonge poste. la 27 ja n u a ro 1687. en d o k u m en to adresi- ta al A postostolaj Vikaroj de la sam a regiono, ni legas : « In te r la ĉefzo rg°j de la S .C .P .F ., la konservo de la p aŝtisto j en la m alp ro k sim aj regionoj su p eras ĉiujn aliajn . »
Sed an taŭ e ankoraŭ ni havis la pa- p ajn K o n stitu cio jn « In E x celsa » kaj
« S p e c u la to re s » de K lem ento IX -a ( 23 sep t. i65g ) kaj la alian de K lem en- to X-a (2 3 dec. 1673 ) « D ecet Ro- m an u m Pontificem », kiuj p ro k lam as ĉiuj en la sam a m an iero , ke la apo- sto la j episkopoj estas sen d ataj al Ĥin- ujo « eo p o tissim u m fine », ĉefe por tiu celo, ke ili form u la id iĝ en an pas- traro n kaj ke, kiam la kredo kaj la nom bro de la k red an to j kreskas, ili sta rig u la in d iĝ en an eklezian h iera- lk io n . C etere ln o c e n to X I-a jam donis p len an > ‘p ° teneon a l staJ delegatoj kaj al la episkopoj de H elio p o lis kaj de « B eriten se », devigi, eĉ kun punoj la A postolajn V ikariojn, in stru i siajn in d iĝ en o jn , por p re p a ri iom po st iom la vojon al la starigo de indiĝenoj episkopoj, kiel oni faris alie.
E n la sam a senco estas co m p ren a- taj la Brevoj d e K lĉ m e n to X I-a « D u- dum F e lic is » ( 7 dec. 1702 ), la D e- kreto de K lem en to X II-a ( 6 a p rilo 1736 ), la parohaj konstitucioj de B ene- d ik to X IV -a, la E n cik lik o de P io V l-a
( 10 m ajo 1775 ) kaj la d ekretoj kaj in stru k cio j, kiujn G regoro X IV -a eldonis
pere de la S .C .P .F .
E stu s u tile relegi tiu n a d m irin d a n in stru k cio n de la 23 no v em b ra 1845, en kiu estas re p re n a ta en in stru a m a n i e r o
la tu ta tra d ic io de la E klezio, por pruvi,
k e ekzistas du ĉefaj kaj necesaj iloj por p ro p ag an d i kaj organizi la kato lik an re- ligion : in d iĝ en a p a stra ro kaj in d iĝ en aj episkopoj. S ed G regoro X V I-a en tiu in stru k c io k o n statas kun bedaŭro, ke m algraŭ la daŭraj klopodoj? de la S a n k ta Seĝo la sukceso ne resp o n d is al tio , kion li prave prom esis al si, speciale en Ĥi- nujo.
D ep o st tiu m o m en to inultaj jaro j pa- sis, kaj la papoj neniam ĉesis rip e ti la ad m o n o n .
D ic c c s a K a r t o d e la s c s ĥ j n a j e p is ljc p o j
S ed kial rem em origi ĉiujn K o n stitu - ciojn, D ek reto jn , In stru k cio jn de la di- versaj papoj ?
,N e k L eono X I I I - a ' nek P io X -a, nek B en ed ik to XV-a havis Ia ĝojon povi sa- luti tion « novan epokon ». L a g ra n d a ĝojo realiĝ as al la S a n k ta P a tro P io X I glore reg an ta, al la « P a p o d e l a M i - sio ».
Kaj ni dediĉu al tiaj novaj ĥinaj epis- kopoj la litu rg ia n deziron « ad m u lto s annos». Kaj al la g ra tu lo j, kiuj ni adre- sas al ili, ni donu la deziron, ke b ald aŭ aliĝu m u ltaj aliaj kunfratoj en la episko- peco p o r la plej g ra n d a bono de tiu k ara kaj v asta Ĥ inujo !
Abonprezoj por la jaro 1927
A n g lu jo 1 s H u n g a r u jo i , 2 p e n .
A rg e n tin o 0.75 p o Ita lu jo 5 lir.
A zio 1 s J a p a n u jo x s.
A ŭ stralio 1 s Ju g o sla v u jo i5 d in .
A ŭ s tru jo !-7 s L a tv u jo 1 s.
B elg u jo 1.7 b e l. L ito v u jo 2.5 lit.
B razilio 2 m r L u k se m b , 6 fr.
B u lg a ru jo 3o lew. M eksiko 0 .2 5 d .
C e h o slo v a k u jo 7 kĉ N e d e ria n d o 0 .7 fl.
C e n tra A m e rik o 0.25 dol P o lu jo 2 Z l.
D a n u jo 1 k r P o rtu g a lu jo 4 esc.
D a n z ig io 1 s. R u m a n u jo 40 lei
F ra n c u jo 6 fr. S v e d u jo 1 k r.
G e rm a n u jo i R M S v isu jo 1,25 fr.
G re k u jo iS d ra h U so n o 0.25 d .
H is p a n u jo i.5 pes.
C iu j p r e z o j oataa k r a r o n j a - r a j k a j p a g o t a j a n t a ŭ a .k io n li p o v as : riĉ e c o n , h o n o ro n , g lo ro n . Li vin volas e d u k i kiel filon p ro p ra n . K iam vi cstos g ra n d a , c e rta estos al vi la ĉefeco d e la a rm e o au la k ro n o d e la k u n re g a n to , »
L a k n a b o rifu zis :
« M in n e in c ita s ĉiuj aĵoj te ra j ! Al mi d o n o s la S in jo ro pli m u lte ol al m i d o n u s ĉiuj p rin c o j d e tiu ĉi in o n d o !«
L a p re fe k to rig a rd is P a n k rc a io n p ik a n te :
« E b le l a t C ezaro h a v a s j o n k io n ne p o v as d o n i via fa n to m a k re d o . Ce la b o rd o j d e la K a m p a n io , ĉe la m o n ta ro d e M izeno e sta s kons- tru a ta j b eleg aj k a m p o d o m o j. T ie re g a s e te rn a p rin te m p o . F o r p re n u vi ĉ iu jn , se al vi ili pla- ĉas. C ezaro d o n o s ilin al vi. K aj k u n ili li d o - n o s la g o jo n , h a v ig o s al vi la plej b e la jn skla- v in o jn > d e lia m o ŝto . K u n s o n o re g o d e fiu to j, k u n c e n tja ra v in o F a le rn a , k u n d a n c o d e la k n a b in o j vi tra v iv o s v ia n ju n e c o n ! »
P a n k r a c io n e re sp o n d is. ,
« Mi v in k o m p re n a s , k n a b o ! G is h o d ia ŭ vi e stis in fa n o , in fa n o n a iv a . Vi n e k o n is la inci- to jn d e la m o n d o . N u r p ro tio vi sek v is la m al- h e la n k re d o n fa n to m a n . » »
L a k n a b o sin ek lev is ra p id e :
« M i n e s c ia s , p ro kio la C e z a ro tie l zo rg as p ri m ia feliĉo. M i n e v o las n e , m i n e volas ! »
A n k a ŭ la p re fe k to sin levis, P le j, p ro k sim e n ĉ e ira n te li sib lis : « L a p o tin c a C ezaro e sta s pli g ra n d a ol vi k re d a s , k n a b o . L i v in p u n o s tie l, k e tra fo s v in p eze. L i scias, ke vi n e tim a s la m o rto n . P r o tio vi n e m o rtu , vi v iv u e n m al- h o n o ro ! Vi rifu zis l a . fav o ro n d e la C ezaro . S e d a n ta ŭ ol la lu d o j e sto s festitaj oni Vin tra n s -
d o n o s al sin jo ro kiel sk la v o n , a n ta ŭ kiu vi tre - m eg o s, e ĉ s e li v e n as k a re s a n te . Kaj vi d e v o s obei !
P a n k ra c io k o m p re n is . P r e n a n te li ŝ!osis la m a n o jn u n u en la a lia n kaj b a lb u tis : « Kaj p io k le c ia n o e k faro s ĉi tiu n fiagon ? »
L a p re fe k to rig a rd is lin rid e ta n te : P ro tio la d o n a s al vi sian v o rto n C e z a ra n . — P e r la m a n o li m o n tris en la c irk e jo n , k ie la lastaj m izeru lo j m a le s p e ra n te b a ta lis k o n tra ŭ la leonoj
— ĉu vi e k v id a s tie la b la n k a jn k o rp o jn , d is- p e c ig ita jn kaĵ d is ŝ irita jn ? lli e sta s m o rta j kaj vi k re d a s , ke ili e sta s n u n en la p a ra d iz o . S ed vi viv o s, vi vivos k u n ju n b e le g a k o rp o , p o r n e n ia m e n iri e n la p a ra d iz o n ».
P a n k ra c io p lo re g is. L ia tu ta k o rp o tre m e tis su b la tim o d e lia ĉasta a n im o . Li e k p a ro lis : «Ta- m e n m i n e p o v as v in p e rfid i, a m ik o j ! »
L a p re fe k to sin k lin is al la k n a b o . L ia s p iro tu ŝe tis la v izagon H orantan kaj d u d e m o n a j oku- loj sin b o ris en la o k u lo jn k n a b a jn :
« D io k lecian o ne v o las, ke vi p e rfid u v ia n k re d o n . E n la im p e rio d e R o m o ĉiu k re d o p o v as ek zisti» .
P a n k ra c io e k v id is m irig ite :
« P r o kio n in li p e rs e k u ta s ? > — L a te n ta n to n e a te n tis la d e m a n d o n .. L i k a re s is la b u k lo jn d e la k n a b o :
« Vi m o n tru n u r , ke vi o b e a s al la C e z a ro . D o n u vi in c e n so n al lia b ild o , p o ste vi esto s lib e ra . »
Kaj m a le a ŭ te li a lp a ro lis :
« T io n e e sta s p e rfid o d e k re d o . P u r a k o m e d io sen e n h a v o ! K elk iu faris tio n kaj re stis fidela al sia k re d o >.
P a n k ra c io h e z itis. L a tu r m e n ta d u b o m a lh e li-
gis lian v iz aĝ o n . E n k o n v u lsio li te n is la m a n o jn su r la k o ro . L a alia lin e k v id is e m b u sk e m e :
« V ia s in jo ro vin a te n ta s , k n a b o ! »
S u r la fru n to d e P a n k ra c io m o n trig is p eza m ien o . L ia o k u lo vidis te re n , k iam li p a ro lis :
« M i o b eo s al la C ezaro ! »
R id o d e m o n a m o n triĝ is s u r la lipoj de la pre- fekto. L i te n is la m a n o jn d e la k n a b o . T ia m li re tirig is ! R u ĝ a sa n g o d eflu is tra la v s ta ĵo d e P a n k ra c io al la te ro . A n k a ŭ la k n a b o rim a rk is ĉi tio n kaj li fo rĵe tis lin fo rte . F e ra d e c id e m o e stis leg eb la s u r la vizaĝo in fa n a : « F o r ir u vi, te n ta n to f L a S in jo ro e sta s k u n mi ! L i m in p ro te k to s ! »
L a k n a b o p re m is la m a ld e k s tra n s u r la k o ro n kaj p e r la d e k s tra b ra k o li faris la sig n o n d e la k ru c to . »
P o lv a ro lin ĉirk aĵiis. K iam la ek vido a p e riĝ is, la alia e stis m a la p e rin ta . N u r e n la te ro m o n - triĝ is d u g ra n d e g a j p ie d p re m o j kiel p ie d p re m o j d e g ra n d e g a j ĉ ev a lo j.
N u n g e n u is P a n k ra c io kaj d a n k a n ta li p re ĝ is al la S in jo ro de la ĉielo. L a ŝ v ito d ra p o n p a tri- n a n li p re m is al la lip o j. S a n g o flu a n ta e stis ĉ e sin ta . R e e k rie g is 3a leonoj e n la c irk e jo kaj la tru m p e to j so n o re g is.
S ola e n iris P a n k r a c io la a re n o n . L a p o p o lo m iris. L a fo rta k n a b o p la ĉa s al ĝi.
M eze e n la te ro s a n g a , k ie a n ta ŭ tri ja ro j la p a tro s ta ris , s ta r a s P a n k r a c io . S ia jn b ra k o jn li lev is al la ĉielo kaj lia v izaĝ o sim ilis al vizaĝo a n ĝ e la . K aj liaj lipoj m u rm u ris . « H o , p a tro , m i
v e n o s ! » \
P o s te sin ĵe tis al li la le o n o j.
8a Kolekto N° 1 K A T O L IK A M O N D O Januaro 1927
Eblczia Revuo
Mallongaj Katolikaj Sciindojoj ) AMERIKO
L a a u te r ik a j k a to lik a j u n iv e rs ita to j a ra n ĝ is Jsd u k a n S e m a jn o n e n W a s h in g to n , 7 - i 3 n o v . ; la ĉ eftem o ĵ e stis : e d u k o kaj re lig io , la a m e rik a K o n s titu c io kaj la p a trio tis m o , la k a te h is to j, la p a ro h a j le rn e jo j, k o rp a sa n e c o kaj m o ra lo , d u a - g ra d a j le rn e jo j kaj k o le g io j.
L a m a n k o de in d iĝ e n a j p a stro j e n S u d a - m e r ik o e sta s g r a n d e g a . E k z . p o r i3 m ilio n o j da a n im o j en la n o rd a j ŝ ta to j d e B ra z ilio ekzis- tas n u r io o o ln d iĝ e n a j p a s tro j.
ANGLUJO
L a K a to lik a j V irin a L ig o d c A n glu jo. (« C a- th o lic W o m e n ’s L e a g u e ») h a v is sian ja rk u n v e - n o n en L o n d o n , 22 n o v ., s u b p re z id o d e M g r.
B u tt, tito la e p isk o p o d e C am b y -so p o lis kaj h e lp e - p is k o p o d e W e s tm in s te r. O ni elek tis p re z id a n tin o d e la L ig o M iss K a th le e n B alfe ( E b le vi m e m o - ra s, ke ŝi en la IK A -k o n g re so d e O x fo rd e stis u n u el la p re z id a n tin o j d e la V irin a C o n fe re n c o !)
■Oni a u d is r a p o r to jn p ri sk o ltism o d e ju n u lin o j, p ri la U n u iĝ o d e K ato lik aj P a tr in o j kaj p ri la k n a b in a le rn e jo d e B e th le h e m fo n d ita p e r la
L ig o en P a le s tin o s u b la a n g la m a n d a to .
L a a n g lik a n a eklasio h av is sia n la s tja ra n kon- g re so n en S o u th p o r t, 4-7 o k to b ro ; k elkaj ep isk o - poj kaj la p lim u lto d e la k o n g re so n e p lu e reko- n as kiel k re d a rtik lo n la ek zisto n d e la in fe ro .
S o c i e t o d e J o a n n e s C h r y s o s t o m u s fo n d iĝ is
•en L o n d o n s u b p re z id o d e K a rd in a lo B o u rn e . C elo e sta s la a g a d o p o r la re u n u ig o d e la o rie n - taj ek lezioj k u n R o m o . P in e d e o k to b ro o k azis e n R o m o tie l n o m a ta O r ie n ta - L itu r g ia S e m a jn o p o r p lib o n ig i la k o m p re n o n d e la a n g la j k a to - likoj p ri la o rie n ta j litu rg io j. E n la m a lfe rm a k u n v e n o p a ro lis K a rd in a lo B o u rn e kaj M g r.
d ’H e r b ig n y S . J . , d ire k to ro d e la P a p a O rie n ta I n s titu to e n R o m o .
AZIO
E n H in d u jo d e p o s t n o v ja ro 1927 a p e ra s n o v a ĉ iu ta g a ĵu r n a lo d e la K a to lik a U n u iĝ o de B en- g a lu jo tv C a th o lic H e r a ld of In d ia ».
P r i la s e s n o v a j h in aj e p is k o p o j ni „ ja m r a p o r tis . L a u n u a h in a in d ig e n a e p is k o p o e stis M gr. L o O . P . (n o m ita L o p e z ) n a s k ig in ta 1616 e n F o k ie n , a p o sto la v ik a rio d e N a n k in , ep isk o - p ig ita la a p rilo i685 e n M acao kaj m o rtin ta la 27 fe b ru a ro 1691 en N a n k in .
L a k a to lik a j o r d e n o j kaj k o n g r e g a c io j e n i l i n u j o . 16 v ira j o rd e n o j a d m in is tra s i l i n u j o n . J e n iliaj n o m o j kaj la n o m b ro d e la te rito rio j a d m in is tra ta j :
M is s io n s E t r a n g e r e s d e P a r is » 14 v ik a rie jo j, L a z a ris to j, 11 v ik a rie jo j,
E ra n c is k a n o j, 10 v ik a rie jo j, ( 5 ita la j, 1 b e lg a , 1 h is p a n a , 1 g e rm a n a , 1 fra n c a , 1 n e d e rla n d a ), 3 p re fe k te jo j (1 ita la , 1 a m e rik a n a , 1 in d iĝ e n a ), S e u tis to j, 4 v ik a rie jo j, 2 p re fe k te jo j,
E k s te rla n d a j M isioj d e P a r m a , 4 v ik a rie jo j, D o m in ik a n o j, 3 v ik a rie jo j, 1 p re fe k te jo ,
P a tro j d e la D ia V o ito (S te y l), 2 v ik .: 1 p r e f . , K a p u c in o j, 1 v ik .,
E k s te r la n d a j M isioj d e R o m o , 1 v ik ., O rd e n o d e S a n k ta A u g u s te n o , 1 v ik ., S a le s a n o j, 1 v ik .,
I n s titu to d e S a n k ta K o lu m b a n o , 1 p re f., P a s io n is to j 1 p re f.,
P ik p u c ia n o j, 1 p re f.,
P a tr o j de, M a ry k n o ll, 1 p re f..
FRANCUJO
K a te ĥ is m a in s t r u o p er film o e sta s p ro v ita e n F ra n c u jo . O n i p r e p a r is d e k ĥ lm o jn , k iu j b e - z o n a s p o 40 m in u to jn d a p re z e n ta te m p o . L a film oj p r itr a k ta s . la se p s a k ra m e n to jn kaj la s a n k ta n s o n m e .
S p e c ia la fa k u lta to por k a to lik a ĵ u r n a lis t i- . ko n u n e k zista s ĉe la k a to lik a u n iv e rs ita to d e L ille ( F ra n c u jo ). L a s tu d o j d a u ra s tri ja r o jn . L a p ro g ra m o e n h a v a s k ro m la ĝ e n e ra le k le rig a j fa- koj in te le k ta n , m o ra la n kaj re lig ia n e d u k o n kaj te k n ik a n -a d m in is tra n p r e p a r o n .
L a ŭ n o v a alv o k o d e g e n e ra lo C a s te ln a u la « Fĉd&ration Nationale Catholique » ja m h a v a s d il ol 2 5 o o .o o o a n o jn .
La francaj cefepiskopoj kaj ep /sZ ro p o /k u n v en is e n P a r is 23-24 n o v . p o r ĉefe p r itr a k ti la p ro - te k to n d e la k a to lik a in s tru a d o .
E n S o isso n s o k a zis la • u n u a k o n g re s o d e la
Federacio de la Paĝioj de Kristo kaj d e la K ava- liroj d e 1’K ru c o , s u b p re z id o d e M g r. B in e t.
E n M o n tp e llie r o k a zis la 14 n o v . katolika kongreso. L a k o m u n is to j a ra n g is k o n tra ŭ -d e -
m o n s tra c io n . R e z u lto : 6 a re sto j.
E n P a r is e stis 26-22 n o v . la « tagoj de la fa m ilio ». L a K a to lik a A so cio d e la ^ e fo j d e F a m ilio k u n v e n is , o n i p ro te s tis k o n tra ŭ la ofen- sivo d e la laik a le rn e jo kaj p o stu lis la u n u e - c an fro n to n p o r la lib e re c o d e la in s tru a d o .
GERMANUJO
En la du plej grandaj stacidomoj de Miinchen
n u n en ĉiuj d im a n ĉ o j kaj ek leziaj festoj oka- zas d u k a to lik a j d ise rv o j en la a te n d o s a lo n o j je 3 .3 o h . kaj 4 .0 0 h . fru m a te n e , p o r ebligi al la k a to lik a j v o ja ĝ a n to j, a ŭ sk u lti m e zo n . L a s p e rto j e sta s b o n a j.
HOLANDO
L a p a p o k a j la k a to lik a j lern ejo, o k aze d e a ŭ d ie n c o d e la h o la n d a p re la to M gr. D -ro S c h rij- n e n , p ro fe s o ro d e la U n iv e rs ita to d e N ijm e g e n la p a p o la ŭ d is la k a to lik a n le rn e jo o rg a n iz a ĵo n d e N e d e rla n d o kaj ĝ ia n c e n tre jo n e n *s G re v e n s h a a - g e, kaj d iris , ke laŭ L ia o p in io gi e sta s « la plej b o n a , k iu n Ni k o n a s ».
ITALUJO
L a I ta la F e d c r a c io d c K a to lik a j V ir o j h av is sian k o n g re s o n e n R o m o . T ie la S a n k ta P a tr o fa ris p a ro la d o n , e s p rim a n te sian g o jo n p ri la su k ce so d e la aso cio , k iu k re sk is d e 7000 m e m b ro j e n la ja ro 1923 al 4 0 0 0 0 m e m h ro j d e la n u n a ja ro ; li e s p e ra s , ke b a ld a ŭ la n o m b ro e sto s 4 0 0 .0 0 0 . Li p o s te sp e c ia le a v e rta s ke oni ĉ iam b o n e d isig u la k a to lik a n a g a d o n d e la p o litik o .
L a i t a l a r e g i s t a r o jm b lik ig is se v e ra jn d e k re - to jn k o n tra ŭ la o b s c e n a g a z e ta ro kaĵ k o n tra ŭ ĉiaj n e m o ra la j b ro ŝ u ro j, rev u o j kaj b ild o j.
P o r la r ip a r o d e la B a s ilik o d e S a n k ta P a ŭ lo en R o m o *la ita la re g is ta ro d is p o n ig is 3 .3 o o .o o o .
POLUJO
La polaj protestantoj h av is la u n u a n k o n g re so n d e ĉiuj « ek lezioj » kaj sin o d o j en W iln o , 9-11 n o v . O n i k lo p o d o s u n u ig i la p ro te s ta n ta jn k u lto jn e n la la n d o kaj d e c id is fiksigi ĉe la R e fo rm a c ia M o n u m e n to en G e n e v e a n k a ŭ p la k o n p o rta n ta n la n o m o jn d e la p lej fam aj p o laj re fo rm a c iu lo j.
SVISUJO
L a 4-a K a to lik a G a z e ta r a T a g o d c S v i - s u jo o k a zis fin e d e o k to b ro en S u rs e e . T ie k u n - v e n is s a m te m p e la aso cio j d e la k a to lik a j ĵu r- n a listo j kaj v e rk isto j kaj de la k a to lik a j eld o - n is to j.
La katolika universitato de Friburg en Svisujo
e sta s s e n d u b e u n u el la p lej b o n a j laŭ ĉiuj vid p u n k to j. L a ŭ p ro fe s o ro j kaj s tu d a n to j ĝi e s ta s v e re in te rn a c ia . E n la n u n a v in tro g in v izitas 624 s tu d a n to j : 259 e n la te o lo g ia , i5 5 en la ju r a , n 3 e n la filozofia kaj 97 en la n a tu r- s c ie n c a fa k u lta to . J e n la s ta tistik o laŭ la n acio j d e la s tu d a n to j :
S v isu jo F r a n c u jo G e rm a n u jo U s o n o
N e d e rla n d o G r a n d b r itu j P o lu jo
Ju g o sla v u jo H is p a n u jo Ita lu jo
A ŭ s tru jo L ito v u jo H u n g a r u jo
3y3 62
44 3 i 28
kaj Ir ia n d o i5 11 14
7 6 7 6
4
L u k s e m b u rg o 3
B e lg u jo 2
K a n a d o 2
P o r tu g a lu jo 1
R u s u jo 1
L ic h te n s te in 1
D a n u jo 1
B u lg a ru jo 1
T u r k u jo 1
Ĉ ilio 1
K o lo m b io 1 J a p a n u jo 1 1
PERSONAJ SCIIGOJ
La episkopo de Scranton (Usono). M g r. M ich el H o b a n m o rtis la i3 n o v ., 7 3 -ja ra .
. P. Heiririch Abel S. J. m o rtis e n W ie n ( 23 n o v . ), 8 3 -ja ra . L i b a ta lis k o n tra ŭ la m o v a d o
« L o s v o n R o m » 1891-97 kaj p o r la triu m fo d e la k ris ta n a -s o c ia la p a r tio kaj d e D -ro L u e -
g e r e n W ie n ; li o rg a n iz is m u lta jn p ilg rim o jn al
M a ria -Z e ll. •■ ■ •< ./
L a e p is k o p o d e D ijo n M gr. L a n d rie u x m o rtis e n P a r is la 11 d e c .
En Barbastro ( H is p a n u jo ) m o rtis M gr. E m ile J im e n e z y P e re z , tito la e p isk o p o d e A n th e d o n kaj a p o sto la a d m in is tra n to d e B a rb a s tro 63-jara,
En Paris a lv e n is la 3 n o v . la n o v a a p o s to la n u n c io M g r. L o u is M a g lio n e , tito la ĉ e fe p isk o p o d e C e s a re a en P a le s tin o kaj ĝ is n u n n u n c io en S v isu jo .
En Zagreb o n i in a ŭ g u ris e n n o v e m b ro m o - n u m e n to n p o r M g r. fo sip Ju raj- S tro s s m a y e r ( i 8 i 5 - iq o 5). Li e stis e p isk o p o d e D ja k o v o kaj a p o s to la a d m in is tra n to d e B e o g ra d , fo n d is m u l- ta jn le rn e jo jn , s e m in a rio n , sla v a n a k a d e m io n en Z a g re f (A g ra m ), u n iv e rs ita to n , e stis ĉefo d e la K ro a ta N a c ia P a r tio en la zAŭstra- l l u n g a r a Im p e rio . E n la V a tik a n a K o n cilo li e stis u n u el la ĉefoj d e la o p o z icio k o n tra ŭ la p ro k la m o d e la p a p a s e n e ra re c o , sed p o ste s u b m e tis sin .
J u l e s v a n d e n H e u v e l m o r t i s . 7 2 -ja ra la 23 o k t. Li estis p ro fe s o ro d e ju ro ĉe la k ato li- ka u n iv e rs ita to d e L o u v a in , 1899-1907 M in istro d e J u s te c o , 1915-1919 d e le g ito de B elg u jo ĉe la V a tik a n o , 1919 s u b s k rib in to d e la k o n tra k to d e V e rsa ille s.
L a J e u n e R ĉ p u b l i q u e , jo u r n a l h e b d o m a - d a ire , re n d a n t c o m p te d e to u te s les m a n i- fe sta tio n s d u m o u v e m e n t d e m o c ra tiq u e in ter- n a tio n a l p o u r la p a ix d o n t le C o n g re s d e B ier- ville est la d e rn iĉ re e t la p lu s re te n tis s a n te . E lle a, p o u r d ire c te u r, M arc S a n g n ie r e t, p o u r re- d a c te u r en c h e f, G e o rg e s H o o g , p re s id e n t et s e c re ta ire g e n e ra l d e ces C o n g rĉ s L e p rix d e 1’a b o n n e m e n t e st d e 25 fra n c s fra n ^ a is p a r a n . B u re a u x : 34 B o u le v a rd R a s p a il, P a r is (V I Ie).
L e te r k e sto
A1 k e lk a j g e s a m i d e a n o j c n A u s t r u ĵ o . K o ra n d a n k o n p ro viaj b o n d e z iro j kaj a k u ra ta p a g o .
G efra to j C o x ,M e l b o u r n e .D a n k o n kaj s a lu to n L ib ro j m e n d ita j estas fo rse n d ita j ja m en D ecem - b ro . E s p e ra n to - B ib lio k a to lik a n e ja m a p e ris .
N iaj g e lc g a n to j b e lg a j kaj ita la j p o v a s n u n p a g i p e r p o ŝtĉ e k a k o n to . P a g ilo e sta s a ld o n ita al la n u n a n u m e ro . L a a b o n p re z o jn oni v id u e n la sp e c ia la ru b rik o .
P o l u j o . V iaj b o n d e z iro j kaj sa lu to j ĝ o jig is in m u lte . B o nvolu d a ŭ rig i v ia jn k lo p o d o jn . E n a ŭ g u s to ni e s p e re b le in te rk o n a n tig o s k u n vi. N ia k u n re d a k to ro K a s p a r M a y r ja m je P a s k o v iz ito s k e lk a jn u rb o jn kaj g r u p o jn e n P o lu jo .
N i a j a b o n a n t o j s v i t z c r l a n d a j e sta s p e ta ta j, p a g i la a b o n m o n o n p ro v iz o re je la p o ŝ tĉ e k a k o n to d e n ia s a m id e a n o Kostczcr, S t. G a lle n , p e re d e la a ld o n ita p ag ilo .
Ĉ iuj g e s a m i d e a n o j , kiuj d e z ira s le te ra n r e s p o n d o n , a ld o n u re s p o n d k u p o n o n a ŭ s e n d u re s p o n d - p o ŝ tk a rto jn ,h a v e b la jn ĉe ĉiu p o ŝto fic ejo .
J u n a B a t a l a n t i n o / N i fo rte ĝ o ja s, ke la la sta B a ta la n to tro v is v ia n p le n a n a p r o b o n . L a p ro - k sim a J . B . e liro s v e rŝ a jn e k u n e k u n la fe b ru a ra n u m e ro d e K M .
f ,
F in o B . Y es, b o n a jn fo to g ra fa ĵo jn n e ja m a , re p re s ita jn ni v o lo n te a k c e p ta s .
Niaj gernianlandaj legatoj estas petataj
p a g i la a b o n p re z o n p e r la p a g ilo a ld o n ita T io ĉi n e r ila ta s al a b o n a n to j ja m p a g in ta j
Por la Faco ds Krlsto 1 Por kaj psr Isperanto 1
La eldonejo «Katolika Mondo» eldonls en belejra asnekto
p o»tk «rton . kiu
montras la bildon de la « Kristo de la Andoj », dun klariga teksto en Esperanto. Jen bonega okazo nropauandi or la paca ideo kaj samterape por Esperanto. Skrtbu laviaj korespondantoj kaj atnikoj Eaperantistai aŭ neesperantistaj nu un karon I Grupoj uzu la karton kiel invitilon por la grupkunvenor
F R K Z O J :
